Wagram Muharebesi

Wagram Muharebesi (5–6 Temmuz 1809), Napolyon Savaşları'nın bir parçası ve Avrupa'nın o tarihe kadar gördüğü en büyük savaştır. Fransız imparatoru Napolyon'un düşmanı Avusturya ve Arşidükü Charles'a karşı mücadele edip kazandığı savaştır. Savaş, Avusturya ve İngiltere'nin oluşturduğu Beşinci Koalisyon'un sona ermesine neden olmuştur. Savaşın neticesinde Avusturya ordusunu mağlup eden Grande Armée lideri Napolyon ile II. François Viyana'da Schönbrunn Antlaşması'nı imzalamıştır.

Wagram Muharebesi
Napolyon Savaşları Beşinci Koalisyon
Napolyon, Wagram'da.
Tarih 5–6 Temmuz 1809 Bölge , Viyana'nın Kuzeydoğusu, 48°17′58″K 16°33′52″D / 48.29944°K 16.56444°D / 48.29944; 16.56444 Sonuç Fransız zaferi: Schönbrunn Antlaşması imzalandı. Beşinci Koalisyon sona erdi.
Taraflar
Fransa Cumhuriyeti  Bavaria Saksonya İtalya	Avusturya
Komutanlar ve liderler
Napolyon Bonapart	Arşidük Karl
Güçler
171,939; 584–617 top	136,000; 388–414 top
Kayıplar
35,060; 21 top	38,870; 20 top

1809 yılına gelindiğinde Fransız askerlerinin bir kısmı İspanya'da devam eden Yarımada Savaşı'nda görevlendirilmişti ve bu sebeple Ren Konfederasyonu'ndaki Fransız askerî varlığı azalmıştı. Bu durumu bir fırsat olarak gören Avusturya, eski etki alanını tekrar canlandırmak için Fransız uydu devleti Bavyera Krallığı'nı işgal etmişti. Napolyon, çabuk reaksiyon gösterip Viyana'yı tekrar işgal etmesine rağmen Arşidük Charles ordusunun büyük kısmını Tuna'nın doğusuna çekmeyi başardı. Napolyon Tuna'nın doğusunda kendisini bekleyen Avusturya ile yaptığı ilk muharebeyi (Aspern-Essling Muharebesi) sürpriz bir şekilde kaybetti.

Napolyon Tuna'nın batısına geri çektiği mağlup ordusunu güçlendirmek için 6 hafta harcadı. Yaklaşık 172.000 askerlik o dönem için devasa bir ordu oluşturdu. Ordu Fransız, Alman ve İtalyan unsurlarından oluşmaktaydı. Napolyon Aspern-Essling Muharebesi'nde ordusuna çok güvenmiş ve ihtiyatsız bir plan hazırlamıştı. Ordusunun tamamı Tuna'yı geçemeden onları geçiş noktasında bekleyen Avusturya ordusuyla çarpışmak zorunda kalmış, Mareşal Louis-Nicolas Davout'ya bağlı birlikler Tuna'nın batısında mahsur kalmıştı. Tuna'nın doğusuna geçebilen kısmî birlikler büyük bir Avusturya kıskacında kalmış ve tamamen yok olmaktan Arşidük Charles'ın ordusunun da yaşadığı büyük kayıplar dolayısıyla tüm hatlarıyla hücum emri verememesi nedeniyle kurtulmuştu. Napolyon bu 6 haftalık dönemde hatalarından ders almış ve yeni bir planla Tuna'nın doğusuna geçmek için Fransız ordusuna emir vermişti.

Bu geçişte hata yapmayan Napolyon bütün ordusunu Tuna'nın doğusuna geçirmeyi başardı. Savaşın ilk safhası Fransız birliklerinin genel saldırısı ile başladı. Fransızlar saldırdıkları Avusturya pozisyonlarının bazılarını ele geçirseler de çok geçmeden geri püskürtüldüler. Savaş alanındaki Avusturya pozisyonları hem coğrafi açıdan oldukça avantajlıydı hem de Avusturya ordusu savaş alanına çok iyi yerleşmişti. İlk saldırıda sol kanatta yer alan Fransız ordusuna bağlı Alman müttefik kuvvetlerinin üniformaları, düşman Avusturya ordusu üniformaları ile karıştırılmış, müttefik Alman birlikleri Avusturya ordusu zannedilerek yoğun bir dost ateşi altına alınmıştı. Bu durum Fransız ordusunda bir moral bozukluğuna sebep oldu.

Geri püskürtmeden güç alan Arşidük Charles ertesi sabah ordusuna genel bir saldırı emri verdi. Fransız sağ kanadı kolayca bu saldırıları püskürtse de sol kanat neredeyse çöküş noktasına geldi. Napolyon derhal bir süvari emri verdi ve bu saldırıyı kullanarak rahatlayan sol kanadını yeniden organize etti. Ayrıca sol kanada büyük bir batarya kurdu (Bu Napolyon'un savaşlarda sık sık kullandığı bir taktikti. Birçok topçu bataryası bir araya getirilir ve açılan ateşle düşman pozisyonlarında yarıklar açılmaya veya bozulmalar yaratılmaya çalışılırdı.) Son Avusturya atakları da püskürtüldükten sonra sol kanattaki büyük batarya Avusturya sol kanadına ve merkezine atış yapmaya başladı. Sağ kanattaki Davout'ya saldırı emri verildi ve Avusturya sağ kanadı bozulmaya başladı.

Aynı gün öğleden sonra ordusunun artık bozulmaya başladığını ve her kanattan çöküşe başlamasının an meselesi olduğunu anlayan Charles geri çekilme emri verdi. Kısmen başarılı bir geri çekilme yapsa da kendisini takip eden Fransız kuvvetleriyle Znaim Muharebesi'ne girmek zorunda kaldı. Fransızlara bu kez direnemeyeceğini anlayan Charles ateşkes teklifinde bulundu. Ateşkes teklifini abisi Avusturya İmparatoru II. Franz (Kutsal Roma imparatoru)'a danışmadan sunan Charles'in abisiyle arası bozuldu ve bir daha orduda görev alamadı.

Kaynakça

1. ^ Nicholls 1999.