Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sahra ya da Büyük Sahra, Afrika'nın kuzeyinde yer alan, kıtanın ortası ile kuzeyini ayıran 9 milyon km² büyüklüğünde bir çöl. Dünyanın en büyük sıcak çölüdür. Antarktika ve Arktika'nın ardından en büyük üçüncü çöldür. Yaklaşık olarak Afrika kıtasının %30’u kadardır.
| Sahra | |
|---|---|
 | |
| Yerli adı | Arapça: الصحراء الكبرى |
| Diğer ad(lar) | Büyük Sahra, En Büyük Sıcak Çöl |
| Coğrafya | |
| Ülke(ler) | |
| Konum | Kuzey Afrika |
| Koordinatlar | 23°5′K 12°37′D / 23.083°K 12.617°D |
| Özellikler | |
| Biyom | Kurak çöl |
| Biyocoğrafik bölge | Palearktik |
| Hayvan türü | Varanus, Daman, Cerastes, Yaban köpeği, Deve kuşu |
| Akarsu | Nijer Nehri, Nil |
| Doğal kaynak(lar) | Kömür, Bakır, Altın, Manganez, Demir, Uranyum, Kurşun, Tungsten, Titanyum, Kalay, Fosfat |
| Uzunluk | 4.800 km (3.000 mi) |
| Genişlik | 1.800 km (1.100 mi) |
| En yüksek noktası | 3.415 m (11.204 ft) - Emi Koussi |
| En derin noktası | -147 m (-482 ft) - Qattara çukuru |
| Yüzölçümü | 9.200.000 km2 |
| İklim | Çöl iklimi |
| Sıcaklık | 0-37 °C (32-99 °F) |
| Güneş miktarı | 2,800 kWh/m2 (Senelik) |
| Yağış miktarı | 45 mm |
| Nüfus | Büyük bir kısmı insansız |
| Diğer(ler) | Dünyanın en büyük sıcak çölü Afrika kıtasının %30 'u |
| Wikimedia Commons | |
  Sahra | |
Etimoloji
"Sahra" kelimesi Arapça'da (صَحَارَى) "çöl" demektir. Ancak özel bir ada dönüşmüş durumdadır.
Coğrafya
Sahra 2,5 milyon yaşındadır. Yüzölçümü büyüklüğü Amerika Birleşik Devletleri'ni kaplayacak kadardır. Atlas Okyanusu kıyılarından Kızıldeniz kıyılarına kadar uzanır.
adı da verilen kum çölü, genel kanının tersine bütün çölün yalnızca beşte birini kaplar. Onun dışında kalan yerler kaya ve molozlardan oluşur. Sahra'da Tibesti ve Ahaggar gibi, yükseklikleri 3.265 m'yi bulan dağlar da vardır. Buraları görece daha çok yağış alan ve göçebelerin yazın konaklamalarına elverişli yerlerdir. Buna karşılık Sahra'nın bazı yerlerine arka arkaya 10 yıl yağmur düşmediği olur. Yağışlar, mineralleri yıkayıp götürmediği ve bitkiler onları tüketmemiş olduğu için, çölün zemini mineral besinler açısından çok zengindir. Bunun için, uzun süreli kuraklığı atlatmayı beceren tohum taneleri kısa ve güçlü sağanaklar biçiminde yağan ilk yağmurlarda hemen kök salıp çiçek açar ve birkaç gün içinde olgunlaşır. Mineral bakımında zengin bu tabaka rüzgarlarla dünyanın dört bir yanına dağılarak buradaki toprakları da zenginleştirir. Örneğin aslında toprağı mineral bakımında çok fakir olan Amazon bölgesi bu mineral takviyesi ile bitkiler için gerekli besini sağlar.
İklim
Sahra'nın batı kıyılarının iklimi iç kesimlerinden farklıdır. Bu sahalar nemli tropikal hava kütlesinin etkisi altındadır. Sahra çölünün batı kıyısının yıllık sıcaklık ortalaması 18 °C olup iç kesimlerden 5 °C daha düşüktür. Yine bu sahalarda karalardan denize doğru esen rüzgarlar ile üstte bulunan su kütlesi akıntılarla uzaklaşır ve altta bulunan soğuk su yüzeye çıkar. Ekvatora doğru yönelen bu soğuk su akımına Humboldt ve Benguela soğuk su akıntısı denir. Bu soğuk su akıntıları bir taraftan söz konusu bölgelerde sislerin oluşumunu sağlarken diğer taraftan havanın serinlemesine yardımcı olur.
Sahra Çölü'nün yüksek kesimlerinde nadir olsa da kar yağışı gözlemlenmektedir. Cezayir'in Ahaggar Dağları'nda yer alan 'na yaklaşık her 3 senede bir, Kuzey Çad'da yer alan Tibesti Dağları'na ise ortalama her 7 senede bir kar yağışı gözlemlenmektedir. Cezayir'in güneyinde yaklaşık 1000 metre rakımda yer alan kasabasına 18 Şubat 1979 tarihinde kar yağmış olup bu kar Sahra'nın daha alçak bölgelerinde yağdığı kaydedilmiş ilk kardır. Ayn Sefra'ya 2016'da ve 2018'de tekrar kar yağmıştır.
Sahra'daki ülkeler
Sayılan ülkelerin tamamı Sahra'da yer almaktadır: Cezayir, Çad, Mısır, Libya, Fas, Moritanya, Mali, Nijer,Sudan, Tunus, Batı Sahra
Galeri
-
![image]()
2005 yılından bir fotoğraf. -
![image]()
Sahra'nın uydu fotoğrafı. -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Tassili. -
![image]()
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Kara, Burcu. . Evrenatlasi.com sitesi, 3 Aralık 2019. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020.
- ^ al-Ba'labakkī, Rūḥī (2002). al-Mawrid: Qāmūs 'Arabī-Inklīzī (in Arabic) (16th ed.). Beirut: Dār al-‘Ilm lil-Malāyīn. p. 689.
- ^ Wehr, Hans (1994). A Dictionary of Modern Written Arabic (Arabic-English) (4th ed.). Wiesbaden: Otto Harrassowitz. p. 589. .
- ^ a b "Sahara Desert Snow". livescience.com. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2016.
- ^ O'Hare, Maureen (21 Aralık 2016). "Snow falls in Sahara for first time in 37 years". CNN (İngilizce). 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2024.
- ^ "Sahra Çölü'ne 40 yıl sonra ilk kez kar yağdı". Yeni Şafak. 22 Aralık 2016. 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
- ^ "Sahra Çölü'ne kar yağdı". Yeni Şafak. 9 Ocak 2018. 9 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
Kitaplar
- Brett, Michael; Prentess, Elizabeth (1996). The Berbers. Blackwell Publishers.
- Bulliet, Richard W. (1975). The Camel and the Wheel. Harvard University Press. Republished: Columbia University Press, 1990.
- Gearon, Eamonn (2011). The Sahara: A Cultural History. Signal Books (UK), Oxford University Press (US).
- Julien, Charles-Andre (1970). History of North Africa: From the Arab Conquest to 1830. Praeger.
 | Afrika coğrafyası ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sahra ya da Buyuk Sahra Afrika nin kuzeyinde yer alan kitanin ortasi ile kuzeyini ayiran 9 milyon km buyuklugunde bir col Dunyanin en buyuk sicak coludur Antarktika ve Arktika nin ardindan en buyuk ucuncu coldur Yaklasik olarak Afrika kitasinin 30 u kadardir SahraLibya nin Fizan bolgesinden Sahra Colu gorunumuYerli adiArapca الصحراء الكبرىDiger ad lar Buyuk Sahra En Buyuk Sicak ColCografyaUlke ler Cezayir Cad Misir Libya Fas Moritanya Mali Nijer Sudan Tunus Bati SahraKonumKuzey AfrikaKoordinatlar23 5 K 12 37 D 23 083 K 12 617 D 23 083 12 617OzelliklerBiyomKurak colBiyocografik bolgePalearktikHayvan turuVaranus Daman Cerastes Yaban kopegi Deve kusuAkarsuNijer Nehri NilDogal kaynak lar Komur Bakir Altin Manganez Demir Uranyum Kursun Tungsten Titanyum Kalay FosfatUzunluk4 800 km 3 000 mi Genislik1 800 km 1 100 mi En yuksek noktasi3 415 m 11 204 ft Emi KoussiEn derin noktasi 147 m 482 ft Qattara cukuruYuzolcumu9 200 000 km2IklimCol iklimiSicaklik0 37 C 32 99 F Gunes miktari2 800 kWh m2 Senelik Yagis miktari45 mmNufusBuyuk bir kismi insansizDiger ler Dunyanin en buyuk sicak colu Afrika kitasinin 30 uWikimedia CommonsSahra Vikiveri de duzenle Etimoloji Sahra kelimesi Arapca da ص ح ار ى col demektir Ancak ozel bir ada donusmus durumdadir CografyaSahra 2 5 milyon yasindadir Yuzolcumu buyuklugu Amerika Birlesik Devletleri ni kaplayacak kadardir Atlas Okyanusu kiyilarindan Kizildeniz kiyilarina kadar uzanir adi da verilen kum colu genel kaninin tersine butun colun yalnizca beste birini kaplar Onun disinda kalan yerler kaya ve molozlardan olusur Sahra da Tibesti ve Ahaggar gibi yukseklikleri 3 265 m yi bulan daglar da vardir Buralari gorece daha cok yagis alan ve gocebelerin yazin konaklamalarina elverisli yerlerdir Buna karsilik Sahra nin bazi yerlerine arka arkaya 10 yil yagmur dusmedigi olur Yagislar mineralleri yikayip goturmedigi ve bitkiler onlari tuketmemis oldugu icin colun zemini mineral besinler acisindan cok zengindir Bunun icin uzun sureli kurakligi atlatmayi beceren tohum taneleri kisa ve guclu saganaklar biciminde yagan ilk yagmurlarda hemen kok salip cicek acar ve birkac gun icinde olgunlasir Mineral bakiminda zengin bu tabaka ruzgarlarla dunyanin dort bir yanina dagilarak buradaki topraklari da zenginlestirir Ornegin aslinda topragi mineral bakiminda cok fakir olan Amazon bolgesi bu mineral takviyesi ile bitkiler icin gerekli besini saglar Iklim Sahra nin bati kiyilarinin iklimi ic kesimlerinden farklidir Bu sahalar nemli tropikal hava kutlesinin etkisi altindadir Sahra colunun bati kiyisinin yillik sicaklik ortalamasi 18 C olup ic kesimlerden 5 C daha dusuktur Yine bu sahalarda karalardan denize dogru esen ruzgarlar ile ustte bulunan su kutlesi akintilarla uzaklasir ve altta bulunan soguk su yuzeye cikar Ekvatora dogru yonelen bu soguk su akimina Humboldt ve Benguela soguk su akintisi denir Bu soguk su akintilari bir taraftan soz konusu bolgelerde sislerin olusumunu saglarken diger taraftan havanin serinlemesine yardimci olur Sahra Colu nun yuksek kesimlerinde nadir olsa da kar yagisi gozlemlenmektedir Cezayir in Ahaggar Daglari nda yer alan na yaklasik her 3 senede bir Kuzey Cad da yer alan Tibesti Daglari na ise ortalama her 7 senede bir kar yagisi gozlemlenmektedir Cezayir in guneyinde yaklasik 1000 metre rakimda yer alan kasabasina 18 Subat 1979 tarihinde kar yagmis olup bu kar Sahra nin daha alcak bolgelerinde yagdigi kaydedilmis ilk kardir Ayn Sefra ya 2016 da ve 2018 de tekrar kar yagmistir Sahra daki ulkelerSayilan ulkelerin tamami Sahra da yer almaktadir Cezayir Cad Misir Libya Fas Moritanya Mali Nijer Sudan Tunus Bati SahraGaleri2005 yilindan bir fotograf Sahra nin uydu fotografi Tassili Ayrica bakinizBuyuk Yesil Duvar ProjesiKaynakca Kara Burcu Evrenatlasi com sitesi 3 Aralik 2019 26 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Kasim 2020 al Ba labakki Ruḥi 2002 al Mawrid Qamus Arabi Inklizi in Arabic 16th ed Beirut Dar al Ilm lil Malayin p 689 Wehr Hans 1994 A Dictionary of Modern Written Arabic Arabic English 4th ed Wiesbaden Otto Harrassowitz p 589 ISBN 978 0 87950 003 0 a b Sahara Desert Snow livescience com 14 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2016 O Hare Maureen 21 Aralik 2016 Snow falls in Sahara for first time in 37 years CNN Ingilizce 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2024 Sahra Colu ne 40 yil sonra ilk kez kar yagdi Yeni Safak 22 Aralik 2016 23 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2020 Sahra Colu ne kar yagdi Yeni Safak 9 Ocak 2018 9 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2020 KitaplarBrett Michael Prentess Elizabeth 1996 The Berbers Blackwell Publishers Bulliet Richard W 1975 The Camel and the Wheel Harvard University Press Republished Columbia University Press 1990 Gearon Eamonn 2011 The Sahara A Cultural History Signal Books UK Oxford University Press US Julien Charles Andre 1970 History of North Africa From the Arab Conquest to 1830 Praeger Afrika cografyasi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz