Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Eylül 2013) |
Tarihçe
Türkiye'de elektrik ile tanışma 1902 yılında II. Abdülhamid devrinde olmuştur. Tarsus'ta kurulan 2 KW'lık bir enerji santrali ile sokaklarda ve bazı konutlarda aydınlatma yapılmıştır. İlerleyen yıllarda elektriğe talebin artmasıyla santralde güç artışı yapılmıştır.
İstanbul sokaklarının elektrik ile aydınlatması ise 1914 yılında Silahtarağa Elektrik Santralinden yapılmıştır.
1921 yılında Ankara'nın sokak aydınlatması tesis edilen bir havagazı jeneratörü sayesinde olmuştur. 1928-1930 yılları arasında elektrik direkleri ve yeraltı havagazı boruları döşenmiştir.
Türkiye'nin bazı il ve ilçelerinde 1950’li ve 1960’lı yıllarda dizel jeneratörlerle elektrik sağlanmıştır, örneğin Silifke’de 400 kVA dizel jeneratör ile enerji sağlanmıştır.
15.07.1970 tarih ve 1312 sayılı kanun ile TEK (Türkiye Elektrik Kurumu) kurulmuştur. Elektrik hizmetlerinde bütünlüğün sağlanması için dağınık bir şekilde yürütülen elektrik hizmetleri diğer kurumlardan devralındı.
1994 yılında yeniden yapılandırılarak TEAŞ (Türkiye Elektrik Üretim İletim A.Ş.) ve TEDAŞ (Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.) olarak ikiye bölünmüştür.
2001 yılında TEAŞ tekrar TETAŞ (Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş.),TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim A.Ş.) ve EÜAŞ (Elektrik Üretim A.Ş.) olarak yeni bir yapılanmaya girmiştir.
TEDAŞ 2004 yılında Özelleştirme Yüksek Kurul Kararı ile özelleştirme kapsamına alınmıştır. Türkiye'de 2019 yılında 290,4 milyar kilovatsaat elektrik tüketilmiştir.
Türkiye'de Elektrik Dağıtım
Enerji, santrallerde üretildikten sonra yükseltici transformatörler vasıtasıyla iletim seviyelerine (380 kV, 154 kV) yükseltilirler. Elektrik iletim hatları yük tevzi merkezlerinden yerleşim yerlerine enerji sağlarlar. Millî Yük Tevzi Merkezi ve dokuz tane bölge yük tevzi merkezleri aracılığıyla, enterkonnekte sistemimizin üretim ve tüketiminin dengede tutulması SCADA vasıtasıyla kontrol edilmektedir.
Türkiye'de 380 kV, 154 kV ve 66 kV yüksek gerilim seviyeleri ile 6,3 kV, 15 kV ve 33 kV orta gerilim seviyeleri kullanılmaktadır. Fakat yüksek gerilimde 66 kV ve orta gerilimde 6,3 kV ve 15 kV seviyeleri artık kaldırılmaktadır.
Enerji nakil hatları yük tevzi merkezlerinden şehirlerde bulunan trafo merkezlerine gelirler. Şehirlerde bulunan trafo merkezlerinde (indirici merkezde denilmektedir) sonlanan bu hatlar, trafo merkezlerinde 33 kV veya bazı yerlerde 15 kV seviyesine dönüştürülerek şehir elektrik dağıtım şebekesindeki yük noktalarına (trafo postalarına) bağlanır. Türkiye'de kullanılan 15 kV ve 6,3 kV ise güç kayıplarının fazla olması sebebiyle terk edilmektedir.
Ayrıca kullanılan 33 kV seviyesinin Avrupa standartlarıyla uyumlu olmaması ve özel üretilmesinden dolayı Türkiye'ye daha pahalıya mal olduğu fikri belirtilmektedir.
Dağıtım şebekelerinde son kullanıcılara (tüketicilere) elektrik gücünün ulaşması için trafo postalarında 33 kV veya 15 kv seviyesi 0,4/0,231 kV alçak gerilim seviyesine indirilir. Trafo postaları direk tipi veya köşk tipi bina içinde veya kabin içinde veya yer altında korunaklı bir şekilde bulunur. Hem 33 kV (veya 15 kV) seviyesi hem de 0,4/0,231 kV seviyesi elektrik direklerinde veya şehir içindeki nüfus yoğunluğu olan bölgelerde yer altında taşınabilir.
Şehirlerde alçak gerilim dağıtım şebekesi üç fazlı sistemlerden, kırsal kesimde nüfus yoğunluğunun az olduğu yerlerde tek fazlı sistemlerden oluşabilir. Şehirlerde trafolardan çıkan bu alçak gerilim hatları dağıtım kutularından (box) binalardaki tüketicilere ait sayaç panolarına bağlanır.
Tüketiciler genelde konutlarda alçak gerilim abonesi olabileceği gibi orta gerilim veya daha yüksek gerilim seviyelerinde abone olan sanayi kuruluşları ve işletmeler olabilmektedir. Ayrıca yüksek gerilim doğru akım kullanan ark ocakları da bulunmaktadır.
Türkiye’de alçak gerilim dağıtım şebekelerinin TT sistem olarak inşa edilmekte olduğu fikri mevcuttur. Tüketicilerde ise değişik kullanımlar mevcuttur. Tüketicilerde TT sistem kullanılıyorsa; tüketicilerin koruma hatları nötr ile bağlı olmamalı ve kaçak akım rölesi bulunmalıdır. Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinde TT sistemde nötr hattının ev bağlantılarında su borusu şebekesine bağlanması şartı çelişkiye sebep olduğu belirtilmiştir. TN sistem kullanıyorsa, alçak gerilim şebekesi hava hattı direkleri, nötr hattına bağlı olmalıdır.
Elektrik Piyasası ve Düzenlemeler
Türkiye’de Elektrik Piyasası Kanunu istikrarlı bir elektrik piyasasının oluşturulmasını amaçlar. Türkiye'de elektriğin üretimi, iletimi, dağıtımı, toptan satışı, perakende satışı, ithali veya ihracı ve bu işlerle ilgili gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülükleri bu kanun kapsamında bulunmaktadır. Bu kanuna ait yürütme işlemleri Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu kanunlar doğrultusunda 2013 yılında elektrik dağıtım şirketlerinden elektrik tedarik ve satış yetkisi alınmış ve bu yetki elektrik tedarikçilerine verilmiştir. 2014 yılı itibarıyla da elektrik tedarikçileri iki ana gruba ayrılarak görevli ve görevli olmayan tedarikçiler olarak düzenlenmiştir.
EPDK kamuoyunu ve tüketicileri elektrik faturalarında alınan bedeller ve yasal dayanakları hakkında bilgilendirmektedir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2013.
- ^ Şehir Elektrik Dağıtım Şebekeleri Projeleri, Birol YILMAZ
- ^ . 23 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015.
- ^ ab"Arşivlenmiş kopya". 15 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2013.
- ^ . Bloomberg HT. 3 Ocak 2020. 3 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Eylül 2013.
- ^ Şehir Elektrik Dağıtım Şebekeleri Projeleri, Birol YILMAZ, sf. 104
- ^ Şehir Elektrik Dağıtım Şebekeleri Projeleri, Birol YILMAZ, sf. 196
- ^ Şehir Elektrik Dağıtım Şebekeleri Projeleri, Birol YILMAZ, sf. 106
- ^ a b (PDF). 15 Aralık 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2013.
- ^ (PDF). 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2013.
- ^ Yeni yönetmeliğin getirdikleri, İsa ILISU 19 temmuz 2012 EMO Bursa (http://www.konelsis.com.tr/sablon/konelsis/pdf/TOPRAKLAMA_YONETMELiGi.pdf 2 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- ^ http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=1.5.4628&MevzuatIliski=0& 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . sourceXmlSearch=%
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2014.
- ^ . 22 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Eylul 2013 TarihceTurkiye de elektrik ile tanisma 1902 yilinda II Abdulhamid devrinde olmustur Tarsus ta kurulan 2 KW lik bir enerji santrali ile sokaklarda ve bazi konutlarda aydinlatma yapilmistir Ilerleyen yillarda elektrige talebin artmasiyla santralde guc artisi yapilmistir Istanbul sokaklarinin elektrik ile aydinlatmasi ise 1914 yilinda Silahtaraga Elektrik Santralinden yapilmistir 1921 yilinda Ankara nin sokak aydinlatmasi tesis edilen bir havagazi jeneratoru sayesinde olmustur 1928 1930 yillari arasinda elektrik direkleri ve yeralti havagazi borulari dosenmistir Turkiye nin bazi il ve ilcelerinde 1950 li ve 1960 li yillarda dizel jeneratorlerle elektrik saglanmistir ornegin Silifke de 400 kVA dizel jenerator ile enerji saglanmistir 15 07 1970 tarih ve 1312 sayili kanun ile TEK Turkiye Elektrik Kurumu kurulmustur Elektrik hizmetlerinde butunlugun saglanmasi icin daginik bir sekilde yurutulen elektrik hizmetleri diger kurumlardan devralindi 1994 yilinda yeniden yapilandirilarak TEAS Turkiye Elektrik Uretim Iletim A S ve TEDAS Turkiye Elektrik Dagitim A S olarak ikiye bolunmustur 2001 yilinda TEAS tekrar TETAS Turkiye Elektrik Ticaret ve Taahhut A S TEIAS Turkiye Elektrik Iletim A S ve EUAS Elektrik Uretim A S olarak yeni bir yapilanmaya girmistir TEDAS 2004 yilinda Ozellestirme Yuksek Kurul Karari ile ozellestirme kapsamina alinmistir Turkiye de 2019 yilinda 290 4 milyar kilovatsaat elektrik tuketilmistir Turkiye de Elektrik DagitimEnerji santrallerde uretildikten sonra yukseltici transformatorler vasitasiyla iletim seviyelerine 380 kV 154 kV yukseltilirler Elektrik iletim hatlari yuk tevzi merkezlerinden yerlesim yerlerine enerji saglarlar Milli Yuk Tevzi Merkezi ve dokuz tane bolge yuk tevzi merkezleri araciligiyla enterkonnekte sistemimizin uretim ve tuketiminin dengede tutulmasi SCADA vasitasiyla kontrol edilmektedir Turkiye de 380 kV 154 kV ve 66 kV yuksek gerilim seviyeleri ile 6 3 kV 15 kV ve 33 kV orta gerilim seviyeleri kullanilmaktadir Fakat yuksek gerilimde 66 kV ve orta gerilimde 6 3 kV ve 15 kV seviyeleri artik kaldirilmaktadir Enerji nakil hatlari yuk tevzi merkezlerinden sehirlerde bulunan trafo merkezlerine gelirler Sehirlerde bulunan trafo merkezlerinde indirici merkezde denilmektedir sonlanan bu hatlar trafo merkezlerinde 33 kV veya bazi yerlerde 15 kV seviyesine donusturulerek sehir elektrik dagitim sebekesindeki yuk noktalarina trafo postalarina baglanir Turkiye de kullanilan 15 kV ve 6 3 kV ise guc kayiplarinin fazla olmasi sebebiyle terk edilmektedir Ayrica kullanilan 33 kV seviyesinin Avrupa standartlariyla uyumlu olmamasi ve ozel uretilmesinden dolayi Turkiye ye daha pahaliya mal oldugu fikri belirtilmektedir Dagitim sebekelerinde son kullanicilara tuketicilere elektrik gucunun ulasmasi icin trafo postalarinda 33 kV veya 15 kv seviyesi 0 4 0 231 kV alcak gerilim seviyesine indirilir Trafo postalari direk tipi veya kosk tipi bina icinde veya kabin icinde veya yer altinda korunakli bir sekilde bulunur Hem 33 kV veya 15 kV seviyesi hem de 0 4 0 231 kV seviyesi elektrik direklerinde veya sehir icindeki nufus yogunlugu olan bolgelerde yer altinda tasinabilir Sehirlerde alcak gerilim dagitim sebekesi uc fazli sistemlerden kirsal kesimde nufus yogunlugunun az oldugu yerlerde tek fazli sistemlerden olusabilir Sehirlerde trafolardan cikan bu alcak gerilim hatlari dagitim kutularindan box binalardaki tuketicilere ait sayac panolarina baglanir Tuketiciler genelde konutlarda alcak gerilim abonesi olabilecegi gibi orta gerilim veya daha yuksek gerilim seviyelerinde abone olan sanayi kuruluslari ve isletmeler olabilmektedir Ayrica yuksek gerilim dogru akim kullanan ark ocaklari da bulunmaktadir Turkiye de alcak gerilim dagitim sebekelerinin TT sistem olarak insa edilmekte oldugu fikri mevcuttur Tuketicilerde ise degisik kullanimlar mevcuttur Tuketicilerde TT sistem kullaniliyorsa tuketicilerin koruma hatlari notr ile bagli olmamali ve kacak akim rolesi bulunmalidir Elektrik Ic Tesisleri Yonetmeliginde TT sistemde notr hattinin ev baglantilarinda su borusu sebekesine baglanmasi sarti celiskiye sebep oldugu belirtilmistir TN sistem kullaniyorsa alcak gerilim sebekesi hava hatti direkleri notr hattina bagli olmalidir Elektrik Piyasasi ve Duzenlemeler Turkiye de Elektrik Piyasasi Kanunu istikrarli bir elektrik piyasasinin olusturulmasini amaclar Turkiye de elektrigin uretimi iletimi dagitimi toptan satisi perakende satisi ithali veya ihraci ve bu islerle ilgili gercek ve tuzel kisilerin hak ve yukumlulukleri bu kanun kapsaminda bulunmaktadir Bu kanuna ait yurutme islemleri Enerji Piyasasi Duzenleme Kurumu tarafindan gerceklestirilmektedir Bu kanunlar dogrultusunda 2013 yilinda elektrik dagitim sirketlerinden elektrik tedarik ve satis yetkisi alinmis ve bu yetki elektrik tedarikcilerine verilmistir 2014 yili itibariyla da elektrik tedarikcileri iki ana gruba ayrilarak gorevli ve gorevli olmayan tedarikciler olarak duzenlenmistir EPDK kamuoyunu ve tuketicileri elektrik faturalarinda alinan bedeller ve yasal dayanaklari hakkinda bilgilendirmektedir Kaynakca Arsivlenmis kopya 28 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2013 Arsivlenmis kopya 22 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2013 Arsivlenmis kopya 27 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2013 Sehir Elektrik Dagitim Sebekeleri Projeleri Birol YILMAZ 23 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2015 a b Arsivlenmis kopya 15 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2013 Arsivlenmis kopya 30 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2013 Bloomberg HT 3 Ocak 2020 3 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2020 Arsivlenmis kopya 3 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2013 Arsivlenmis kopya PDF 2 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Eylul 2013 Sehir Elektrik Dagitim Sebekeleri Projeleri Birol YILMAZ sf 104 Sehir Elektrik Dagitim Sebekeleri Projeleri Birol YILMAZ sf 196 Sehir Elektrik Dagitim Sebekeleri Projeleri Birol YILMAZ sf 106 a b PDF 15 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2013 PDF 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2013 Yeni yonetmeligin getirdikleri Isa ILISU 19 temmuz 2012 EMO Bursa http www konelsis com tr sablon konelsis pdf TOPRAKLAMA YONETMELiGi pdf 2 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www mevzuat gov tr Metin Aspx MevzuatKod 1 5 4628 amp MevzuatIliski 0 amp 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde sourceXmlSearch Arsivlenmis kopya 19 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2014 22 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2013