Édouard Daladier (d. 18 Haziran 1884, Carpentras, Vaucluse – ö. 10 Ekim 1970, Paris), Fransız siyasetçi ve II. Dünya Savaşı'nın başında Fransa Başbakanı.
Édouard Daladier | |
---|---|
Fransa başbakanı | |
Görev süresi 10 Nisan 1938 - 21 Mart 1940 | |
Cumhurbaşkanı | Albert Lebrun |
Yerine geldiği | Léon Blum |
Yerine gelen | Paul Reynaud |
Görev süresi 30 Ocak 1934 - 9 Şubat 1934 | |
Cumhurbaşkanı | Albert Lebrun |
Yerine geldiği | Camille Chautemps |
Yerine gelen | Gaston Doumergue |
Görev süresi 31 Ocak 1933 - 26 Ekim 1933 | |
Cumhurbaşkanı | Albert Lebrun |
Yerine geldiği | Joseph Paul-Boncour |
Yerine gelen | Albert Sarraut |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 18 Haziran 1884 Carpentras, Vaucluse, Fransa |
Ölüm | 10 Ekim 1970 (86 yaşında) Paris, Fransa |
Partisi |
1924 ve 1928 arasında koalisyon hükûmetleri döneminde çeşitli görevlerde bir devlet bakanı, 1926 yılında sosyalist SFIO Radikal Parti ile etkili oldu. Radikallerin önde gelen bir üyesiydi. İlk kez 1933 yılında Başbakan oldu. 1936 yılında Halk Cephesi koalisyonunda Savaş Bakanı oldu; Halk Cephesi yıkılmasından sonra 10 Nisan 1938 tarihinde yeniden başbakan oldu.
1938'de Adolf Hitler, Neville Chamberlain ve Benito Mussolini ile birlikte Münih Antlaşması'nı imzaladı.
1 Eylül'de Almanya'nın Polonya'yı işgalinden sonra, 3 Eylül'de Almanya'ya isteksizce savaş ilan etti ve Fone Savaşı'nı başlattı. 6 Ekim'de Hitler, Fransa ve İngiltere'ye bir barış teklifi sundu. Fransız hükûmetinde Hitler'in teklifini kabul etmeye hazır olan birkaç kişiden fazlası vardı, ancak ertesi gün ülke çapında bir yayın yapan Daladier, "Saldırganlığa karşı silaha sarıldık. Her altı ayda bir tehdit edilmeyen gerçek bir barış ve güvenliğin garantisini alana kadar onları bırakmayacağız." şeklinde açıklama yaptı.
29 Ocak 1940'ta, Fransa halkına verilen bir radyo konuşmasında, Nazi'nin Amacı Köleliktir diyen Daladier, Almanlar hakkındaki görüşünü açıkça belirtti: "Bizim için, sadece savaşı kazanmaktan daha fazlası var. Biz kazanacağız ama aynı zamanda silahlardan çok daha büyük bir zafer kazanmalıyız. Berlin'de hüküm süren delilerin kurmaya çalıştıkları bu efendiler ve köleler dünyasında, özgürlüğü ve insan onurunu da kurtarmalıyız" dedi.
Mart 1940'ta Daladier, Kış Savaşı sırasında Finlandiya'nın savunmasına yardım etmemesi nedeniyle başbakanlıktan istifa etti ve yerine Paul Reynaud geçti. Ancak Daladier savunma bakanı olarak kaldı ve yeni başbakana duyduğu antipati, Reynaud'un Maurice Gamelin'i Fransız silahlı kuvvetlerinin Yüksek Komutanı olarak görevden almasını engelledi. Sedan'daki büyük Alman atılımının bir sonucu olarak, Daladier bakanlık görevlerini Reynaud ile değiştirdi ve Reynaud savunma bakanı olurken kendisi dışişleri bakanı oldu. Gamelin nihayet 19 Mayıs 1940'ta, Almanların Fransa Savaşı'na başlamasından dokuz gün sonra Maxime Weygand ile değiştirildi.
Daladier hükûmetin diğer üyeleriyle birlikte Fransız Fas'ına kaçtı, ancak Riom Davası sırasında Vichy hükûmeti tarafından tutuklandı ve ihanetten yargılandı. Daladier, Pireneler'deki Fort du Portalet'te enterne edildi. 1940'tan Almanlara teslim edildiği ve Almanya'daki Buchenwald toplama kampına sürüldüğü Nisan 1943'e kadar hapiste tutuldu. Mayıs 1943'te diğer Fransız ileri gelenleriyle birlikte Kuzey Tirol'deki Itter Kalesi'ne nakledildi ve savaşın sonuna kadar burada kaldı. Itter Kalesi Savaşı'ndan sonra serbest bırakıldı.
II. Dünya Savaşı bittikten sonra Charles de Gaulle'e rakip olarak Temsilciler Meclisi üyesi oldu. 1953'ten 1958 yılına kadar da Avignon'un belediye başkanlığını yaptı. 1970'te Paris'te öldü ve Père Lachaise Mezarlığı'na gömüldü.
Kaynakça
- ^ Shirer, William The Collapse of the Third Republic: An Inquiry into the Fall of France in 1940, 1969, Da Capo Press, p. 529.
- ^ . www.tourisme-aspe.com. 23 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Léon Blum | Fransa başbakanı 1938-1940 | Sonra gelen: Paul Reynaud |
Önce gelen: Camille Chautemps | Fransa başbakanı 1934 | Sonra gelen: Gaston Doumergue |
Önce gelen: Joseph Paul-Boncour | Fransa başbakanı 1933 | Sonra gelen: Albert Sarraut |
Fransız siyasetçi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Edouard Daladier d 18 Haziran 1884 Carpentras Vaucluse o 10 Ekim 1970 Paris Fransiz siyasetci ve II Dunya Savasi nin basinda Fransa Basbakani Edouard DaladierFransa basbakaniGorev suresi 10 Nisan 1938 21 Mart 1940Cumhurbaskani Albert LebrunYerine geldigi Leon BlumYerine gelen Paul ReynaudGorev suresi 30 Ocak 1934 9 Subat 1934Cumhurbaskani Albert LebrunYerine geldigi Camille ChautempsYerine gelen Gaston DoumergueGorev suresi 31 Ocak 1933 26 Ekim 1933Cumhurbaskani Albert LebrunYerine geldigi Joseph Paul BoncourYerine gelen Albert SarrautKisisel bilgilerDogum 18 Haziran 1884 Carpentras Vaucluse FransaOlum 10 Ekim 1970 86 yasinda Paris FransaPartisiChamberlain Daladier Hitler Mussolini ve Italya Disisleri Bakani Galeazzo Ciano soldan saga 1938 Munih Zirvesi oncesinde Fransa basbakani Edouard Daladier ortada Nazi Almanyasi Disisleri Bakani Joachim von Ribbentrop ile konusurken 1924 ve 1928 arasinda koalisyon hukumetleri doneminde cesitli gorevlerde bir devlet bakani 1926 yilinda sosyalist SFIO Radikal Parti ile etkili oldu Radikallerin onde gelen bir uyesiydi Ilk kez 1933 yilinda Basbakan oldu 1936 yilinda Halk Cephesi koalisyonunda Savas Bakani oldu Halk Cephesi yikilmasindan sonra 10 Nisan 1938 tarihinde yeniden basbakan oldu 1938 de Adolf Hitler Neville Chamberlain ve Benito Mussolini ile birlikte Munih Antlasmasi ni imzaladi 1 Eylul de Almanya nin Polonya yi isgalinden sonra 3 Eylul de Almanya ya isteksizce savas ilan etti ve Fone Savasi ni baslatti 6 Ekim de Hitler Fransa ve Ingiltere ye bir baris teklifi sundu Fransiz hukumetinde Hitler in teklifini kabul etmeye hazir olan birkac kisiden fazlasi vardi ancak ertesi gun ulke capinda bir yayin yapan Daladier Saldirganliga karsi silaha sarildik Her alti ayda bir tehdit edilmeyen gercek bir baris ve guvenligin garantisini alana kadar onlari birakmayacagiz seklinde aciklama yapti 29 Ocak 1940 ta Fransa halkina verilen bir radyo konusmasinda Nazi nin Amaci Koleliktir diyen Daladier Almanlar hakkindaki gorusunu acikca belirtti Bizim icin sadece savasi kazanmaktan daha fazlasi var Biz kazanacagiz ama ayni zamanda silahlardan cok daha buyuk bir zafer kazanmaliyiz Berlin de hukum suren delilerin kurmaya calistiklari bu efendiler ve koleler dunyasinda ozgurlugu ve insan onurunu da kurtarmaliyiz dedi Mart 1940 ta Daladier Kis Savasi sirasinda Finlandiya nin savunmasina yardim etmemesi nedeniyle basbakanliktan istifa etti ve yerine Paul Reynaud gecti Ancak Daladier savunma bakani olarak kaldi ve yeni basbakana duydugu antipati Reynaud un Maurice Gamelin i Fransiz silahli kuvvetlerinin Yuksek Komutani olarak gorevden almasini engelledi Sedan daki buyuk Alman atiliminin bir sonucu olarak Daladier bakanlik gorevlerini Reynaud ile degistirdi ve Reynaud savunma bakani olurken kendisi disisleri bakani oldu Gamelin nihayet 19 Mayis 1940 ta Almanlarin Fransa Savasi na baslamasindan dokuz gun sonra Maxime Weygand ile degistirildi Daladier hukumetin diger uyeleriyle birlikte Fransiz Fas ina kacti ancak Riom Davasi sirasinda Vichy hukumeti tarafindan tutuklandi ve ihanetten yargilandi Daladier Pireneler deki Fort du Portalet te enterne edildi 1940 tan Almanlara teslim edildigi ve Almanya daki Buchenwald toplama kampina suruldugu Nisan 1943 e kadar hapiste tutuldu Mayis 1943 te diger Fransiz ileri gelenleriyle birlikte Kuzey Tirol deki Itter Kalesi ne nakledildi ve savasin sonuna kadar burada kaldi Itter Kalesi Savasi ndan sonra serbest birakildi II Dunya Savasi bittikten sonra Charles de Gaulle e rakip olarak Temsilciler Meclisi uyesi oldu 1953 ten 1958 yilina kadar da Avignon un belediye baskanligini yapti 1970 te Paris te oldu ve Pere Lachaise Mezarligi na gomuldu Kaynakca Shirer William The Collapse of the Third Republic An Inquiry into the Fall of France in 1940 1969 Da Capo Press p 529 www tourisme aspe com 23 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Siyasi goreviOnce gelen Leon Blum Fransa basbakani 1938 1940 Sonra gelen Paul ReynaudOnce gelen Camille Chautemps Fransa basbakani 1934 Sonra gelen Gaston DoumergueOnce gelen Joseph Paul Boncour Fransa basbakani 1933 Sonra gelen Albert SarrautFransiz siyasetci ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz