Gnawa (veya Gnaoua, Ghanawa, Ghanawi, Gnawi'; Arabic: ڭناوة), Fas kökenli bir etnik gruptur.
Gnawa terimi büyük olasılıkla Kuzey Afrika ve Sahra Çölü'nün yerli dilinden türetilmiştir. Berberi dilbilgisi standartlarına göre, bu ifadenin telaffuzu agnaw (tekil) ve ignawen'dir (çoğul), bu da siyahi birini ima eder.
Gnawa, 2019 yılında İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesine girdi.
Tarihi
Gnawa halkının, Afrika'nın Sahel bölgesinden, yani günümüz Nijerya'sında Fas ile uzun ve önemli ekonomik ve siyasi ilişkileri olan bir Hausa ülkesi olan Kano'dan geldiği düşünülüyor. Gnawalar, Fas'a köle olarak taşınan etnik bir azınlıktır ve atalarının izleri Batı Afrika'ya kadar uzanabilir. Köleliğin kaldırılmasından sonra Mağrip'te Sufi'ye katıldılar. Gnawa, İslam'a dönüşürken, posesyon ve korku dansları uygulamalarına adanmış ayinlerde ritüel posesyon kutlamaya devam etti. Bu ritüel posesyon ayini Jedba (Arapça: جدبة) olarak bilinir.
Gnawa ve müzik
Gnawa müziği, geleneksel İslami Tasavvuf ile İslam öncesi Afrika halk geleneklerinin bir karışımıdır. Gnawa müzisyenleri genellikle şifa ritüelleri de gerçekleştiren kişilerdir. Şifa ritüelleri, Hausa kültüründe Bori olarak bilinen İslam öncesi Afrika animizm törenlerinden etkilenmiş gibi görünüyor. Fas popüler kültüründe Gnawalar, törenleri aracılığıyla akrep sokmaları ve akıl hastalıklarının mucizevi tedavisinde uzmanlar olarak kabul edilir. Hastalıkları tedavi etmek için renkler, yoğunlaştırılmış kültürel imgeler, kokular ve terör kullanılır.
Gnawalar, ten kaplı bir ud olan sintir veya guembri üzerinde icra edilen düşük tonlu, tekrarlayan ezgilerle son derece müziği icra eder. Hausa geleneksel müziğindeki garaya ile karşılaştırılabilir olan yaklaşımda, çağrı-cevap şarkı söyleme, el çırpma ve (karkaba'nın çoğulu) zilleri kullanılır. Gnawa ayinleri, iyileştirdiği iddia edilen atalardan kalma azizleri çağırmak için müzik ve dans içerir.
Gnawa müziği uluslararası tanınırlık ve popülerlik kazandı. , Brian Jones, Randy Weston, , , Robert Plant, ve Jimmy Page gibi birçok Batılı müzisyen, Essaouira'nın Mokhtar Gania, kardeşler Mahmoud Guinia ve Marakeş gibi Gnawa müzisyenlerinden yararlandı ve onlarla işbirliği yaptı. Mustapha Baqbou ve Ahmed Baqbou, Abdelkebir Merchane, Brahim Belkani, Rabat kardeşler Hamid El Kasr Bazı gelenekçiler, daha açık ekonomik amaçların peşinde koşarak kutsal gelenekleri terk ettikleri veya değiştirdikleri için modern işbirliğini karışık bir nimet olarak görüyorlar. Gnawa müziği ve dansı, gibi uluslararası kayıt sanatçıları tarafından albümleri ve konser görünümleri aracılığıyla Batılı izleyicilerle tanıştırıldı.
Gnawa müziğinin merkezinde Marakeş, Tanca, Rabat, Kazablanka, Fes ve güneybatı Fas'ta bulunan ve yıllık 'ne ev sahipliği yapan Essaouira yer alır. Marakeş'in Gnawa'sı, yıllık kutlamalarını 'in Atlas Dağları'ndaki sığınağında ve ile Amizmiz arasındaki bir mezra olan 'taki sığınağının çevresinde düzenliyor. Kutlamalar Peygamberin doğum günü ile birlikte yapılır.
Ağustos ayında, 'nın Gnawa'sı Khamlia'daki yıllık kutlamalarını Erg Chebbi'de kutlar.
Son olarak, Gnawa'nın içinde Ganga olarak bilinen eşsiz bir kabile var. Ganga, Berberi veya Chleuh kökenlidir ve Tashelhait'i konuşur. Essaouira ve Agadir arasındaki Haha'da ve Agadir ile Taroudant'ı çevreleyen Sous Vadisi'nde bulunabilirler. Guimbri çalmazlar, bunun yerine krakeb ve tebel veya ganga adı verilen devasa davulları içeren ve aynı zamanda geleneksel gnawa ritüelinin alayının bir parçası olan kouyou dansına odaklanırlar.
Ayrıca bakınız
- Bechar
- Essaouira
- Haha (kabile)
- haratin
- Jilala
- Moga Festivali
Kaynakça
- ^ "UNESCO - Decision of the Intergovernmental Committee: 14.COM 10.B.26". ich.unesco.org (İngilizce). 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ Amraoui, Ahmed El. "Gnawa music: From slavery to prominence". www.aljazeera.com. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ Sinclair, Mandy. "A Brief History Of Gnaoua Music In Morocco". Culture Trip. 24 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2020.
- ^ "Yobadi, friendship through Music". ArcGIS StoryMaps (İngilizce). 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ . Holidway (Fransızca). 28 Şubat 2017. 14 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020.
Wikimedia Commons'ta Gnawa ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Genel referanslar
- Ibiblio.org: Gnawa Hikayeleri: Fas'tan Mistik Müzisyen Şifacılar 28 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Encyclopædia Britannica'dan "Gnawa" kelimesinin etimolojisi
- Ben Saidi, A (2003)
Daha Fazla Okuma
- Bernasek, L & Burger, HS (2008) Imazighen !: Berberi Yaşamında Güzellik ve Zanaatkarlık, Peabody Museum Press
- Courtney-Clarke, M & Brooks, G. (1996) Imazighen: The Vanishing Traditions of Berber Women, Thames & Hudson Ltd, Londra, Birleşik Krallık
- El-Ghissassi, H. (2006) Regard sur Le Laroc de Mohamed VI, Michel Lafon
- Ennaji, M (2005) Fas'ta Çok Dillilik, Kültürel Kimlik ve Eğitim, Springer, New York, ABD
- Harris, W. (2003) Fas Olanlar, Eland Books, Londra, Birleşik Krallık
- Hart, DM (2000) Kırsal Fas'ta Kabile ve Toplum, Frank Cass Publishers
- Howe, M (2005) Morocco: The Islamist Awakening and Other Challenges, University of Oxford Press, New York, ABD
- Hoffman, KE (2008) We Share Walls: Language, Land, and Gender in Berber Morocco, Wiley-Blackwell
- Maxwell, G (2000) Atlasın Efendileri, Weidenfeld & Nicolson Illustrated
- Maxwell, G (2002) Atlasın Efendileri: Glaoua Evi'nin Yükselişi ve Düşüşü 1893–1956, The Lyons Press
- McKissack, F. & McKissack, P. (1995) The Royal Kingdoms of Gana, Mali ve Songhay: Life in Medieval Africa, Henry Holt and Co. LLC
- Pennell, CR (2003) Fas: İmparatorluktan Bağımsızlığa, OneWorld Publications
- Pennel, CR (2001) Fas 1830'dan beri: Bir Tarih, NYU Press, ABD
- Porch, D (1983) Fas'ın Fethi - Fransa'nın Son Büyük Sömürge Macerasının Tuhaf Tarihi, Entrika ve Silah Gücüyle Bir Ortaçağ Krallığını Bastırmak İçin Uzun Mücadele 1903 – 1914, Knopf
- Sundurma, D, 2. Baskı (2005) Sahra'nın Fethi, Ferrar, Straus ve Giroux
- Rogerson, B & Lavington, S Düzenleyen (2004) Marrakech, The Red City: The City through Writers' Eyes, Sickle Moon Books
Dış bağlantılar
- Gnawa.net 11 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Archived
- http://www.vodeo.tv/4-33-3982-des-gnawa-dans-le-bocage.html 12 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gnawa Müzik 14 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- [1] 7 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . -
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gnawa veya Gnaoua Ghanawa Ghanawi Gnawi Arabic ڭناوة Fas kokenli bir etnik gruptur Bir Gnawa adami Gnawa terimi buyuk olasilikla Kuzey Afrika ve Sahra Colu nun yerli dilinden turetilmistir Berberi dilbilgisi standartlarina gore bu ifadenin telaffuzu agnaw tekil ve ignawen dir cogul bu da siyahi birini ima eder Gnawa 2019 yilinda Insanligin Somut Olmayan Kulturel Mirasinin Temsili Listesine girdi TarihiGnawa halkinin Afrika nin Sahel bolgesinden yani gunumuz Nijerya sinda Fas ile uzun ve onemli ekonomik ve siyasi iliskileri olan bir Hausa ulkesi olan Kano dan geldigi dusunuluyor Gnawalar Fas a kole olarak tasinan etnik bir azinliktir ve atalarinin izleri Bati Afrika ya kadar uzanabilir Koleligin kaldirilmasindan sonra Magrip te Sufi ye katildilar Gnawa Islam a donusurken posesyon ve korku danslari uygulamalarina adanmis ayinlerde rituel posesyon kutlamaya devam etti Bu rituel posesyon ayini Jedba Arapca جدبة olarak bilinir Gnawa ve muzikGnawa muzigi geleneksel Islami Tasavvuf ile Islam oncesi Afrika halk geleneklerinin bir karisimidir Gnawa muzisyenleri genellikle sifa rituelleri de gerceklestiren kisilerdir Sifa rituelleri Hausa kulturunde Bori olarak bilinen Islam oncesi Afrika animizm torenlerinden etkilenmis gibi gorunuyor Fas populer kulturunde Gnawalar torenleri araciligiyla akrep sokmalari ve akil hastaliklarinin mucizevi tedavisinde uzmanlar olarak kabul edilir Hastaliklari tedavi etmek icin renkler yogunlastirilmis kulturel imgeler kokular ve teror kullanilir Gnawalar ten kapli bir ud olan sintir veya guembri uzerinde icra edilen dusuk tonlu tekrarlayan ezgilerle son derece muzigi icra eder Hausa geleneksel muzigindeki garaya ile karsilastirilabilir olan yaklasimda cagri cevap sarki soyleme el cirpma ve karkaba nin cogulu zilleri kullanilir Gnawa ayinleri iyilestirdigi iddia edilen atalardan kalma azizleri cagirmak icin muzik ve dans icerir Gnawa muzigi uluslararasi taninirlik ve populerlik kazandi Brian Jones Randy Weston Robert Plant ve Jimmy Page gibi bircok Batili muzisyen Essaouira nin Mokhtar Gania kardesler Mahmoud Guinia ve Marakes gibi Gnawa muzisyenlerinden yararlandi ve onlarla isbirligi yapti Mustapha Baqbou ve Ahmed Baqbou Abdelkebir Merchane Brahim Belkani Rabat kardesler Hamid El Kasr Bazi gelenekciler daha acik ekonomik amaclarin pesinde kosarak kutsal gelenekleri terk ettikleri veya degistirdikleri icin modern isbirligini karisik bir nimet olarak goruyorlar Gnawa muzigi ve dansi gibi uluslararasi kayit sanatcilari tarafindan albumleri ve konser gorunumleri araciligiyla Batili izleyicilerle tanistirildi Gnawa muziginin merkezinde Marakes Tanca Rabat Kazablanka Fes ve guneybati Fas ta bulunan ve yillik ne ev sahipligi yapan Essaouira yer alir Marakes in Gnawa si yillik kutlamalarini in Atlas Daglari ndaki siginaginda ve ile Amizmiz arasindaki bir mezra olan taki siginaginin cevresinde duzenliyor Kutlamalar Peygamberin dogum gunu ile birlikte yapilir Agustos ayinda nin Gnawa si Khamlia daki yillik kutlamalarini Erg Chebbi de kutlar Son olarak Gnawa nin icinde Ganga olarak bilinen essiz bir kabile var Ganga Berberi veya Chleuh kokenlidir ve Tashelhait i konusur Essaouira ve Agadir arasindaki Haha da ve Agadir ile Taroudant i cevreleyen Sous Vadisi nde bulunabilirler Guimbri calmazlar bunun yerine krakeb ve tebel veya ganga adi verilen devasa davullari iceren ve ayni zamanda geleneksel gnawa rituelinin alayinin bir parcasi olan kouyou dansina odaklanirlar Ayrica bakinizBechar Essaouira Haha kabile haratin Jilala Moga FestivaliKaynakca UNESCO Decision of the Intergovernmental Committee 14 COM 10 B 26 ich unesco org Ingilizce 20 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2020 Amraoui Ahmed El Gnawa music From slavery to prominence www aljazeera com 28 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2020 Sinclair Mandy A Brief History Of Gnaoua Music In Morocco Culture Trip 24 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2020 Yobadi friendship through Music ArcGIS StoryMaps Ingilizce 17 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2020 Holidway Fransizca 28 Subat 2017 14 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2020 Wikimedia Commons ta Gnawa ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Genel referanslarIbiblio org Gnawa Hikayeleri Fas tan Mistik Muzisyen Sifacilar 28 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopaedia Britannica dan Gnawa kelimesinin etimolojisi Ben Saidi A 2003 Daha Fazla OkumaBernasek L amp Burger HS 2008 Imazighen Berberi Yasaminda Guzellik ve Zanaatkarlik Peabody Museum Press Courtney Clarke M amp Brooks G 1996 Imazighen The Vanishing Traditions of Berber Women Thames amp Hudson Ltd Londra Birlesik Krallik El Ghissassi H 2006 Regard sur Le Laroc de Mohamed VI Michel Lafon Ennaji M 2005 Fas ta Cok Dillilik Kulturel Kimlik ve Egitim Springer New York ABD Harris W 2003 Fas Olanlar Eland Books Londra Birlesik Krallik Hart DM 2000 Kirsal Fas ta Kabile ve Toplum Frank Cass Publishers Howe M 2005 Morocco The Islamist Awakening and Other Challenges University of Oxford Press New York ABD Hoffman KE 2008 We Share Walls Language Land and Gender in Berber Morocco Wiley Blackwell Maxwell G 2000 Atlasin Efendileri Weidenfeld amp Nicolson Illustrated Maxwell G 2002 Atlasin Efendileri Glaoua Evi nin Yukselisi ve Dususu 1893 1956 The Lyons Press McKissack F amp McKissack P 1995 The Royal Kingdoms of Gana Mali ve Songhay Life in Medieval Africa Henry Holt and Co LLC Pennell CR 2003 Fas Imparatorluktan Bagimsizliga OneWorld Publications Pennel CR 2001 Fas 1830 dan beri Bir Tarih NYU Press ABD Porch D 1983 Fas in Fethi Fransa nin Son Buyuk Somurge Macerasinin Tuhaf Tarihi Entrika ve Silah Gucuyle Bir Ortacag Kralligini Bastirmak Icin Uzun Mucadele 1903 1914 Knopf Sundurma D 2 Baski 2005 Sahra nin Fethi Ferrar Straus ve Giroux Rogerson B amp Lavington S Duzenleyen 2004 Marrakech The Red City The City through Writers Eyes Sickle Moon BooksDis baglantilarGnawa net 11 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Archived http www vodeo tv 4 33 3982 des gnawa dans le bocage html 12 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gnawa Muzik 14 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 7 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde