Kişilerarası ilişki, bir kişinin başka toplum fertleri ile bilişsel ve fiziksel olarak devamlı etkileşimde olması durumudur. Bu tür ilişkiler genellikle insan türünün "ait olma" içgüdüsüne paralel olarak oluşturduğu sözlü veya sözsüz ilişkiler ağını kapsar. Bu ilişkiler duygu, düşünce tarzları ve davranış tarzları ekseninde gelişme gösterir. Kişilerarası ilişkilerde ilk izlenimler kilit bir rol oynar; ilk izlenimler genellikle fiziksel çekicilik, yakınlık, benzerlik ve saygınlık başlıkları altında oluşur.
Zorunluluk olarak girilen ilişkiler haricinde kişilerarası ilişkiler genel olarak 3 tip altında incelenebilir; arkadaşlık, aile ve romantik ilişkiler. İletişimi etkileyen temel faktörler ise kişisel özellikler (cinsiyet, fiziksel görünüm, kişilik özellikleri, geçmiş deneyimler ve davranış biçimleri), algı, duygular, kültür ve sosyal çevredir. Ayrıca kişilerarası ilişkilerde Halo etkisi de gözlemlenebilir. Bu durumda insan, diğer bir kişiyi veya olayı tek bir özelliğinden tümden olumlu ya da tümden olumsuz etiketleme eğilimindedir.
Kişilerarası ilişkilerin ana temaları veya eğilimleri şunlardır: aile, akrabalık, arkadaşlık, aşk, evlilik, istihdam, komşuluk, etik değerler ve dayanışma. Kişilerarası ilişkiler yasa, gelenek veya karşılıklı anlaşmayla düzenlenebilir ve toplumsal grup ve toplumların temelini oluşturabilir. İnsanlar belirli sosyal bağlamlarda birbirleriyle iletişim kurduğunda veya hareket ettiğinde ortaya çıkarlar ve adil ve karşılıklı uzlaşmalar sayesinde gelişirler.
Kişilerarası ilişkiler genellikle gerçek hayatta ve ortamlarda kurulur. Son yıllarda akıllı telefon, bilgisayar, anlık mesajlaşma, videotelefon, çevrimiçi sohbet, sosyal medya gibi teknolojiler de kişilerarası ilişkilere önemli katkı sağlamıştır.
Kişilerarası ilişkinin ihtiyaç boyutu
İnsanlar genellikle en az sayıda, kalıcı olumlu ve anlamlı kişilerarası ilişkiler geliştirmek ve sürdürmek için yaygın bir evrimsel güdüye sahiptirler. İnsanlar toplum içerisinde ilk etapta hayatta kalmak, ikinci etapta ise sosyal ihtiyaçlarını gidermek için diğer insanlarla etkileşime girer. İhtiyaç için girilen ilişkilere doktorlar, fırıncılar veya polisler ile insanlığın antik çağlarında kabileye yiyecek getirmekle sorumlu bireyler örnek verilebilir. İnsan, hayatını idame ettirmek için bu tarz ilişkilere girmeye mecburdur.
John Bowlby'in Bağlanma Kuramı'na göre toplumsal bağlar; etkileşimde tutarlılığı, ilişkide kararlılığı ve fiziksel teması içerir. Maymun ve insan bebekleri üzerinde yaptığı araştırmada bebeklerin bakıcılarından ayrıldıklarında sırasıyla Karşı Koyma (ilişki partnerini bulmaya çalışmak), Çaresizlik (depresyon durumu) ve Kopma'dır (aramaktan tamamen vazgeçme durumu). Maymun ve insan bebeklerinin benzerliği, kişilerarası ilişkinin evrimsel bir durum olduğunu düşünmesine yol açmıştır.
Romantik ilişkiler içerisinde kişilerarası ilişki
İlerleyen dönemlerde Bowlby'in Bağlanma Kuramı'ı esas alınarak yetişkinlerin romantik ilişkileri üzerine bazı bilimsel çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar ile insanın erken dönemde yaşadıklarının ilerleyen yaşlarında hayatını nasıl etkilediği üzerine bulgular bulunmuştur. Bazı akademisyenler bu ilişkileri stiller altında ele almıştır:
Güvenli bağlanma stili
Bir insanın partneri ile somut bir durum oluşmadığı müddetçe herhangi bir bağlanma sorunu yaşamadığı durumdur. Çocukluk dönemlerinde aileleriyle sıcak, sevgiye dayalı ilişkilerinin olduğunu belirten bireyler en çok bu sınıf içerisinde ilişkilerde bulunma eğilimindedir.
Kaygılı-kararsız bağlanma stili
İnsanın sürekli olarak partnerinin kendisini yeterince sevmediğini veya gereken yakınlığı kurmadığını düşündüğü ilişki türüdür. Aileleriyle ilişkilerinin bazen sevgi dolu, sıcak bazen de reddedici olduğunu belirten bireyler bu sınıfa eğilimlidir.
Kaçınmacı bağlanma stili
Başkalarıyla yakınlık kurmak ve ilişkiye girmekte çekinceli olan, partnerinin kendisiyle fazla yakınlıkta olması durumunda sinirlenen insanların girdiği durumdur. Aileleriyle reddedici ilişkiler içerisinde büyümüş bireyler ise bu sınıfa eğilimlidir. Kaçınmacı bağlanma stili, çoğu bilim insanı tarafından psikolojik olarak "olmaması gereken bir durum" olarak nitelendirilir. Bu stilin etkilerini ilişkilerinde sıklıkla gözlemleyen insanların bu durumda psikolojik tedavi alması yararlarına olacaktır.
Kaynakça
- ^ "Dating vs. Relationships: 15 Differences You Must Know About". Marriage Advice - Expert Marriage Tips & Advice (İngilizce). 24 Mayıs 2019. 8 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2024.
- ^ Bağlanma Teorisi’nin Kökenleri 1 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Muhammet Fatih Demirdağ
- ^ Being Lonely, Falling in Love 1 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Philip Shaver, Cindy Hazan
- ^ KİŞİLERARASI İLİŞKİLERİN BAŞLANGICI VE GELİŞİMİ 1 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Ankara Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kisilerarasi iliski bir kisinin baska toplum fertleri ile bilissel ve fiziksel olarak devamli etkilesimde olmasi durumudur Bu tur iliskiler genellikle insan turunun ait olma icgudusune paralel olarak olusturdugu sozlu veya sozsuz iliskiler agini kapsar Bu iliskiler duygu dusunce tarzlari ve davranis tarzlari ekseninde gelisme gosterir Kisilerarasi iliskilerde ilk izlenimler kilit bir rol oynar ilk izlenimler genellikle fiziksel cekicilik yakinlik benzerlik ve sayginlik basliklari altinda olusur Zorunluluk olarak girilen iliskiler haricinde kisilerarasi iliskiler genel olarak 3 tip altinda incelenebilir arkadaslik aile ve romantik iliskiler Iletisimi etkileyen temel faktorler ise kisisel ozellikler cinsiyet fiziksel gorunum kisilik ozellikleri gecmis deneyimler ve davranis bicimleri algi duygular kultur ve sosyal cevredir Ayrica kisilerarasi iliskilerde Halo etkisi de gozlemlenebilir Bu durumda insan diger bir kisiyi veya olayi tek bir ozelliginden tumden olumlu ya da tumden olumsuz etiketleme egilimindedir Kisilerarasi iliskilerin ana temalari veya egilimleri sunlardir aile akrabalik arkadaslik ask evlilik istihdam komsuluk etik degerler ve dayanisma Kisilerarasi iliskiler yasa gelenek veya karsilikli anlasmayla duzenlenebilir ve toplumsal grup ve toplumlarin temelini olusturabilir Insanlar belirli sosyal baglamlarda birbirleriyle iletisim kurdugunda veya hareket ettiginde ortaya cikarlar ve adil ve karsilikli uzlasmalar sayesinde gelisirler Kisilerarasi iliskiler genellikle gercek hayatta ve ortamlarda kurulur Son yillarda akilli telefon bilgisayar anlik mesajlasma videotelefon cevrimici sohbet sosyal medya gibi teknolojiler de kisilerarasi iliskilere onemli katki saglamistir Kisilerarasi iliskinin ihtiyac boyutuInsanlar genellikle en az sayida kalici olumlu ve anlamli kisilerarasi iliskiler gelistirmek ve surdurmek icin yaygin bir evrimsel guduye sahiptirler Insanlar toplum icerisinde ilk etapta hayatta kalmak ikinci etapta ise sosyal ihtiyaclarini gidermek icin diger insanlarla etkilesime girer Ihtiyac icin girilen iliskilere doktorlar firincilar veya polisler ile insanligin antik caglarinda kabileye yiyecek getirmekle sorumlu bireyler ornek verilebilir Insan hayatini idame ettirmek icin bu tarz iliskilere girmeye mecburdur John Bowlby in Baglanma Kurami na gore toplumsal baglar etkilesimde tutarliligi iliskide kararliligi ve fiziksel temasi icerir Maymun ve insan bebekleri uzerinde yaptigi arastirmada bebeklerin bakicilarindan ayrildiklarinda sirasiyla Karsi Koyma iliski partnerini bulmaya calismak Caresizlik depresyon durumu ve Kopma dir aramaktan tamamen vazgecme durumu Maymun ve insan bebeklerinin benzerligi kisilerarasi iliskinin evrimsel bir durum oldugunu dusunmesine yol acmistir Romantik iliskiler icerisinde kisilerarasi iliskiIlerleyen donemlerde Bowlby in Baglanma Kurami i esas alinarak yetiskinlerin romantik iliskileri uzerine bazi bilimsel calismalar yapilmistir Bu calismalar ile insanin erken donemde yasadiklarinin ilerleyen yaslarinda hayatini nasil etkiledigi uzerine bulgular bulunmustur Bazi akademisyenler bu iliskileri stiller altinda ele almistir Guvenli baglanma stili Bir insanin partneri ile somut bir durum olusmadigi muddetce herhangi bir baglanma sorunu yasamadigi durumdur Cocukluk donemlerinde aileleriyle sicak sevgiye dayali iliskilerinin oldugunu belirten bireyler en cok bu sinif icerisinde iliskilerde bulunma egilimindedir Kaygili kararsiz baglanma stili Insanin surekli olarak partnerinin kendisini yeterince sevmedigini veya gereken yakinligi kurmadigini dusundugu iliski turudur Aileleriyle iliskilerinin bazen sevgi dolu sicak bazen de reddedici oldugunu belirten bireyler bu sinifa egilimlidir Kacinmaci baglanma stili Baskalariyla yakinlik kurmak ve iliskiye girmekte cekinceli olan partnerinin kendisiyle fazla yakinlikta olmasi durumunda sinirlenen insanlarin girdigi durumdur Aileleriyle reddedici iliskiler icerisinde buyumus bireyler ise bu sinifa egilimlidir Kacinmaci baglanma stili cogu bilim insani tarafindan psikolojik olarak olmamasi gereken bir durum olarak nitelendirilir Bu stilin etkilerini iliskilerinde siklikla gozlemleyen insanlarin bu durumda psikolojik tedavi almasi yararlarina olacaktir Kaynakca Dating vs Relationships 15 Differences You Must Know About Marriage Advice Expert Marriage Tips amp Advice Ingilizce 24 Mayis 2019 8 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2024 Baglanma Teorisi nin Kokenleri 1 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Muhammet Fatih Demirdag Being Lonely Falling in Love 1 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Philip Shaver Cindy Hazan KISILERARASI ILISKILERIN BASLANGICI VE GELISIMI 1 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ankara Universitesi Acik ve Uzaktan Egitim FakultesiAyrica bakinizKisilerarasi duygu duzenleme Yakin iliski Cemiyetcilik Sozsuz iletisim Ogrenilen iliski Sosyal iliski Iliski diyagrami Iliski pazarlamasi Cinsel iliski Yakin iliski Dating