Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tetzkoko (Klasik Nahuatl dili: Tetzco(h)co Nahuatl telaffuz: ), Meksika'da Kolomb öncesi Amerika döneminde Aztek şehir devleti. Texcoco Gölü'nün doğu kıyısında yer alıyordu ve Aztek başkenti Tenochtitlan kuzeydoğusundaydı. Şehir günümüzde Meksiko şehrine bağlı Texcoco ilçesindedir. Kolomb öncesi dönemde Texcoco Aztek Üçlü İttifakı üyesi olmuştur. İspanyol konkistadorların Meksika'yı işgal ettikleri dönemde Aztek başkenti Tenochtitlan’dan sonra en önemli ikinci kentti. Bu dönemde 450 hektarlık arazide 24 bin nüfusa sahip olduğu bilinmektedir.
Tarihçe
Tetzkoko şehri, aynı isimli gölün doğu kıyısında 12. yüzyılda muhtemelen Chichimekler tarafından kurulmuştur. 1337 yılında Tepaneclerin yardımıyla Acolhua, Chichimekleri şehirden uzaklaştırarak şehir ele geçirmiş ve başkenti, Coatlinchan'dan buraya taşımıştır. 1418 yılında Tetzkoko'nun tlatoani (kralı) olan I. Ixtlilxochitl düşmanı Tezozomoc tarafından devrilse de 1428 yılında 'in oğlu Nezahualcoyotl, Azteklerle birlikte yeniden tahtı ele geçirecektir. Bu dönemde Tetzkoko, Tenochtitlan ve Tlacopan Aztek Üçlü İttifakını oluşturacaklardır. Tetzkoko antlaşmaya göre tüm ortak gelirini beşte ikisini alacaktı. Tetzkoko, Aztek İmparatorluğu içinde en büyük kütüphaneye sahipti ve eski uygarlıklara ait yazılı kaynaklar bulunuyordu.
Saraylar bahçeler ve sulama sistemleri
Şehir saraylarında sadece Aztek İmparatorluğunda değil tüm kıtadaki bitkilerden oluşturulan bir botanik bahçesi bulunmaktadır. Bahçelerin sulanması için gereken su kaynakları Tetzkoko'nun doğusundaki dağlardaki pınarlardan taş kanallar aracılığıyla getirilmiştir. Suyun getirilmesi sırasında önemli mühendislik gerektiren uygulamalar yapılmış ve Kolomb öncesi Amerika’daki ilk su kemerleri inşa edilmiştir.
Kutsal tepe
Şehirdeki Texcotzingo Tepesi yağmur tanrısı Tláloc için bir mabet yeri haline getirilmiş, buraya şelaleler ve hayvanat bahçesi yapılmıştır. İnşa edilen mabete gelebilmek için 520 mermer basamak konulmuştur.
Kralları
- (1403 - 1473) Şehrin en bilinen kralı, anı zamanda şair, filozof ve sanatçı. Büyük bir hayvanat bahçesine ve botanik bahçesine sahipti.
- Nezahualcoyotl's oğlu (1464-1515)
- Nezahualpilli'nin oğlu (1515-1520) Şehrin son egemen Aztek kralı.
İspanyol işgali
1520 yılında İspanyol konkistador Hernán Cortés şehri işgal ederek kral Cacamatzin'i öldürecek ve Tetzkoko egemenliğine son verecektir. Bundan sonra başa geçen hükümdarlar İspanyolların kuklası olacak ve onların çıkarları doğrultusunda hareket edecektir. Bu şekilde Tetzkoko savaşçıları İspanyolların gelişinden önce Aztek Üçlü İttifakı gereğince müttefik oldukları Tenochtitlan'ın alınması için Cortes'in ordusunda savaşacaklardır.
Sonraki tarihi
Tetzkoko, 1827 ile 1830 yılları arasında Meksika'nın başkenti olacak daha sonra Meksiko City’nin büyümesiyle bu şehre bağlanacaktır.
Kaynakça
- ^ Smith, Michael E. (2005). "City Size in Late Post-Classic Mesoamerica" (PDF). Journal of Urban History 31 (4): s.403–434. doi:10.1177/0096144204274396. http://www.public.asu.edu/%7Emesmith9/1-CompleteSet/MES-05-CitySize.pdf 8 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 30 Kasım 2009 tarihinde erişilmiştir.
- ^ Discovery Channel tarafından yapılan araştırmada bahçenin kalıntıları bulunmuş ve bahçe yerleşiminin astrolojiye göre tasarlandığı keşfedilmiştir
- ^ 520 sayısı özel olarak tercih edilmiştir, Azteklere göre tanrılar insanlığı her 52 yılda bir büyük bir felaketle cezalandırırlardı.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tetzkoko Klasik Nahuatl dili Tetzco h co Nahuatl telaffuz tetsˈkoʔko Meksika da Kolomb oncesi Amerika doneminde Aztek sehir devleti Texcoco Golu nun dogu kiyisinda yer aliyordu ve Aztek baskenti Tenochtitlan kuzeydogusundaydi Sehir gunumuzde Meksiko sehrine bagli Texcoco ilcesindedir Kolomb oncesi donemde Texcoco Aztek Uclu Ittifaki uyesi olmustur Ispanyol konkistadorlarin Meksika yi isgal ettikleri donemde Aztek baskenti Tenochtitlan dan sonra en onemli ikinci kentti Bu donemde 450 hektarlik arazide 24 bin nufusa sahip oldugu bilinmektedir 1519 yilinda Meksika daki Aztek sehir devletleriTarihceTetzkoko sehri ayni isimli golun dogu kiyisinda 12 yuzyilda muhtemelen Chichimekler tarafindan kurulmustur 1337 yilinda Tepaneclerin yardimiyla Acolhua Chichimekleri sehirden uzaklastirarak sehir ele gecirmis ve baskenti Coatlinchan dan buraya tasimistir 1418 yilinda Tetzkoko nun tlatoani krali olan I Ixtlilxochitl dusmani Tezozomoc tarafindan devrilse de 1428 yilinda in oglu Nezahualcoyotl Azteklerle birlikte yeniden tahti ele gecirecektir Bu donemde Tetzkoko Tenochtitlan ve Tlacopan Aztek Uclu Ittifakini olusturacaklardir Tetzkoko antlasmaya gore tum ortak gelirini beste ikisini alacakti Tetzkoko Aztek Imparatorlugu icinde en buyuk kutuphaneye sahipti ve eski uygarliklara ait yazili kaynaklar bulunuyordu Saraylar bahceler ve sulama sistemleriSehir saraylarinda sadece Aztek Imparatorlugunda degil tum kitadaki bitkilerden olusturulan bir botanik bahcesi bulunmaktadir Bahcelerin sulanmasi icin gereken su kaynaklari Tetzkoko nun dogusundaki daglardaki pinarlardan tas kanallar araciligiyla getirilmistir Suyun getirilmesi sirasinda onemli muhendislik gerektiren uygulamalar yapilmis ve Kolomb oncesi Amerika daki ilk su kemerleri insa edilmistir Kutsal tepeSehirdeki Texcotzingo Tepesi yagmur tanrisi Tlaloc icin bir mabet yeri haline getirilmis buraya selaleler ve hayvanat bahcesi yapilmistir Insa edilen mabete gelebilmek icin 520 mermer basamak konulmustur KrallariNezahualcoyotl 1403 1473 Sehrin en bilinen krali ani zamanda sair filozof ve sanatci Buyuk bir hayvanat bahcesine ve botanik bahcesine sahipti Nezahualcoyotl s oglu 1464 1515 Nezahualpilli nin oglu 1515 1520 Sehrin son egemen Aztek krali Ispanyol isgali1520 yilinda Ispanyol konkistador Hernan Cortes sehri isgal ederek kral Cacamatzin i oldurecek ve Tetzkoko egemenligine son verecektir Bundan sonra basa gecen hukumdarlar Ispanyollarin kuklasi olacak ve onlarin cikarlari dogrultusunda hareket edecektir Bu sekilde Tetzkoko savascilari Ispanyollarin gelisinden once Aztek Uclu Ittifaki geregince muttefik olduklari Tenochtitlan in alinmasi icin Cortes in ordusunda savasacaklardir Sonraki tarihiTetzkoko 1827 ile 1830 yillari arasinda Meksika nin baskenti olacak daha sonra Meksiko City nin buyumesiyle bu sehre baglanacaktir Kaynakca Smith Michael E 2005 City Size in Late Post Classic Mesoamerica PDF Journal of Urban History 31 4 s 403 434 doi 10 1177 0096144204274396 http www public asu edu 7Emesmith9 1 CompleteSet MES 05 CitySize pdf 8 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde 30 Kasim 2009 tarihinde erisilmistir Discovery Channel tarafindan yapilan arastirmada bahcenin kalintilari bulunmus ve bahce yerlesiminin astrolojiye gore tasarlandigi kesfedilmistir 520 sayisi ozel olarak tercih edilmistir Azteklere gore tanrilar insanligi her 52 yilda bir buyuk bir felaketle cezalandirirlardi