Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kavkasidzeler Kalesi (Gürcüce: კავკასიძეების ციხე), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Yusufeli ilçesine bağlı Tekkale köyünün Kaledibi mahallesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Çoruh Nehri'nin sol kıyısında, bir kayanın tepesinde inşa edilmiş olan kaleden geriye sur bölümleri ile tek nefli kilise kalmıştı. Ancak bu yapılar 2023 yılında Yusufeli Barajı suları altında kalmıştır.
კავკასიძეების ციხე | |
 Kavkasidzeler Kalesi ve Kale Kilisesi. Ekim 2019. | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | Harabe |
| Tür | Kale, kilise |
| Mimari tarz | Gürcü mimarisi |
| Konum | Tekkale, Yusufeli, Artvin |
| Ülke | Türkiye |
| Koordinatlar | 40°47′19″K 41°30′38″D / 40.78861°K 41.51056°D |
| Adını aldığı | Kavkasidze ailesi |
| Tamamlanma | 10. yüzyıl |
Tarihçe
Kavkasidzeler Kalesi'nin yer aldığı Tao bölgesi ve Othta Eklesia köyü, Orta Çağ'da Gürcistan sınırları içinde bulunuyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 1549 tarihli Gürcistan seferiyle Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresince Livane sancağına bağlanan köydeki 10. yüzyıldan kalma Othta Eklesia adlı Gürcü manastırı, buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir. Nitekim 1917 yılında Dört Kilise köyünün nüfusu Müslüman olmuş Gürcülerden oluşuyor ve köyün bütün sakinleri Gürcüce konuşuyordu.
Kalenin tarihi adı bilinmemektedir. Bununla birlikte 16. yüzyıla ait Osmanlı vakıfnamesinde Kala-i Sishavet (قالعە سیسخاویت) adıyla sözü edilen Tsitshaveti Kalesi'nin (ციცხავეთის ციხე) Kavkasidzeler Kalesi olduğu tahmin edilmektedir. Geç Orta Çağ'da kalenin mülküne sahip olan ve Kavkasidze soyadını taşıyan sülaleden dolayı Kavkasidzeler Kalesi, Othta Eklesia Manastırı'na yakın olmasından dolayı Othta Kilise Kalesi ve Türkçe kaynaklarda da Tekkale Kalesi veya Tekkale Köyü Kalesi olarak adlandırılmaktadır.
Kavkasidzeler Kalesi'nin 10. yüzyılda Othta Eklesia manastırını koruma amacıyla inşa edildiği tahmin edilmektedir. Kale ile kale içindeki kilise de 10. yüzyılda inşa edilmiş olmalıdır.
Mimari
Kavkasidzeler Kalesi, Tekkale köyünün kuzeyinde, Çoruh Nehri kıyısında, ulaşımı son derece zor bir kayanın tepesinde inşa edilmiştir. Asimetrik bir palana sahip olan kalenin (46 × 22 m) iki kulesi bulunuyordu. Batı yönündeki kulesi kısmen ayaktadır. Kale içinde yer alan Kavkasidzeler Kale Kilisesi, 10. yüzyılda inşa edilmiştir. Tek nefli yapı (4,5 x 6,5 m), büyük ölçüde ayaktadır. Ancak dış kaplama taşlarının çoğu sökülmüş, duvar resimleri büyük ölçüde tahrip edilmiştir.
Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili'nin 1917 yılında verdiği bilgiye göre, "Othta Eklesia Kalesi" diye adlandırdığı kalenin kapısı kuzeyde bulunuyordu. Ancak çökmüş olduğu için bu kapıdan içeri girmek mümkün değildi. Kale o tarihte de büyük ölçüde yıkıktı. Kale içindeki yapıların tümü yıkılmış, sadece kesme taştan inşa edilmiş olan kilise kalmıştı. O tarihte Kavkasidzeler Kale Kilisesi'nin Gürcüce yazıt duruyordu. Giriş kapısı batıda bulunan kilisenin yüney ve doğu cephelerinde pencereleri vardı. Kilisenin çatı örtüsü çökmüş, güney ve batı duvarlarındaki kaplama taşlar sökülmüştü. İç duvarları tamamen resimlerle bezenmişti ve duvar resimlerinin önemli bir kısmı korunmuştu. Duvar resimleri Hristiyanlığa özgü önemli olayları sahneliyordu.
Kilisenin yazıtı
| “ | 1.სახ'ლითა ღს'თა მმსა: ძისა და ს'ლისა წმიდსათა მეოხებითა ყლად 2. წმ'დისა: ღ'თს მშობელისათა: მე: მურვან კავკასიძემ 3. ან: აღვაშენე ეკლესიაჲ: ესე მე(ო) 4. რდ განსრულებით სალოცველად 5. სულისა ......" "სახელითა ღმრთისაჲთა მამისა, ძისა და სულისა წმიდისაჲთა, მეოხებითა ყოვლად წმიდისა ღმრთისმშობელისათა მე, მურვან კავკასიძემან, აღვაშენე ეკლესიაჲ ესე მე(ო)რედ განსრულებით, სალოცველად სულისა... | „ |
- Çevirisi: Ben Murvan Kavkasidze, Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’un adıyla, Azize Meryem’in yardımıyla, müminler ibadet etsin diye ikinci defa bu kiliseyi inşa edip bitirdim.
Kaynakça
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 100 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1917 Yılında Güney Gürcistan'da Arkeolojik Araştırma Gezisi (Gürcüce), Tiflis, 1960, s. 74". 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2023.
- ^ Mirian Maharadze, Zaza Şaşikadze, Lala Mustafa Paşa’nın Gürcistan Üzerine Vakıfnameleri (ლალა მუსტაფა ფაშას ვაყუფ-ნამეები საქართველოს შესახებ), Tiflis, 2021, s. 131.
- ^ a b "Buba Kudava, "Kavkasidzeler Kalesi" (Gürcüce: კავკასიძეების ციხე), 2011". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ a b ""Tekkakel Köyü Kalesi - Artvin" - Türkiye Kültür Portalı". 12 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Nisan 2023.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 35, 80, 259. .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 80, 259. .
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1917 Yılında Güney Gürcistan'da Arkeolojik Araştırma Gezisi (Gürcüce), 1960, Tiflis, s. 80-81". 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kavkasidzeler Kalesi Gurcuce კავკასიძეების ციხე tarihsel Tao bolgesinde gunumuzde Yusufeli ilcesine bagli Tekkale koyunun Kaledibi mahallesinde Orta Cag da Gurculerden kalma bir kaledir Coruh Nehri nin sol kiyisinda bir kayanin tepesinde insa edilmis olan kaleden geriye sur bolumleri ile tek nefli kilise kalmisti Ancak bu yapilar 2023 yilinda Yusufeli Baraji sulari altinda kalmistir Kavkasidzeler Kalesiკავკასიძეების ციხეKavkasidzeler Kalesi ve Kale Kilisesi Ekim 2019 Genel bilgilerDurumHarabeTurKale kiliseMimari tarzGurcu mimarisiKonumTekkale Yusufeli ArtvinUlkeTurkiyeKoordinatlar40 47 19 K 41 30 38 D 40 78861 K 41 51056 D 40 78861 41 51056Adini aldigiKavkasidze ailesiTamamlanma10 yuzyilTarihceKavkasidzeler Kalesi nin yer aldigi Tao bolgesi ve Othta Eklesia koyu Orta Cag da Gurcistan sinirlari icinde bulunuyordu Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 1549 tarihli Gurcistan seferiyle Gurculerden ele gecirmistir Osmanli idaresince Livane sancagina baglanan koydeki 10 yuzyildan kalma Othta Eklesia adli Gurcu manastiri buranin eski bir Gurcu yerlesimi oldugunu gostermektedir Nitekim 1917 yilinda Dort Kilise koyunun nufusu Musluman olmus Gurculerden olusuyor ve koyun butun sakinleri Gurcuce konusuyordu Kalenin tarihi adi bilinmemektedir Bununla birlikte 16 yuzyila ait Osmanli vakifnamesinde Kala i Sishavet قالعە سیسخاویت adiyla sozu edilen Tsitshaveti Kalesi nin ციცხავეთის ციხე Kavkasidzeler Kalesi oldugu tahmin edilmektedir Gec Orta Cag da kalenin mulkune sahip olan ve Kavkasidze soyadini tasiyan sulaleden dolayi Kavkasidzeler Kalesi Othta Eklesia Manastiri na yakin olmasindan dolayi Othta Kilise Kalesi ve Turkce kaynaklarda da Tekkale Kalesi veya Tekkale Koyu Kalesi olarak adlandirilmaktadir Kavkasidzeler Kalesi nin 10 yuzyilda Othta Eklesia manastirini koruma amaciyla insa edildigi tahmin edilmektedir Kale ile kale icindeki kilise de 10 yuzyilda insa edilmis olmalidir MimariKavkasidzeler Kalesi ve Kale Kilisesi Ekim 2019 Kavkasidzeler Kalesi Tekkale koyunun kuzeyinde Coruh Nehri kiyisinda ulasimi son derece zor bir kayanin tepesinde insa edilmistir Asimetrik bir palana sahip olan kalenin 46 22 m iki kulesi bulunuyordu Bati yonundeki kulesi kismen ayaktadir Kale icinde yer alan Kavkasidzeler Kale Kilisesi 10 yuzyilda insa edilmistir Tek nefli yapi 4 5 x 6 5 m buyuk olcude ayaktadir Ancak dis kaplama taslarinin cogu sokulmus duvar resimleri buyuk olcude tahrip edilmistir Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili nin 1917 yilinda verdigi bilgiye gore Othta Eklesia Kalesi diye adlandirdigi kalenin kapisi kuzeyde bulunuyordu Ancak cokmus oldugu icin bu kapidan iceri girmek mumkun degildi Kale o tarihte de buyuk olcude yikikti Kale icindeki yapilarin tumu yikilmis sadece kesme tastan insa edilmis olan kilise kalmisti O tarihte Kavkasidzeler Kale Kilisesi nin Gurcuce yazit duruyordu Giris kapisi batida bulunan kilisenin yuney ve dogu cephelerinde pencereleri vardi Kilisenin cati ortusu cokmus guney ve bati duvarlarindaki kaplama taslar sokulmustu Ic duvarlari tamamen resimlerle bezenmisti ve duvar resimlerinin onemli bir kismi korunmustu Duvar resimleri Hristiyanliga ozgu onemli olaylari sahneliyordu Kilisenin yaziti 1 სახ ლითა ღს თა მმსა ძისა და ს ლისა წმიდსათა მეოხებითა ყლად 2 წმ დისა ღ თს მშობელისათა მე მურვან კავკასიძემ 3 ან აღვაშენე ეკლესიაჲ ესე მე ო 4 რდ განსრულებით სალოცველად 5 სულისა სახელითა ღმრთისაჲთა მამისა ძისა და სულისა წმიდისაჲთა მეოხებითა ყოვლად წმიდისა ღმრთისმშობელისათა მე მურვან კავკასიძემან აღვაშენე ეკლესიაჲ ესე მე ო რედ განსრულებით სალოცველად სულისა Cevirisi Ben Murvan Kavkasidze Baba Ogul ve Kutsal Ruh un adiyla Azize Meryem in yardimiyla muminler ibadet etsin diye ikinci defa bu kiliseyi insa edip bitirdim Kaynakca 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2017 s 100 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Ekvtime Takaisvili 1917 Yilinda Guney Gurcistan da Arkeolojik Arastirma Gezisi Gurcuce Tiflis 1960 s 74 27 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2023 Mirian Maharadze Zaza Sasikadze Lala Mustafa Pasa nin Gurcistan Uzerine Vakifnameleri ლალა მუსტაფა ფაშას ვაყუფ ნამეები საქართველოს შესახებ Tiflis 2021 s 131 a b Buba Kudava Kavkasidzeler Kalesi Gurcuce კავკასიძეების ციხე 2011 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2023 a b Tekkakel Koyu Kalesi Artvin Turkiye Kultur Portali 12 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Nisan 2023 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 35 80 259 ISBN 9789941478178 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 80 259 ISBN 9789941478178 Ekvtime Takaisvili 1917 Yilinda Guney Gurcistan da Arkeolojik Arastirma Gezisi Gurcuce 1960 Tiflis s 80 81 27 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2023