Harutyun Cangülyan (Ermenice: Յարութիւն Ճանկիւլեան), Osmanlı Ermenisi tarihçi ve siyasetçi. 1890'daki Kumkapı Gösterisi'nin organizatörü idi. 1915 Ermeni Kırımı'da öldürüldü.
Harutün Cangülyan 1855 yılında Van'da doğmuştur. Sosyal Demokrat Hınçak Partisi'ne katıldıktan sonra 1884 senesinde Kostantiniyye'ye yerleşti. Orada Haçin'li olan Hamparsum Boyacıyan ile tanıştı.
27 Temmuz 1890'da onunla birlikte Kumkapı'da bulunmakta olan Ermeni Patrikhanesi'nin önünde bir gösteriyi organize etmişti ve Yıldız Sarayı'nın önüne doğru yürüyüş yapmıştı. Bunun yüzünden Harutün Cangülyan'a idam cezası verildi fakat Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid bunu hayat boyu hapis cezasına değiştirdi. Cangülyan Filistin'in Akka kentindeki kale'de hapsedildi. 1896 yılında (Hamidiye katliamları zamanında) ona af verildi.
İlk önce Kıbrıs ve sonra Mısır'a yerleşti. Kahire'de Timagavor gazetesinde yazar oldu. 1908 Jön Türk Devrimi sonuçuyla Kostantiniyyeye geri döndü ve 1913'te Հիշատակներ հայկական ճգնաժամեն (Ermeni Krizin Hatıraları) adlı bir kitap çıkardı.
24 Nisan 1915'te Harutün Cangülyan 2345 arkadaş ile beraber Kostantiniyye'deki evinde tutuklandı ve Ankara vilayeti'ndeki Ayaş'a sürdürüldü. Diyarbakır'daki askeri mahkemede yargılamak bahanesi ile hapisten dışarıya çıkarıldı, Karacur'a (Siverek) götürüldü ve 15 Haziran 1915 tarihinde Teşkilât-ı Mahsusa üyesi olan tarafından işkence çektirilerek öldürüldü.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Harutyun Cangulyan Ermenice Յարութիւն Ճանկիւլեան Osmanli Ermenisi tarihci ve siyasetci 1890 daki Kumkapi Gosterisi nin organizatoru idi 1915 Ermeni Kirimi da olduruldu Harutun Cangulyan Harutun Cangulyan 1855 yilinda Van da dogmustur Sosyal Demokrat Hincak Partisi ne katildiktan sonra 1884 senesinde Kostantiniyye ye yerlesti Orada Hacin li olan Hamparsum Boyaciyan ile tanisti 27 Temmuz 1890 da onunla birlikte Kumkapi da bulunmakta olan Ermeni Patrikhanesi nin onunde bir gosteriyi organize etmisti ve Yildiz Sarayi nin onune dogru yuruyus yapmisti Bunun yuzunden Harutun Cangulyan a idam cezasi verildi fakat Osmanli Padisahi II Abdulhamid bunu hayat boyu hapis cezasina degistirdi Cangulyan Filistin in Akka kentindeki kale de hapsedildi 1896 yilinda Hamidiye katliamlari zamaninda ona af verildi Ilk once Kibris ve sonra Misir a yerlesti Kahire de Timagavor gazetesinde yazar oldu 1908 Jon Turk Devrimi sonucuyla Kostantiniyyeye geri dondu ve 1913 te Հիշատակներ հայկական ճգնաժամեն Ermeni Krizin Hatiralari adli bir kitap cikardi 24 Nisan 1915 te Harutun Cangulyan 2345 arkadas ile beraber Kostantiniyye deki evinde tutuklandi ve Ankara vilayeti ndeki Ayas a surduruldu Diyarbakir daki askeri mahkemede yargilamak bahanesi ile hapisten disariya cikarildi Karacur a Siverek goturuldu ve 15 Haziran 1915 tarihinde Teskilat i Mahsusa uyesi olan tarafindan iskence cektirilerek olduruldu Kaynakca a b c d Salt Jeremy 2013 Imperialism Evangelism and the Ottoman Armenians 1878 1896 Hoboken Taylor and Francis ISBN 1135191387