Sabiha Tansuğ (1 Ocak 1933, Yunanistan - 24 Ocak 2023, İzmir), Türk etnolog, koleksiyoner ve Türk kültürü araştırmacısı.
Sabiha Tansuğ | |
---|---|
Doğum | 1 Ocak 1933 Gümülcine, Yunanistan |
Ölüm | 24 Ocak 2023 (90 yaşında) Balçova, İzmir, Türkiye |
Defin yeri | Urla, İzmir, Türkiye |
İkamet | Bademler, Urla, İzmir |
Etnik köken | Türk |
Eğitim | Göztepe Kız Sanat Enstitüsü |
Meslek | Etnolog, koleksiyoner, araştırmacı |
Anadolu'daki giyim kültürüne dair geniş bir koleksiyonun meydana getirmiştir. Anadolu başlıklarından olan Ankara başlığı, ilk defa 1971 yılında basılan ve 1989'a kadar tedavülde kalan 50 kuruşluk madeni paranın üzerinde yer almıştır. Araştırmacı, ulusal ve uluslararası çapta onlarca sergi açmış; giyim kültürü, Türk hamamı, Türk kahvesi ve çiçeklerin dili üzerine eserler vermiştir.
Yaşamı
Ailesi ve çocukluğu
1 Ocak 1933'te Yunanistan'ın Gümülcine kentinde doğdu. Ailesi, Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan nüfus mübadelesi sonrasında Batı Trakya'da kalmasına izin verilen Türk gruplarından biriydi. Çocukluğunu burada geçiren Tansuğ, İkinci Dünya Savaşı sırasında Yunanistan'ın Almanya tarafından işgal edilmesi sonucunda ailesiyle birlikte Türkiye'ye göç etti. Yunanistan'dayken öğretmenlik yapan babası, Türkiye'de mesleğini icra edememesi üzerine tütün tarlalarında işçi olarak çalışmaya başladı. Ailesiyle birlikte Tire, Akhisar ve Bergama gibi ilçelere sezonluk çalışmaya gidip onlara destek olan Sabiha'nın ilk gençliği ise böylece çeşitli Ege ilçelerinde şekillendi. Geleneksel kıyafetlere olan ilgisi ilk defa 1943 yılında, o dönem devam ettiği okulunda düzenlenen 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı etkinlikleri kapsamında taktığı ve eğribaş adı verilen yöresel bir başlıkla ortaya çıktı.
Eğitimi ve gençlik yılları
1946'da İzmir Göztepe Kız Sanat Okulu'na yazıldı. Buradan mezun olduktan sonra 1953 yılında İstanbul'a taşınma kararı alan Sabiha Tansuğ, Beyoğlu'nda bir terzinin yanında çalışmaya başladı. Aynı dönemde ressam Nuri İyem'den dersler alarak çeşitli karma sergilere katıldı.
1963'te Paris ve Viyana'ya yaptığı geziler esnasında bu şehirlerdeki kahve kültürünü gözlemleyip kıyafet müzelerini gezme fırsatı buldu. 1964 yılında Pierre Loti Tepesi'ndeki bir dükkanı geleneksel Türk kahvehanesi tarzında restore ettirerek işletmeye başladı. Ayrıca bir gazetede turizm yazıları yazmak için Ege bölgesinde araştırma gezilerine çıktı.
Etnografya araştırmaları ve koleksiyonculuğu
1965 senesinde gazeteci Haluk Tansuğ ile evlenen Sabiha Hanım, bu tarihten itibaren Anadolu'nun farklı noktalarına seyahatler yaparak 2000 yılına kadar devam edecek olan etnografya araştırmalarına başladı. İlk sergisini 1967 yılında, Avusturya'nın başkenti Viyana'da açtı. Günden güne genişleyen koleksiyonunu çeşitli dergilerde yazdığı yazılarla tanıtmaya devam etti.
1968'de, dönemin darphane müdürünün isteği üzerine Ankara gelin başı ile bir fotoğraf çektirdi. Bu fotoğraftaki başlık madeni para üzerinde kullanıldı. 1975'te Rotterdam'da, 1976'da Strassburg'da, 1980'de Roma La Sapienza Üniversitesi'nde ve 1985'te Köln'de sergiler açtı. 1988'de Düsseldorf'ta, Dresdner Bank'ta da koleksiyonun bazı parçalarını sergiledi.
Tansuğ, Ege, Marmara, İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde bulunan Türkmen ağırlıklı yerleşim yerleri gezerek meydana getirdiği 2.700 parçadan oluşan bir kıyafet koleksiyoundaki kıyafetleri isimlerine, kullanılış biçimlerine, sembolik anlamlarına, ne zaman ve kimler tarafından giyildiklerine göre kategorize edilip arşivledi. Türkmen Giyimi ve Türklerde Çiçek Sevgisi ve Sümbülname olmak üzere iki kitap yazdı.
Müze kurma çalışmaları
Tansuğ, 1974’ten itibaren koleksiyonu için bir müze oluşturulması talebiyle Kültür Bakanlığı'na başvurdu, daha sonra başka yetkililerle de görüştü, ancak müze kuruluşu gerçekleşmedi. Tansuğ'un bir gün müzede sergilemek amacıyla geliştirmeyi sürdürdüğü koleksiyonundan 430 parça 2007'de çalındı. Tansuğ, koleksiyonundan geriye kalan parçaları 2010'dan sonra arkadaşlarının desteğiyle Mecidiyeköy'de açtığı "Sabiha Tansuğ Sanat ve Kültür Evi" adlı müzede sergilemeye başladı. Koleksiyonun İzmir'in Urla ilçesindeki Bademler köyünde Bademler Kültür, Sanat ve Eğitim Vakfı tarafından kurulacak müzede sergilenmesi için çalışmalar 2021'de başladı.
Ölümü
Sabiha Tansuğ 24 Ocak 2023 tarihinde, tedavi görmekte olduğu Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde hayatını kaybetti. Naaşı 25 Ocak 2023'te 'nde kılınan cenaze namazının ardından 'na gömüldü.
Musa Baran Çocuk Oyuncakları ve Sabiha Tansuğ Etnografya Sergisi
İzmir'in Urla ilçesi Bademler Köyü'nde Sabiha Tansuğ'un koleksiyonunu içeren "Musa Baran Çocuk Oyuncakları ve Sabiha Tansuğ Etnografya Sergisi"'nin açılışı 23 Nisan 2024'te yapıldı.
Çalışmaları
Sergileri
- 1967 - Anadolu Kadın Başlıkları (Viyana, Avusturya)
- 1967 - Kadın Başlıkları (İstanbul, Türkiye)
- 1968 - Anadolu Kadın Başlıkları (İstanbul, Türkiye)
- 1970 - Anadolu Kadın Başlıkları ve Gelinlikleri (Tokyo, Japonya)
- 1971 - Türkmen Giyimi ve Kadın Başlıkları (Paris, Fransa)
- 1973 - Türkmen Giyimi ve Kadın Başlıkları (Strazburg, Roma, Londra, Amsterdam ve Köln)
Kitapları
- 1985 - Türkmen Giyimi ()
- 1988 - Türklerde Çiçek Sevgisi ve Sümbülname (Akbank Sanat Yayınları)
Ödülleri
- 1991 Halkoyunları Araştırma Sergileme Anadolu Derneği (HASAD) Türk Halkbilimi Araştırma Ödülü
- 2007 Truva Folklor Araştırmaları Derneği Pertev Naili Boratav Halk Bilimleri Ödülü
Kaynakça
- ^ a b Dinçer Sezgin (15 Şubat 2008). "Bir Kadına mı Kaldık Deyip O Birikimi Erittiler". Radikal Gazetesi. Radikal.com.tr. 12 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2014.
- ^ a b Yılmaz, Necla (2021). "Etnolog Sabiha Tansuğ Hayatı, Türkmen Giyimi ve Başlıkları Konusundaki Araştırmaları ve Koleksiyonun İncelenmesi". İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. 25 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
- ^ a b . Cumhuriyet Gazetesi Dergi Eki. Cumhuriyetarsivi.com. 10 Haziran 1990. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2014.
- ^ (PDF). Eyüp Sultan Sempozyumu Bildiri Kitapçığı. Ekitap.eyup.bel.tr. 13 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2014.
- ^ . Dergisanat.com. 19 Kasım 2011. 12 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2014.
- ^ a b . Listelist. 12 Mart 2019. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2019.
- ^ Buyukkaya, Ebru (2021-03-28). "Sabi Tansuğ adına Urla'da Müze Açılıyor". Dergi Urla. Erişim tarihi: 2024-06-24.
- ^ "Etnolog Sabiha Tansuğ öldü". Halk TV. 24 Ocak 2023. 24 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
- ^ "BAKSEV Ulusal Egemenlik Bayramına bir Etnografya, bir Çocuk Oyuncakları Müzesi armağan etti haberi". Arkeolojik Haber. 24 Nisan 2024. Erişim tarihi: 2024-06-24.
- ^ . 12 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2014.
- ^ "Truva Folklor Araştırmaları Derneği ödülleri, 14 Ocak'ta sahiplerini bulacak, Milliyet gazetesi, 02.01.2008". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mayıs 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sabiha Tansug 1 Ocak 1933 Yunanistan 24 Ocak 2023 Izmir Turk etnolog koleksiyoner ve Turk kulturu arastirmacisi Sabiha TansugDogum1 Ocak 1933 Gumulcine YunanistanOlum24 Ocak 2023 90 yasinda Balcova Izmir TurkiyeDefin yeriUrla Izmir TurkiyeIkametBademler Urla IzmirEtnik kokenTurkEgitimGoztepe Kiz Sanat EnstitusuMeslekEtnolog koleksiyoner arastirmaci Anadolu daki giyim kulturune dair genis bir koleksiyonun meydana getirmistir Anadolu basliklarindan olan Ankara basligi ilk defa 1971 yilinda basilan ve 1989 a kadar tedavulde kalan 50 kurusluk madeni paranin uzerinde yer almistir Arastirmaci ulusal ve uluslararasi capta onlarca sergi acmis giyim kulturu Turk hamami Turk kahvesi ve ciceklerin dili uzerine eserler vermistir YasamiAilesi ve cocuklugu 1 Ocak 1933 te Yunanistan in Gumulcine kentinde dogdu Ailesi Turkiye ile Yunanistan arasinda yapilan nufus mubadelesi sonrasinda Bati Trakya da kalmasina izin verilen Turk gruplarindan biriydi Cocuklugunu burada geciren Tansug Ikinci Dunya Savasi sirasinda Yunanistan in Almanya tarafindan isgal edilmesi sonucunda ailesiyle birlikte Turkiye ye goc etti Yunanistan dayken ogretmenlik yapan babasi Turkiye de meslegini icra edememesi uzerine tutun tarlalarinda isci olarak calismaya basladi Ailesiyle birlikte Tire Akhisar ve Bergama gibi ilcelere sezonluk calismaya gidip onlara destek olan Sabiha nin ilk gencligi ise boylece cesitli Ege ilcelerinde sekillendi Geleneksel kiyafetlere olan ilgisi ilk defa 1943 yilinda o donem devam ettigi okulunda duzenlenen 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Cocuk Bayrami etkinlikleri kapsaminda taktigi ve egribas adi verilen yoresel bir baslikla ortaya cikti 1971 1989 arasinda tedavulde olan madeni 50 kuruslar uzerindeki portre Sabiha Tansug a aittir Egitimi ve genclik yillari 1946 da Izmir Goztepe Kiz Sanat Okulu na yazildi Buradan mezun olduktan sonra 1953 yilinda Istanbul a tasinma karari alan Sabiha Tansug Beyoglu nda bir terzinin yaninda calismaya basladi Ayni donemde ressam Nuri Iyem den dersler alarak cesitli karma sergilere katildi 1963 te Paris ve Viyana ya yaptigi geziler esnasinda bu sehirlerdeki kahve kulturunu gozlemleyip kiyafet muzelerini gezme firsati buldu 1964 yilinda Pierre Loti Tepesi ndeki bir dukkani geleneksel Turk kahvehanesi tarzinda restore ettirerek isletmeye basladi Ayrica bir gazetede turizm yazilari yazmak icin Ege bolgesinde arastirma gezilerine cikti Etnografya arastirmalari ve koleksiyonculugu 1965 senesinde gazeteci Haluk Tansug ile evlenen Sabiha Hanim bu tarihten itibaren Anadolu nun farkli noktalarina seyahatler yaparak 2000 yilina kadar devam edecek olan etnografya arastirmalarina basladi Ilk sergisini 1967 yilinda Avusturya nin baskenti Viyana da acti Gunden gune genisleyen koleksiyonunu cesitli dergilerde yazdigi yazilarla tanitmaya devam etti 1968 de donemin darphane mudurunun istegi uzerine Ankara gelin basi ile bir fotograf cektirdi Bu fotograftaki baslik madeni para uzerinde kullanildi 1975 te Rotterdam da 1976 da Strassburg da 1980 de Roma La Sapienza Universitesi nde ve 1985 te Koln de sergiler acti 1988 de Dusseldorf ta Dresdner Bank ta da koleksiyonun bazi parcalarini sergiledi Tansug Ege Marmara Ic Anadolu ve Karadeniz bolgelerinde bulunan Turkmen agirlikli yerlesim yerleri gezerek meydana getirdigi 2 700 parcadan olusan bir kiyafet koleksiyoundaki kiyafetleri isimlerine kullanilis bicimlerine sembolik anlamlarina ne zaman ve kimler tarafindan giyildiklerine gore kategorize edilip arsivledi Turkmen Giyimi ve Turklerde Cicek Sevgisi ve Sumbulname olmak uzere iki kitap yazdi Muze kurma calismalari Tansug 1974 ten itibaren koleksiyonu icin bir muze olusturulmasi talebiyle Kultur Bakanligi na basvurdu daha sonra baska yetkililerle de gorustu ancak muze kurulusu gerceklesmedi Tansug un bir gun muzede sergilemek amaciyla gelistirmeyi surdurdugu koleksiyonundan 430 parca 2007 de calindi Tansug koleksiyonundan geriye kalan parcalari 2010 dan sonra arkadaslarinin destegiyle Mecidiyekoy de actigi Sabiha Tansug Sanat ve Kultur Evi adli muzede sergilemeye basladi Koleksiyonun Izmir in Urla ilcesindeki Bademler koyunde Bademler Kultur Sanat ve Egitim Vakfi tarafindan kurulacak muzede sergilenmesi icin calismalar 2021 de basladi Olumu Sabiha Tansug 24 Ocak 2023 tarihinde tedavi gormekte oldugu Dokuz Eylul Universitesi Tip Fakultesi Hastanesi nde hayatini kaybetti Naasi 25 Ocak 2023 te nde kilinan cenaze namazinin ardindan na gomuldu Musa Baran Cocuk Oyuncaklari ve Sabiha Tansug Etnografya SergisiIzmir in Urla ilcesi Bademler Koyu nde Sabiha Tansug un koleksiyonunu iceren Musa Baran Cocuk Oyuncaklari ve Sabiha Tansug Etnografya Sergisi nin acilisi 23 Nisan 2024 te yapildi CalismalariSergileri 1967 Anadolu Kadin Basliklari Viyana Avusturya 1967 Kadin Basliklari Istanbul Turkiye 1968 Anadolu Kadin Basliklari Istanbul Turkiye 1970 Anadolu Kadin Basliklari ve Gelinlikleri Tokyo Japonya 1971 Turkmen Giyimi ve Kadin Basliklari Paris Fransa 1973 Turkmen Giyimi ve Kadin Basliklari Strazburg Roma Londra Amsterdam ve Koln Kitaplari 1985 Turkmen Giyimi 1988 Turklerde Cicek Sevgisi ve Sumbulname Akbank Sanat Yayinlari Odulleri1991 Halkoyunlari Arastirma Sergileme Anadolu Dernegi HASAD Turk Halkbilimi Arastirma Odulu 2007 Truva Folklor Arastirmalari Dernegi Pertev Naili Boratav Halk Bilimleri OduluKaynakca a b Dincer Sezgin 15 Subat 2008 Bir Kadina mi Kaldik Deyip O Birikimi Erittiler Radikal Gazetesi Radikal com tr 12 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2014 a b Yilmaz Necla 2021 Etnolog Sabiha Tansug Hayati Turkmen Giyimi ve Basliklari Konusundaki Arastirmalari ve Koleksiyonun Incelenmesi Istanbul Fatih Sultan Mehmet Vakif Universitesi Lisansustu Egitim Enstitusu 25 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2023 a b Cumhuriyet Gazetesi Dergi Eki Cumhuriyetarsivi com 10 Haziran 1990 13 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2014 PDF Eyup Sultan Sempozyumu Bildiri Kitapcigi Ekitap eyup bel tr 13 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2014 Dergisanat com 19 Kasim 2011 12 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2014 a b Listelist 12 Mart 2019 29 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Haziran 2019 Buyukkaya Ebru 2021 03 28 Sabi Tansug adina Urla da Muze Aciliyor Dergi Urla Erisim tarihi 2024 06 24 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Etnolog Sabiha Tansug oldu Halk TV 24 Ocak 2023 24 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2023 BAKSEV Ulusal Egemenlik Bayramina bir Etnografya bir Cocuk Oyuncaklari Muzesi armagan etti haberi Arkeolojik Haber 24 Nisan 2024 Erisim tarihi 2024 06 24 12 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2014 Truva Folklor Arastirmalari Dernegi odulleri 14 Ocak ta sahiplerini bulacak Milliyet gazetesi 02 01 2008 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mayis 2014