İsmail Hakkı Baltacıoğlu (28 Şubat 1886, İstanbul – 1 Nisan 1978), Türk eğitimci, yazar, hattat, siyasetçi.
İsmail Hakkı Baltacıoğlu | |
---|---|
İstanbul Üniversitesi Rektörü | |
Görev süresi 1923-1925 | |
Yerine geldiği | Besim Ömer Akalın |
Yerine gelen | Nurettin Ali Berkol |
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı | |
Görev süresi 1920-1923 | |
Yerine gelen | Mehmet Fuad Köprülü |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 7. ve 8. Dönem Milletvekili | |
Görev süresi 8 Mart 1943 - 24 Mart 1950 | |
Seçim bölgesi | 1943 - Afyonkarahisar 1946 - Kırşehir |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 28 Şubat 1886 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 1 Nisan 1978 (92 yaşında) Ankara, Türkiye |
İlişkiler | ebeveynler : Mucurlu Baltacıoğlu İbrahim Edhem Efendi, Düzceli Hamdune Hanım |
Mezun olduğu okul(lar) | Darülfünun-u Osmaniye (BS, 1908) |
Tanınma nedeni | Eğitim Reformu Akımının Türkiye’deki en büyük temsilcisidir |
Kariyeri | |
Dalı | Pedagoji |
Çalıştığı kurumlar | İstanbul Üniversitesi |
Türk eğitim tarihinde büyük önemi olan bir düşünür ve bilim insanıdır. “Eğitim Reformu Akımı”’nın Türkiye’deki en büyük temsilcisidir. Bir pedagog, oyun yazarı ve uygulamacı olarak cumhuriyet dönemi tiyatro tarihinin de önemli kişilerinden birisidir
1923 yılında Darülfünun emini seçilerek cumhuriyetin ilk üniversite rektörü oldu. Haftalık düşün ve sanat gazetesi Yeni Adam’ı 1934’ten itibaren 46 yıl boyunca yayımladı. VII. ve VIII. yasama dönemlerinde TBMM’de milletvekili olarak görev yaptı. Sosyoloji, psikoloji, sanat, eğitim ve felsefe alanlarında 100′e yakın eser ve inceleme; deneme ve fıkra türünde yazılar yayınladı. Aynı zamanda hikâye, oyun, roman, piyes yazıp, oyun sahneledi. Hat sanatında bir buluş yaparak “alev yazısı”nı buldu.Türk Dil Kurumu’na Terim Kolu Başkanı olarak hizmet verdi (1942-1957).
Yaşamı
1886’da İstanbul’da doğdu. Babası Mucur'lu Baltacıoğlu İbrahim Edhem Efendi; annesi, Düzce'li Hamdune Hanım idi. Çocukluğunu büyükbabası Abdurrahman Efendi’nin Cihangir’deki evinde geçirdi. Sirkelimescit Mahallesi’nde başladığı ilköğrenimine Şemsülmekatip adlı mektepte ve ardından Maşrık-ı Füyüzat adlı bir özel okulda devam ettikten sonra Kışlaarkası İlk mektebi’nde tamamladı Orta öğrenimini Fevziye Rüşdiyesi ve Vefa İdadisi’ni tamamladı (1903). Okul hayatında aldığı hat dersleri ve tiyatrolar, sanata ilgi duymasında etkili oldu. Liseyi tamamladığı yıl, İkdam Gazetesi’nde yayımladığı yazılarla yazarlık hayatı başladı.
1904'te Darülfünun-u Osmaniye’nin Ulum-u Tabiye (Fen) Şubesi’ne kaydoldu. 1908’de eğitimini tamamladı. Öğrenimi sırasında hat dresleri almayı sürdürdü. Öğrenciliği sırasında Divan-ı Humayun Katipliği’nde görev yaptı. Mezuniyetinin ardından Darülmuallimin-i İbtidaiyye (İlköğretmen Okulu)ye hat öğretmenliği yaptı. Bu okula müdür olarak atanan reformcu eğitimci Mustafa Satı Bey ile birlikte çalıştı.
Avrupa Gezisi
1910’da Mustafa Satı Bey’in tavsiyesi ve Maarif Nazırı Emrullah Efendi’nin onayı ile pedagoji ve el sanatları konusunda inceleme yapmak üzere Avrupa’ya gönderildi. Paris, Londra, Belçika, İsviçre, Almanya’da bulundu. Batı dünyasında eğitim alanında yapılanları inceledi. Teoriden çok uygulamaya ağırlık veren İngiliz sistemi ilgisini çekti.
1911’de yurda döndükten sonra Dârülmuallimîn’deki görevine devam etti ve okulu batılı bir sisteme göre yeniden düzenledi. Avrupa’daki izlenimlerini ve Darülmuallimin’e getirdiği yenilikleri yurt çapında konferanslar vererek, sergiler düzenleyip yazılar yazarak yaygınlaştırmaya çalıştı. "Talim ve Terbiyede İnkılap (Eğitim ve Öğretimde Devrim)" adlı yapıtını yayımladığında (1912) devrimci görüşleri nedeniyle tepkilerle karşılaştı. Millî Eğitim Bakanlığı’nın isteği üzerine “Resmin Usulü Tedrisi” adlı eserini yazdı. Tepkileri önlemek amacıyla artık bakanlığın bastığı kitaplarında ismi kullanılmıyordu.
Balkan Savaşı sırasında "Şems-ül Mekâtip" adlı özel okulda karma öğrenim, kır gezintileri, okul tiyatrosu gibi uygulamaları ilk defa gerçekleştirerek geleneksel öğretim sistemine başkaldırdı.
Darülfünun
1913 yılında Darülfünun’da pedagoji dersi vermeye başladı. Bu görevi 1933’e dek aralıksız sürdürdü. Süleyman Paşazade Sami Bey ile birlikte kadınların yükseköğrenim hakkına kavuşması için çaba gösterdi. Bir yandan da Eğitim Bakanlığı’nda görev aldı, ortaöğretim ve yükseköğretim müdürlüklerinde bulundu.
1920-1923'te Edebiyat Fakültesi dekan oldu, 1923-1925 arasında ise Darülfünun emini (üniversite rektörü) olarak seçildi ve cumhuriyetin ilk rektörü oldu. 1933’te Darülfünun kapatılıp yerine İstanbul Üniversitesi açıldıktan sonra bu kurum ile ilişkisi kesildi. 1942 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ne profesör olarak atandı; bu fakültenin pedagoji kürsünün ilköğretim üyeliğini yaptı.
Yeni Adam
Baltacıoğlu, üniversite reformundan sonra üniversiteden tasfiye edilince enerjisinin büyük bölümünü haftalık düşün ve sanat gazetesi Yeni Adam’ı çıkarmaya verdi. İlk sayısı 1 Ocak 1934’te yayımlanan dergi, yayını 46 yıl sürdürdü.
Milletvekilliği
1943-1950 yılları arasında iki dönem milletvekilliği yaptı. VII. dönemde Afyonkarahisar, VIII. yasama döneminde Kırşehir milletvekili olarak mecliste yer aldı.
Emeklilik yılları
1950’de milletvekilliğinden emekli olduktan sonra Yeni Adam Dergisi’ni yayınlamaya devam etti. Konferanslar verdi, kitaplar yayınladı. 1942’de üstlendiği Türk Dil Kurumu Terim Kolu Başkanlığı görevini 1957 yılına değin sürdürdü. 1950-1957 arasında Din Yolu adında bir dergi daha çıkardı ancak bu dergiyi ilk yedi sayısından sonra başkalarına devretti. 1957 yılında Kur’an’ı Türkçeye çevirdi.
1 Nisan 1978 günü Ankara’da hayatını kaybetti.
Eserleri
Hikâye ve romanları
- Yalnızlar (Hikâye, 1942), 2. Batak (Roman, 1942)
Tiyatro eserleri
- İnanmak (1939)
- Salt Çelebi (1939)
- Hayvanlar (1939)
- Akıl Taciri (1940)
- Kafa Tamircisi (1940)
- Andaval Palas (1940)
- Kütük (1946)
- Dolap Beygiri (1949)
- Karagöz Ankara’da (1949)
- Küçük Şehit (1961)
Felsefe kitapları
- Kalbin Gözü (1922)
- Rousseau’nun Terbiye Felsefesi (1925)
- Felsefe (1938)
Sosyoloji kitapları
- Maarifte Siyâset (1918)
- Târih ve Terbiye (1933)
- Türk’e Doğru
- Batı’ya Doğru (1943)
- Ziya Gökalp (1966)
Estetiğe dâir eserleri
- Demokrasi ve Sanat (1931)
- Sanat (1934)
- Tiyatro (1941)
- Karagöz Tekniği ve Estetik (1942)
- Türkler’de Yazı Sanatı (1958)
Dinî eserleri
- Kur’ân Tercümesi (1957)
- Büyük Tefsir (1961)
Kaynakça
- ^ a b Mehmet Güngör. (PDF). 5 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2011.
- ^ Gülay Erkoç. . 1 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2011.
- ^ a b c Ercan Şen. . 3 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2011.
- ^ Kemal Aytaç. "İsmail Hakkı Baltacıoğlu" (PDF). 24 Ocak 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Nisan 2011.
- ^ a b c d e . 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2011.
Akademik görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Besim Ömer Akalın | İstanbul Üniversitesi Rektörü 1923-1925 | Sonra gelen: Nurettin Ali Berkol |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ismail Hakki Baltacioglu 28 Subat 1886 Istanbul 1 Nisan 1978 Turk egitimci yazar hattat siyasetci Ismail Hakki BaltaciogluIstanbul Universitesi RektoruGorev suresi 1923 1925Yerine geldigi Besim Omer AkalinYerine gelen Nurettin Ali BerkolIstanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi DekaniGorev suresi 1920 1923Yerine gelen Mehmet Fuad KopruluTurkiye Buyuk Millet Meclisi 7 ve 8 Donem MilletvekiliGorev suresi 8 Mart 1943 24 Mart 1950Secim bolgesi 1943 Afyonkarahisar 1946 KirsehirKisisel bilgilerDogum 28 Subat 1886 1886 02 28 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum 1 Nisan 1978 92 yasinda Ankara TurkiyeIliskiler ebeveynler Mucurlu Baltacioglu Ibrahim Edhem Efendi Duzceli Hamdune HanimMezun oldugu okul lar Darulfunun u Osmaniye BS 1908 Taninma nedeniEgitim Reformu Akiminin Turkiye deki en buyuk temsilcisidirKariyeriDaliPedagojiCalistigi kurumlarIstanbul Universitesi Turk egitim tarihinde buyuk onemi olan bir dusunur ve bilim insanidir Egitim Reformu Akimi nin Turkiye deki en buyuk temsilcisidir Bir pedagog oyun yazari ve uygulamaci olarak cumhuriyet donemi tiyatro tarihinin de onemli kisilerinden birisidir 1923 yilinda Darulfunun emini secilerek cumhuriyetin ilk universite rektoru oldu Haftalik dusun ve sanat gazetesi Yeni Adam i 1934 ten itibaren 46 yil boyunca yayimladi VII ve VIII yasama donemlerinde TBMM de milletvekili olarak gorev yapti Sosyoloji psikoloji sanat egitim ve felsefe alanlarinda 100 e yakin eser ve inceleme deneme ve fikra turunde yazilar yayinladi Ayni zamanda hikaye oyun roman piyes yazip oyun sahneledi Hat sanatinda bir bulus yaparak alev yazisi ni buldu Turk Dil Kurumu na Terim Kolu Baskani olarak hizmet verdi 1942 1957 Yasami1886 da Istanbul da dogdu Babasi Mucur lu Baltacioglu Ibrahim Edhem Efendi annesi Duzce li Hamdune Hanim idi Cocuklugunu buyukbabasi Abdurrahman Efendi nin Cihangir deki evinde gecirdi Sirkelimescit Mahallesi nde basladigi ilkogrenimine Semsulmekatip adli mektepte ve ardindan Masrik i Fuyuzat adli bir ozel okulda devam ettikten sonra Kislaarkasi Ilk mektebi nde tamamladi Orta ogrenimini Fevziye Rusdiyesi ve Vefa Idadisi ni tamamladi 1903 Okul hayatinda aldigi hat dersleri ve tiyatrolar sanata ilgi duymasinda etkili oldu Liseyi tamamladigi yil Ikdam Gazetesi nde yayimladigi yazilarla yazarlik hayati basladi 1904 te Darulfunun u Osmaniye nin Ulum u Tabiye Fen Subesi ne kaydoldu 1908 de egitimini tamamladi Ogrenimi sirasinda hat dresleri almayi surdurdu Ogrenciligi sirasinda Divan i Humayun Katipligi nde gorev yapti Mezuniyetinin ardindan Darulmuallimin i Ibtidaiyye Ilkogretmen Okulu ye hat ogretmenligi yapti Bu okula mudur olarak atanan reformcu egitimci Mustafa Sati Bey ile birlikte calisti Avrupa Gezisi 1910 da Mustafa Sati Bey in tavsiyesi ve Maarif Naziri Emrullah Efendi nin onayi ile pedagoji ve el sanatlari konusunda inceleme yapmak uzere Avrupa ya gonderildi Paris Londra Belcika Isvicre Almanya da bulundu Bati dunyasinda egitim alaninda yapilanlari inceledi Teoriden cok uygulamaya agirlik veren Ingiliz sistemi ilgisini cekti 1911 de yurda dondukten sonra Darulmuallimin deki gorevine devam etti ve okulu batili bir sisteme gore yeniden duzenledi Avrupa daki izlenimlerini ve Darulmuallimin e getirdigi yenilikleri yurt capinda konferanslar vererek sergiler duzenleyip yazilar yazarak yayginlastirmaya calisti Talim ve Terbiyede Inkilap Egitim ve Ogretimde Devrim adli yapitini yayimladiginda 1912 devrimci gorusleri nedeniyle tepkilerle karsilasti Milli Egitim Bakanligi nin istegi uzerine Resmin Usulu Tedrisi adli eserini yazdi Tepkileri onlemek amaciyla artik bakanligin bastigi kitaplarinda ismi kullanilmiyordu Balkan Savasi sirasinda Sems ul Mekatip adli ozel okulda karma ogrenim kir gezintileri okul tiyatrosu gibi uygulamalari ilk defa gerceklestirerek geleneksel ogretim sistemine baskaldirdi Darulfunun 1913 yilinda Darulfunun da pedagoji dersi vermeye basladi Bu gorevi 1933 e dek araliksiz surdurdu Suleyman Pasazade Sami Bey ile birlikte kadinlarin yuksekogrenim hakkina kavusmasi icin caba gosterdi Bir yandan da Egitim Bakanligi nda gorev aldi ortaogretim ve yuksekogretim mudurluklerinde bulundu 1920 1923 te Edebiyat Fakultesi dekan oldu 1923 1925 arasinda ise Darulfunun emini universite rektoru olarak secildi ve cumhuriyetin ilk rektoru oldu 1933 te Darulfunun kapatilip yerine Istanbul Universitesi acildiktan sonra bu kurum ile iliskisi kesildi 1942 yilinda Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi ne profesor olarak atandi bu fakultenin pedagoji kursunun ilkogretim uyeligini yapti Yeni Adam Baltacioglu universite reformundan sonra universiteden tasfiye edilince enerjisinin buyuk bolumunu haftalik dusun ve sanat gazetesi Yeni Adam i cikarmaya verdi Ilk sayisi 1 Ocak 1934 te yayimlanan dergi yayini 46 yil surdurdu Milletvekilligi 1943 1950 yillari arasinda iki donem milletvekilligi yapti VII donemde Afyonkarahisar VIII yasama doneminde Kirsehir milletvekili olarak mecliste yer aldi Emeklilik yillari 1950 de milletvekilliginden emekli olduktan sonra Yeni Adam Dergisi ni yayinlamaya devam etti Konferanslar verdi kitaplar yayinladi 1942 de ustlendigi Turk Dil Kurumu Terim Kolu Baskanligi gorevini 1957 yilina degin surdurdu 1950 1957 arasinda Din Yolu adinda bir dergi daha cikardi ancak bu dergiyi ilk yedi sayisindan sonra baskalarina devretti 1957 yilinda Kur an i Turkceye cevirdi 1 Nisan 1978 gunu Ankara da hayatini kaybetti EserleriHikaye ve romanlari Yalnizlar Hikaye 1942 2 Batak Roman 1942 Tiyatro eserleri Inanmak 1939 Salt Celebi 1939 Hayvanlar 1939 Akil Taciri 1940 Kafa Tamircisi 1940 Andaval Palas 1940 Kutuk 1946 Dolap Beygiri 1949 Karagoz Ankara da 1949 Kucuk Sehit 1961 Felsefe kitaplari Kalbin Gozu 1922 Rousseau nun Terbiye Felsefesi 1925 Felsefe 1938 Sosyoloji kitaplari Maarifte Siyaset 1918 Tarih ve Terbiye 1933 Turk e Dogru Bati ya Dogru 1943 Ziya Gokalp 1966 Estetige dair eserleri Demokrasi ve Sanat 1931 Sanat 1934 Tiyatro 1941 Karagoz Teknigi ve Estetik 1942 Turkler de Yazi Sanati 1958 Dini eserleri Kur an Tercumesi 1957 Buyuk Tefsir 1961 Kaynakca a b Mehmet Gungor PDF 5 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2011 Gulay Erkoc 1 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2011 a b c Ercan Sen 3 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2011 Kemal Aytac Ismail Hakki Baltacioglu PDF 24 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Nisan 2011 a b c d e 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2011 Akademik goreviOnce gelen Besim Omer Akalin Istanbul Universitesi Rektoru 1923 1925 Sonra gelen Nurettin Ali Berkol