Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Machu Picchu (okunuş: Maçu Piççu veya Maçu Piçu,Keçuva dili: Machu Pikchu), bugüne kadar çok iyi korunarak gelmiş olan bir İnka antik şehridir. 7 Temmuz 2007 tarihinde Dünyanın Yeni Yedi Harikası'ndan biri olarak seçilmiştir.
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 | |
| Konum |  Peru |
| (Kriter) | Karma: i, iii, vii, ix |
| Referans | 274 |
| Tescil | 1983 (7. oturum) |
| Bölge | Latin Amerika ve Karayipler |
And Dağları'nın bir dağının zirvesinde, 2.430 m yükseklikte, Vadisi üzerinde kurulmuş olup Peru'nun Cusco şehrine 88 km mesafededir. Şehir, İnkalı bir hükümdar olan Pachacutec Yupanqui tarafından 1450 yılları civarında inşa ettirilmiştir. İspanyol istilacılar 1532 yılında buraları işgal ederken sık dağlar arasında kalmış bu şehir, istilacılar tarafından fark edilmemiş ve bu sayede zarar görmemiştir. Şehrin inşaası tamamlandıktan kısa süre sonra yayılan çiçek hastalığı salgını nedeniyle şehir terkedilmek zorunda kalınmıştır. Machu Picchu 200'den fazla merdiven sistemiyle birbirine bağlı olan taş yapılardan oluşur. Şehrin 3000 basamağı bugün hâlâ gayet iyi durumdadır. Şehrin inşaasında kullanılan özel taşların vadiden raylı halat sistemiyle zirveye taşındığı düşünülüyor. Ayrıca hemen yanında Huayna Picchu isminde 2720 metre yüksekliğinde bir dağ bulunur. Bu dağa giden patika yol Machu Picchu'dan bakılınca görünmeyen gizli bir geçit şeklindedir ve tırmanış yaklaşık 2 saat sürer. Huayna Picchu'nun zirvesinden tüm Machu Picchu şehrini ve çevreyi 360 derece gözlemlemek mümkündür.
Kuruluş amacı ve anlamı, günümüze kadar süren tartışma konusudur. Günümüze gelmeyi başarmış bilimsel kanıt içerikli çok fazla ipucu bulunmamasından sadece tahminler yapılabilmektedir. Bu yüzden o zamanlardaki adı bilinemeyen şehir, ismini bugün yakınlarda olan bir dağ zirvesinden almıştır. Şehrin tarım alanı olarak kullanılan teraslardan oluşan bölümleri, Eski Zirve (Keçuva dilinde: Machu Picchu) denen dağın eteklerindedir. Şehrin sonunda ise Genç Zirve (Keçuva dilinde: Wayna Picchu) yükselir.
Tarihçe
Şehirde içinde 100'den fazla insan iskeletinin bulunduğu 50 adetin üzerinde mezar keşfedilmiştir (ilk başlarda bunların %80'inin kadın olduğu sanılmış, ama sonraki incelemelerde eşit dağılım olduğu tespit edilmiştir). Bu keşfe istinaden şehrin, İnkalar'ın yetiştirme ve disiplin yeri olduğu teorisi geliştirilmiş. Ancak zamanımızda bu teori geçerliliğini yitirmiş durumdadır. Bugün daha çok kabul gören teori, şehrin 700'den fazla İnka asil ve din adamına ev sahipliği yapmış olduğudur.
1912 ve 1913 yıllarında Bingham, şehri ortaya çıkarmaya başladı. 1915'te Machu Picchu araştırmalarıyla ilgili bir kitap yayınladı. National Geographic Society'nin Nisan 1913 sayısını Machu Picchu şehrine ithaf etmesiyle meşhur oldu.
Şehrin aslında 2 yıl öncesinden keşfedildiği; ama şehrin altınlarının ABD'ye götürülmesi için Bingham'ın zaman kazanmak istediği iddia edilmektedir. Yerlilerin diğer bir iddiası ise, köylülerin çoktan 1901 yılında şehri keşfetmiş olduğu ve Bingham'ın keşfinin tesadüf olmadığıdır.
Turizm
Machu Picchu Güney Amerika'nın en çok turist çeken yerlerinden biridir. Sezona göre günlük ziyaretçi sayısı çökme riskinden dolayı 2000 kişi ile sınırlı tutulur. Huayna Picchu'ya ise günlük ziyaretçi sayısı 400 kişi ile sınırlıdır.
İnka şehrinin çok zor geçit veren bir bölgede olması ve oraya giden bir yolun olmaması yüzünden, Cusco şehrinden Machu Picchu dağının eteklerinde bulunan Aguas Calientes köyüne (ki harabelere en rahat bu köyden ulaşmak mümkün) bir raylı sistem hattı inşa edilmiştir. Bu köyden sonra 8 km'lik bir otobüs yolculuğu yapılmakla beraber bu mesafe yaya olarak da kat edilebilir. Zira küçük basamaklı patika yollar buraya açılır. Patikanın sonunda, Machu Picchu'nun hemen giriş alanında "Sanctuary Lodge“ oteli bulunur ki bu otel de raylı sistem gibi ingiliz oteller zinciri "Orient Express"'e aittir. Machu Picchu'ya otantik yoldan ulaşmak isteyenler, birkaç günlük yürüyüş programlı, Nehri'nin birkaç yüksek geçidi üzerinden, İnka yolu'nu (Camino inca) kullanarak ulaşırlar.
Sürekli büyüyen turizm çevre konusunda çok büyük yük olmaktadır. UNESCO, yapılması planlanan Aguas Calientes'den Machu Picchu'ya bir teleferik hattı konusunda sert bir muhalefet yapmaktadır. Bu hattın tamamlanması turizmin daha da artması anlamına geldiği gibi toprak kayması tehlikesinin yükselmesini de beraberinde getirmektedir. 10 Nisan 2004'te meydana gelen bir toprak kayması on bir kişinin yaşamına malolmuş, raylı sistemi de kısmen aksatmıştır. 14 Ekim 2005'teki başka bir toprak kayması raylı hattın 400 m'lik kısmını toprak altında bırakmıştır.
Resimler
-
![image]()
Intihuatana Güneş Saati -
![image]()
Machu Picchu'nun Huayna Picchu'dan görünümü -
![image]()
Güneş doğumu -
![image]()
Güneş Tapınağı -
![image]()
Bir lama Machu Picchu'ya yukarıdan bakıyor -
![image]()
Machu Picchu'da mükemmel taş işçiliği -
![image]()
Machu
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Machu Picchu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- QuickTime Virtual Tour of Machu Picchu and Peru from destination360.com29 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Rediscover Machu Picchu29 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Machu Picchu on National Geographic14 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Inca Show Pits Yale Against Peru13 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Field Museum exhibit website22 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Machu Picchu Cusco30 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Machu Picchu on Google Maps
Kaynakça
- Machu Picchu. YouTube18 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Notlar ve referanslar
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2020.
- ^ Teofilo Laime Acopa, Diccionario Bilingüe, Iskay simipi yuyay k'ancha, Quechua – Castellano, Castellano – Quechua: machu - adj. y s. m. Viejo. Hombre de mucha edad (Úsase también para animales). - machu - s. m. Anciano. Viejo. pikchu - s. Pirámide. Sólido puntiagudo de varias caras. || Cono. Ch'utu. machu pikchu - s. La gran ciudadela pétrea que fue quizá uno de los más grandes monumentos religiosos del incanato, entre el valle del Cusco y la selva virgen (JAL). || Monumento arqueológico situado en el departamento actual del Cusco, junto al río Urubamba, en una cumbre casi inaccesible (JL).
- ^ "Machu Picchu'nun uydudan görünüşü". 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Machu Picchu okunus Macu Piccu veya Macu Picu Kecuva dili Machu Pikchu bugune kadar cok iyi korunarak gelmis olan bir Inka antik sehridir 7 Temmuz 2007 tarihinde Dunyanin Yeni Yedi Harikasi ndan biri olarak secilmistir Machu PicchuUNESCO Dunya MirasiKonum PeruKriterKarma i iii vii ixReferans274Tescil1983 7 oturum BolgeLatin Amerika ve Karayipler And Daglari nin bir daginin zirvesinde 2 430 m yukseklikte Vadisi uzerinde kurulmus olup Peru nun Cusco sehrine 88 km mesafededir Sehir Inkali bir hukumdar olan Pachacutec Yupanqui tarafindan 1450 yillari civarinda insa ettirilmistir Ispanyol istilacilar 1532 yilinda buralari isgal ederken sik daglar arasinda kalmis bu sehir istilacilar tarafindan fark edilmemis ve bu sayede zarar gormemistir Sehrin insaasi tamamlandiktan kisa sure sonra yayilan cicek hastaligi salgini nedeniyle sehir terkedilmek zorunda kalinmistir Machu Picchu 200 den fazla merdiven sistemiyle birbirine bagli olan tas yapilardan olusur Sehrin 3000 basamagi bugun hala gayet iyi durumdadir Sehrin insaasinda kullanilan ozel taslarin vadiden rayli halat sistemiyle zirveye tasindigi dusunuluyor Ayrica hemen yaninda Huayna Picchu isminde 2720 metre yuksekliginde bir dag bulunur Bu daga giden patika yol Machu Picchu dan bakilinca gorunmeyen gizli bir gecit seklindedir ve tirmanis yaklasik 2 saat surer Huayna Picchu nun zirvesinden tum Machu Picchu sehrini ve cevreyi 360 derece gozlemlemek mumkundur Kurulus amaci ve anlami gunumuze kadar suren tartisma konusudur Gunumuze gelmeyi basarmis bilimsel kanit icerikli cok fazla ipucu bulunmamasindan sadece tahminler yapilabilmektedir Bu yuzden o zamanlardaki adi bilinemeyen sehir ismini bugun yakinlarda olan bir dag zirvesinden almistir Sehrin tarim alani olarak kullanilan teraslardan olusan bolumleri Eski Zirve Kecuva dilinde Machu Picchu denen dagin eteklerindedir Sehrin sonunda ise Genc Zirve Kecuva dilinde Wayna Picchu yukselir TarihceAntik sehirde tas pencere Sehirde icinde 100 den fazla insan iskeletinin bulundugu 50 adetin uzerinde mezar kesfedilmistir ilk baslarda bunlarin 80 inin kadin oldugu sanilmis ama sonraki incelemelerde esit dagilim oldugu tespit edilmistir Bu kesfe istinaden sehrin Inkalar in yetistirme ve disiplin yeri oldugu teorisi gelistirilmis Ancak zamanimizda bu teori gecerliligini yitirmis durumdadir Bugun daha cok kabul goren teori sehrin 700 den fazla Inka asil ve din adamina ev sahipligi yapmis oldugudur 1912 ve 1913 yillarinda Bingham sehri ortaya cikarmaya basladi 1915 te Machu Picchu arastirmalariyla ilgili bir kitap yayinladi National Geographic Society nin Nisan 1913 sayisini Machu Picchu sehrine ithaf etmesiyle meshur oldu Sehrin aslinda 2 yil oncesinden kesfedildigi ama sehrin altinlarinin ABD ye goturulmesi icin Bingham in zaman kazanmak istedigi iddia edilmektedir Yerlilerin diger bir iddiasi ise koylulerin coktan 1901 yilinda sehri kesfetmis oldugu ve Bingham in kesfinin tesaduf olmadigidir TurizmMachu Picchu Guney Amerika nin en cok turist ceken yerlerinden biridir Sezona gore gunluk ziyaretci sayisi cokme riskinden dolayi 2000 kisi ile sinirli tutulur Huayna Picchu ya ise gunluk ziyaretci sayisi 400 kisi ile sinirlidir Inka sehrinin cok zor gecit veren bir bolgede olmasi ve oraya giden bir yolun olmamasi yuzunden Cusco sehrinden Machu Picchu daginin eteklerinde bulunan Aguas Calientes koyune ki harabelere en rahat bu koyden ulasmak mumkun bir rayli sistem hatti insa edilmistir Bu koyden sonra 8 km lik bir otobus yolculugu yapilmakla beraber bu mesafe yaya olarak da kat edilebilir Zira kucuk basamakli patika yollar buraya acilir Patikanin sonunda Machu Picchu nun hemen giris alaninda Sanctuary Lodge oteli bulunur ki bu otel de rayli sistem gibi ingiliz oteller zinciri Orient Express e aittir Machu Picchu ya otantik yoldan ulasmak isteyenler birkac gunluk yuruyus programli Nehri nin birkac yuksek gecidi uzerinden Inka yolu nu Camino inca kullanarak ulasirlar Surekli buyuyen turizm cevre konusunda cok buyuk yuk olmaktadir UNESCO yapilmasi planlanan Aguas Calientes den Machu Picchu ya bir teleferik hatti konusunda sert bir muhalefet yapmaktadir Bu hattin tamamlanmasi turizmin daha da artmasi anlamina geldigi gibi toprak kaymasi tehlikesinin yukselmesini de beraberinde getirmektedir 10 Nisan 2004 te meydana gelen bir toprak kaymasi on bir kisinin yasamina malolmus rayli sistemi de kismen aksatmistir 14 Ekim 2005 teki baska bir toprak kaymasi rayli hattin 400 m lik kismini toprak altinda birakmistir PanoramaPanoramaPanoramaHuayna Picchu dan Machu Pichu nun panoramik manzarasi Aguas Calientes ten gidip donen turist otobusleri tarafindan kullanilan Hiram Bingham Otobani gorulmektedir ResimlerIntihuatana Gunes Saati Machu Picchu nun Huayna Picchu dan gorunumu Gunes dogumu Gunes Tapinagi Bir lama Machu Picchu ya yukaridan bakiyor Machu Picchu da mukemmel tas isciligi MachuDis baglantilarWikimedia Commons ta Machu Picchu ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur QuickTime Virtual Tour of Machu Picchu and Peru from destination360 com29 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rediscover Machu Picchu29 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Machu Picchu on National Geographic14 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Inca Show Pits Yale Against Peru13 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Field Museum exhibit website22 Kasim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Machu Picchu Cusco30 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Machu Picchu on Google MapsKaynakcaMachu Picchu YouTube18 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Notlar ve referanslar 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2020 Teofilo Laime Acopa Diccionario Bilingue Iskay simipi yuyay k ancha Quechua Castellano Castellano Quechua machu adj y s m Viejo Hombre de mucha edad Usase tambien para animales machu s m Anciano Viejo pikchu s Piramide Solido puntiagudo de varias caras Cono Ch utu machu pikchu s La gran ciudadela petrea que fue quiza uno de los mas grandes monumentos religiosos del incanato entre el valle del Cusco y la selva virgen JAL Monumento arqueologico situado en el departamento actual del Cusco junto al rio Urubamba en una cumbre casi inaccesible JL Machu Picchu nun uydudan gorunusu 25 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Agustos 2008