Köln, eski adıyla Kolonya (Latince: Colonia), Almanya'nın dördüncü, Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin en büyük şehri, ayrıca 4 385 082 nüfuslu Köln İdari Merkezi'nin yani Regierungsbezirk Köln (Köln, Bonn, Aachen, Düren, Euskirchen, Heinsberg, Leverkusen, Oberbergischer Kreis, Rhein-Erft-Kreis, Rheinisch-Bergischer Kreis, Rhein-Sieg-Kreis)'ün merkezidir.
Köln Kolonya | |
---|---|
Ülke | Almanya |
İdari merkez | Köln |
İdare | |
• Belediye Başkanı | |
Yüzölçümü | |
• Şehir | 405,15 km² |
Nüfus (2019) | |
• Şehir | 1,087,863 |
• Yoğunluk | 2,700/km² |
• Metropol | 8,633,158 |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Posta kodu | 50667–51149 |
Alan kodu | 0221, 02203 |
Plaka kodu | K |
Resmî site Köln Şehri |
Nüfusu 1,080,701'dir (31.12.2016)
Kozmopolit bir yapıya sahip olan şehirde çok sayıda yabancı ikamet etmektedir.
Köln, eyaletin en önemli ulaşım, kültür, bilim, sanat, ticaret ve eğlence merkezidir. Ayrıca demir ve havayolu ulaşım ağının da kesişme noktasıdır. Ren Nehri, kentin tam ortasından geçmektedir. Nehrin her iki yakası sekiz köprüyle bağlanmıştır, bunlardan ikisi demiryolu köprüsüdür.
Kentin en ünlü yapısı, inşaatı tam 632 (1248-1880) yılda tamamlanmış gotik tarzdaki çift kuleli Köln Katedrali (Kölner Dom)'dir ve 7 bin m² alanda, 157 metreyi bulan yüksekliği ile UNESCO Kültür Mirası listesinde yer alır.
Tarih
Köln M.Ö. 50 yılında Roma İmparatoru Claudius tarafından, Aşağı Ren Bölgesi'ni Cermen Kabileleri'nin saldırılarından korumak için bir koloni şeklinde kurulmuştur. İmparator Claudius kente eşi İmparatoriçe Agrippina'nın adını vermiş, böylece koloni M.S. 425 yılına dek Colonia Claudia Ara Agrippinensium (kısaca CCAA) olarak anılmıştır. Daha sonra buraya Latince Koloni anlamını taşıyan Colonia denmiştir. Bugün dünyanın birçok dilinde Köln farklı farklı telaffuz edilmektedir. (İtalyanca ve İspanyolca = Colonia, Portekizce = Colônia, Katalanca = Colònia, Lehçe = Kolonia, Türkçe = Kolonya [bu isim artık pek kullanılmamakta], Arapça = Kulunia (كولونيا), Fransızca ve İngilizce = Cologne ve diğer bazı dillerde Coellen, Cölln ve Keulen isimlerini taşımaktadır).
Şehir, Orta Çağ'da hızla büyüyerek Avrupa'nın en büyük merkezlerinden biri haline gelmişti. 12. yüzyıldan itibaren Köln, Hristiyan aleminde; Kudüs, İstanbul ve Roma'nın ardından kutsal şehir olarak ilan edildi. Sancta Colonia (Kutsal Köln) olarak da anılan şehirde 1248 yılında Köln Katedrali'nin temeli atıldı. Yapımı tam 632 yıl süren bu gotik tarzdaki katedral Kuzey Avrupa'nın en büyük ibadethanesidir. 1794 yılından itibaren Fransız egemenliğine giren şehrin sakinleri Napolyon'a sadık kalacaklarını ilan etmişlerdi. Daha sonra Prusya egemenliğine giren Köln'de büyümeye engel olan şehir duvarları yıkıldı ve hızla büyümeye başladı.
I. Dünya Savaşı'nda pek zarar görmeyen şehir, II. Dünya Savaşı'nda büyük yıkıntıya uğradı. II. Dünya Savaşı sırasında, Köln Askeri Bölgesi (Wehrkreis) Münster VI Askeri Saha Komutanlığı Karargahının (Militärbereichshauptkommandoquartier) bulunduğu yerdi. Köln,Bonn, Siegburg, Aachen, Jülich, Düren ve Monschau, askeri operasyonlarından sorumlu olan Korgeneral Freiherr von Roeder Diersburg'un komutası altındaydı. Köln 211. Piyade Alayı ve 26. Topçu Alayına ev sahipliği yapıyordu. Savaş sırasında, Köln bombalanması sırasında, batılı müttefikler tarafından 262 hava saldırısına uğradı ve yaklaşık 20.000 sivil öldü. Köln, 1942'nin 31 Mayıs gecesi "Millenium Operasyonu" sırasında Kraliyet Hava Kuvvetleri tarafından 1000 bomba atılarak hedef oldu. 1046 ağır bombardıman patlayıcı 1.455 ton hedeflerine saldırdı Yaklaşık üçte ikisi yangın vardı. Bu baskın, yaklaşık 75 dakika sürdü ve 486 sivilin ölümüne ve 59.000 kişinin evsiz kalmasına sebep oldu. Savaşın sonunda, Köln nüfusu yüzde 95 oranında azaltılmıştı. Bu kayıp özellikle kırsal kesimlerde insanların büyük bir tahliyesine neden oldu. Aynı savaşın son iki yılında diğer birçok Alman şehri de saldırıya uğradı. 1945 yılı sonu itibarıyla, nüfustan yaklaşık 500.000 kişi kurtarıldı.
Savaşın sonunda, Köln'ün savaş öncesi 11.000 Yahudi nüfusu tehcir edilmişti ya da Naziler tarafından öldürülmüştü. Kentte bulunan altı sinagog yıkıldı. Roonstraße üzerinde yeni sinagog 1959 yılında yeniden inşa edildi.
1945'te savaş sona erdiğinde Köln'ün % 90'ı yıkılmış haldeydi. Savaş öncesi 800 bin olan nüfus, 104 bine düştü. Savaşın ardından özellikle İngiltere ve ABD kaynaklı yardımlarla hızla yaralarını sarmaya başlayan şehir, tekrar hızla büyümeye başladı. Yurt dışından gelen işçilerle şehir ekonomisi ve sanayisi büyük canlanma gösterdi.
Coğrafya
Coğrafi Konumu ve İklimi
Köln, 405,15 km² büyüklükte olup, nüfusu gibi yüzölçümü bakımından da Almanya'nın dördüncü büyük şehridir. Köln'ün rakımı 53 metredir. Şehir, Almanya'nın batısında yer alır. Ren-Ruhr bölgesinin güneyindedir. Köln genelde rüzgarsız ılıman iklimlidir ancak yıl boyu yağışlar Almanya ortalamasının üzerinde seyreder. Ren Nehri'nin etkisiyle ve çukurda yer almasından ötürü özellikle yazın nem oranı yüksektir. Bu da yaz aylarında bol yağışa neden olur.
Komşuları
Köln, küçük yerleşim yerlerinin tam ortasında bulunan büyük bir şehirdir. Bu küçük yerleşim yerleri ile birlikte bölge nüfusu 2 milyon civarındadır. Kuzeyinde Leverkusen ve , doğusunda Bergisch Gladbach ve Rösrath, güneyinde Troisdorf, Niederkassel, Wesseling, Brühl, Hürth, batısında ise Frechen, Pulheim ve Dormagen bulunur. Eyaletin başkenti Düsseldorf, Köln'ün kuzeyinde sadece 40 km uzaklıktadır. Ülkenin eski başkenti Bonn da Köln'ün 25 km güneyindedir.
Dinler
Köln nüfusunun % 41,6'sı Katolik, % 17,5'i Protestan, % 10'u Müslüman ve geriye kalan % 30'u ise diğer dinlere mensup veya ateisttir. Üç büyük dinin yanı sıra şehirde başka dinlere inanan birçok insan vardır. Hristiyan dünyası için tarihsel ve dinsel bir kutsallığa sahiptir. Ayrıca şehirde Musevi Cemaati için sinagoglar, Müslümanlar için de camiler bulunur. Almanya'daki Müslümanların önemli temsilcilerinden Diyanet İşleri Türk İslam Birliği'nin merkezi Ehrenfeld semtinde, Köln Merkez Camii ile bir. Ayrıca Aleviler için de çok sayıda cemevi mevcuttur ve Almanya'nin Aleviler derneği Köln'de bulunmaktadir.
Politika
Katolik nüfusun fazla oluşu Köln'deki siyasi hayatı da etkilemiştir. Hitler dönemi öncesi halk "Zentrum" - Merkez yanlısı idi. Nasyonal Sosyalist rejimin ardından Hristiyan Demokratlar - CDU ve Sosyal Demokratlar - SPD arasında, günümüze kadar süren iktidar mücadelesi oldu. SPD savaş sonrası 40 yıldan fazla şehir yönetimini idare etti. Şehirde bu partilerin dışında liberal - FDP ve yeşiller - Die Grünen/Bündnis 90'ın da çok sayıda seçmenleri vardır. Belediye Başkan bağımsız Henriette Reker 'dır.
İdari yapılanma
Köln şehri dokuz idari merkezden ve bunlara bağlı toplam 85 mahalleden oluşur.
- Innenstadt (Şehir merkezi)
Altstadt-Nord, Altstadt Süd, Neustadt-Nord, Neustadt-Süd ve Deutz
Bayenthal, Godorf Hahnwald, Immendorf, Marienburg, Meschenisch, Raderberg, Raderthal, Rodenkirchen, Rondorf, Sürth, Weiß ve Zollstock
Braunsfeld, Junkersdorf, Klettenberg, Lindenthal, Lövenich, Müngersdorf, Sülz, Weiden, Widdersdorf
Bickendorf, Bocklemünd/Mengenich, Ehrenfeld, Neuehrenfeld, Ossendorf ve Vogelsang
Bilderstöckchen, Longerich, Mauenheim, Niehl, Nippes, Riehl ve Weidenpesch
Blumenberg, Chorweiler, Esch/Auweiler, Fühlingen, Heimersdorf, Lindweiler Merkenich, Pesch, Roggendorf/Thenhoven, Seeberg, Volkhoven/Weiler ve Worringen
Eil, Elsdorf, Ensen, Gremberghoven, Grengel, Langel, Libur, Lind, Poll, Porz, Urbach, Wahn, Wahnheide, Westhoven ve Zündorf
Brück, Höhenberg, Humboldt/Gremberg, Kalk, Merheim, Neubrück/Ostheim, Rath/Heumar ve Vingst
Buchforst, Buchheim, Dellbrück, Dünnwald, Flittard, Höhenhaus, Holweide, Mülheim ve Stammheim
Mimari
II. Dünya Savaşı sona erdiğinde Köln enkaz bir şehir görünümüne bürünmüştü. % 90'ı tahrip olan şehirde geçmişin mimarisini yansıtan çok az yapı ayakta kalmıştır. Ancak yer yer Romalılardan kalma yapılara bile rastlamak mümkündür. Bugün kente 1950'li yılların mimari tarzı hakimdir. Köln büyük bir şehir olmasına rağmen Almanya'nın diğer büyük şehirlerindeki gibi, birkaç istisna dışında modern gökdelenlere sahip değildir. Bundaki en önemli etken UNESCO tarafından korunan Köln Katedrali'nin her taraftan görülebilmesini sağlamaktır. Aşağıda Köln mimarisinin birkaç örneği görülmektedir.
- Köln'ün simgesi Köln Katedrali
- Köln Kulesi
- Weltstadthaus (Dünya evi)
- Belçika Mahallesi
- Eigelstein kapısı
- Kölnarena
- Messe/Deutz garı
- Hyatt Regency Cologne, arka planda KölnTriangle
- Louis Müzesi
- Televizyon kulesi Colonius
- Hohenzollern köprüsü
- Şehrin Katedral'den görünüşü
Kültür
Festivaller-Şenlikler
Köln'de her yıl çeşitli eğlenceler düzenlenmektedir.
Karnaval
Köln Karnavalı, Almanya'da düzenlenen en büyük şenliklerden biridir. Burada Karnaval 11. ayın 11'inde saat 11.11'de başlar ve günlerce sürer. Sonra mola verilir ve şubat ayında eğlenceler kaldığı yerden devam eder. Karnavala şehir halkı kadar, şehre yurt içi ve dışından akın eden 1,5 - 2 milyon insan da ilgi göstermektedir.
Cologne Pride - CSD Christopher Street Day
Avrupa'daki en büyük ve kapsamlı "Onur Günü Yürüyüşleri"ndendir (GayPride). Her yıl bir milyondan fazla ziyaretçinin ilgi duyduğu bir şenliktir. Yapılan gösterilerde, 1970'lerin başında Amerikalı polislerin New York'ta eşcinsel kulüplerine yaptıkları baskınlar ve sokakta polislerce dövülen eşcinseller hatırlanmaktadır. Ayrımcılığa karşı yapılan bu protesto yürüyüşleri bol müzikli ve danslıdır. Her yıl temmuzun ilk hafta sonu düzenlenir.
c/o Pop (Cologne on Pop)
Rock ve Pop Müzik Fuar ve Festivali, yazın yapılır.
MusikTriennale Köln
20. ve 21. yüzyılın eserlerinin sunulduğu büyük bir müzik festivalidir.
Summerjam
Avrupa'nın en büyük Reggae Festivalidir. Yazın düzenlenir.
Uluslararası Köln Komedi Festivali ve Kölner Lichter de halkın ilgi gösterdiği yüzlerce festivalden sadece birkaçıdır.
Fuarlar
Dünyaca ünlü fuarlardan bazıları şunlardır:
Lit.Cologne
Edebiyat fuarı, her yıl baharda düzenlenir.
Anuga
Beslenme ve gıda fuarı, iki yılda bir sonbaharda düzenlenir.
Photokina
Fotoğraf sanayii fuarı, iki yılda bir sonbaharda düzenlenir.
ArtCologne
Çağdaş sanat fuarı, dünyanın en eski sanat fuarıdır. Baharda düzenlenir.
Tiyatro
Kentte birçok tiyatro salonu ve tiyatro topluluğu bulunur. Bunlardan bazıları şunlardır:
Arkadaş Theater, Artheater, Atelier-Theater, Café Duddel, Solana Theater, Casamax-Theater, Cassiopeia Theater, Comedia, Drama Köln, Freies Werkstatt-Theater, Gloria-Theater, Hänneschen-Theater, Horizont-Theater, Kölner Künstler-Theater, Klüngelpütz Kabarett-Theater, Musical Dome, Piccolo-Theater, Puppentheater Lapislazuli, Senftöpfchen-Theater, Studiobühne Köln, Theater am Dom, Theater am Sachsenring, theater Der Keller, das Theater im Bauturm, Theater im Hof, Theater Tiefrot, Theaterhaus Köln ve Volkstheater Millowitsch.
Müzeler
Köln tam anlamıyla bir müzeler cennetidir. Kentte çok sayıda müze mevcuttur. Bunlardan bazıları şunlardır: Kölnisches Stadtmuseum - Köln Şehir Müzesi, Museum Ludwig - Ludwig Müzesi, Wallraf Richartz Museum - Wallraf Richartz Müzesi, Römisch Germanisches Museum - Romen Cermen Müzesi, Duftmuseum - Koku Müzesi (Kolonyanın doğum yeri olan Köln Şehri'ndeki Farina Haus daha sonraları müzeye çevrilmiştir), Schokoladenmuseum - Çikolata Müzesi, Museum für Ostasiatische Kunst - Doğu Asya Sanat Müzesi.
Ekonomi
Köln ve çevresi, Avrupa'nın önde gelen dinamik sanayi bölgelerinden biridir. Otomotivden kimyaya, hizmetlerden makine yapımına kadar pek çok branşta önde gelen isimlerin tesisleri ve merkezleri Köln'dedir. Bunlardan Ford, Bayer, Lufthansa, Kaufhof, Deutz AG akla gelen ilk şirketlerdir. Sanayinin yanı sıra turizm ve ticaret de kentin önemli gelir kaynakları arasında yer alır. Kentin konumu, ulaşım ve nakliye açısından bakıldığında da son derece caziptir. Ren nehrinin kentin ortasından geçmesi ve Ruhr bölgesine yakınlığı bu ilgiyi artırır. Uluslararası Standartlar Sertifikasyon ve Denetim Şirketi TÜV'ün merkezi de Köln'dedir. Almanya'nın önemli sigorta şirketlerinin merkezleri de yine bu şehri mesken edinmiştir. Kentin güneyinde Godorf semtinde petrol rafinerileri vardır.
Köln kaynaklı dünyaca en çok tanınmış ürün, 1709 yılında kurulan aynı zamanda kentin en eski şirketi Farina gegenüber dem Jülichs-Platz tarafından üretilir. Türkçede kısaca 'Kolonya' olarak da anılan dünyaca ünlü limon kokulu su Eau de Cologne (Fransızcadan 'Köln Suyu' olarak çevrilebilir), işte bu kentte doğmuştur.
Ulaşım
Kentte, merkez garın (Köln Hbf) yanı sıra 28 tren istasyonu mevcuttur. Kent içi kamu ulaşımı Kölner Verkehrsbetriebe'ye (KVB) ait onlarca otobüsün yanı sıra, pek çok tramvay/metro (Stadtbahn/U-Bahn) ve Alman Federal Demiryollarına bağlı banliyö trenleri (S-Bahn) ile yapılır. Köln'deki bu olanaklar sayesinde trafik ve kamu ulaşımı sorunu azdır. Bunlarla yetinmek istemeyenler için kent genelinde 1200 ticari taksi hizmet vermektedir.
Büyük şehir olmasına karşın Köln'ün sokaklarının çoğunun dar olması yüzünden tek yön sokakların sayısı fazladır. Bu da kent merkezinde otomobille ulaşımı zorlaştırmakta, buna bir de park sorunu katmaktadır. O yüzden şehir içi ulaşımda Köln'lüler hava elverişli olduğu sürece bisikleti tercih eder. Kayıtlara geçen yaklaşık 1 milyon kadar bisiklet şehir trafiğinin % 16'sını oluştur. Pek çok tek yön sokağa bisikletle aksi yönden girmek serbesttir.
Uluslararası Köln Bonn Havalimanı da bu şehir toprakları üzerinde kurulmuştur. Havalimanı (Kod: CGN), merkezden yaklaşık 20 km uzaklıkta, kentin güneydoğusundadır. Köln merkeze trenlerle (12 dk.), Bonn merkeze ise hızlı otobüsle (20-25 dk.) ulaşılabilir. Havalimanında birbirine bağlı iki ayrı terminal binasından hizmet verilmektedir.
Köln'e çeşitli otoban ve diğer karayollarıyla ulaşmak mümkündür: A1, A3, A4, A57, A59, A555, A559, B8, B9, B51, B55, B55a, B59, B264, B506.
Ren ırmağında gemiler turistik ya da yük taşıma amaçlı olarak işler, kentin kuzeyinde sanayinin kullandığı kimi limanlar bulunur. Irmağın batı kıyısındaki hayvanat bahçesinden doğu kıyısındaki fuar parkına teleferik vardır.
Eğitim
Köln'de çok sayıda üniversite ve kolej vardır ve yaklaşık 72.000 öğrenci eğitim ve öğrenim görür. En eski üniversitesi olan Köln Üniversitesi 1388'de kurulmuştur ve Almanya'nın en büyük üniversitesidir çünkü Köln Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ülkedeki en büyük Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'dir. Köln Müzik ve Dans Üniversitesi Avrupa'daki en büyük konservatuar'dır.
Yabancılar VHS'de (Yetişkin Eğitim Merkezi) Almanca dersleri alabilirler.
Burası bir üniversite şehridir. Toplam nüfusun yaklaşık % 10'u üniversite öğrencisidir. Bu okullarda, çeşitli ülkelerden çok sayıda öğrenci okumaktadır. Üniversiteye bağlı bir de Studienkolleg vardır.
Köln'de ayrıca Almanya'nın ilk ve tek spor yüksekokulu olan Deutsche Sporthochschule Köln (DSHS ya da öğrencilerin deyimiyle SpoHo) bulunur.
|
Eski kolejler şunlardır:
|
Lauder Morijah Okulu (Almanca: Lauder-Morijah-Schule), Köln'deki bir Yahudi okulu daha önce kapatıldı. Rus göçü Yahudi nüfusunu artırdıktan sonra, okul 2002'de yeniden açıldı.
Medya
Almanya'nın önde gelen en büyük medya şehirlerinden birisi olan Köln'de 30-40 bin arasında medya çalışanı vardır. (Batı Alman Radyo ve Televizyon Kurumu), RTL, VOX, ve Super RTL adlı ulusal TV kanalları ile Center TV adlı yerel kanal bu kentten yayın yapar. Bunun dışında ulusal kanallar ve 'de yayınlanan bazı programlar Köln'de hazırlanmaktadır.
Ayrıca kentte birçok radyo istasyonu da yayın yapmaktadır. Bunlardan WDR'ye ait altı radyo istasyonu birbirinden farklı dinleyiciye seslenmektedir. WDR bünyesinde yayın yapan değişik dünya dillerinde (Türkçe, Kürtçe, Almanca, İtalyanca, İngilizce, İspanyolca, Fransızca, Arapça vs.) yayın yapmaktadır. Her gün saat 06.05-07.00 ve 19.30-20.00 arasında, pazar günü ise 15:00-18:00 arasında Türkçe yayın yapılır. Kuzey Ren-Vestfalya, Berlin ve Bremen'de dinlenen radyo istasyonunun ayrıca İnternet üzerinden 24 saat Türkçe yayın yapan Köln Radyosu isimli İnternet sayfası da vardır.
- Köln Radyosu-İnternet Sitesi 21 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kentte basılan gazete ve dergilerden bazıları: Kölner Stadt-Anzeiger, Kölnische Rundschau, Kölner Express, Bild Köln, Stadt Revue, Kölner Wochenspiegel.
Spor
Köln'de birçok spor dalında spor kulüpleri mevcuttur. En tanınan ve en sevilen takım ise, 1. FC Köln futbol takımıdır. Bu takımın kadrosunun yarıdan fazlasını yabancı oyuncular oluşturur. Takımın maskotu ve simgesi bir keçidir. Bunun yanı sıra buz hokeyi dalında Kölner Haie, Amerikan futbolu dalında Cologne Falcons ve basketbol dalında BSC Saturn Köln Almanya'nın başarılı takımları arasında yer alır.
1997'den bu yana her yıl sonbaharda Köln Maratonu düzenlenir.
1999 yılında ilk Alman Spor ve Olimpiyat Müzesi hizmete girmiştir.
Kardeş Şehirler
Köln'ün şu resmi kardeş şehir bağlantıları vardır:
|
Kaynakça
- ^ . 9 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2014.
- ^ (PDF). stadt-koeln.de. 28 Haziran 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2016.
- ^ . Wissensdurst-koeln.de. 19 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2010.
- ^ (PDF). Wissensdurst-koeln.de. 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Cologneeconomy
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Cologne History
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ . goethe.de. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2010.
- ^ . Stadt-koeln.de. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2012.
- ^ Lipshiz, Cnaan (10 Aralık 2018). . . 10 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ . 15 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Köln ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Wikimedia Commons'ta Köln ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Köln Anakent Belediyesi Resmi İnternet Adresi27 Nisan 1999 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Köln Haber Sitesi12 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Köln StadtPanoramen 28 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Almanca) - Köln Panoramik Fotoğraflar
- (Almanca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koln eski adiyla Kolonya Latince Colonia Almanya nin dorduncu Kuzey Ren Vestfalya eyaletinin en buyuk sehri ayrica 4 385 082 nufuslu Koln Idari Merkezi nin yani Regierungsbezirk Koln Koln Bonn Aachen Duren Euskirchen Heinsberg Leverkusen Oberbergischer Kreis Rhein Erft Kreis Rheinisch Bergischer Kreis Rhein Sieg Kreis un merkezidir Koln KolonyaSehirUlkeAlmanyaIdari merkezKolnIdare Belediye BaskaniYuzolcumu Sehir405 15 km Nufus 2019 Sehir1 087 863 Yogunluk2 700 km Metropol8 633 158Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 03 00 OAYS Posta kodu50667 51149Alan kodu0221 02203Plaka koduKResmi site Koln SehriKoln Katedrali ve Hohenzollern KoprusuKoln deki Protestan AksamiDom Katedrali nde aksam Nufusu 1 080 701 dir 31 12 2016 Kozmopolit bir yapiya sahip olan sehirde cok sayida yabanci ikamet etmektedir Koln eyaletin en onemli ulasim kultur bilim sanat ticaret ve eglence merkezidir Ayrica demir ve havayolu ulasim aginin da kesisme noktasidir Ren Nehri kentin tam ortasindan gecmektedir Nehrin her iki yakasi sekiz kopruyle baglanmistir bunlardan ikisi demiryolu koprusudur Kentin en unlu yapisi insaati tam 632 1248 1880 yilda tamamlanmis gotik tarzdaki cift kuleli Koln Katedrali Kolner Dom dir ve 7 bin m alanda 157 metreyi bulan yuksekligi ile UNESCO Kultur Mirasi listesinde yer alir TarihKoln 1945 II Dunya Savasi sonunda harabeye donusen kent Koln Katedrali onu 1945 Koln M O 50 yilinda Roma Imparatoru Claudius tarafindan Asagi Ren Bolgesi ni Cermen Kabileleri nin saldirilarindan korumak icin bir koloni seklinde kurulmustur Imparator Claudius kente esi Imparatorice Agrippina nin adini vermis boylece koloni M S 425 yilina dek Colonia Claudia Ara Agrippinensium kisaca CCAA olarak anilmistir Daha sonra buraya Latince Koloni anlamini tasiyan Colonia denmistir Bugun dunyanin bircok dilinde Koln farkli farkli telaffuz edilmektedir Italyanca ve Ispanyolca Colonia Portekizce Colonia Katalanca Colonia Lehce Kolonia Turkce Kolonya bu isim artik pek kullanilmamakta Arapca Kulunia كولونيا Fransizca ve Ingilizce Cologne ve diger bazi dillerde Coellen Colln ve Keulen isimlerini tasimaktadir Sehir Orta Cag da hizla buyuyerek Avrupa nin en buyuk merkezlerinden biri haline gelmisti 12 yuzyildan itibaren Koln Hristiyan aleminde Kudus Istanbul ve Roma nin ardindan kutsal sehir olarak ilan edildi Sancta Colonia Kutsal Koln olarak da anilan sehirde 1248 yilinda Koln Katedrali nin temeli atildi Yapimi tam 632 yil suren bu gotik tarzdaki katedral Kuzey Avrupa nin en buyuk ibadethanesidir 1794 yilindan itibaren Fransiz egemenligine giren sehrin sakinleri Napolyon a sadik kalacaklarini ilan etmislerdi Daha sonra Prusya egemenligine giren Koln de buyumeye engel olan sehir duvarlari yikildi ve hizla buyumeye basladi I Dunya Savasi nda pek zarar gormeyen sehir II Dunya Savasi nda buyuk yikintiya ugradi II Dunya Savasi sirasinda Koln Askeri Bolgesi Wehrkreis Munster VI Askeri Saha Komutanligi Karargahinin Militarbereichshauptkommandoquartier bulundugu yerdi Koln Bonn Siegburg Aachen Julich Duren ve Monschau askeri operasyonlarindan sorumlu olan Korgeneral Freiherr von Roeder Diersburg un komutasi altindaydi Koln 211 Piyade Alayi ve 26 Topcu Alayina ev sahipligi yapiyordu Savas sirasinda Koln bombalanmasi sirasinda batili muttefikler tarafindan 262 hava saldirisina ugradi ve yaklasik 20 000 sivil oldu Koln 1942 nin 31 Mayis gecesi Millenium Operasyonu sirasinda Kraliyet Hava Kuvvetleri tarafindan 1000 bomba atilarak hedef oldu 1046 agir bombardiman patlayici 1 455 ton hedeflerine saldirdi Yaklasik ucte ikisi yangin vardi Bu baskin yaklasik 75 dakika surdu ve 486 sivilin olumune ve 59 000 kisinin evsiz kalmasina sebep oldu Savasin sonunda Koln nufusu yuzde 95 oraninda azaltilmisti Bu kayip ozellikle kirsal kesimlerde insanlarin buyuk bir tahliyesine neden oldu Ayni savasin son iki yilinda diger bircok Alman sehri de saldiriya ugradi 1945 yili sonu itibariyla nufustan yaklasik 500 000 kisi kurtarildi Savasin sonunda Koln un savas oncesi 11 000 Yahudi nufusu tehcir edilmisti ya da Naziler tarafindan oldurulmustu Kentte bulunan alti sinagog yikildi Roonstrasse uzerinde yeni sinagog 1959 yilinda yeniden insa edildi 1945 te savas sona erdiginde Koln un 90 i yikilmis haldeydi Savas oncesi 800 bin olan nufus 104 bine dustu Savasin ardindan ozellikle Ingiltere ve ABD kaynakli yardimlarla hizla yaralarini sarmaya baslayan sehir tekrar hizla buyumeye basladi Yurt disindan gelen iscilerle sehir ekonomisi ve sanayisi buyuk canlanma gosterdi CografyaCografi Konumu ve Iklimi Koln 405 15 km buyuklukte olup nufusu gibi yuzolcumu bakimindan da Almanya nin dorduncu buyuk sehridir Koln un rakimi 53 metredir Sehir Almanya nin batisinda yer alir Ren Ruhr bolgesinin guneyindedir Koln genelde ruzgarsiz iliman iklimlidir ancak yil boyu yagislar Almanya ortalamasinin uzerinde seyreder Ren Nehri nin etkisiyle ve cukurda yer almasindan oturu ozellikle yazin nem orani yuksektir Bu da yaz aylarinda bol yagisa neden olur Koln Panoramasi Katedral ve Ren Nehri Komsulari Koln kucuk yerlesim yerlerinin tam ortasinda bulunan buyuk bir sehirdir Bu kucuk yerlesim yerleri ile birlikte bolge nufusu 2 milyon civarindadir Kuzeyinde Leverkusen ve dogusunda Bergisch Gladbach ve Rosrath guneyinde Troisdorf Niederkassel Wesseling Bruhl Hurth batisinda ise Frechen Pulheim ve Dormagen bulunur Eyaletin baskenti Dusseldorf Koln un kuzeyinde sadece 40 km uzakliktadir Ulkenin eski baskenti Bonn da Koln un 25 km guneyindedir DinlerKoln SinagoguKoln Merkez Camii Koln nufusunun 41 6 si Katolik 17 5 i Protestan 10 u Musluman ve geriye kalan 30 u ise diger dinlere mensup veya ateisttir Uc buyuk dinin yani sira sehirde baska dinlere inanan bircok insan vardir Hristiyan dunyasi icin tarihsel ve dinsel bir kutsalliga sahiptir Ayrica sehirde Musevi Cemaati icin sinagoglar Muslumanlar icin de camiler bulunur Almanya daki Muslumanlarin onemli temsilcilerinden Diyanet Isleri Turk Islam Birligi nin merkezi Ehrenfeld semtinde Koln Merkez Camii ile bir Ayrica Aleviler icin de cok sayida cemevi mevcuttur ve Almanya nin Aleviler dernegi Koln de bulunmaktadir PolitikaKoln Anakent Belediyesi Tarihi Bina Katolik nufusun fazla olusu Koln deki siyasi hayati da etkilemistir Hitler donemi oncesi halk Zentrum Merkez yanlisi idi Nasyonal Sosyalist rejimin ardindan Hristiyan Demokratlar CDU ve Sosyal Demokratlar SPD arasinda gunumuze kadar suren iktidar mucadelesi oldu SPD savas sonrasi 40 yildan fazla sehir yonetimini idare etti Sehirde bu partilerin disinda liberal FDP ve yesiller Die Grunen Bundnis 90 in da cok sayida secmenleri vardir Belediye Baskan bagimsiz Henriette Reker dir Idari yapilanmaKoln sehri dokuz idari merkezden ve bunlara bagli toplam 85 mahalleden olusur Innenstadt Sehir merkezi Altstadt Nord Altstadt Sud Neustadt Nord Neustadt Sud ve Deutz Bayenthal Godorf Hahnwald Immendorf Marienburg Meschenisch Raderberg Raderthal Rodenkirchen Rondorf Surth Weiss ve Zollstock Lindenthal Braunsfeld Junkersdorf Klettenberg Lindenthal Lovenich Mungersdorf Sulz Weiden Widdersdorf Ehrenfeld Bickendorf Bocklemund Mengenich Ehrenfeld Neuehrenfeld Ossendorf ve Vogelsang Nippes Bilderstockchen Longerich Mauenheim Niehl Nippes Riehl ve Weidenpesch Blumenberg Chorweiler Esch Auweiler Fuhlingen Heimersdorf Lindweiler Merkenich Pesch Roggendorf Thenhoven Seeberg Volkhoven Weiler ve Worringen Eil Elsdorf Ensen Gremberghoven Grengel Langel Libur Lind Poll Porz Urbach Wahn Wahnheide Westhoven ve Zundorf Bruck Hohenberg Humboldt Gremberg Kalk Merheim Neubruck Ostheim Rath Heumar ve Vingst Mulheim Buchforst Buchheim Dellbruck Dunnwald Flittard Hohenhaus Holweide Mulheim ve Stammheim Mimari II Dunya Savasi sona erdiginde Koln enkaz bir sehir gorunumune burunmustu 90 i tahrip olan sehirde gecmisin mimarisini yansitan cok az yapi ayakta kalmistir Ancak yer yer Romalilardan kalma yapilara bile rastlamak mumkundur Bugun kente 1950 li yillarin mimari tarzi hakimdir Koln buyuk bir sehir olmasina ragmen Almanya nin diger buyuk sehirlerindeki gibi birkac istisna disinda modern gokdelenlere sahip degildir Bundaki en onemli etken UNESCO tarafindan korunan Koln Katedrali nin her taraftan gorulebilmesini saglamaktir Asagida Koln mimarisinin birkac ornegi gorulmektedir Koln un simgesi Koln Katedrali Koln Kulesi Weltstadthaus Dunya evi Belcika Mahallesi Eigelstein kapisi Kolnarena Messe Deutz gari Hyatt Regency Cologne arka planda KolnTriangle Louis Muzesi Televizyon kulesi Colonius Hohenzollern koprusu Sehrin Katedral den gorunusuKulturPeter Zumthor tarafindan tasarlanan 2007 deki Kolumba muzesinin avlusuTauzieher Nikolaus Friedrich in kirectasi heykeli 1911Festivaller Senlikler Koln de her yil cesitli eglenceler duzenlenmektedir Karnaval Karnaval giysileriyle uc KolnluCologne Pride 2004Koln de Rosenmontagszug 2004 Karnavali Kolner Lichter Koln Karnavali Almanya da duzenlenen en buyuk senliklerden biridir Burada Karnaval 11 ayin 11 inde saat 11 11 de baslar ve gunlerce surer Sonra mola verilir ve subat ayinda eglenceler kaldigi yerden devam eder Karnavala sehir halki kadar sehre yurt ici ve disindan akin eden 1 5 2 milyon insan da ilgi gostermektedir Cologne Pride CSD Christopher Street Day Avrupa daki en buyuk ve kapsamli Onur Gunu Yuruyusleri ndendir GayPride Her yil bir milyondan fazla ziyaretcinin ilgi duydugu bir senliktir Yapilan gosterilerde 1970 lerin basinda Amerikali polislerin New York ta escinsel kuluplerine yaptiklari baskinlar ve sokakta polislerce dovulen escinseller hatirlanmaktadir Ayrimciliga karsi yapilan bu protesto yuruyusleri bol muzikli ve danslidir Her yil temmuzun ilk hafta sonu duzenlenir c o Pop Cologne on Pop Rock ve Pop Muzik Fuar ve Festivali yazin yapilir MusikTriennale Koln 20 ve 21 yuzyilin eserlerinin sunuldugu buyuk bir muzik festivalidir Summerjam Avrupa nin en buyuk Reggae Festivalidir Yazin duzenlenir Uluslararasi Koln Komedi Festivali ve Kolner Lichter de halkin ilgi gosterdigi yuzlerce festivalden sadece birkacidir Fuarlar Dunyaca unlu fuarlardan bazilari sunlardir Lit Cologne Edebiyat fuari her yil baharda duzenlenir Anuga Beslenme ve gida fuari iki yilda bir sonbaharda duzenlenir Photokina Fotograf sanayii fuari iki yilda bir sonbaharda duzenlenir ArtCologne Cagdas sanat fuari dunyanin en eski sanat fuaridir Baharda duzenlenir Tiyatro Kentte bircok tiyatro salonu ve tiyatro toplulugu bulunur Bunlardan bazilari sunlardir Arkadas Theater Artheater Atelier Theater Cafe Duddel Solana Theater Casamax Theater Cassiopeia Theater Comedia Drama Koln Freies Werkstatt Theater Gloria Theater Hanneschen Theater Horizont Theater Kolner Kunstler Theater Klungelputz Kabarett Theater Musical Dome Piccolo Theater Puppentheater Lapislazuli Senftopfchen Theater Studiobuhne Koln Theater am Dom Theater am Sachsenring theater Der Keller das Theater im Bauturm Theater im Hof Theater Tiefrot Theaterhaus Koln ve Volkstheater Millowitsch Muzeler Koln Sehir Muzesi Koln tam anlamiyla bir muzeler cennetidir Kentte cok sayida muze mevcuttur Bunlardan bazilari sunlardir Kolnisches Stadtmuseum Koln Sehir Muzesi Museum Ludwig Ludwig Muzesi Wallraf Richartz Museum Wallraf Richartz Muzesi Romisch Germanisches Museum Romen Cermen Muzesi Duftmuseum Koku Muzesi Kolonyanin dogum yeri olan Koln Sehri ndeki Farina Haus daha sonralari muzeye cevrilmistir Schokoladenmuseum Cikolata Muzesi Museum fur Ostasiatische Kunst Dogu Asya Sanat Muzesi EkonomiKoln ve cevresi Avrupa nin onde gelen dinamik sanayi bolgelerinden biridir Otomotivden kimyaya hizmetlerden makine yapimina kadar pek cok bransta onde gelen isimlerin tesisleri ve merkezleri Koln dedir Bunlardan Ford Bayer Lufthansa Kaufhof Deutz AG akla gelen ilk sirketlerdir Sanayinin yani sira turizm ve ticaret de kentin onemli gelir kaynaklari arasinda yer alir Kentin konumu ulasim ve nakliye acisindan bakildiginda da son derece caziptir Ren nehrinin kentin ortasindan gecmesi ve Ruhr bolgesine yakinligi bu ilgiyi artirir Uluslararasi Standartlar Sertifikasyon ve Denetim Sirketi TUV un merkezi de Koln dedir Almanya nin onemli sigorta sirketlerinin merkezleri de yine bu sehri mesken edinmistir Kentin guneyinde Godorf semtinde petrol rafinerileri vardir Koln kaynakli dunyaca en cok taninmis urun 1709 yilinda kurulan ayni zamanda kentin en eski sirketi Farina gegenuber dem Julichs Platz tarafindan uretilir Turkcede kisaca Kolonya olarak da anilan dunyaca unlu limon kokulu su Eau de Cologne Fransizcadan Koln Suyu olarak cevrilebilir iste bu kentte dogmustur UlasimKoln Merkez Tren IstasyonuKoln un cevreyollari Mavi Otoyol sari Karayolu Koln cevresindeki otoyollara Kolner Ring Koln halkasi denilmektedir Bu yollardan her gun yuzbinlerce arac gecmektedir Yol uzunlugunun toplami 51 8 km dir Kentte merkez garin Koln Hbf yani sira 28 tren istasyonu mevcuttur Kent ici kamu ulasimi Kolner Verkehrsbetriebe ye KVB ait onlarca otobusun yani sira pek cok tramvay metro Stadtbahn U Bahn ve Alman Federal Demiryollarina bagli banliyo trenleri S Bahn ile yapilir Koln deki bu olanaklar sayesinde trafik ve kamu ulasimi sorunu azdir Bunlarla yetinmek istemeyenler icin kent genelinde 1200 ticari taksi hizmet vermektedir Buyuk sehir olmasina karsin Koln un sokaklarinin cogunun dar olmasi yuzunden tek yon sokaklarin sayisi fazladir Bu da kent merkezinde otomobille ulasimi zorlastirmakta buna bir de park sorunu katmaktadir O yuzden sehir ici ulasimda Koln luler hava elverisli oldugu surece bisikleti tercih eder Kayitlara gecen yaklasik 1 milyon kadar bisiklet sehir trafiginin 16 sini olustur Pek cok tek yon sokaga bisikletle aksi yonden girmek serbesttir Uluslararasi Koln Bonn Havalimani da bu sehir topraklari uzerinde kurulmustur Havalimani Kod CGN merkezden yaklasik 20 km uzaklikta kentin guneydogusundadir Koln merkeze trenlerle 12 dk Bonn merkeze ise hizli otobusle 20 25 dk ulasilabilir Havalimaninda birbirine bagli iki ayri terminal binasindan hizmet verilmektedir Koln e cesitli otoban ve diger karayollariyla ulasmak mumkundur A1 A3 A4 A57 A59 A555 A559 B8 B9 B51 B55 B55a B59 B264 B506 Ren irmaginda gemiler turistik ya da yuk tasima amacli olarak isler kentin kuzeyinde sanayinin kullandigi kimi limanlar bulunur Irmagin bati kiyisindaki hayvanat bahcesinden dogu kiyisindaki fuar parkina teleferik vardir EgitimKoln de cok sayida universite ve kolej vardir ve yaklasik 72 000 ogrenci egitim ve ogrenim gorur En eski universitesi olan Koln Universitesi 1388 de kurulmustur ve Almanya nin en buyuk universitesidir cunku Koln Uygulamali Bilimler Universitesi ulkedeki en buyuk Uygulamali Bilimler Universitesi dir Koln Muzik ve Dans Universitesi Avrupa daki en buyuk konservatuar dir Yabancilar VHS de Yetiskin Egitim Merkezi Almanca dersleri alabilirler Burasi bir universite sehridir Toplam nufusun yaklasik 10 u universite ogrencisidir Bu okullarda cesitli ulkelerden cok sayida ogrenci okumaktadir Universiteye bagli bir de Studienkolleg vardir Koln de ayrica Almanya nin ilk ve tek spor yuksekokulu olan Deutsche Sporthochschule Koln DSHS ya da ogrencilerin deyimiyle SpoHo bulunur Devlet ve eyalet universiteleri Koln Universitesi Universitat zu Koln Alman Spor Universitesi Koln Deutsche Sporthochschule Koln Devlet ve eyalet kolejleri Koln Uygulamali Bilimler Universitesi Teknoloji Sanat Bilim TH KOLN Technische Hochschule Koln Koln Uluslararasi Tasarim Okulu Koln Muzik ve Dans Universitesi Hochschule fur Musik und Tanz Koln Medya Sanatlari Akademisi Koln Kunsthochschule fur Medien Koln Ozel kolejler Katolik Uygulamali Bilimler Universitesi Katholische Hochschule Nordrhein Westfalen Koln Isletme Okulu Uluslararasi film okulu Koln internationale filmschule koln Ren Uygulamali Bilimler Universitesi Rheinische Fachhochschule Koln Uygulamali Bilimler Universitesi Fresenius Hochschule Fresenius Arastirma enstituleri Almanya Havacilik ve Uzay Merkezi Deutsches Zentrum fur Luft und Raumfahrt Avrupa Uzay Ajansi nin Avrupa Astronot Merkezi EAC Avrupa Spor Bilimleri Koleji ECSS Max Planck Yaslanma Biyolojisi Enstitusu Max Planck Institut fur die Biologie des Alterns Max Planck Toplum Arastirmalari Enstitusu Max Planck Institut fur Gesellschaftsforschung Max Planck Norolojik Arastirma Enstitusu Max Planck Institut fur neurologische Forschung Max Planck Bitki Islahi Arastirma Enstitusu Max Planck Institut fur Zuchtungsforschung CologneAMS Hizlandirici Kutle Spektrometri Merkezi Nukleer Fizik Enstitusu Koln Universitesi Eski kolejler sunlardir Koln Sanat ve El Sanatlari Okullari Kolner Werkschulen Koln Dini Sanat Enstitusu Kolner Institut fur religiose Kunst Lauder Morijah Okulu Almanca Lauder Morijah Schule Koln deki bir Yahudi okulu daha once kapatildi Rus gocu Yahudi nufusunu artirdiktan sonra okul 2002 de yeniden acildi Medya Almanya nin onde gelen en buyuk medya sehirlerinden birisi olan Koln de 30 40 bin arasinda medya calisani vardir Bati Alman Radyo ve Televizyon Kurumu RTL VOX ve Super RTL adli ulusal TV kanallari ile Center TV adli yerel kanal bu kentten yayin yapar Bunun disinda ulusal kanallar ve de yayinlanan bazi programlar Koln de hazirlanmaktadir Ayrica kentte bircok radyo istasyonu da yayin yapmaktadir Bunlardan WDR ye ait alti radyo istasyonu birbirinden farkli dinleyiciye seslenmektedir WDR bunyesinde yayin yapan degisik dunya dillerinde Turkce Kurtce Almanca Italyanca Ingilizce Ispanyolca Fransizca Arapca vs yayin yapmaktadir Her gun saat 06 05 07 00 ve 19 30 20 00 arasinda pazar gunu ise 15 00 18 00 arasinda Turkce yayin yapilir Kuzey Ren Vestfalya Berlin ve Bremen de dinlenen radyo istasyonunun ayrica Internet uzerinden 24 saat Turkce yayin yapan Koln Radyosu isimli Internet sayfasi da vardir Koln Radyosu Internet Sitesi 21 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kentte basilan gazete ve dergilerden bazilari Kolner Stadt Anzeiger Kolnische Rundschau Kolner Express Bild Koln Stadt Revue Kolner Wochenspiegel SporKoln de bircok spor dalinda spor kulupleri mevcuttur En taninan ve en sevilen takim ise 1 FC Koln futbol takimidir Bu takimin kadrosunun yaridan fazlasini yabanci oyuncular olusturur Takimin maskotu ve simgesi bir kecidir Bunun yani sira buz hokeyi dalinda Kolner Haie Amerikan futbolu dalinda Cologne Falcons ve basketbol dalinda BSC Saturn Koln Almanya nin basarili takimlari arasinda yer alir 1997 den bu yana her yil sonbaharda Koln Maratonu duzenlenir 1999 yilinda ilk Alman Spor ve Olimpiyat Muzesi hizmete girmistir Kardes SehirlerKoln un su resmi kardes sehir baglantilari vardir Esch sur Alzette Luksemburg Lille Fransa Liege Belcika Rotterdam Hollanda Torino Italya Kyoto Japonya Tunus sehir Tunus Turku Finlandiya Kalosvar Romanya Tel Aviv Israil Barselona Ispanya Pekin Cin Selanik Yunanistan Cork Irlanda 1988 den beri Nikaragua 1988 den beri Indianapolis ABD 1988 den beri Volgograd Rusya 1988 den beri Treptow Kopenick Berlin 1990 dan beri Katovice Polonya 1991 den beri Beytullahim Filistin 1996 dan beri Istanbul Turkiye 1997 den beriKoln un panoramik gece manzarasiKaynakca 9 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Subat 2014 PDF stadt koeln de 28 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2016 Wissensdurst koeln de 19 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2010 PDF Wissensdurst koeln de 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Cologneeconomy isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Cologne History isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme goethe de 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Agustos 2010 Stadt koeln de 4 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2012 Lipshiz Cnaan 10 Aralik 2018 10 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2020 15 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Agustos 2008 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Koln ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Wikimedia Commons ta Koln ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Koln Anakent Belediyesi Resmi Internet Adresi27 Nisan 1999 tarihinde Wayback Machine sitesinde Koln Haber Sitesi12 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Koln StadtPanoramen 28 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Almanca Koln Panoramik Fotograflar Almanca