Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
2015 Rus Su-24 uçağının düşürülmesi, 24 Kasım 2015 tarihinde Rusya Hava Kuvvetleri'ne ait Suhoy Su-24 tipi uçağın sınır ihlali gerçekleştirmesinden dolayı Türk Hava Kuvvetleri tarafından düşürülmesi olayıdır. Aynı zamanda 1950'li yıllardan beri ve Soğuk Savaş süreci sonrası ilk kez bir NATO üyesi ülke tarafından doğrudan Rus uçağı düşürüldü. Rusya, Suriye İç Savaşı'na müdahil olduğundan beri ilk ciddi kaybını bu olay neticesinde yaşadı.
| 2015 Rus Suhoy Su-24 uçağının düşürülmesi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Suriye İç Savaşı ve Lazkiye Taarruzu (2015-16) | |||||||||
 Suhoy Su-24M tipi düşürülen uçak Hmeymim Hava Üssü'nde. 7 Kasım 2015 | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
| | |||||||||
| Güçler | |||||||||
| • 2 F-16 • BGM-71 TOW | • 2 Suhoy Su-24M • 2 Mil Mi-8 | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| • 1 Suhoy Su-24M • 1 Mil Mi-8 • 2 Rus askeri öldürüldü | |||||||||
| 2 sivil Türk vatandaşı yaralandı. 1 Rus askeri kurtarıldı. | |||||||||
Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre Türk hava sahasını ihlal eden uçak, beş dakika içerisinde on defa uyarılmasına rağmen sınır ihlaline son vermeyince angajman kuralları gereği iki Türk F-16 uçağı tarafından vuruldu. Uçak, Suriye Türkmen Ordusu'nun kontrolündeki Bayırbucak bölgesine düştü. Uçaktaki iki pilot paraşüt ile atlamasına rağmen, pilotlardan biri Suriye Türkmen Ordusu'na bağlı 10. Tümen tarafından ölü olarak ele geçirildi. Diğer pilot sağ olarak Lazkiye'deki Rus üssüne ulaştırıldı. Helikopterle pilotları arama sırasında muhalifler tarafından bir helikopter düşürüldü ve bir Rus deniz piyadesi vuruldu. Düşen uçağın parçalarının etrafa savrulmasından dolayı Hatay'ın Yayladağı ilçesinde de iki Türk vatandaşının yaralanmasına sebebiyet verdi. Rusya Savunma Bakanlığı ise uçağın Türk hava sahasını ihlal etmediği iddiasında bulundu. ABD öncülüğünde IŞİD'e karşı yapılan Doğal Kararlılık Operasyonu'nun Sözcüsü Albay Steve Warren ise Rus uçağının sınır ihlaline karşı on defa uyarıldığını doğruladı. NATO ise ellerindeki verilerin Rus uçağının Türk hava sahasını ihlâl ettiği yönünde olduğunu açıkladı.
Arka planı
22 Haziran 2012 tarihinde Suriye tarafından ihtar yapılmadan Türk Hava Kuvvetleri'ne ait RF-4E Phantom keşif uçağı düşürüldü. Olay çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetleri, Suriye'ye karşı angajman kurallarını değiştirdi ve Suriye sınırı boyunca askeri hazırlık yaptı. Yeni angajman kuralları gereği, Suriye tarafından sınıra yaklaşan her askeri unsur tehdit olarak değerlendirilerek askeri hedef muamelesi görmeye başladı.
Rusya, Suriye İç Savaşı'na doğrudan müdahil olan birkaç ülkeden biri olmakla birlikte, 30 Eylül 2015 tarihinden itibaren Suriye'de Esad hükûmetinin yanında, IŞİD ve hükûmet karşıtı gruplara karşı hava saldırısına başladı. Rusya'nın Esad hükûmeti yanında Suriye'de operasyonlara başlaması ile uçakları birçok defa Türk hava sahasını ihlâl etti. Ekim 2015'in başlarında beri Türkiye ve NATO, Rusya'yı Türk hava sahasını ihlal etmemesi için uyardı. Yaklaşık iki aydan beri beş defa sınır ihlâli konusunda Rus makamları uyarıldı. En son ikaz 15 Ekim 2015 tarihinde Türkiye Genelkurmay Başkanlığı Karargahı'nda gerçekleştirildi. Dokuz kişilik Rus heyeti ile on iki kişilik Türk heyeti toplandı. Rus heyetine "altı çizilerek angajman kurallarının en sıkı şekilde uygulanacağı" söylendi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, bu sınır ihlâlleri için "pek kaza gibi durmadığını" ve "bir ülkenin hava sahasının ihlal edilmesi kabul edilemeyeceğini" söyledi. "Türkiye'nin hava sahasının aynı zamanda NATO'nun hava sahası" olduğunu belirtti.
Kasım 2015'in ortalarında ise Türkiye, Bayırbucak bölgesinde Rusya'nın sivil Türkmen köylerine karşı girişilen hava saldırılarına tepki gösterdi. Bunun için Rusya Federasyonu'nun Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov, Türkiye Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı. Bu çatışmalar sonucunda yeni sığınmacıların Türkiye'ye akın etmek isteyeceğini, en başta bunun sınır güvenliği konusunda sorunlar çıkaracağı söylendi. Bunun terörle mücadele olmadığı ve sivil Türkmen köylerinin bombalandığı, Rusya'nın bu tutuma devam etmesi durumunda ciddi sonuçlar doğabileceği ve bir an önce operasyona son verilmesi istendi. Türkiye hükûmeti, Esad hükûmetinin Bayırbucak Türkmenlerine yönelik saldırılarını durdurması ve Rus uçaklarının bombardımanının sona ermesi için Birleşmiş Milletler'e başvurdu. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne Türkmenlere yapılan saldırının değerlendirilmesi için toplanma çağrısı yapıldı. Son üç gün içerisinde Suriye hükûmeti ve hükûmet karşıtı güçler arasındaki çatışmalar nedeniyle yaklaşık 2000 insan bölgeden ayrılmak zorunda kaldı. Rus hükûmeti ise bölgede IŞİD ve IŞİD destekçisi gruplar olduğunu iddia ederek Esad hükûmetinin gerçekleştirdiği operasyona doğrudan destek verdi.
Düşürülme
Türk Hava Kuvvetleri'ne ait keşif amaçlı uçuş gerçekleştiren iki adet F-16 tipi savaş uçağı tarafından 24 Kasım 2015 tarihinde 09:24 saatinde Rus Hava Kuvvetleri'ne ait Suhoy Su-24 tipi bir saldırı uçağı düşürüldü. Türkiye’nin New York’taki Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği tarafından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Başkanı Büyükelçi ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-Moon'a yazılan mektuba göre milliyeti bilinmeyen iki adet Su-24 uçağı Yayladağı yakınındaki Türk hava sahasına yaklaştı. Acil telsiz kanalından uçaklara beş dakika içerisinde on defa hemen geri dönmeleri yönünde 26 Haziran 2012 tarihli yeni askeri angajman kurallarına dayanılarak uyarıda bulunuldu. Uyarıları dinlemeyen uçaklar, 09:24'te 19.000 feet yükseklikte 17 saniye süresince 1.36 mil (2.19 km) boyunca Türk hava sahasını ihlâl etti. İhlalin ardından bir Rus uçağı Suriye hava sahasına geri döndü. Diğer Türk hava sahasında bulunan uçağa ise Türk F-16 uçakları angajman kurallarını dikkate alarak ateş açtı. Ateş edilen uçak Suriye sınırlarını içerisinde bir noktaya düştü.Anadolu Ajansı tarafından Türk askeri kaynaklarına dayandırılarak hava sahasına dair ihlâli gösteren, Rus Su-24 uçağının iz analizi haritası ortaya çıkarıldı. Haritada Türkmen Dağı'nda düşmeden ve Türk savaş uçakları tarafından vurulmadan önce Rus saldırı uçağının Yayladağı üzerinde Türk hava sahası ihlâlini gösteren detaylar bulundu. Türkiye Genelkurmay Başkanlığı tarafından daha sonra ise on kez Rus uçaklarının uyarıldığını gösteren ses kaydı yayımlandı. Ses kaydında İngilizce olarak "Hemen yönünüzü güneye doğru çevirin" denilerek, uçaklar sınır bölgesine yaklaştıkça ikaz sayısının arttırıldığı söylendi. Rus savaş uçağına Diyarbakır'daki Birleşik Komuta ve İhbar Merkezi tarafından ikazlar yapıldı.
Rusya Savunma Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre ise Hmeymim Hava Üssü'ne geri dönüş rotasında olan Su-24 saldırı uçağı, Türk sınırından bir kilometre uzaklıkta ve 6 bin metre yükseklikte olduğu sırada Türk F-16'ları tarafından Suriye sınırları içerisinde düşürüldü. Yaptıkları analizler sonucunda ise kesinlikle Türk sınırını ihlâl etmediklerini iddia etti. İlk açıklamalarında ise uçağın büyük ihtimal Suriye sınırları içerisinden karadan edilen ateş sonucunda düşürüldüğü söylenmişti. Ateş edilen uçaktan atlayarak Kürt Dağı'na düşen ve Esad hükûmetine bağlı askerler tarafından sağ olarak bulunarak Lazkiye'deki Rus üssüne ulaştırılan Rus pilot Konstantin Murachtin, Türk uçakları tarafından " telsiz ya da göz teması olarak hiçbir ikaz almadıklarını ve Türk hava sahasını ihlâl etmediklerini" iddia etti.
Pilotlar
İki pilot uçağın ateş alması ile birlikte paraşütle atladı. Atlayışları sırasında muhalifler tarafından ateş açıldı. Paraşütle atlayan pilotlardan biri Suriye Türkmen Ordusu kontrolündeki Türkmen Dağı'na düştü. Ölü bedeni Suriye Türkmen Ordusu'na mensup 10. Tümen tarafından bulundu. yaptığı açıklama ile Suriye sınırları içerisinde karadan açılan ateş sonucunda paraşütle atlayan iki pilottan birinin öldürüldüğünü onayladı. Diğer pilot ise Ensar-üş Şam kontrolündeki Kürt Dağı'na düştü. Rusya’nın Paris Büyükelçisi Aleksandr Orlov, Europe 1 adlı radyoya yaptığı açıklamada paraşütle atlamayı başaran diğer pilotun Suriye Silahlı Kuvvetleri tarafından sağ olarak bulunduğunu söyledi. Kürt Dağı'na paraşütle inen asker, bölgedeki muhaliflerden kaçmayı başardı. Lazkiye'deki Rusya'ya ait hava üssüne getirildiğini belirtti. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu'da pilotun Hmeymim Hava Üssü'ne sağ olarak getirildiğini onayladı. Suriye Türkmen Ordusu'na bağlı 2. Sahil Tümen Komutanı Yardımcısı Alparslan Çelik ise pilotlara paraşütle yere inerlerken ateş açıldığı ve ikisinin de ölü olarak ele geçirildiğini iddia etmişti.
İki Rus Mi-8 helikopteri, Rus Suhoy Su-24M uçağındaki pilotları kurtarma ve arama çalışmaları kapsamında alana gönderildi. Helikopterlerin ikisi de Suriye Türkmen Ordusu'na mensup muhalifler tarafından düşük yoğunluklu ateş altında kaldı ve bir Rus deniz piyadesi öldürüldü. Tarafsız bölgeye iniş yapıldıktan sonra zarar gören helikopter terkedildi ve mürettebatın tamamı tahliye edildi.Özgür Suriye Ordusu'na bağlı 1. Sahil Tümeni'ne mensup muhalifler tarafından ABD yapımı BGM-71 TOW tanksavar füzesi ile imha edildi.
Tepkiler
ABD
- ABD Devlet Başkanı Barack Obama, "Rusya'nın Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu'nu değil, IŞİD’i hedef alması durumunda bu tür problemlerin olmayacağını ve Türkiye'nin kendi hava sahasını ve topraklarını korumaya hakkının bulunduğunu" söyledi.
Rusya
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, "Rus uçağının Türkiye'ye karşı tehdit oluşturmadığını, Türk F-16 uçakları tarafından vurulduğu sırada Suriye-Türkiye sınırından 1 kilometre uzakta olduğunu ve sınırdan yaklaşık 4 kilometre uzak bir noktaya düştüğünü" iddia etti. "Rusya ve Türkiye ilişkileri bakımından çok ciddi sorunlara neden olacağını" söyledi. Bir başka açıklamasında ise "Türkiye'nin bilerek Rusya ve Türkiye ilişkilerini çıkmaza sürüklediğini ve Türkiye'den hâlâ özür beklediklerini" söyledi.
- Rusya Başbakanı Dmitriy Medvedev, "Rus uçağının düşürülmesinin Rusya ve NATO arasındaki gerilimin artmasına neden olduğunu" söyledi.
- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, savaş uçağının düşürülmesi sonrası 25 Kasım 2015 tarihinde Türkiye'ye yapacağı ziyareti iptal etti. "Türkiye'de en az Mısır kadar terör tehdidinin yüksek olduğunu" iddia ederek Rus turistlere Türkiye'ye gitmemelerini söyledi. Aynı zamanda "planlı bir provokasyon olduğunu" iddia etti ve "Türkiye ile savaşa girmediklerini" belirtti.
Türkiye
- Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Hava sahasının ihlal edilmesi sonucu angajman kuralları gereği müdahalenin yapıldığını, Türkiye'nin sınırlarını koruma hakkına her ülkenin saygı duyması gerektiğini ve Esad rejiminin ayakta tutulması için rejim ile müttefiklerinin IŞİD bahane edilerek o bölgede kendi topraklarını korumaya çalışan Bayırbucak Türkmenlerine saldırdığını" söyledi. Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Muhtarlar Toplantısı sırasında Rusya'nın gösterdiği tepki üzerine yaptığı konuşma da ise "Rusya'ya ne de başka herhangi bir ülkeye karşı doğrudan askeri müdahale söz konusu olmadığını" ve "aynı ihlâl bugün yapılsa Türkiye'nin yine aynı karşılığı vereceğini" söyledi.CNN'e verdiği röportajda "Türkiye'nin Rusya'dan özür dilemeyeceğini ve sınır ihlâlinde bulunan Rusya'nın özür dilemesi gerektiğini" söyledi.
- Türkiye Başbakanı Ahmet Davutoğlu, "Türkiye'nin sınırlarını kim ihlâl ederse ona karşı her türlü tedbiri almanın hakları ve görevi olduğunu" belirtti. TBMM'deki AK Parti grup toplantısında ise "Angajman kurallarının Rusya dahil tüm dünya tarafından bilindiğini, son hadisede ikazlara rağmen Rus makamlarınca dikkate alınmadığını ve gerekli tedbirleri bu yüzden almaları gerektiğini" söyledi. Aynı zamanda "Bayırbucak bölgesinde IŞİD unsurlarının bulunmadığını ve bölgedeki masum halka yapılan saldırılara göz yumamayacaklarını" belirtti.
NATO
- NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "ellerindeki verilerin Rus uçağının sınır ihlâli yaptığı yönünde olduğunu, Türkiye'nin açıklamalarının doğru olduğunu ve Rusya'nın hedef aldığı yerlerin çoğu IŞİD'in bulunmadığı mekanlar olduğunu" söyledi.
Sonrası
Rusya
Rusya Genelkurmay sözcüsü , olay sonrası Suriye'de faaliyetlerine devam edeceklerini söyleyerek üç adımlık karar metnini açıkladı. Bundan sonra savaş uçakları koruması altında tüm hava saldırlarının gerçekleştirileceğini, Lazkiye açıklarına Moskva kruvazörünün gönderileceğini belirtti. Aynı zamanda Moskva kruvazörünün hava savunma sistemi S-300 füzelerine benzer Fort sistemiyle donatıldığını duyurdu. Herhangi bir tehlike anında potansiyel tüm tehditleri vurabileceklerini söyledi. Türkiye ile var olan askeri düzeydeki tüm ilişkileri askıya aldıklarını da vurguladı. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Lazkiye'deki Himeymim Hava Üssü'ne S-400 hava savunma sistemi yerleştirme kararı aldıklarını söyledi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından kararın onaylandığı duyuruldu. Rusya Devlet Başkanlığı sözcüsü da, Suriye-Türkiye sınırındaki Rus askeri faaliyetlerinin devam edeceğini söyledi. Anadolu Ajansı'nın belirttiğine göre olay sonrası Rus uçakları eşliğinde Esad hükûmeti ve muhalifler arasındaki çatışmalar, Kızıldağ'ın güney kesiminde kalan yerleşkelerde yoğunlaşmaya başladı.
Rusya Başbakanı Dimitri Medvedev, "Türkiye ile ortak ekonomik projelerin iptal edilebileceğini" ve "Türk şirketlerinin de Rusya ekonomik pazarındaki konumlarını kaybedebileceğini" belirtti. Aynı zamanda "Gıda ithalatına yönelik Türkiye'ye kısıtlama getirilebileceğini, yatırım görüşmelerine son verilebileceğini ve gümrük vergileriyle ilgili ağırlaştırıcı düzenlemelere gidilebileceğini" söyledi.
Uçağın düşürülmesinden sonra Türkiye'nin Moskova Büyükelçiliği önünde Rusya Liberal Demokrat Partisi Moskova Bölümü Başkanı Boris Çernışov'un önderliğinde toplanan kalabalık, büyükelçilik binasına taşlarla saldırdı. Türkiye’nin Moskova Büyükelçiliği Basın Sekreteri Orhan Gazigil ise saldırı sonucunda binanın ikinci ve üçüncü katlarında hasar oluştuğunu, ofislerin içerisine taşlar düştüğünü söyledi. Yaralanan kişiler olma ihtimalinin bulunduğunu söyledi.
Türkiye
Olay sonrası Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından kara ve hava birliklerine teyakkuz emri verildi. Hazır durumda bulunmaları ve güvenlik seviyesinin en üst noktada tutulması istendi. Türk Hava Kuvvetleri ise Suriye-Türkiye sınır hattında 24 Kasım 2015'te 18 F-16 savaş uçağı ile keşif ve devriye uçuşlarına devam etti. 24 Kasım günü Yayladağı sınırına tank sevkiyatı yapmakta olan Türk Silahlı Kuvvetleri, 25 Kasım günü ise mobil obüs topu getirdi. Suriye sınırındaki askerî birliklere takviye amacı ile getirildiği söylendi.
Beyoğlu'nda bulunan Rusya'nın İstanbul Başkonsolosluğu önünde toplanan yaklaşık 100 kişilik kalabalık, uçak düşürülmesi olayı sonrasında Suriye Türkmenleri lehinde protesto eylemi gerçekleştirdi. Polis konsolosluk önünde önlem aldı. "Katil Rusya", "Katil Çin" ve "Katil Eset" pankartları taşıyan grup, "Dünya, Bayırbucak Türkmenleri'ne yapılan zulme sessiz kalmamalı, seyirci olmamalı" diye açıklama yaptıktan sonra olaysız bir şekilde dağıldı.
27 Haziran 2016 günü Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Türkiye'nin Rus uçağını düşürmesi sonucu uçağın pilotunun ölmüş olması nedeniyle 'özür dilediğini' ifade ettiği belirtildi.
İkili ilişkilere etkisi
Rusya'nın resmî özür beklentisinin Türkiye tarafınca karşılanmamasını takip eden süreçte Rusya Türk malı ürünlerin ithalatında kısıtlama, Türk vatandaşlarının Rus şirketlerinde işe alımında kısıtlama, Rus turistlerin Türkiye tatil paketlerinin iptali, Türklerin Rusya'ya vizesiz girişinin askıya alınması gibi bazı yaptırımlar uyguladı. Zamanla yaptırımlarda hafifletmeye giden Rusya ile ilişkiler Türkiye'nin özür dilemesiyle normalleşme evresine girmiştir.
15 Temmuz 2016 tarihli darbe girişimi sonrasında Rus uçağını düşüren pilotların darbeye karıştıkları gerekçesiyle tutuklanmaları uçağın Türkiye hükûmetinden habersiz olarak düşürülmüş olabileceği ihtimalini ortaya çıkarmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . İhlas Haber Ajansı. 24 Kasım 2015. 28 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2015.
- ^ a b "Suriye sınırında uçak düşürüldü". Hürriyet. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ a b c "Downed Su-24 Pilot Found 'Safe And Sound', Taken to Hmeymim Base" (İngilizce). Sputnik. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Russia confirms its jet was shot down near Turkish border" (İngilizce). Associated Press. 24 Kasım 2015. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ . Sputnik Türkiye. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ . Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ "Turkey downing of Russia jet 'stab in the back' - Putin" (İngilizce). BBC. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ . Al Jazeera Türk. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ a b "One Dead as Russian Mi-8 Helicopter Attacked During Rescue Mission in Syria" (İngilizce). Sputnik. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ . Sputnik Türkiye. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ "U.S. says Turkish shootdown of Russian jet was 'at the border'" (İngilizce). Reuters UK. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ a b . Al Jazeera Türk. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ "'Türk uçağını Suriye düşürdü'". Milliyet. 23 Haziran 2012. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Angajman kuralları değişti askeri hareketlilik arttı". Habertürk. 28 Haziran 2012. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ (İngilizce). . 24 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Syria conflict: Russia violation of Turkish airspace 'no accident'" (İngilizce). BBC. 6 Ekim 2015. 12 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ a b . CNN Türk. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "'Ruslara son ikaz 15 Ekim'de Genelkurmay'da yapıldı'". Anadolu Ajansı. 26 Kasım 2015. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- ^ . Amerika'nın Sesi. 6 Ekim 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Türkiye'den Rusya'ya 'Bayırbucak' uyarısı". Hürriyet. 20 Kasım 2015. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ . Zaman. 24 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ "Turkey downs Russian warplane near Syria border, Putin warns of 'serious consequences'" (İngilizce). Reuters. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ . Bloomberg HT. 25 Kasım 2015. 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- ^ Natasha Bertrand (25 Kasım 2015). "War of the maps: Turkey released a map showing where Russia violated its airspace, and Russia countered". Business Insider. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Turkey tells U.N. it shot down plane, defends right to do so" (İngilizce). Reuters. 24 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Turkish Jets Shoot Down Russian Warplane Near Syria Border" (İngilizce). . 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Türkiye'den BM'ye mektup: İhlal 17 saniye sürdü". Radikal. 24 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Su 24 tipi uçağın iz analizi Suriye sınırında hava sahası ihlalini ortaya koydu". Anadolu Ajansı. 24 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Putin presses for Turkey apology over Syria jet attack" (İngilizce). BBC. 26 Kasım 2015. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- ^ "Genelkurmay Rus uçağına yapılan uyarıların ses kaydını yayımladı". Anadolu Ajansı. 26 Kasım 2015. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- ^ "Минобороны РФ: российский Су-24 сбили при возвращении на авиабазу в Сирии" (Rusça). TASS. 24 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Rus pilot: Uyarı almadık". Deutsche Welle. 25 Kasım 2015. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- ^ "Rusya Genelkurmay Başkanlığı: 'Pilotlardan biri...'". İhlas Haber Ajansı. 24 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ Göksedef, Ece (24 Kasım 2015). . Al Jazeera Türk. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ . Al Jazeera Türk. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ . Doğan Haber Ajansı. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ . Al Jazeera Türk. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Bayırbucak'ta Rus helikopterinin düşürüldüğü iddiası". Anadolu Ajansı. 24 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ (İngilizce). RT. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ . Al Jazeera Türk. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ "Obama: 'Turkey has the right to defend its airspace'" (İngilizce). BBC. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ . Al Jazeera Türk. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ "Turkey Refuses To Apologise For Downing Jet" (İngilizce). Sky News. 26 Kasım 2015. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- ^ a b . Al Jazeera Türk. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ (İngilizce). RT. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ . Al Jazeera Türk. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ "Russian FM Lavrov's Address Following Downing of Su-24 by Turkey (VIDEO)" (İngilizce). Sputnik. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ . Al Jazeera Türk. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ "Turkey's President Erdogan defends downing of Russian warplane" (İngilizce). BBC. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ . Al Jazeera Türk. 26 Kasım 2015. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- ^ "Erdogan Says Turkey Will Not Apologize for Downing Russian Su-24" (İngilizce). Sputnik. 26 Kasım 2015. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- ^ . Al Jazeera Türk. 24 Kasım 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2015.
- ^ "Başbakan Davutoğlu: Türkiye'nin hava sahasına sahip çıkması en tabi hakkıdır". Anadolu Ajansı. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Russian Cruiser Moskva Will Cover Air Groups in Syria With Fort Air Defense" (İngilizce). Sputnik. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ . Al Jazeera Türk. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ . Al Jazeera Türk. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ . Sputnik Türkiye. 26 Kasım 2015. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015.
- ^ . Sputnik Türkiye. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Sınırda 18 jetle devriye uçuşu". Anadolu Ajansı. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ . Sputnik Türkiye. 25 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ . CNN Türk. 24 Kasım 2015. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ a b "Kremlin: Erdoğan özür diledi". bbc.com. 27 Haziran 2016. 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Putin: Özür bekliyoruz". aljazeera.com.tr. 26 Kasım 2015. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Erdoğan: Rusya'dan özür dilemeyeceğiz". sabah.com.tr. 26 Kasım 2015. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Rusya Devlet Başkanı Putin, Türkiye'ye yönelik ekonomik yaptırımları imzaladı". bbc.com. 28 Kasım 2015. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Rusya'nın yaptırımları hangi sektörleri etkileyecek?". sputniknews.com. 1 Aralık 2015. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Beş soruda Rusya'nın Türkiye'ye yaptırımları". dw.com. 10 Şubat 2016. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Rusya yumuşuyor". turkiyegazetesi.com.tr. 13 Mart 2016. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Rusya'nın 'Özür diledi' dediği Erdoğan: Üzüntü duyduğumu ifade ettim". diken.com.tr. 27 Haziran 2016. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Rusya'dan Türkiye'ye yanıt". hurriyet.com.tr. 28 Haziran 2016. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Rusya ile ilişkiler normalleşiyor". ulusalkanal.com.tr. 15 Temmuz 2016. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ Jones, Dorian (31 Temmuz 2016). "Türkiye-Rusya İlişkileri Normalleşme Yolunda". amerikaninsesi.com. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ "Rus uçağını düşüren pilotlar darbe suçundan tutuklandı". farsnews.ir. 19 Temmuz 2016. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
- ^ Safarov, Fuad (16 Temmuz 2016). "Bu güçler Rus savaş uçağını Erdoğan'dan habersiz düşürmüş olabilirler". sputniknews.com. 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
2015 Rus Su 24 ucaginin dusurulmesi 24 Kasim 2015 tarihinde Rusya Hava Kuvvetleri ne ait Suhoy Su 24 tipi ucagin sinir ihlali gerceklestirmesinden dolayi Turk Hava Kuvvetleri tarafindan dusurulmesi olayidir Ayni zamanda 1950 li yillardan beri ve Soguk Savas sureci sonrasi ilk kez bir NATO uyesi ulke tarafindan dogrudan Rus ucagi dusuruldu Rusya Suriye Ic Savasi na mudahil oldugundan beri ilk ciddi kaybini bu olay neticesinde yasadi 2015 Rus Suhoy Su 24 ucaginin dusurulmesiSuriye Ic Savasi ve Lazkiye Taarruzu 2015 16 Suhoy Su 24M tipi dusurulen ucak Hmeymim Hava Ussu nde 7 Kasim 2015Tarih24 Kasim 2015BolgeSuriye Turkiye siniriSebepSinir ihlaliSonuc Turkiye Rusya ucagini dusurdu Rusya Turkiye ile tum askeri temaslarini askiya aldi Muhalifler 2 Rus askerini oldurdu 1 Rus helikopterini dusurduTaraflarTurkiye Turk Hava Kuvvetleri SMDK Ozgur Suriye Ordusu Suriye Turkmen Ordusu Turkmen Dagi TugaylariRusya Rusya Hava KuvvetleriGucler 2 F 16 BGM 71 TOW 2 Suhoy Su 24M 2 Mil Mi 8Kayiplar 1 Suhoy Su 24M 1 Mil Mi 8 2 Rus askeri olduruldu2 sivil Turk vatandasi yaralandi 1 Rus askeri kurtarildi Turk Silahli Kuvvetleri Genelkurmay Baskanligi nin yaptigi aciklamaya gore Turk hava sahasini ihlal eden ucak bes dakika icerisinde on defa uyarilmasina ragmen sinir ihlaline son vermeyince angajman kurallari geregi iki Turk F 16 ucagi tarafindan vuruldu Ucak Suriye Turkmen Ordusu nun kontrolundeki Bayirbucak bolgesine dustu Ucaktaki iki pilot parasut ile atlamasina ragmen pilotlardan biri Suriye Turkmen Ordusu na bagli 10 Tumen tarafindan olu olarak ele gecirildi Diger pilot sag olarak Lazkiye deki Rus ussune ulastirildi Helikopterle pilotlari arama sirasinda muhalifler tarafindan bir helikopter dusuruldu ve bir Rus deniz piyadesi vuruldu Dusen ucagin parcalarinin etrafa savrulmasindan dolayi Hatay in Yayladagi ilcesinde de iki Turk vatandasinin yaralanmasina sebebiyet verdi Rusya Savunma Bakanligi ise ucagin Turk hava sahasini ihlal etmedigi iddiasinda bulundu ABD onculugunde ISID e karsi yapilan Dogal Kararlilik Operasyonu nun Sozcusu Albay Steve Warren ise Rus ucaginin sinir ihlaline karsi on defa uyarildigini dogruladi NATO ise ellerindeki verilerin Rus ucaginin Turk hava sahasini ihlal ettigi yonunde oldugunu acikladi Arka plani22 Haziran 2012 tarihinde Suriye tarafindan ihtar yapilmadan Turk Hava Kuvvetleri ne ait RF 4E Phantom kesif ucagi dusuruldu Olay cercevesinde Turk Silahli Kuvvetleri Suriye ye karsi angajman kurallarini degistirdi ve Suriye siniri boyunca askeri hazirlik yapti Yeni angajman kurallari geregi Suriye tarafindan sinira yaklasan her askeri unsur tehdit olarak degerlendirilerek askeri hedef muamelesi gormeye basladi Rusya Suriye Ic Savasi na dogrudan mudahil olan birkac ulkeden biri olmakla birlikte 30 Eylul 2015 tarihinden itibaren Suriye de Esad hukumetinin yaninda ISID ve hukumet karsiti gruplara karsi hava saldirisina basladi Rusya nin Esad hukumeti yaninda Suriye de operasyonlara baslamasi ile ucaklari bircok defa Turk hava sahasini ihlal etti Ekim 2015 in baslarinda beri Turkiye ve NATO Rusya yi Turk hava sahasini ihlal etmemesi icin uyardi Yaklasik iki aydan beri bes defa sinir ihlali konusunda Rus makamlari uyarildi En son ikaz 15 Ekim 2015 tarihinde Turkiye Genelkurmay Baskanligi Karargahi nda gerceklestirildi Dokuz kisilik Rus heyeti ile on iki kisilik Turk heyeti toplandi Rus heyetine alti cizilerek angajman kurallarinin en siki sekilde uygulanacagi soylendi NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg bu sinir ihlalleri icin pek kaza gibi durmadigini ve bir ulkenin hava sahasinin ihlal edilmesi kabul edilemeyecegini soyledi Turkiye nin hava sahasinin ayni zamanda NATO nun hava sahasi oldugunu belirtti Kasim 2015 in ortalarinda ise Turkiye Bayirbucak bolgesinde Rusya nin sivil Turkmen koylerine karsi girisilen hava saldirilarina tepki gosterdi Bunun icin Rusya Federasyonu nun Ankara Buyukelcisi Andrey Karlov Turkiye Disisleri Bakanligi na cagrildi Bu catismalar sonucunda yeni siginmacilarin Turkiye ye akin etmek isteyecegini en basta bunun sinir guvenligi konusunda sorunlar cikaracagi soylendi Bunun terorle mucadele olmadigi ve sivil Turkmen koylerinin bombalandigi Rusya nin bu tutuma devam etmesi durumunda ciddi sonuclar dogabilecegi ve bir an once operasyona son verilmesi istendi Turkiye hukumeti Esad hukumetinin Bayirbucak Turkmenlerine yonelik saldirilarini durdurmasi ve Rus ucaklarinin bombardimaninin sona ermesi icin Birlesmis Milletler e basvurdu Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi ne Turkmenlere yapilan saldirinin degerlendirilmesi icin toplanma cagrisi yapildi Son uc gun icerisinde Suriye hukumeti ve hukumet karsiti gucler arasindaki catismalar nedeniyle yaklasik 2000 insan bolgeden ayrilmak zorunda kaldi Rus hukumeti ise bolgede ISID ve ISID destekcisi gruplar oldugunu iddia ederek Esad hukumetinin gerceklestirdigi operasyona dogrudan destek verdi DusurulmeOlayin ardindan Turk Silahli Kuvvetleri Genelkurmay Baskanligi resmi sitesinden radar iz haritasi yayinlanmis haritada maviyle gosterilen hat Turkiye siniri kirmizi hat ise Rus ucaginin Turkiye sinirini ihlal ederek izledigi yol olup Turkiye sinirlari icinde Turk F 16 larinca vurulmus Soz konusu sinir ihlalinin giris ve cikis noktalari da pembe ile gosterilmis Harita Rusya Savunma Bakanligi tarafindan yayinlandi Iddiaya gore haritadaki kirmizi cizgi Rus Su 24M lerin takip ettigi guzergahi ve mavi cizgi ise Turk F 16 larin takip ettigi guzergahi gostermektedir Kesik beyaz cizgiler ise siniri gostermektedir Rusya nin iddiasi Turk ucaklarinin gecici olarak Suriye hava sahasini ihlal ettikleri ve Suriye sinirlari icerisinde Rus ucaklarina ates ettikleridir Yayinlanan ikinci resmi bir haritada savas ucagin degisik kirmizi guzergahi gorunmektedir Turk Hava Kuvvetleri ne ait kesif amacli ucus gerceklestiren iki adet F 16 tipi savas ucagi tarafindan 24 Kasim 2015 tarihinde 09 24 saatinde Rus Hava Kuvvetleri ne ait Suhoy Su 24 tipi bir saldiri ucagi dusuruldu Turkiye nin New York taki Birlesmis Milletler Daimi Temsilciligi tarafindan Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi Baskani Buyukelci ve Birlesmis Milletler Genel Sekreteri Ban Ki Moon a yazilan mektuba gore milliyeti bilinmeyen iki adet Su 24 ucagi Yayladagi yakinindaki Turk hava sahasina yaklasti Acil telsiz kanalindan ucaklara bes dakika icerisinde on defa hemen geri donmeleri yonunde 26 Haziran 2012 tarihli yeni askeri angajman kurallarina dayanilarak uyarida bulunuldu Uyarilari dinlemeyen ucaklar 09 24 te 19 000 feet yukseklikte 17 saniye suresince 1 36 mil 2 19 km boyunca Turk hava sahasini ihlal etti Ihlalin ardindan bir Rus ucagi Suriye hava sahasina geri dondu Diger Turk hava sahasinda bulunan ucaga ise Turk F 16 ucaklari angajman kurallarini dikkate alarak ates acti Ates edilen ucak Suriye sinirlarini icerisinde bir noktaya dustu Anadolu Ajansi tarafindan Turk askeri kaynaklarina dayandirilarak hava sahasina dair ihlali gosteren Rus Su 24 ucaginin iz analizi haritasi ortaya cikarildi Haritada Turkmen Dagi nda dusmeden ve Turk savas ucaklari tarafindan vurulmadan once Rus saldiri ucaginin Yayladagi uzerinde Turk hava sahasi ihlalini gosteren detaylar bulundu Turkiye Genelkurmay Baskanligi tarafindan daha sonra ise on kez Rus ucaklarinin uyarildigini gosteren ses kaydi yayimlandi Ses kaydinda Ingilizce olarak Hemen yonunuzu guneye dogru cevirin denilerek ucaklar sinir bolgesine yaklastikca ikaz sayisinin arttirildigi soylendi Rus savas ucagina Diyarbakir daki Birlesik Komuta ve Ihbar Merkezi tarafindan ikazlar yapildi Rusya Savunma Bakanligi nin yaptigi aciklamaya gore ise Hmeymim Hava Ussu ne geri donus rotasinda olan Su 24 saldiri ucagi Turk sinirindan bir kilometre uzaklikta ve 6 bin metre yukseklikte oldugu sirada Turk F 16 lari tarafindan Suriye sinirlari icerisinde dusuruldu Yaptiklari analizler sonucunda ise kesinlikle Turk sinirini ihlal etmediklerini iddia etti Ilk aciklamalarinda ise ucagin buyuk ihtimal Suriye sinirlari icerisinden karadan edilen ates sonucunda dusuruldugu soylenmisti Ates edilen ucaktan atlayarak Kurt Dagi na dusen ve Esad hukumetine bagli askerler tarafindan sag olarak bulunarak Lazkiye deki Rus ussune ulastirilan Rus pilot Konstantin Murachtin Turk ucaklari tarafindan telsiz ya da goz temasi olarak hicbir ikaz almadiklarini ve Turk hava sahasini ihlal etmediklerini iddia etti Pilotlar Iki pilot ucagin ates almasi ile birlikte parasutle atladi Atlayislari sirasinda muhalifler tarafindan ates acildi Parasutle atlayan pilotlardan biri Suriye Turkmen Ordusu kontrolundeki Turkmen Dagi na dustu Olu bedeni Suriye Turkmen Ordusu na mensup 10 Tumen tarafindan bulundu yaptigi aciklama ile Suriye sinirlari icerisinde karadan acilan ates sonucunda parasutle atlayan iki pilottan birinin olduruldugunu onayladi Diger pilot ise Ensar us Sam kontrolundeki Kurt Dagi na dustu Rusya nin Paris Buyukelcisi Aleksandr Orlov Europe 1 adli radyoya yaptigi aciklamada parasutle atlamayi basaran diger pilotun Suriye Silahli Kuvvetleri tarafindan sag olarak bulundugunu soyledi Kurt Dagi na parasutle inen asker bolgedeki muhaliflerden kacmayi basardi Lazkiye deki Rusya ya ait hava ussune getirildigini belirtti Rusya Savunma Bakani Sergey Soygu da pilotun Hmeymim Hava Ussu ne sag olarak getirildigini onayladi Suriye Turkmen Ordusu na bagli 2 Sahil Tumen Komutani Yardimcisi Alparslan Celik ise pilotlara parasutle yere inerlerken ates acildigi ve ikisinin de olu olarak ele gecirildigini iddia etmisti Iki Rus Mi 8 helikopteri Rus Suhoy Su 24M ucagindaki pilotlari kurtarma ve arama calismalari kapsaminda alana gonderildi Helikopterlerin ikisi de Suriye Turkmen Ordusu na mensup muhalifler tarafindan dusuk yogunluklu ates altinda kaldi ve bir Rus deniz piyadesi olduruldu Tarafsiz bolgeye inis yapildiktan sonra zarar goren helikopter terkedildi ve murettebatin tamami tahliye edildi Ozgur Suriye Ordusu na bagli 1 Sahil Tumeni ne mensup muhalifler tarafindan ABD yapimi BGM 71 TOW tanksavar fuzesi ile imha edildi TepkilerABD ABD Devlet Baskani Barack Obama Rusya nin Suriye Muhalif ve Devrimci Gucler Ulusal Koalisyonu nu degil ISID i hedef almasi durumunda bu tur problemlerin olmayacagini ve Turkiye nin kendi hava sahasini ve topraklarini korumaya hakkinin bulundugunu soyledi Rusya Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin Rus ucaginin Turkiye ye karsi tehdit olusturmadigini Turk F 16 ucaklari tarafindan vuruldugu sirada Suriye Turkiye sinirindan 1 kilometre uzakta oldugunu ve sinirdan yaklasik 4 kilometre uzak bir noktaya dustugunu iddia etti Rusya ve Turkiye iliskileri bakimindan cok ciddi sorunlara neden olacagini soyledi Bir baska aciklamasinda ise Turkiye nin bilerek Rusya ve Turkiye iliskilerini cikmaza surukledigini ve Turkiye den hala ozur beklediklerini soyledi Rusya Basbakani Dmitriy Medvedev Rus ucaginin dusurulmesinin Rusya ve NATO arasindaki gerilimin artmasina neden oldugunu soyledi Rusya Disisleri Bakani Sergey Lavrov savas ucaginin dusurulmesi sonrasi 25 Kasim 2015 tarihinde Turkiye ye yapacagi ziyareti iptal etti Turkiye de en az Misir kadar teror tehdidinin yuksek oldugunu iddia ederek Rus turistlere Turkiye ye gitmemelerini soyledi Ayni zamanda planli bir provokasyon oldugunu iddia etti ve Turkiye ile savasa girmediklerini belirtti Turkiye Turkiye Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan Hava sahasinin ihlal edilmesi sonucu angajman kurallari geregi mudahalenin yapildigini Turkiye nin sinirlarini koruma hakkina her ulkenin saygi duymasi gerektigini ve Esad rejiminin ayakta tutulmasi icin rejim ile muttefiklerinin ISID bahane edilerek o bolgede kendi topraklarini korumaya calisan Bayirbucak Turkmenlerine saldirdigini soyledi Cumhurbaskanligi Sarayi nda Muhtarlar Toplantisi sirasinda Rusya nin gosterdigi tepki uzerine yaptigi konusma da ise Rusya ya ne de baska herhangi bir ulkeye karsi dogrudan askeri mudahale soz konusu olmadigini ve ayni ihlal bugun yapilsa Turkiye nin yine ayni karsiligi verecegini soyledi CNN e verdigi roportajda Turkiye nin Rusya dan ozur dilemeyecegini ve sinir ihlalinde bulunan Rusya nin ozur dilemesi gerektigini soyledi Turkiye Basbakani Ahmet Davutoglu Turkiye nin sinirlarini kim ihlal ederse ona karsi her turlu tedbiri almanin haklari ve gorevi oldugunu belirtti TBMM deki AK Parti grup toplantisinda ise Angajman kurallarinin Rusya dahil tum dunya tarafindan bilindigini son hadisede ikazlara ragmen Rus makamlarinca dikkate alinmadigini ve gerekli tedbirleri bu yuzden almalari gerektigini soyledi Ayni zamanda Bayirbucak bolgesinde ISID unsurlarinin bulunmadigini ve bolgedeki masum halka yapilan saldirilara goz yumamayacaklarini belirtti NATO NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ellerindeki verilerin Rus ucaginin sinir ihlali yaptigi yonunde oldugunu Turkiye nin aciklamalarinin dogru oldugunu ve Rusya nin hedef aldigi yerlerin cogu ISID in bulunmadigi mekanlar oldugunu soyledi SonrasiRusya Rusya Genelkurmay sozcusu olay sonrasi Suriye de faaliyetlerine devam edeceklerini soyleyerek uc adimlik karar metnini acikladi Bundan sonra savas ucaklari korumasi altinda tum hava saldirlarinin gerceklestirilecegini Lazkiye aciklarina Moskva kruvazorunun gonderilecegini belirtti Ayni zamanda Moskva kruvazorunun hava savunma sistemi S 300 fuzelerine benzer Fort sistemiyle donatildigini duyurdu Herhangi bir tehlike aninda potansiyel tum tehditleri vurabileceklerini soyledi Turkiye ile var olan askeri duzeydeki tum iliskileri askiya aldiklarini da vurguladi Rusya Savunma Bakani Sergey Soygu Lazkiye deki Himeymim Hava Ussu ne S 400 hava savunma sistemi yerlestirme karari aldiklarini soyledi Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin tarafindan kararin onaylandigi duyuruldu Rusya Devlet Baskanligi sozcusu da Suriye Turkiye sinirindaki Rus askeri faaliyetlerinin devam edecegini soyledi Anadolu Ajansi nin belirttigine gore olay sonrasi Rus ucaklari esliginde Esad hukumeti ve muhalifler arasindaki catismalar Kizildag in guney kesiminde kalan yerleskelerde yogunlasmaya basladi Rusya Basbakani Dimitri Medvedev Turkiye ile ortak ekonomik projelerin iptal edilebilecegini ve Turk sirketlerinin de Rusya ekonomik pazarindaki konumlarini kaybedebilecegini belirtti Ayni zamanda Gida ithalatina yonelik Turkiye ye kisitlama getirilebilecegini yatirim gorusmelerine son verilebilecegini ve gumruk vergileriyle ilgili agirlastirici duzenlemelere gidilebilecegini soyledi Ucagin dusurulmesinden sonra Turkiye nin Moskova Buyukelciligi onunde Rusya Liberal Demokrat Partisi Moskova Bolumu Baskani Boris Cernisov un onderliginde toplanan kalabalik buyukelcilik binasina taslarla saldirdi Turkiye nin Moskova Buyukelciligi Basin Sekreteri Orhan Gazigil ise saldiri sonucunda binanin ikinci ve ucuncu katlarinda hasar olustugunu ofislerin icerisine taslar dustugunu soyledi Yaralanan kisiler olma ihtimalinin bulundugunu soyledi Turkiye Olay sonrasi Turk Silahli Kuvvetleri tarafindan kara ve hava birliklerine teyakkuz emri verildi Hazir durumda bulunmalari ve guvenlik seviyesinin en ust noktada tutulmasi istendi Turk Hava Kuvvetleri ise Suriye Turkiye sinir hattinda 24 Kasim 2015 te 18 F 16 savas ucagi ile kesif ve devriye ucuslarina devam etti 24 Kasim gunu Yayladagi sinirina tank sevkiyati yapmakta olan Turk Silahli Kuvvetleri 25 Kasim gunu ise mobil obus topu getirdi Suriye sinirindaki askeri birliklere takviye amaci ile getirildigi soylendi Beyoglu nda bulunan Rusya nin Istanbul Baskonsoloslugu onunde toplanan yaklasik 100 kisilik kalabalik ucak dusurulmesi olayi sonrasinda Suriye Turkmenleri lehinde protesto eylemi gerceklestirdi Polis konsolosluk onunde onlem aldi Katil Rusya Katil Cin ve Katil Eset pankartlari tasiyan grup Dunya Bayirbucak Turkmenleri ne yapilan zulme sessiz kalmamali seyirci olmamali diye aciklama yaptiktan sonra olaysiz bir sekilde dagildi 27 Haziran 2016 gunu Turkiye Cumhurbaskani Erdogan in Turkiye nin Rus ucagini dusurmesi sonucu ucagin pilotunun olmus olmasi nedeniyle ozur diledigini ifade ettigi belirtildi Ikili iliskilere etkisi Rusya nin resmi ozur beklentisinin Turkiye tarafinca karsilanmamasini takip eden surecte Rusya Turk mali urunlerin ithalatinda kisitlama Turk vatandaslarinin Rus sirketlerinde ise aliminda kisitlama Rus turistlerin Turkiye tatil paketlerinin iptali Turklerin Rusya ya vizesiz girisinin askiya alinmasi gibi bazi yaptirimlar uyguladi Zamanla yaptirimlarda hafifletmeye giden Rusya ile iliskiler Turkiye nin ozur dilemesiyle normallesme evresine girmistir 15 Temmuz 2016 tarihli darbe girisimi sonrasinda Rus ucagini dusuren pilotlarin darbeye karistiklari gerekcesiyle tutuklanmalari ucagin Turkiye hukumetinden habersiz olarak dusurulmus olabilecegi ihtimalini ortaya cikarmistir Ayrica bakinizSuriye Turkmenleri Haziran 2012 Turk ucaginin dusurulmesi Rusya Turkiye iliskileriKaynakca Ihlas Haber Ajansi 24 Kasim 2015 28 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2015 a b Suriye sinirinda ucak dusuruldu Hurriyet 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2015 a b c Downed Su 24 Pilot Found Safe And Sound Taken to Hmeymim Base Ingilizce Sputnik 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Russia confirms its jet was shot down near Turkish border Ingilizce Associated Press 24 Kasim 2015 26 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Sputnik Turkiye 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Turk Silahli Kuvvetleri Genelkurmay Baskanligi 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Turkey downing of Russia jet stab in the back Putin Ingilizce BBC 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Al Jazeera Turk 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 a b One Dead as Russian Mi 8 Helicopter Attacked During Rescue Mission in Syria Ingilizce Sputnik 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Sputnik Turkiye 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 U S says Turkish shootdown of Russian jet was at the border Ingilizce Reuters UK 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2015 a b Al Jazeera Turk 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Turk ucagini Suriye dusurdu Milliyet 23 Haziran 2012 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Angajman kurallari degisti askeri hareketlilik artti Haberturk 28 Haziran 2012 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Ingilizce 24 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Syria conflict Russia violation of Turkish airspace no accident Ingilizce BBC 6 Ekim 2015 12 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2015 a b CNN Turk 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Ruslara son ikaz 15 Ekim de Genelkurmay da yapildi Anadolu Ajansi 26 Kasim 2015 26 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2015 Amerika nin Sesi 6 Ekim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Turkiye den Rusya ya Bayirbucak uyarisi Hurriyet 20 Kasim 2015 21 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Zaman 24 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Turkey downs Russian warplane near Syria border Putin warns of serious consequences Ingilizce Reuters 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Bloomberg HT 25 Kasim 2015 30 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2015 Natasha Bertrand 25 Kasim 2015 War of the maps Turkey released a map showing where Russia violated its airspace and Russia countered Business Insider 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Turkey tells U N it shot down plane defends right to do so Ingilizce Reuters 24 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Turkish Jets Shoot Down Russian Warplane Near Syria Border Ingilizce 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Turkiye den BM ye mektup Ihlal 17 saniye surdu Radikal 24 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Su 24 tipi ucagin iz analizi Suriye sinirinda hava sahasi ihlalini ortaya koydu Anadolu Ajansi 24 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Putin presses for Turkey apology over Syria jet attack Ingilizce BBC 26 Kasim 2015 26 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2015 Genelkurmay Rus ucagina yapilan uyarilarin ses kaydini yayimladi Anadolu Ajansi 26 Kasim 2015 26 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2015 Minoborony RF rossijskij Su 24 sbili pri vozvrashenii na aviabazu v Sirii Rusca TASS 24 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Rus pilot Uyari almadik Deutsche Welle 25 Kasim 2015 26 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2015 Rusya Genelkurmay Baskanligi Pilotlardan biri Ihlas Haber Ajansi 24 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Goksedef Ece 24 Kasim 2015 Al Jazeera Turk 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Al Jazeera Turk 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Dogan Haber Ajansi 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Al Jazeera Turk 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Bayirbucak ta Rus helikopterinin dusuruldugu iddiasi Anadolu Ajansi 24 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Ingilizce RT 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Al Jazeera Turk 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Obama Turkey has the right to defend its airspace Ingilizce BBC 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Al Jazeera Turk 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Turkey Refuses To Apologise For Downing Jet Ingilizce Sky News 26 Kasim 2015 26 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2015 a b Al Jazeera Turk 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Ingilizce RT 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Al Jazeera Turk 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Russian FM Lavrov s Address Following Downing of Su 24 by Turkey VIDEO Ingilizce Sputnik 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Al Jazeera Turk 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Turkey s President Erdogan defends downing of Russian warplane Ingilizce BBC 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Al Jazeera Turk 26 Kasim 2015 26 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2015 Erdogan Says Turkey Will Not Apologize for Downing Russian Su 24 Ingilizce Sputnik 26 Kasim 2015 26 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2015 Al Jazeera Turk 24 Kasim 2015 24 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2015 Basbakan Davutoglu Turkiye nin hava sahasina sahip cikmasi en tabi hakkidir Anadolu Ajansi 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Russian Cruiser Moskva Will Cover Air Groups in Syria With Fort Air Defense Ingilizce Sputnik 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Al Jazeera Turk 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Al Jazeera Turk 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Sputnik Turkiye 26 Kasim 2015 26 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2015 Sputnik Turkiye 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Sinirda 18 jetle devriye ucusu Anadolu Ajansi 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Sputnik Turkiye 25 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2015 CNN Turk 24 Kasim 2015 25 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2015 a b Kremlin Erdogan ozur diledi bbc com 27 Haziran 2016 30 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2016 Putin Ozur bekliyoruz aljazeera com tr 26 Kasim 2015 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2016 Erdogan Rusya dan ozur dilemeyecegiz sabah com tr 26 Kasim 2015 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2016 Rusya Devlet Baskani Putin Turkiye ye yonelik ekonomik yaptirimlari imzaladi bbc com 28 Kasim 2015 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2016 Rusya nin yaptirimlari hangi sektorleri etkileyecek sputniknews com 1 Aralik 2015 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2016 Bes soruda Rusya nin Turkiye ye yaptirimlari dw com 10 Subat 2016 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2016 Rusya yumusuyor turkiyegazetesi com tr 13 Mart 2016 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2016 Rusya nin Ozur diledi dedigi Erdogan Uzuntu duydugumu ifade ettim diken com tr 27 Haziran 2016 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2016 Rusya dan Turkiye ye yanit hurriyet com tr 28 Haziran 2016 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2016 Rusya ile iliskiler normallesiyor ulusalkanal com tr 15 Temmuz 2016 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2016 Jones Dorian 31 Temmuz 2016 Turkiye Rusya Iliskileri Normallesme Yolunda amerikaninsesi com 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2016 Rus ucagini dusuren pilotlar darbe sucundan tutuklandi farsnews ir 19 Temmuz 2016 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2016 Safarov Fuad 16 Temmuz 2016 Bu gucler Rus savas ucagini Erdogan dan habersiz dusurmus olabilirler sputniknews com 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2016