Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İskenderiyeli Pappus (Grekçe: Πάππος ὁ Ἀλεξανδρεύς; yaklaşık MS. 290 - 350) antik çağın son büyük Yunan matematikçilerinden biridir. İskenderiye doğumlu Helenleşmiş bir Mısırlıydı. Synagoge (Συναγωγή) ya da Koleksiyon (yaklaşık MS. 340) olarak da adlandırılan eseri ve ile bilinir.
İskenderiyeli Pappus | |
|---|---|
 Pappus'un 1589'da Federico Commandino tarafından Latinceye tercüme edilen Mathematicae Collectiones adlı eserinin kapağı. | |
| Kendi dilinde adı | Πάππος ὁ Ἀλεξανδρεύς |
| Doğum | y. MS 290 İskenderiye |
| Ölüm | y. MS 350 (60 yaşlarında) |
| Tanınma nedeni | Pappus alan teoremi Synagoge (Συναγωγή) veya Koleksiyon |
| Kariyeri | |
| Dalı | Matematik, Astronomi |
En iyi bilinen eseri olan Koleksiyon, matematiğin sekiz bölüme ayrılmış bir özetidir. Günümüze ulaşan kısmı geometri, Delos problemi, ve çokgenler gibi konuları ele almaktadır.
Hayatı ve Eserleri
Hayatı hakkında çok az şey bilinse de yazılı kayıtlar onun muhtemelen bir öğretmen olduğunu gösterir. Matematiğe temel katkısı, öncelikle bir ansiklopedist olarak oldu. Pappus, sekiz cildinin günümüze ulaştığı (muhtemelen orijinalinde on iki cilt olan) Synagoge adlı eserinde Yunan matematiğinin tamamını özetledi ve genişletti, günümüzde bunlardan birinci ve ikinci bölüm kısmen eksiktir. Koleksiyon adlı eser, bugün bazı konularda seleflerinin başarıları hakkındaki bilgimizin tek kaynağıdır. Pappus'un diğer bir eseri de Batlamyus'un Almagest'ine bir yorum olarak yazılmıştır. Almagest'e yaptığı yorumda MS. 320'deki tutulmayı belirlemiştir. Kendi özgünlüğünden ötürü, Yunan biliminin en önemli koruyucusu olsa bile, Pappus (Diophantus ile birlikte) İskenderiyeli matematikçilerin uzun ve seçkin çizgisinin sonuncusudur.
Koleksiyon adlı eseri, geometri, eğlence matematiği, küpü ikiye katlama, çokgenler ve çok-yüzlüler, astronomi ve mekanik dahil olmak üzere önceki çalışmalara ilaveler içerir. MS. 3. yüzyılın sonlarına (325-340) aittir ve Yunan matematiğinin son önemli eseridir. Pappus yalnızca geometrik problemlere bilinen çözümleri yeniden üretmekle kalmaz, aynı zamanda sık sık kendi çözümlerini veya mevcut çözümlere ve teoremine iyileştirmeler ve uzantılar sunar. Örneğin Pappus, kitabında Euclid'den oldukça farklı bir şekilde bir kürenin içine beş düzgün katı cismi çizme problemini ele almıştır. Ünlü Pisagor teoremine bir genelleme verir ve Arşimet'in spiral kullanan veya Nicomedes'in konkoid kullanan yönteminden oldukça farklı olan dairenin karesinin alınmasının bir gösterimini sağlar.
Yayınlar ve Baskılar
Koleksiyon’un bir el yazması, 13. yüzyıldan kalma Papalık Kütüphanesinde bulunmaktadır ve hiçbiri on altıncı yüzyıldan öncesine ait olmayan sonraki tüm kopyaların ilk örneğidir. Mevcut altı buçuk kitap (bahsedildiği üzere Kitap I ve Kitap II kısmen kayıptır) ilk olarak 1588'de Commandinus tarafından düzenlenmiş ve Latinceye çevrilmiştir (Pappus of Alexandria Mathematicae Collectiones a Federico Commandino Urbinate in latinum conae, et commentariis illustratae. Pesaro, Girolamo Concordia, 1588). Commandinus baskısı, 17. yüzyılda geometride bir canlanmayı teşvik etti. Koleksiyonun modern matematik üzerindeki etkisiyle ölçülen en ilginç kısmı Kitap VII'dir. Koleksiyon, Latince tercümeli kesin Yunanca metin veren Frederick Hultsch (1876-78) tarafından yeniden düzenlenmiştir.
Aydınlanma Çağı etkileri
Apollonius'un Konikleri üzerine bir pasajda, Pappus'un Problemi olarak bilinen üç, dört, beş, altı veya altıdan fazla çizginin ürününü geometrik varlıklar olarak tasarlama girişimi, kendi geometrisinin büyük bir bölümünü buna adamış ve cebirsel gösterim kullanarak çözmüştür. Böylece Descartes, Pappus'un üstesinden gelemediği zorlukların yeni cebirsel yönteminin kullanılmasıyla aşılabileceğini göstermiştir. Böylece Pappus, Kartezyen analitik geometrinin kurulmasında katalitik bir rol oynamaya başlamıştır. Principia’sında (1687) Isaac Newton, Pappus'tan da ilham aldı ve tamamen geometrik bir tarzda, dört çizgiye göre lokusun bir daire şeklinde dejenere olabilen konik bir bölüm olduğunu kanıtladı. Pappus resmi olarak tanımlanmış analiz ve sentez, geometrik sürücülerin çözümünde hala yaygın olarak uygulandıkları için. Pappus, dört eşdoğrusal noktanın çapraz oranının yansıtmalı değişmezliğine ve modern projektif geometri tarafından geri kazanılan diğer ilgili sonuçlara rastladı ve üç konik bölümün odak-yönelim özelliğinin ilk kaydedilen ifadesini verdi. Kendi düzleminde bir eksen etrafında dönen bir düzlem figürünün ürettiği hacmi ve yüzeyi hesaplamak için sık sık Paul Guldin'e (1577-1643) atfedilen "centrobaric" teoremleri formüle etti. Teorik mekaniği, ağır bir cismin eğimli bir düzlemde dengesi, mekanik güçlerin kullanımı ve mekanik oyuncakların yapımını tartıştı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Hutchinson Bilimsel Biyografi Sözlüğü
- ^ Pappi Alexandrini. (1875-1878). Collectiones quae supersunt (ed. F. Hultsch) 3 Vols. Berlin (reprint Amsterdam: Hakkert 1965). Pappus d’Alexandrie. (1933). La Collection Mathématique (French transl. and comments P. ver Ecke). Paris: Brügge. Die Sammlung des Pappus von Alexandrien (Buch VII und VIII). (1871). Greek and German ed. by C.J.Gerhardt). Halle.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iskenderiyeli Pappus Grekce Pappos ὁ Ἀle3andreys yaklasik MS 290 350 antik cagin son buyuk Yunan matematikcilerinden biridir Iskenderiye dogumlu Helenlesmis bir Misirliydi Synagoge Synagwgh ya da Koleksiyon yaklasik MS 340 olarak da adlandirilan eseri ve ile bilinir Iskenderiyeli PappusPappus un 1589 da Federico Commandino tarafindan Latinceye tercume edilen Mathematicae Collectiones adli eserinin kapagi Kendi dilinde adiPappos ὁ Ἀle3andreysDogumy MS 290 IskenderiyeOlumy MS 350 60 yaslarinda Taninma nedeniPappus alan teoremi Synagoge Synagwgh veya KoleksiyonKariyeriDaliMatematik Astronomi En iyi bilinen eseri olan Koleksiyon matematigin sekiz bolume ayrilmis bir ozetidir Gunumuze ulasan kismi geometri Delos problemi ve cokgenler gibi konulari ele almaktadir Hayati ve EserleriHayati hakkinda cok az sey bilinse de yazili kayitlar onun muhtemelen bir ogretmen oldugunu gosterir Matematige temel katkisi oncelikle bir ansiklopedist olarak oldu Pappus sekiz cildinin gunumuze ulastigi muhtemelen orijinalinde on iki cilt olan Synagoge adli eserinde Yunan matematiginin tamamini ozetledi ve genisletti gunumuzde bunlardan birinci ve ikinci bolum kismen eksiktir Koleksiyon adli eser bugun bazi konularda seleflerinin basarilari hakkindaki bilgimizin tek kaynagidir Pappus un diger bir eseri de Batlamyus un Almagest ine bir yorum olarak yazilmistir Almagest e yaptigi yorumda MS 320 deki tutulmayi belirlemistir Kendi ozgunlugunden oturu Yunan biliminin en onemli koruyucusu olsa bile Pappus Diophantus ile birlikte Iskenderiyeli matematikcilerin uzun ve seckin cizgisinin sonuncusudur Koleksiyon adli eseri geometri eglence matematigi kupu ikiye katlama cokgenler ve cok yuzluler astronomi ve mekanik dahil olmak uzere onceki calismalara ilaveler icerir MS 3 yuzyilin sonlarina 325 340 aittir ve Yunan matematiginin son onemli eseridir Pappus yalnizca geometrik problemlere bilinen cozumleri yeniden uretmekle kalmaz ayni zamanda sik sik kendi cozumlerini veya mevcut cozumlere ve teoremine iyilestirmeler ve uzantilar sunar Ornegin Pappus kitabinda Euclid den oldukca farkli bir sekilde bir kurenin icine bes duzgun kati cismi cizme problemini ele almistir Unlu Pisagor teoremine bir genelleme verir ve Arsimet in spiral kullanan veya Nicomedes in konkoid kullanan yonteminden oldukca farkli olan dairenin karesinin alinmasinin bir gosterimini saglar Yayinlar ve BaskilarKoleksiyon un bir el yazmasi 13 yuzyildan kalma Papalik Kutuphanesinde bulunmaktadir ve hicbiri on altinci yuzyildan oncesine ait olmayan sonraki tum kopyalarin ilk ornegidir Mevcut alti bucuk kitap bahsedildigi uzere Kitap I ve Kitap II kismen kayiptir ilk olarak 1588 de Commandinus tarafindan duzenlenmis ve Latinceye cevrilmistir Pappus of Alexandria Mathematicae Collectiones a Federico Commandino Urbinate in latinum conae et commentariis illustratae Pesaro Girolamo Concordia 1588 Commandinus baskisi 17 yuzyilda geometride bir canlanmayi tesvik etti Koleksiyonun modern matematik uzerindeki etkisiyle olculen en ilginc kismi Kitap VII dir Koleksiyon Latince tercumeli kesin Yunanca metin veren Frederick Hultsch 1876 78 tarafindan yeniden duzenlenmistir Aydinlanma Cagi etkileriApollonius un Konikleri uzerine bir pasajda Pappus un Problemi olarak bilinen uc dort bes alti veya altidan fazla cizginin urununu geometrik varliklar olarak tasarlama girisimi kendi geometrisinin buyuk bir bolumunu buna adamis ve cebirsel gosterim kullanarak cozmustur Boylece Descartes Pappus un ustesinden gelemedigi zorluklarin yeni cebirsel yonteminin kullanilmasiyla asilabilecegini gostermistir Boylece Pappus Kartezyen analitik geometrinin kurulmasinda katalitik bir rol oynamaya baslamistir Principia sinda 1687 Isaac Newton Pappus tan da ilham aldi ve tamamen geometrik bir tarzda dort cizgiye gore lokusun bir daire seklinde dejenere olabilen konik bir bolum oldugunu kanitladi Pappus resmi olarak tanimlanmis analiz ve sentez geometrik suruculerin cozumunde hala yaygin olarak uygulandiklari icin Pappus dort esdogrusal noktanin capraz oraninin yansitmali degismezligine ve modern projektif geometri tarafindan geri kazanilan diger ilgili sonuclara rastladi ve uc konik bolumun odak yonelim ozelliginin ilk kaydedilen ifadesini verdi Kendi duzleminde bir eksen etrafinda donen bir duzlem figurunun urettigi hacmi ve yuzeyi hesaplamak icin sik sik Paul Guldin e 1577 1643 atfedilen centrobaric teoremleri formule etti Teorik mekanigi agir bir cismin egimli bir duzlemde dengesi mekanik guclerin kullanimi ve mekanik oyuncaklarin yapimini tartisti Ayrica bakinizPappus alan teoremiKaynakca Hutchinson Bilimsel Biyografi Sozlugu Pappi Alexandrini 1875 1878 Collectiones quae supersunt ed F Hultsch 3 Vols Berlin reprint Amsterdam Hakkert 1965 Pappus d Alexandrie 1933 La Collection Mathematique French transl and comments P ver Ecke Paris Brugge Die Sammlung des Pappus von Alexandrien Buch VII und VIII 1871 Greek and German ed by C J Gerhardt Halle