Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Semtex, RDX ve PETN bileşenlerini içeren çok amaçlı plastik patlayıcı. Madencilikte kazı yapma, inşaat sektöründe bina yıkımında ve askeriyede kullanılmaktadır.
Semtex, Çek kimyager Stanislav Brebera tarafından 1960'larda RDX, PETN, bağlayıcılar ve stabilizatörleri kullanarak elde edilmiş çok güçlü bir plastik patlayıcıdır. Orijinal adı B1 olan patlayıcı daha sonradan Semtex ismini almıştır. İlk olarak 1964 yılında Semtex 1A, 1967 yılında Semtex H ve 1987 yılında da Semtex 10SE türleri üretildi.
Vietnam savaşı sırasında 14 ton Semtex H Kuzey Vietnam ordusuna satılmıştır. Ancak Semtex'in en büyük alıcısı Libya'dır. 1975 ile 1981 arasında Libya yaklaşık 700 ton Semtex satın almıştır.
21 Aralık 1988'de yapan Pan Am uçağı İskoçya civarındaki 'ye düştü ve 270 kişinin ölümüne neden oldu. Yapılan araştırmada uçağın bir kaset çalıcının içine yerleştirilmiş 300 gram civarında Semtex ile düşürüldüğü ortaya çıktı. Bu olaydan önce Semtex çok az bilinen bir patlayıcı türüydü.
Semtex ismi Semtin ve Explosia kelimelerinden oluşturulmuştur. Günümüzde üç şekilde kullanılmaktadır. Birincisi Semtex 1A adıyla bilinen ve yıkım işlerinde kullanılan kırmızı altıgen prizma formundadır. İkincisi ise özellikle torpido gövdeleri gibi yüksek basınç altında dayanıklılık gerektiren ortamlar için kullanılan çeliğin sertleştirilmesinde kullanılan ince levhalar şeklinde satılan Semtex 10SE'dir. Üçüncüsü ise turuncu tuğla şeklinde olan ve daha çok terör saldırılarında kullanılan Semtex H'dir.
C4'ün aksine kokusuz ve çok uzun ömürlü olması sayesinde güvenlik güçleri tarafından bulunması (yakalanması) neredeyse imkânsızdır. Bu nedenle terör saldırılarında sıklıkla kullanılmıştır. Son dönemde aramalarda kolay bulunabilmesi için özel bir koku ve metal alaşımlar eklenmiş ve raf ömrü azaltılmıştır.
2017'de yayımlanan Patlayıcı Kataloğuna(en) göre bulunan tüm Semtex türleri Semtex 1A, Semtex 1H, Semtex 10, Semtex 10-SE, Semtex S 30, Semtex C-4, Semtex PW 4 ve Semtex 90 dır.
Kompozisyon
Aşağıdaki tabloda yer alan verilere bakarak Semtex 1A ve Semtex H türleri arasında ciddi bir fark görebiliriz. Semtex A1 daha çok madencilikte kullanıldığı için daha fazla PETN içermektedir. Bunun aksine Semtex H saldırılarda kullanılmak amacıyla üretildiği için daha fazla RDX içermektedir. Buradan patlayıcıyı patlayıcı yapan maddenin RDX olduğu anlaşılmaktadır.
| Malzeme | Semtex 1A | Semtex H |
|---|---|---|
| PETN | 76% | 40.9% |
| RDX | 4.6% | 41.2% |
| Bağlayıcı madde: styrene-butadiene | 9.4% | 9% |
| Plastikleştirici: n-octyl phthalate, tributyl citrate | 9% | 7.9% |
| Antioxidan: N-phenyl-2-naphthylamine | 0.5% | 0.5% |
| Pigment | 0.5% (Kırmızı - kırmızık kahve) | 0.5% (Turuncu - Sarı) |
Kaynakça
- ^ "Explosives-Compunds". Pike,John. -. 7 Aralık 2017. 3 Kasım 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2017.
- ^ Brown, G.I (1998). The Big Bang: A History of Explosives. s. 165. ISBN .
- ^ "www.explosia.cz". explosia. 7 Aralık 2017. 15 Kasım 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
- ^ Hiltmar, Schubert. Detection of Explosives and Landmines. ss. 93-101. ISBN .
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Şubat 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Semtex RDX ve PETN bilesenlerini iceren cok amacli plastik patlayici Madencilikte kazi yapma insaat sektorunde bina yikiminda ve askeriyede kullanilmaktadir Semtex H Semtex Cek kimyager Stanislav Brebera tarafindan 1960 larda RDX PETN baglayicilar ve stabilizatorleri kullanarak elde edilmis cok guclu bir plastik patlayicidir Orijinal adi B1 olan patlayici daha sonradan Semtex ismini almistir Ilk olarak 1964 yilinda Semtex 1A 1967 yilinda Semtex H ve 1987 yilinda da Semtex 10SE turleri uretildi Vietnam savasi sirasinda 14 ton Semtex H Kuzey Vietnam ordusuna satilmistir Ancak Semtex in en buyuk alicisi Libya dir 1975 ile 1981 arasinda Libya yaklasik 700 ton Semtex satin almistir 21 Aralik 1988 de yapan Pan Am ucagi Iskocya civarindaki ye dustu ve 270 kisinin olumune neden oldu Yapilan arastirmada ucagin bir kaset calicinin icine yerlestirilmis 300 gram civarinda Semtex ile dusuruldugu ortaya cikti Bu olaydan once Semtex cok az bilinen bir patlayici turuydu Semtex ismi Semtin ve Explosia kelimelerinden olusturulmustur Gunumuzde uc sekilde kullanilmaktadir Birincisi Semtex 1A adiyla bilinen ve yikim islerinde kullanilan kirmizi altigen prizma formundadir Ikincisi ise ozellikle torpido govdeleri gibi yuksek basinc altinda dayaniklilik gerektiren ortamlar icin kullanilan celigin sertlestirilmesinde kullanilan ince levhalar seklinde satilan Semtex 10SE dir Ucuncusu ise turuncu tugla seklinde olan ve daha cok teror saldirilarinda kullanilan Semtex H dir Semtex 1A C4 un aksine kokusuz ve cok uzun omurlu olmasi sayesinde guvenlik gucleri tarafindan bulunmasi yakalanmasi neredeyse imkansizdir Bu nedenle teror saldirilarinda siklikla kullanilmistir Son donemde aramalarda kolay bulunabilmesi icin ozel bir koku ve metal alasimlar eklenmis ve raf omru azaltilmistir 2017 de yayimlanan Patlayici Kataloguna en gore bulunan tum Semtex turleri Semtex 1A Semtex 1H Semtex 10 Semtex 10 SE Semtex S 30 Semtex C 4 Semtex PW 4 ve Semtex 90 dir KompozisyonAsagidaki tabloda yer alan verilere bakarak Semtex 1A ve Semtex H turleri arasinda ciddi bir fark gorebiliriz Semtex A1 daha cok madencilikte kullanildigi icin daha fazla PETN icermektedir Bunun aksine Semtex H saldirilarda kullanilmak amaciyla uretildigi icin daha fazla RDX icermektedir Buradan patlayiciyi patlayici yapan maddenin RDX oldugu anlasilmaktadir Icinde bulunan malzemeler ve miktarlari Malzeme Semtex 1A Semtex HPETN 76 40 9 RDX 4 6 41 2 Baglayici madde styrene butadiene 9 4 9 Plastiklestirici n octyl phthalate tributyl citrate 9 7 9 Antioxidan N phenyl 2 naphthylamine 0 5 0 5 Pigment 0 5 Kirmizi kirmizik kahve 0 5 Turuncu Sari Kaynakca Explosives Compunds Pike John 7 Aralik 2017 3 Kasim 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2017 Brown G I 1998 The Big Bang A History of Explosives s 165 ISBN 0 7509 1878 0 www explosia cz explosia 7 Aralik 2017 15 Kasim 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2020 Hiltmar Schubert Detection of Explosives and Landmines ss 93 101 ISBN 1 4020 0692 6 Arsivlenmis kopya PDF 16 Subat 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Mayis 2020