Marioba veya Mariamoba (Gürcüce: მარიობა veya მარიამობა), Türkiye'de Şavşat ilçesinde ve Gürcistan'da Cavaheti bölgesindeki Gürcülerin kutladığı bir bayram veya şenliktir.
Kökeni
Geleneksel olarak Meryem'in ölümünün yıldönümünde, eski takvimle 15 Ağustos, yeni takvimle 28 Ağustos günü kutlanıyordu. Bu kutlamalar günümüzde biraz farklılaşmakla birlikte Şavşat ilçesinde devam etmektedir. Bu ilçesinin İmerhevi vadisinde kutlanan şenlik Şuamtoba (შუამთობა) olarak da adlandırılmaktadır. Fakat tarihsel olarak Şuamtoba farklı bir şenliktir ve Marioba ile Şuamtoba İmerhevi vadisinde iç içe geçmiş görünmektedir. Öte yandan İmerhevi vadisinde Gürcüler tarafından kutlanan "Marioba" şenliğini uğurböceğinin o yöredeki adı olan "marioba" veya "maria"ya bağlanmaktadır. Öte yandan Marioba'nın bölgedeki tarım ve hayvancılık paralel olarak geliştiği de düşünülmektedir.
Festival
Marioba, Artvin'in Şavşat ilçesinin Maden (Bazgiret) köyündeki Cancir Yaylası'nda, her yıl Ağustos ayının ikinci haftasında 7 gün 7 gece kutlanır. Ancak ne zaman kutlanmaya başlandığı bilinmemektedir. Festivalin en çok dikkat çeken aktivitesi bir halk tiyatrosu olan Berobana oyunudur. Şenliğe geleneksel olarak hayvanlarla yürüyerek gidilmekteydi. Yürüyüş sırasında görülen düzlüklerde tulum ve akordeon eşliğinde horon oynanır ve geç kalanların gruba yetişmesi beklenirdi. Köyde yaylaya gidiş festival döneminde 4 ila 5 saat sürmekteydi. 1975'te köydeki tek tulumcunun tulumundaki ses derisi yırtılınca Marioba'da tulumun yerini büyük ölçüde akordeon aldı. Günümüzde şenlikte sadece akordeon çalınmakta ve Gürcüce, Lazca ve Türkçe şarkılar söylenmektedir. Şenliğe Bazgiret köyünün yanında Maçahel, Ustamis, Çihishev, Ziyos ve Zakiyet köylerinden de katılım sağlanmaktadır. Şenliğe giderken kadınlar renkli buzmalarını giyerler.
Şenlikte erkekler nişancılık yarışmasında boy gösterirler. Şenlikteki bir başka aktivite ise müzik eşliğinde köy halkının koyunları "Koyun Yıkama Deresi"ne götürüp yıkamasıdır.
Berobana
Doğaçlama olarak berobana oyununda, oyuncular hayvan maskesi ve çeşitli kostümler giyerler. Tamamı erkek oyunculardan oyunda, ana karakterler Gelin (Pate), gelinin korumaları (Takhi) ve yaşlı adam olan Beri'dir. Gelinin kostümü kadın kıyafetleridir. Oyunda köylüler gelin ve korumlarının etrafında çember oluşturur. Beri ve gelinler müziğin eşliğinde oynarken oyunu izleyenler gelin veya gelinleri kaçırmaya çalışır. Kaçırmayı engellemek isteyen Beri ve Takhiler, kaçırmaya teşebbüs edenleri yakalayıp ellerine sopayla vurur. Gelin kaçırılırsa, Beri ve Takhiler çemberden çekip alana aldıkları kişileri sopalarla kovalamaya ve onlara vurmaya çalışırlar. Kovalama sırasında Beri'nin kalbi koşuşturmaya dayanamaz ve yere yığılır. Beri bayılınca doktor çağrılır. Beri yere yığılınca kaçırılan gelinler de Beri'nin yanına gelip ağlamaya başlar. Doktor olay mahalline gelip Beri'yi iyileştirir. Beri ayağa kalınca herkes horon oynamaya başlar. Horona katılanların o yıl evinde yemeğin eksik olmayacağına inanılır. Bir başka inanışa göre gelini kaçırmayı başaran kişinin evi o yıl bolluk ve bereket içinde olacaktır. Bu oyunun kökeni paganizm inancına dayanmaktadır.
Kaynakça
- ^ "Cavaheti Sözlüğü (Gürcüce: ჯავახური ლექსიკონი), Tiflis, 2014)". 22 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022.
- ^ İmerhevi'nin Konuşan Toprağı (Gürcüce: იმერხევის მეტყველი მიწა-წყალი), Kutaisi, 2007, s. 41-42 22 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Badzgireti "Mariyoba" (Marioba) Şenliği Yapıldı". chveneburi.net. 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022.
- ^ Mehmet Ali Keskin (7 Temmuz 2021). . dergipark.org.tr. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marioba veya Mariamoba Gurcuce მარიობა veya მარიამობა Turkiye de Savsat ilcesinde ve Gurcistan da Cavaheti bolgesindeki Gurculerin kutladigi bir bayram veya senliktir KokeniGeleneksel olarak Meryem in olumunun yildonumunde eski takvimle 15 Agustos yeni takvimle 28 Agustos gunu kutlaniyordu Bu kutlamalar gunumuzde biraz farklilasmakla birlikte Savsat ilcesinde devam etmektedir Bu ilcesinin Imerhevi vadisinde kutlanan senlik Suamtoba შუამთობა olarak da adlandirilmaktadir Fakat tarihsel olarak Suamtoba farkli bir senliktir ve Marioba ile Suamtoba Imerhevi vadisinde ic ice gecmis gorunmektedir Ote yandan Imerhevi vadisinde Gurculer tarafindan kutlanan Marioba senligini ugurboceginin o yoredeki adi olan marioba veya maria ya baglanmaktadir Ote yandan Marioba nin bolgedeki tarim ve hayvancilik paralel olarak gelistigi de dusunulmektedir FestivalMarioba Artvin in Savsat ilcesinin Maden Bazgiret koyundeki Cancir Yaylasi nda her yil Agustos ayinin ikinci haftasinda 7 gun 7 gece kutlanir Ancak ne zaman kutlanmaya baslandigi bilinmemektedir Festivalin en cok dikkat ceken aktivitesi bir halk tiyatrosu olan Berobana oyunudur Senlige geleneksel olarak hayvanlarla yuruyerek gidilmekteydi Yuruyus sirasinda gorulen duzluklerde tulum ve akordeon esliginde horon oynanir ve gec kalanlarin gruba yetismesi beklenirdi Koyde yaylaya gidis festival doneminde 4 ila 5 saat surmekteydi 1975 te koydeki tek tulumcunun tulumundaki ses derisi yirtilinca Marioba da tulumun yerini buyuk olcude akordeon aldi Gunumuzde senlikte sadece akordeon calinmakta ve Gurcuce Lazca ve Turkce sarkilar soylenmektedir Senlige Bazgiret koyunun yaninda Macahel Ustamis Cihishev Ziyos ve Zakiyet koylerinden de katilim saglanmaktadir Senlige giderken kadinlar renkli buzmalarini giyerler Senlikte erkekler nisancilik yarismasinda boy gosterirler Senlikteki bir baska aktivite ise muzik esliginde koy halkinin koyunlari Koyun Yikama Deresi ne goturup yikamasidir Berobana Dogaclama olarak berobana oyununda oyuncular hayvan maskesi ve cesitli kostumler giyerler Tamami erkek oyunculardan oyunda ana karakterler Gelin Pate gelinin korumalari Takhi ve yasli adam olan Beri dir Gelinin kostumu kadin kiyafetleridir Oyunda koyluler gelin ve korumlarinin etrafinda cember olusturur Beri ve gelinler muzigin esliginde oynarken oyunu izleyenler gelin veya gelinleri kacirmaya calisir Kacirmayi engellemek isteyen Beri ve Takhiler kacirmaya tesebbus edenleri yakalayip ellerine sopayla vurur Gelin kacirilirsa Beri ve Takhiler cemberden cekip alana aldiklari kisileri sopalarla kovalamaya ve onlara vurmaya calisirlar Kovalama sirasinda Beri nin kalbi kosusturmaya dayanamaz ve yere yigilir Beri bayilinca doktor cagrilir Beri yere yigilinca kacirilan gelinler de Beri nin yanina gelip aglamaya baslar Doktor olay mahalline gelip Beri yi iyilestirir Beri ayaga kalinca herkes horon oynamaya baslar Horona katilanlarin o yil evinde yemegin eksik olmayacagina inanilir Bir baska inanisa gore gelini kacirmayi basaran kisinin evi o yil bolluk ve bereket icinde olacaktir Bu oyunun kokeni paganizm inancina dayanmaktadir Kaynakca Cavaheti Sozlugu Gurcuce ჯავახური ლექსიკონი Tiflis 2014 22 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2022 Imerhevi nin Konusan Topragi Gurcuce იმერხევის მეტყველი მიწა წყალი Kutaisi 2007 s 41 42 22 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 99940 52 63 9 Badzgireti Mariyoba Marioba Senligi Yapildi chveneburi net 20 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2022 Mehmet Ali Keskin 7 Temmuz 2021 dergipark org tr 24 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2022