Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Trak dili veya Trakça, Antik dönemlerde Güneydoğu Avrupa'da Traklar tarafından kullanılmış olan ve Hint-Avrupa dili grubuna dahil olduğu öne sürülen bir ölü dildir. Avrupa merkezli yayınlarda, Trak dilinin Hint-Avrupa dillerinin satem grubuna ait olduğu veya satem dillerinden kuvvetle etkilenmiş bir centum dili olduğu iddia edilir.
| Trakça | |
|---|---|
| Trakça | |
| Bölge | Trakya, Kuzeybatı Anadolu |
| Etnisite | Traklar |
| Ölü dil | 5.-6. yüzyıl |
| Dil ailesi | |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | txh |
| Glottolog | thra1250 |
Tamamı varsayımlar üzerinden şekillendirilmiş bu iddiaların bir uzantısı olarak, coğrafi komşusu ‘nin de Trakça ile ilişkili olabileceği öne sürülür. Bununla birlikte, hem Trak dilinin kendi sınıflandırılmasının hem de komşularıyla dilsel akrabalık ilişkisinin doğruluğu gösterebilecek nitelikte yeterli somut kanıtlar yoktur.
Trakçanın ne zaman ölü bir dile dönüştüğü de tartışmalı bir konudur, ancak dilin MS 6. yüzyılda hala kullanımda olduğu varsayılır. Piacenzalı Antoninus, 570’de, Sina'da bulunan bir manastırda keşişlerin Yunanca, Latince, Süryanice, Mısırca ve Bessice (Trakçanın lehçesi) konuştuklarını yazmıştır.
Coğrafi dağılım
Trakya dili günümüzdeki Bulgaristan,Romanya, Kuzey Makedonya, Kuzey Yunanistan, Doğu Trakya ve Bitinya bölgelerinde konuşulmaktaydı.
Kaynakça
Trakya dili hakkında kesin olarak pek az şey bilinmektedir. Bunun nedeni uzunluğu birkaç kelimeden fazla bir cümlenin tatmin edici bir şekilde çözülememiş olması ve çözülmüş kısa ifadelerin de doğruluğunun tam olarak kesin olmamasıdır.
Buna rağmen Trakça dilinin kalıntıları olduğu varsayılan çeşitli sözcükler üzerinden, bu dilin Hint-Avrupa dil ailesinin bir üyesi olduğu ispatlanmaya çalışılmıştır. Bu amaçla, çeşitli yazıt parçalarının yanı sıra, Trakça olabileceği varsayılan bazı kişi adları, toponimler, hidronimler , fitotoniler ve tanrı isimleri kullanılmıştır.
Bu şekilde toplanmış ve Trakça kökenli olduğu varsayılarak anlamlandırılmış 23 adet sözcük bulunmaktadır:
| Sözcük | Anlam | Geçtiği kaynak |
|---|---|---|
| asa | Tay ayağı | Dioskurides |
| bólinthos | vahşi boğa, bizon | Aristo |
| bria | kasaba | |
| briza | çavdar | Galen |
| brynchós | gitar | |
| brytos | bira (Trakça, Paeonca ve Frigce) | pek çok kaynakta bulunmakta. |
| dinupula, si / nupyla | yabani kavun | Pseudoapuleus |
| genton | et | Herodian., Suid., Hesych. |
| kalamíndar | çınar ağacı | Hesych. |
| kemos | foliküllü bir çeşit meyve | Phot. Lex. |
| ktístai | keşişler | Strabon |
| midne | köy | Roma kaynakları |
| póltym (bria) | tahta çit, tahta kule | |
| rhompháia | bir mızrak, bir kılıç | pek çok kaynakta bulunmakta. |
| skálmē | bıçak, kılıç | Soph. y Pollux, Marcus Anton., Hesych., Phot. L |
| skárke | gümüş para | Hesych., Phot. Lex. |
| spínos | bir çeşit taş | Arist. |
| torélle | yas şarkısı | Hesych. |
| zalmós | Bir giz | Porfir. |
| zeirá, zirá | üst vücuda giyilen bir çeşit giysi | Hdt., Xen., Hesych. |
| zelâs | şarap | pek çok kaynakta bulunmakta. |
| zetráia | bir tencere | Pollux |
| zibythides | asil, en kutsal | Hesych. |
Asimilasyon
Skordelis’e göre, Traklar Büyük İskender’in boyundurluğu altında Yunan kültürünü özümsemişler ve Spartalı ve Atinalılar gibi Yunanların arasına karışmışlardır, ancak Skodelis Trakçayı bir Yunan dili olarak saymıştır. Crampton'a (1997) göre, çoğu Trakyalı nihayetinde Helenize veya Romanize olmuş, ancak son kalıntıları 5. yüzyıla kadar uzak bölgelerde hayatta kalmıştır. Marinov'a göre, Traklar muhtemelen 6. yüzyılda, tarihte son kez isimlerinin geçmesinden sonra, tamamen Roma ve Helen kültürlerine asimile olmuştur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "{{{name}}}". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ Bessian, en ünlü Trakya kabilelerinden biri olan Bessi'nin dilidir. Manastırların kökeni, kıyısında, her biri farklı bir dilde konuşulan dört kiliseli bir manastır olarak yazdığını yazdığı Vita Sancti Theodosii Coenobiarchae'deki Metafrast Symeon tarafından yazılan ortaçağ bir homografisinde anlatılmıştır aralarında Bessian da bulundu. Manastırların kurulduğu yer, Trakyalı bir isim olabilen "Cutila" olarak adlandırıldı.
- ^ Encyclopedia of European peoples 15 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Carl Waldman, Catherine Mason, Infobase Publishing, 2006, , p. 205.
- ^ Archaeology and language: the puzzle of Indo-European origins 15 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Colin Renfrew, CUP Archive, 1990, , p. 71.
- ^ Olteanu ve diğ.
- ^ Duridanov, Ivan. "The Language of the Thracians". 12 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2007.
- ^ Duridanov, I. (1976). The Language of the Thracians (An abridged translation of Ezikyt na trakite, Ivan Duridanov, Nauka i izkustvo, Sofia, 1976. (c) Ivan Duridanov). 24 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2019.
- ^ Daskalov, Roumen; Vezenkov, Alexander. Entangled Histories of the Balkans – Volume Three: Shared Pasts, Disputed Legacies. BRILL. s. 51. ISBN .
- ^ R.J. Crampton (1997). A Concise History of Bulgaria. Cambridge University Press. ss. 4. ISBN .
- ^ Daskalov, Roumen; Vezenkov, Alexander. Entangled Histories of the Balkans – Volume Three: Shared Pasts, Disputed Legacies. BRILL. s. 10. ISBN .
Okuma listesi
- V.I. Georgiev, Introduction to the History of the Indo-European Languages, Sofia (1981).
- V.I. Georgiev, The Genesis of the Balkan Peoples, in: The Slavonic and East European Review, Vol. 44, No. 103 (Jul., 1966)
- I.I. Russu, Limba Traco-Dacilor / Die Sprache der Thrako-Daker, Bucharest (1967, 1969).
- Paul Kretschmer, "Glotta", in: Zeitschrift für griechische und lateinische Sprache 7 (1915).
- J. H. Holst, "Armenische Studien", Wiesbaden (2009).
Dış bağlantılar
- The Language of the Thracians12 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., an English translation of Ivan Duridanov's 1975 essay Ezikyt na trakite
- Sorin Olteanu's Thraco-Daco-Moesian Languages Project (SoLTDM)13 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (sources, thesaurus, textual criticism, phonetics and morphology, substratum, historical geography a.o.)
- Thracian glossary 29 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Palaeolexicon – Word study tool of ancient languages (including Thracian dictionary)3 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Trak dili veya Trakca Antik donemlerde Guneydogu Avrupa da Traklar tarafindan kullanilmis olan ve Hint Avrupa dili grubuna dahil oldugu one surulen bir olu dildir Avrupa merkezli yayinlarda Trak dilinin Hint Avrupa dillerinin satem grubuna ait oldugu veya satem dillerinden kuvvetle etkilenmis bir centum dili oldugu iddia edilir TrakcaTrakcaBolgeTrakya Kuzeybati AnadoluEtnisiteTraklarOlu dil5 6 yuzyilDil ailesiHint Avrupa dil ailesiDil kodlariISO 639 3txhGlottolog a rel nofollow class external text href http glottolog org resource languoid id thra1250 thra1250 a Tamami varsayimlar uzerinden sekillendirilmis bu iddialarin bir uzantisi olarak cografi komsusu nin de Trakca ile iliskili olabilecegi one surulur Bununla birlikte hem Trak dilinin kendi siniflandirilmasinin hem de komsulariyla dilsel akrabalik iliskisinin dogrulugu gosterebilecek nitelikte yeterli somut kanitlar yoktur Trakcanin ne zaman olu bir dile donustugu de tartismali bir konudur ancak dilin MS 6 yuzyilda hala kullanimda oldugu varsayilir Piacenzali Antoninus 570 de Sina da bulunan bir manastirda kesislerin Yunanca Latince Suryanice Misirca ve Bessice Trakcanin lehcesi konustuklarini yazmistir Cografi dagilimTrakya dili gunumuzdeki Bulgaristan Romanya Kuzey Makedonya Kuzey Yunanistan Dogu Trakya ve Bitinya bolgelerinde konusulmaktaydi KaynakcaTrakya dili hakkinda kesin olarak pek az sey bilinmektedir Bunun nedeni uzunlugu birkac kelimeden fazla bir cumlenin tatmin edici bir sekilde cozulememis olmasi ve cozulmus kisa ifadelerin de dogrulugunun tam olarak kesin olmamasidir Buna ragmen Trakca dilinin kalintilari oldugu varsayilan cesitli sozcukler uzerinden bu dilin Hint Avrupa dil ailesinin bir uyesi oldugu ispatlanmaya calisilmistir Bu amacla cesitli yazit parcalarinin yani sira Trakca olabilecegi varsayilan bazi kisi adlari toponimler hidronimler fitotoniler ve tanri isimleri kullanilmistir Bu sekilde toplanmis ve Trakca kokenli oldugu varsayilarak anlamlandirilmis 23 adet sozcuk bulunmaktadir Sozcuk Anlam Gectigi kaynakasa Tay ayagi Dioskuridesbolinthos vahsi boga bizon Aristobria kasababriza cavdar Galenbrynchos gitarbrytos bira Trakca Paeonca ve Frigce pek cok kaynakta bulunmakta dinupula si nupyla yabani kavun Pseudoapuleusgenton et Herodian Suid Hesych kalamindar cinar agaci Hesych kemos folikullu bir cesit meyve Phot Lex ktistai kesisler Strabonmidne koy Roma kaynaklaripoltym bria tahta cit tahta kulerhomphaia bir mizrak bir kilic pek cok kaynakta bulunmakta skalme bicak kilic Soph y Pollux Marcus Anton Hesych Phot Lskarke gumus para Hesych Phot Lex spinos bir cesit tas Arist torelle yas sarkisi Hesych zalmos Bir giz Porfir zeira zira ust vucuda giyilen bir cesit giysi Hdt Xen Hesych zelas sarap pek cok kaynakta bulunmakta zetraia bir tencere Polluxzibythides asil en kutsal Hesych AsimilasyonSkordelis e gore Traklar Buyuk Iskender in boyundurlugu altinda Yunan kulturunu ozumsemisler ve Spartali ve Atinalilar gibi Yunanlarin arasina karismislardir ancak Skodelis Trakcayi bir Yunan dili olarak saymistir Crampton a 1997 gore cogu Trakyali nihayetinde Helenize veya Romanize olmus ancak son kalintilari 5 yuzyila kadar uzak bolgelerde hayatta kalmistir Marinov a gore Traklar muhtemelen 6 yuzyilda tarihte son kez isimlerinin gecmesinden sonra tamamen Roma ve Helen kulturlerine asimile olmustur Ayrica bakinizFrig dili Paleo Balkan dilleri Proto Hint Avrupa diliKaynakca Hammarstrom Harald Forkel Robert Haspelmath Martin Ed 2017 name Glottolog 3 0 Jena Germany Max Planck Institute for the Science of Human History Bessian en unlu Trakya kabilelerinden biri olan Bessi nin dilidir Manastirlarin kokeni kiyisinda her biri farkli bir dilde konusulan dort kiliseli bir manastir olarak yazdigini yazdigi Vita Sancti Theodosii Coenobiarchae deki Metafrast Symeon tarafindan yazilan ortacag bir homografisinde anlatilmistir aralarinda Bessian da bulundu Manastirlarin kuruldugu yer Trakyali bir isim olabilen Cutila olarak adlandirildi Encyclopedia of European peoples 15 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Carl Waldman Catherine Mason Infobase Publishing 2006 0 8160 4964 5 p 205 Archaeology and language the puzzle of Indo European origins 15 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Colin Renfrew CUP Archive 1990 0 521 38675 6 p 71 Olteanu ve dig Duridanov Ivan The Language of the Thracians 12 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2007 Duridanov I 1976 The Language of the Thracians An abridged translation of Ezikyt na trakite Ivan Duridanov Nauka i izkustvo Sofia 1976 c Ivan Duridanov 24 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2019 Daskalov Roumen Vezenkov Alexander Entangled Histories of the Balkans Volume Three Shared Pasts Disputed Legacies BRILL s 51 ISBN 9789004290365 R J Crampton 1997 A Concise History of Bulgaria Cambridge University Press ss 4 ISBN 0 521 56719 X Daskalov Roumen Vezenkov Alexander Entangled Histories of the Balkans Volume Three Shared Pasts Disputed Legacies BRILL s 10 ISBN 9789004290365 Okuma listesiV I Georgiev Introduction to the History of the Indo European Languages Sofia 1981 V I Georgiev The Genesis of the Balkan Peoples in The Slavonic and East European Review Vol 44 No 103 Jul 1966 I I Russu Limba Traco Dacilor Die Sprache der Thrako Daker Bucharest 1967 1969 Paul Kretschmer Glotta in Zeitschrift fur griechische und lateinische Sprache 7 1915 J H Holst Armenische Studien Wiesbaden 2009 Dis baglantilarThe Language of the Thracians12 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde an English translation of Ivan Duridanov s 1975 essay Ezikyt na trakite Sorin Olteanu s Thraco Daco Moesian Languages Project SoLTDM 13 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde sources thesaurus textual criticism phonetics and morphology substratum historical geography a o Thracian glossary 29 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Palaeolexicon Word study tool of ancient languages including Thracian dictionary 3 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde