Baronet Sir Robert Peel (d. 5 Şubat 1788 - 2 Temmuz 1850), iki kez Birleşik Krallık Başbakanı (1834–1835 ve 1841–1846) ve aynı anda Maliye Bakanı (1834-1835) olarak görev yapan İngiliz muhafazakar devlet adamı. Ayrıca iki kez İçişleri Bakanı (1822–1827 ve 1828–1830) görevinde bulunmuştur. Metropolitan Polis Teşkilatı'nı kurması nedeniyle modern İngiliz polisliğinin babası olarak kabul edilir. Peel, aynı zamanda modern Muhafazakar Parti'nin kurucularından biridir.
Robert Peel | |
---|---|
Birleşik Krallık başbakanı | |
Görev süresi 30 Ağustos 1841 - 29 Haziran 1846 | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | |
Görev süresi 10 Aralık 1834 - 8 Nisan 1835 | |
Yerine geldiği | Arthur Wellesley |
Yerine gelen | |
Birleşik Krallık içişleri bakanı | |
Görev süresi 26 Şubat 1828 - 22 Kasım 1830 | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | The Viscount Melbourne |
Görev süresi 17 Ocak 1822 - 10 Nisan 1827 | |
Yerine geldiği | The Viscount Sidmouth |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 05 Şubat 1788 |
Ölüm | 02 Temmuz 1850 (62 yaşında) |
Zengin bir tekstil üreticisi ve politikacının oğlu olan Peel, endüstriyel iş geçmişi olan ilk başbakandır. Oxford'daki Christ Church'te klasikler ve matematikte çifte birincilik kazanmıştır. 1809'da Avam Kamarası'na girmiş ve Tory Partisi'nin yükselen yıldızlarından biri olmuştur. Peel, Kabine'ye 1822–1827 yılları arasında İçişleri Bakanı olarak girmiştir, burada ceza kanununu reforme edip liberalleştirmiş ve modern polis gücünü yaratmıştır ve kendisi sayesinde "aynasızlar" ve "soyucular" olarak anılan yeni bir memur tipi oluşmuştur. Kısa bir süre görev dışında kaldıktan sonra, siyasi danışmanı Wellington Dükü'nün (1828-1830) altında İçişleri Bakanı olarak geri dönmüş ve aynı zamanda Avam Kamarasının da Lideri olarak görev yapmıştır. Başlangıçta Katoliklere karşı devam eden yasal ayrımcılığın bir destekçisi olan Peel, düşüncelerini değiştirmiş ve "özgürleşme büyük bir tehlike olsa da, sivil çekişmenin daha büyük bir tehlike olduğunu" iddia ederek 1829 Roma Katolik Yardım Yasasını ve Test Yasası'nın 1828'de yürürlükten kaldırılmasını desteklemiştir.
1830'dan 1834'e kadar Muhalefette bulunduktan sonra, Kasım 1834'te Başbakan oldu. Peel, modern İngiliz Muhafazakar Partisi'nin dayandığı ilkeleri belirleyen Tamworth manifestosunu Aralık 1834’de yayınladı. İlk bakanlığı, Whig'in desteğine bağlı ve Peel'in Hazine Şansölyesi olarak görev yaptığı bir azınlık hükûmetindeydi. Sadece dört ay sonra hükûmet çöktü ve Melbourne'ün ikinci hükûmeti (1835-1841) sırasında muhalefet Lideri olarak görev yaptı. Peel, 1841 genel seçimlerinden sonra tekrar başbakan oldu. Kurmuş olduğu İkinci hükûmet beş yıl sürdü. Ticareti canlandırmak için vergileri azaltmış ve kayıp gelir içinde %3'lük bir gelir vergisi değişimi getirmiştir. Serbest ticareti gerçeğe dönüştürmede merkezi bir rol oynamış ve modern bankacılık sistemi kurmuştur. Kurmuş olduğu hükûmetin başlıca yasaları arasında 1842 Maden ve Maden İşletmeleri Yasası, 1842 Gelir Vergisi Yasası, 1844 Fabrikalar Yasası ve 1844 Demiryolu Düzenleme Yasası vardı. Büyük İrlanda Kıtlığının patlak vermesi, Mısır Yasalarını yürürlükten kaldırmak için Whigs ve Radikallerle katılma kararı, 1846'da Başbakan olarak istifasına yol açtı. Peel, 1850'deki ölümüne kadar Peelite fraksiyonunun etkili bir milletvekili ve lideri olarak kaldı.
Peel, başlangıçta geleneksel bir Tory pozisyonu konumundan başlayarak klasik politikalara devam etmiş, daha sonra tutumunu değiştirmiş ve liberal yasaları destekleyen bir lider olmuştur. Bu, Test Yasası, Katolik Kurtuluşu, Reform Yasası, gelir vergisi ve en önemlisi Tahıl Yasalarının yürürlükten kaldırılmasıyla olmuştur. Tarihçi A.J.P. Taylor: "Peel, 19. yüzyıl devlet adamlarını ilk sıralarındaydı. Katolik Kurtuluşu taşıdı; Tahıl Kanunlarını yürürlükten kaldırdı; eski muhafazakarlığın kalıntıları üzerinde modern Muhafazakar Parti'yi yarattı." diye yazmıştır.
Kaynakça
- ^ "Robert Peel | Biography & Facts | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 11 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ağustos 2022.
- ^ Clark, Peel and the Conservatives: A Study in Party Politics 1832–1841, 45–50; Ramsay, Sir Robert Peel, 136–41.
- ^ A. J. P. Taylor, Politicians, Socialism and Historians (1980) p. 75.
- ^ Hurd, Douglas (28 Aralık 2017). Robert Peel: A Biography (İngilizce). Orion. ISBN .
- ^ Evans, Eric J. (4 Ocak 2002). Sir Robert Peel: Statesmanship, Power and Party (İngilizce). Routledge. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Baronet Sir Robert Peel d 5 Subat 1788 2 Temmuz 1850 iki kez Birlesik Krallik Basbakani 1834 1835 ve 1841 1846 ve ayni anda Maliye Bakani 1834 1835 olarak gorev yapan Ingiliz muhafazakar devlet adami Ayrica iki kez Icisleri Bakani 1822 1827 ve 1828 1830 gorevinde bulunmustur Metropolitan Polis Teskilati ni kurmasi nedeniyle modern Ingiliz polisliginin babasi olarak kabul edilir Peel ayni zamanda modern Muhafazakar Parti nin kurucularindan biridir Robert PeelBirlesik Krallik basbakaniGorev suresi 30 Agustos 1841 29 Haziran 1846Yerine geldigiYerine gelenGorev suresi 10 Aralik 1834 8 Nisan 1835Yerine geldigi Arthur WellesleyYerine gelenBirlesik Krallik icisleri bakaniGorev suresi 26 Subat 1828 22 Kasim 1830Yerine geldigiYerine gelen The Viscount MelbourneGorev suresi 17 Ocak 1822 10 Nisan 1827Yerine geldigi The Viscount SidmouthYerine gelenKisisel bilgilerDogum 05 Subat 1788 1788 02 05 Olum 02 Temmuz 1850 62 yasinda Zengin bir tekstil ureticisi ve politikacinin oglu olan Peel endustriyel is gecmisi olan ilk basbakandir Oxford daki Christ Church te klasikler ve matematikte cifte birincilik kazanmistir 1809 da Avam Kamarasi na girmis ve Tory Partisi nin yukselen yildizlarindan biri olmustur Peel Kabine ye 1822 1827 yillari arasinda Icisleri Bakani olarak girmistir burada ceza kanununu reforme edip liberallestirmis ve modern polis gucunu yaratmistir ve kendisi sayesinde aynasizlar ve soyucular olarak anilan yeni bir memur tipi olusmustur Kisa bir sure gorev disinda kaldiktan sonra siyasi danismani Wellington Duku nun 1828 1830 altinda Icisleri Bakani olarak geri donmus ve ayni zamanda Avam Kamarasinin da Lideri olarak gorev yapmistir Baslangicta Katoliklere karsi devam eden yasal ayrimciligin bir destekcisi olan Peel dusuncelerini degistirmis ve ozgurlesme buyuk bir tehlike olsa da sivil cekismenin daha buyuk bir tehlike oldugunu iddia ederek 1829 Roma Katolik Yardim Yasasini ve Test Yasasi nin 1828 de yururlukten kaldirilmasini desteklemistir 1830 dan 1834 e kadar Muhalefette bulunduktan sonra Kasim 1834 te Basbakan oldu Peel modern Ingiliz Muhafazakar Partisi nin dayandigi ilkeleri belirleyen Tamworth manifestosunu Aralik 1834 de yayinladi Ilk bakanligi Whig in destegine bagli ve Peel in Hazine Sansolyesi olarak gorev yaptigi bir azinlik hukumetindeydi Sadece dort ay sonra hukumet coktu ve Melbourne un ikinci hukumeti 1835 1841 sirasinda muhalefet Lideri olarak gorev yapti Peel 1841 genel secimlerinden sonra tekrar basbakan oldu Kurmus oldugu Ikinci hukumet bes yil surdu Ticareti canlandirmak icin vergileri azaltmis ve kayip gelir icinde 3 luk bir gelir vergisi degisimi getirmistir Serbest ticareti gercege donusturmede merkezi bir rol oynamis ve modern bankacilik sistemi kurmustur Kurmus oldugu hukumetin baslica yasalari arasinda 1842 Maden ve Maden Isletmeleri Yasasi 1842 Gelir Vergisi Yasasi 1844 Fabrikalar Yasasi ve 1844 Demiryolu Duzenleme Yasasi vardi Buyuk Irlanda Kitliginin patlak vermesi Misir Yasalarini yururlukten kaldirmak icin Whigs ve Radikallerle katilma karari 1846 da Basbakan olarak istifasina yol acti Peel 1850 deki olumune kadar Peelite fraksiyonunun etkili bir milletvekili ve lideri olarak kaldi Peel baslangicta geleneksel bir Tory pozisyonu konumundan baslayarak klasik politikalara devam etmis daha sonra tutumunu degistirmis ve liberal yasalari destekleyen bir lider olmustur Bu Test Yasasi Katolik Kurtulusu Reform Yasasi gelir vergisi ve en onemlisi Tahil Yasalarinin yururlukten kaldirilmasiyla olmustur Tarihci A J P Taylor Peel 19 yuzyil devlet adamlarini ilk siralarindaydi Katolik Kurtulusu tasidi Tahil Kanunlarini yururlukten kaldirdi eski muhafazakarligin kalintilari uzerinde modern Muhafazakar Parti yi yaratti diye yazmistir Kaynakca Robert Peel Biography amp Facts Britannica www britannica com Ingilizce 11 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Agustos 2022 Clark Peel and the Conservatives A Study in Party Politics 1832 1841 45 50 Ramsay Sir Robert Peel 136 41 A J P Taylor Politicians Socialism and Historians 1980 p 75 Hurd Douglas 28 Aralik 2017 Robert Peel A Biography Ingilizce Orion ISBN 978 1 78022 596 8 Evans Eric J 4 Ocak 2002 Sir Robert Peel Statesmanship Power and Party Ingilizce Routledge ISBN 978 1 134 92782 1