Gönen Çayı, Kaz Dağı'ndan doğup, Erdek Körfezi'ne dökülen Güney Marmara akarsuyu. Uzunluğu 134 km, havza alanı 2 174 km², kaynak rakımı 850 m'dir. Antik adı Aisepos'dur.
Gönen Çayı | |
---|---|
Gönen Çayı üzerinde Güvercin Köprüsü kalıntıları | |
Konum | |
Ülke(ler) | 2174 km² |
Genel bilgiler | |
Kaynak | Kaz Dağı |
Kaynak rakımı | 850 m |
Ağız | Marmara Denizi |
Uzunluk | 134 km |
Debi | 14,4 m³/s |
Gönen Çayı rejimi baskın şekilde yağışlara bağlı olduğu, Yağmurlu Akdeniz Rejimine sahiptir. Havza alanı kayaçlarını Neojen volkanitleri oluşturur.
Üç yan kolu, bir ana kolu olan akarsu fay sistemleri üzerinde yerleşmiştir. Yenice-Gönen fay alanına ana kol, Pazarköy ve Sarıköy fayları alanına yan kolları yerleşmiştir. Ortalama 14,2 m³/sn olan akımı yan kollar ile birlikte 17 m³/sn'dir. Anlık akım en fazla 911 m³/sn, en az 0,024 m³/sn ölçülmüştür. Akım yağışlı mevsimde 185–250 m³/sn'ye ulaşır.
Gönen Çayı Marmara Denizi'ne doğru 5,5 km girintili, 28 km²'lik alüvyon dolgulu delta oluşturmuştur. Sarıköy ve Gönen çevresinde oluşturduğu geniş taşkın ovasında menderesler çizerek akar. Bu alanda 50 m alüvyon tabakası tespit edilmiştir. Havza alanında Misakça, Bostancı, Sarıköy, Gönen, Tütüncü, Kumköy, Yenice, Pazarköy, Kalkım yerleşim birimleri bulunur.
Çay üzerinde sulama, enerji ve taşkın kontrolü amacıyla Gönen Barajı ve Hidroelektrik Santrali inşa edilmiştir.
Çay üzerinde Antik Roma devrinden kalma Güvercin Köprüsünün kalıntıları bulunur.
Gönen Çayı, başta deri sanayi olmak üzere sanayi atıklarıyla ciddi olarak kirletilmektedir.
Galeri
Kaynakça
- ^ a b KAZANCI, Nizamettin ve ark. "KOCASU VE GÖNEN ÇAYI DELTALARININ (MARMARA DENiZi GÜNEY KIYILARI) GÜNCEL MORFOLOJİLERİ VE TORTUL FASİYESLERİ" (PDF). MTA Dergisi, 121.
- ^ ÖZŞAHİN, Yrd. Doç. Emre (2013). "GÖNEN ÇAYI DELTASI'NIN TOPRAK ÖZELLİKLERİNİN COĞRAFİ AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ" (PDF). EKEV AKADEMİ DERGİSİ. 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Ekim 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2022.
Akarsu ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gonen Cayi Kaz Dagi ndan dogup Erdek Korfezi ne dokulen Guney Marmara akarsuyu Uzunlugu 134 km havza alani 2 174 km kaynak rakimi 850 m dir Antik adi Aisepos dur Gonen CayiGonen Cayi uzerinde Guvercin Koprusu kalintilariKonumUlke ler 2174 km Genel bilgilerKaynak Kaz DagiKaynak rakimi 850 mAgiz Marmara DeniziUzunluk 134 kmDebi 14 4 m s Gonen Cayi rejimi baskin sekilde yagislara bagli oldugu Yagmurlu Akdeniz Rejimine sahiptir Havza alani kayaclarini Neojen volkanitleri olusturur Uc yan kolu bir ana kolu olan akarsu fay sistemleri uzerinde yerlesmistir Yenice Gonen fay alanina ana kol Pazarkoy ve Sarikoy faylari alanina yan kollari yerlesmistir Ortalama 14 2 m sn olan akimi yan kollar ile birlikte 17 m sn dir Anlik akim en fazla 911 m sn en az 0 024 m sn olculmustur Akim yagisli mevsimde 185 250 m sn ye ulasir Gonen Cayi Marmara Denizi ne dogru 5 5 km girintili 28 km lik aluvyon dolgulu delta olusturmustur Sarikoy ve Gonen cevresinde olusturdugu genis taskin ovasinda menderesler cizerek akar Bu alanda 50 m aluvyon tabakasi tespit edilmistir Havza alaninda Misakca Bostanci Sarikoy Gonen Tutuncu Kumkoy Yenice Pazarkoy Kalkim yerlesim birimleri bulunur Cay uzerinde sulama enerji ve taskin kontrolu amaciyla Gonen Baraji ve Hidroelektrik Santrali insa edilmistir Cay uzerinde Antik Roma devrinden kalma Guvercin Koprusunun kalintilari bulunur Gonen Cayi basta deri sanayi olmak uzere sanayi atiklariyla ciddi olarak kirletilmektedir GaleriGonen Cayi deltasi ve Marmara DeniziGuvercin Koprusu kalintilari 1905 1906Kaynakca a b KAZANCI Nizamettin ve ark KOCASU VE GONEN CAYI DELTALARININ MARMARA DENiZi GUNEY KIYILARI GUNCEL MORFOLOJILERI VE TORTUL FASIYESLERI PDF MTA Dergisi 121 OZSAHIN Yrd Doc Emre 2013 GONEN CAYI DELTASI NIN TOPRAK OZELLIKLERININ COGRAFI ACIDAN DEGERLENDIRILMESI PDF EKEV AKADEMI DERGISI 1 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Ekim 2016 Arsivlenmis kopya 27 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ekim 2022 Arsivlenmis kopya 27 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ekim 2022 Akarsu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz