Alalia Deniz Savaşı, Milattan önce 540-535 yılları arasında Etrüskler ve Kartaca'nın Fokaia ve Alalia kolonilerine karşı yaptığı deniz savaşıdır. Savaş sonucunda iki taraf da ağır kayıplar vermiştir.
Alalia Deniz Savaşı | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Etrüskler ve Kartaca | Yunan Fokaia'lılar ve Alalia Kolonileri | ||||||||
Güçler | |||||||||
120 Gemi | 60 Pentekontera | ||||||||
Kayıplar | |||||||||
Ağır kayıplar | 40 Pentekontera |
Phokaialılar gittikleri yerde bulunan Etrüsklerle ticaret yaparak İtalya’nın batı sahilinin uç noktasına ulaştılar, sonra Fransa’nın güney sahili boyunca yollarına devam ettiler. En önemli yerleşmeleri 600 civarında kurdukları Massilia’ydı (bugün Marsilya), fakat aynı zamanda Emporio’da (modem Ampurias) da bir koloni kurarak Güney İspanya sahiline sokuldular. Onların münasebetsizce işe karışmaları hem Etrüskleri hem de Fenikelileri kuşkulandırdı. Kentlerinin yönetimi Persler tarafından ele geçirildikten sonra, 540 civarında batıya doğru Phokaialı yeni bir yerleşimci dalgası oldu. Korsika adasındaki Alalia’da yeni bir koloni kuruldu; bunun üzerine Phokaialılar, Etrüskleri görmezden geldiler. Etrüskler, ticareti yitirmiş olmanın öfkesiyle Phokaialıları Alalia’dan sürmek üzere Fenikelilerle birleştiler. Aralarında ileri düzeyde uyuşmazlıkların olduğuna dair kayıtlar vardır ve 500’e gelindiğinde, Yunanlar, Etrüskler ve Fenikeliler Batı Akdeniz’deki birbirinden ayrı etki alanlarını takviye ediyorlardı. Büyük olasılıkla, geleneksel güzergâhların Fenikeliler tarafından engellenmesi, en sonunda Yunanları Adriyatik sahilinde kuzeye doğru ticaret yapma cesareti verdi.
Kıyı boyunca gelişen Etrüsk üstünlüğü, MÖ 550 civarında Pers yayılmasından kaçan yeni bir Yunan göç dalgası yüzünden tehdit altına girdi. Korsika'nın doğusundaki Alalia’da bulunan Phokaia kolonisi özellikle tehlikeliydi. MÖ 540'ta Etrüskler, Fenikelilerin de desteğiyle Phokaialılan denizde yenerek onları yerleşmeyi terk etmek zorunda bıraktılar, fakat Phokaialılar aynı zamanda Güney Fransa’ya da yerleşmiş olduklarından, Etrüsk ticaretinin önünü bu kez oradan kestiler. Bu arada, Kartacalılar (Kartaca’yı kuran ve bu kenti sonraki kolonileştirme çabalarında bir sıçrama tahtası olarak kullanan Fenikeliler), Sardinya’daki ve Sicilya’nın batı sahilindeki konumlarını sağlamlaştırmış ve giderek Etrüskleri denizden çıkmaya zorlamışlardı.
Kartaca en çok kuzey-batı bölgesiyle ticaret yapıyordu ve Sicilya-italya, Galya ve İspanya'daki Yunan kolonilerinin gelişmesini önlemek için elinden geleni yapmış, denizcilikte pek usta olan Etrüsklerle birleşerek Yunan'lara karşı koymaktan çekinmemiştir. MÖ 550’lerde Po Ovası’ndan Campania’ya kadar en geniş yayılma alanlarına ulaşan Etrüskler, Alalia Deniz Muharebesi’nde Kartacalılar’la birlikte Hellenler’i yenmişler ve Batı Akdeniz bölgesinin egemenliğini Kartaca ile paylaşmışlardır. Alalia deniz savaşından sonra Kartaca, Kuzey Afrika batı Sicilya, Sardunya ve ve hatta güney İspanya'da üsler kurmuş ve bu suretle Yunanlara batı yolunu kapamıştır. Yunanlar ise bu tehlike karşısında birleşeceklerine, birbirleri ile çatışmaya devam etmişlerdir. Yalnızca Kartaca'lılar taarruza geçtiklerinde, Yunan şehirleri ordularının sevk ve idaresini geniş yetkili bir askeri diktatorün eline bırakmıştır.
Kaynakça
- ^ Charles Freeman, Mısır, Yunan ve Roma - Antik Akdeniz Uygarlıkları, Dost yayınevi, 2003, S.129.
- ^ Charles Freeman, Mısır, Yunan ve Roma - Antik Akdeniz Uygarlıkları, Dost yayınevi, 2003, S.355.
- ^ Bülent İplikçioğlu, Helen ve Roma tarihinin ana hatları, Arkeoloji ve sanat yayınları, s.63.
- ^ Friedrich Williams, Ege Medeniyetleri Tarihi (mitolojik dönem sonrası), düşünen adam yayınları, 1993, S. 149
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alalia Deniz Savasi Milattan once 540 535 yillari arasinda Etruskler ve Kartaca nin Fokaia ve Alalia kolonilerine karsi yaptigi deniz savasidir Savas sonucunda iki taraf da agir kayiplar vermistir Alalia Deniz SavasiTarih 535Bolge Korsika nin kiyi seridiSonucYunan Kadmos zaferi Etrusk ve Kartaca stratejik zaferiCografi DegisikliklerYunanlar Korsika yi bosalttilar Etruskler bolgeye hakim oldu Kartaca topraklarini korudu TaraflarEtruskler ve KartacaYunan Fokaia lilar ve Alalia KolonileriGucler120 Gemi60 PentekonteraKayiplarAgir kayiplar40 Pentekontera Phokaialilar gittikleri yerde bulunan Etrusklerle ticaret yaparak Italya nin bati sahilinin uc noktasina ulastilar sonra Fransa nin guney sahili boyunca yolla rina devam ettiler En onemli yerlesmeleri 600 civarinda kurduklari Massilia ydi bugun Marsilya fakat ayni zamanda Emporio da modem Ampurias da bir koloni kurarak Guney Ispanya sahiline sokuldular Onlarin munasebetsizce ise karismalari hem Etruskleri hem de Fenikelileri kuskulandirdi Kentlerinin yonetimi Persler tarafindan ele gecirildikten sonra 540 civarinda batiya dogru Phokaiali yeni bir yerlesimci dalgasi oldu Korsika adasindaki Alalia da yeni bir koloni kuruldu bunun uzerine Phokaialilar Etruskleri gormezden geldiler Etruskler ticareti yitirmis olmanin ofkesiyle Phokaialilari Alalia dan surmek uzere Fenikelilerle birlestiler Aralarinda ileri duzeyde uyusmazliklarin olduguna dair kayitlar vardir ve 500 e gelindiginde Yunanlar Etruskler ve Fenikeliler Bati Akdeniz deki birbirinden ayri etki alanlarini takviye ediyorlardi Buyuk olasi likla geleneksel guzergahlarin Fenikeliler tarafindan engellenmesi en sonunda Yunanlari Adriyatik sahilinde kuzeye dogru ticaret yapma cesareti verdi Kiyi boyunca gelisen Etrusk ustunlugu MO 550 civarinda Pers yayilmasin dan kacan yeni bir Yunan goc dalgasi yuzunden tehdit altina girdi Korsika nin dogusundaki Alalia da bulunan Phokaia kolonisi ozellikle tehlikeliydi MO 540 ta Etruskler Fenikelilerin de destegiyle Phokaialilan denizde yenerek onlari yerlesmeyi terk etmek zorunda biraktilar fakat Phokaialilar ayni zaman da Guney Fransa ya da yerlesmis olduklarindan Etrusk ticaretinin onunu bu kez oradan kestiler Bu arada Kartacalilar Kartaca yi kuran ve bu kenti sonraki kolonilestirme cabalarinda bir sicrama tahtasi olarak kullanan Fenike liler Sardinya daki ve Sicilya nin bati sahilindeki konumlarini saglamlastirmis ve giderek Etruskleri denizden cikmaya zorlamislardi Kartaca en cok kuzey bati bolgesiyle ticaret yapiyordu ve Sicilya italya Galya ve Ispanya daki Yunan kolonilerinin gelismesini onlemek icin elinden geleni yapmis denizcilikte pek usta olan Etrusklerle birleserek Yunan lara karsi koymaktan cekinmemistir MO 550 lerde Po Ovasi ndan Campania ya kadar en genis yayilma alanlarina ulasan Etruskler Alalia Deniz Muharebesi nde Kartacalilar la birlikte Hellenler i yenmisler ve Bati Akdeniz bolgesinin egemenligini Kartaca ile paylasmislardir Alalia deniz savasindan sonra Kartaca Kuzey Afrika bati Sicilya Sardunya ve ve hatta guney Ispanya da usler kurmus ve bu suretle Yunanlara bati yolunu kapamistir Yunanlar ise bu tehlike karsisinda birleseceklerine birbirleri ile catismaya devam etmislerdir Yalnizca Kartaca lilar taarruza gectiklerinde Yunan sehirleri ordularinin sevk ve idaresini genis yetkili bir askeri diktatorun eline birakmistir Kaynakca Charles Freeman Misir Yunan ve Roma Antik Akdeniz Uygarliklari Dost yayinevi 2003 S 129 Charles Freeman Misir Yunan ve Roma Antik Akdeniz Uygarliklari Dost yayinevi 2003 S 355 Bulent Iplikcioglu Helen ve Roma tarihinin ana hatlari Arkeoloji ve sanat yayinlari s 63 Friedrich Williams Ege Medeniyetleri Tarihi mitolojik donem sonrasi dusunen adam yayinlari 1993 S 149