Ethem Paşa (Osmanlıca: ادهم پاشا) (d. 1844, İstanbul - ö. 17 Aralık 1909, İstanbul), Türk asker ve devlet adamı. 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nda Osmanlı Orduları Başkomutanı, 1909 yılında 2 hafta süreyle Harbiye Nazırı olarak görev yaptı.
Edhem Paşa | |
---|---|
Müşir Edhem Paşa | |
Lakabı | "Gazi" |
Doğum | 1844 İstanbul |
Ölüm | 17 Aralık 1909 (65 yaşında) Mısır |
Bağlılığı | Osmanlı İmparatorluğu |
Hizmet yılları | 1863-1909 |
Rütbesi | Müşir |
Komutası | Griviça Mevki Komutanı, Kosova Valisi, Üsküp Valisi, Beyrut Valisi, Adana ve Havalisi Umum Komutanı, Alasonya Ordusu |
Çatışma/savaşları | 1876-1877 Osmanlı-Sırp Savaşı, 93 Harbi, 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı |
Ödülleri | Murassa İmtiyaz Nişanı |
Hayatı
Babası gümrük memuru Mustafa Ferhad Efendi'dir. 1861 yılında Mekteb-i Fünun-ı İdâdiye’den, 1863 yılında Mekteb-i Harbiye’den Mülâzım-ı sânî rütbesiyle mezun oldu. Piyade mülâzımlığıyla askerî hizmete girdikten sonra II. Abdülhamid'in maiyeti arasında yer aldı. Harbiye Nazırı yaverliğinde bulundu. Rumeli ve Sırbistan'da çeşitli askerî görevler yaptı. 1876-1877 Osmanlı-Sırp Savaşı'nın ardından 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'na Miralay rütbesiyle katıldı ve Gorni Dubnik Muharebesi'nde başından yaralandı. Plevne Savunması sırasında Griviça Mevki Komutanlığı'nda bulundu ve başarılarından dolayı Mirliva rütbesine terfi ettirildi ve bu suretle Paşa oldu.
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ndan sonra Ferik rütbesiyle Kosova ve Üsküp valiliklerine getirildi. Arnavutluk'ta çıkan karışıklıklar sırasındaki etkili tedbirleri ve icraatları ile dikkatleri üzerine topladı. Üsküp'ten sonra Beyrut valiliğine tayin edildi, ardından Adana ve Havalisi Umum Komutanlığı'na getirildiyse de padişah II. Abdülhamid'i öfkelendiren bir hareketi üzerine kumandan olarak Halep'e gönderildi. Havran Olayı'nda Dürzîlere, Zeytun İsyanı'nda ise Ermenilere karşı kullanılan askerî kuvvetin kumandanlığını yaptı. Girit'te komutanlığı sırasındaki davranışlarıyla olayların yatıştırılmasında rol oynadı ve Kostaki Antopulos Paşa'nın adada asayişi sağlamasında yardımcı oldu. 1895 yılında Girit'te gösterdiği hizmetlerinden dolayı Müşir rütbesine terfi ettirildi.
1897 Osmanlı-Yunan Savaşı başlayınca II. Abdülhamid tarafından Alasonya Ordusu Komutanlığı görevinden alınarak Osmanlı Orduları Başkomutanlığı görevine atandı. Diğer kıdemli paşalar dururken başkomutanlığa atanması gerek yurt içinde gerekse yabancı ülkelerde sürpriz olarak değerlendirildi. Emrindeki Osmanlı Orduları ile Yunanistan'a karşı savaş ilan edilmesinin ertesi günü (18 Nisan 1897) Milona Geçidi'nde Yunan Orduları'nı mağlup ederek 25 Nisan'da Larisa'yı, 12 Mayıs'ta Tırhala'yı ele geçirdi. 17 Mayıs'ta Dömeke Muharebesi'nde Yunan Orduları'nı bir kez daha büyük bir bozguna uğrattı. Alman kurmayların altı ayda geçilemez diye rapor verdikleri Thermopylae Geçidi'ni 24 saatte aşarak Yunanistan'ın başkenti Atina'ya doğru ilerlemeye başladı. Savaşların başından beri elde ettiği başarıların yanında gösterdiği sadakat ve cesaretinden dolayı Padişah II. Abdülhamid tarafından "Gazi" unvanına lâyık görüldü ve Murassa İmtiyaz Nişanı ile taltif edildi.
Bu başarılardan sonra askerî teftiş komisyonu başkanı iken II. Meşrutiyet'in ilanı ile 1908 yılında Meclis-i Âyân azalığına getirildi. Hastalığına rağmen II. Abdülhamid tarafından 31 Mart İsyanı'ndan (13 Nisan 1909) bir gün sonra kurulan Ahmed Tevfik Paşa kabinesinde harbiye nazırlığına tayin edildi. Askerlerin Hareket Ordusu'na karşılık vermeden silâhı bırakmalarında büyük gayretleri görüldü. Bu görevinde ancak iki hafta kalabildi. Sağlığı bozulduğundan Mısır'a gitti ve çok geçmeden 17 Aralık 1909 tarihinde orada öldü. Cenazesi İstanbul'a getirilerek Eyüp'te defnedildi.
Fotoğraf galerisi
- Gazi Edhem Paşa'nın Eyüp'teki mezar taşı.
- Ethem Paşa'nın cenaze töreninden.
- Ethem Paşa'nın cenaze töreninden.
- Ethem Paşa'nın cenaze töreninden.
- Ethem Paşa'nın cenaze töreninden.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ethem Pasa Osmanlica ادهم پاشا d 1844 Istanbul o 17 Aralik 1909 Istanbul Turk asker ve devlet adami 1897 Osmanli Yunan Savasi nda Osmanli Ordulari Baskomutani 1909 yilinda 2 hafta sureyle Harbiye Naziri olarak gorev yapti Edhem PasaMusir Edhem PasaLakabi Gazi Dogum1844 IstanbulOlum17 Aralik 1909 65 yasinda MisirBagliligi Osmanli ImparatorluguHizmet yillari1863 1909RutbesiMusirKomutasiGrivica Mevki Komutani Kosova Valisi Uskup Valisi Beyrut Valisi Adana ve Havalisi Umum Komutani Alasonya OrdusuCatisma savaslari1876 1877 Osmanli Sirp Savasi 93 Harbi 1897 Osmanli Yunan SavasiOdulleriMurassa Imtiyaz Nisani1877 Plevne Savunmasi ndan sonra Edhem Pasa tarafindan teslim edilen kilic HayatiBabasi gumruk memuru Mustafa Ferhad Efendi dir 1861 yilinda Mekteb i Funun i Idadiye den 1863 yilinda Mekteb i Harbiye den Mulazim i sani rutbesiyle mezun oldu Piyade mulazimligiyla askeri hizmete girdikten sonra II Abdulhamid in maiyeti arasinda yer aldi Harbiye Naziri yaverliginde bulundu Rumeli ve Sirbistan da cesitli askeri gorevler yapti 1876 1877 Osmanli Sirp Savasi nin ardindan 1877 1878 Osmanli Rus Savasi na Miralay rutbesiyle katildi ve Gorni Dubnik Muharebesi nde basindan yaralandi Plevne Savunmasi sirasinda Grivica Mevki Komutanligi nda bulundu ve basarilarindan dolayi Mirliva rutbesine terfi ettirildi ve bu suretle Pasa oldu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi ndan sonra Ferik rutbesiyle Kosova ve Uskup valiliklerine getirildi Arnavutluk ta cikan karisikliklar sirasindaki etkili tedbirleri ve icraatlari ile dikkatleri uzerine topladi Uskup ten sonra Beyrut valiligine tayin edildi ardindan Adana ve Havalisi Umum Komutanligi na getirildiyse de padisah II Abdulhamid i ofkelendiren bir hareketi uzerine kumandan olarak Halep e gonderildi Havran Olayi nda Durzilere Zeytun Isyani nda ise Ermenilere karsi kullanilan askeri kuvvetin kumandanligini yapti Girit te komutanligi sirasindaki davranislariyla olaylarin yatistirilmasinda rol oynadi ve Kostaki Antopulos Pasa nin adada asayisi saglamasinda yardimci oldu 1895 yilinda Girit te gosterdigi hizmetlerinden dolayi Musir rutbesine terfi ettirildi 1897 Osmanli Yunan Savasi baslayinca II Abdulhamid tarafindan Alasonya Ordusu Komutanligi gorevinden alinarak Osmanli Ordulari Baskomutanligi gorevine atandi Diger kidemli pasalar dururken baskomutanliga atanmasi gerek yurt icinde gerekse yabanci ulkelerde surpriz olarak degerlendirildi Emrindeki Osmanli Ordulari ile Yunanistan a karsi savas ilan edilmesinin ertesi gunu 18 Nisan 1897 Milona Gecidi nde Yunan Ordulari ni maglup ederek 25 Nisan da Larisa yi 12 Mayis ta Tirhala yi ele gecirdi 17 Mayis ta Domeke Muharebesi nde Yunan Ordulari ni bir kez daha buyuk bir bozguna ugratti Alman kurmaylarin alti ayda gecilemez diye rapor verdikleri Thermopylae Gecidi ni 24 saatte asarak Yunanistan in baskenti Atina ya dogru ilerlemeye basladi Savaslarin basindan beri elde ettigi basarilarin yaninda gosterdigi sadakat ve cesaretinden dolayi Padisah II Abdulhamid tarafindan Gazi unvanina layik goruldu ve Murassa Imtiyaz Nisani ile taltif edildi 1 Aralik 1909 tarihli Servet i Funun dergisinde Ethem PasaGazi Ethem Pasa nin Eyup Sultan Turbesi kapisina yakin bir konumda bulunan anit mezari Mart 2022 Bu basarilardan sonra askeri teftis komisyonu baskani iken II Mesrutiyet in ilani ile 1908 yilinda Meclis i Ayan azaligina getirildi Hastaligina ragmen II Abdulhamid tarafindan 31 Mart Isyani ndan 13 Nisan 1909 bir gun sonra kurulan Ahmed Tevfik Pasa kabinesinde harbiye nazirligina tayin edildi Askerlerin Hareket Ordusu na karsilik vermeden silahi birakmalarinda buyuk gayretleri goruldu Bu gorevinde ancak iki hafta kalabildi Sagligi bozuldugundan Misir a gitti ve cok gecmeden 17 Aralik 1909 tarihinde orada oldu Cenazesi Istanbul a getirilerek Eyup te defnedildi Fotograf galerisiGazi Edhem Pasa nin Eyup teki mezar tasi Ethem Pasa nin cenaze toreninden Ethem Pasa nin cenaze toreninden Ethem Pasa nin cenaze toreninden Ethem Pasa nin cenaze toreninden Kaynakca a b c d e Mehmet Metin Hulagu TDV Diyanet Islam Ansiklopedisi Gazi Edhem Pasa c 13 s 449 Ankara 1996