Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1529 Budin Kuşatması, Kanuni Sultan Süleyman yönetimindeki Osmanlı ordusunun, Avusturya Arşidüklüğü'nün kontrol altında tuttuğu şehri yeniden ele geçirmek istemesiyle gerçekleşen kuşatmadır. Osmanlı ordusunun zaferiyle sonuçlandı.
| Budin Kuşatması (1529) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı-Avusturya Savaşları | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Osmanlı İmparatorluğu Doğu Macar Krallığı |  Avusturya Arşidüklüğü Macaristan Krallığı | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
|
Kara Ahmed Ağa I. Janos Zapolya | Besserer  Taubinger Nadsky | ||||||||
| Bu muharebe ile birlikte Budin, ikinci kez Türk hakimiyetine girdi. | |||||||||
Öncesi
29 Ağustos 1526'da gerçekleşen Mohaç Meydan Muharebesi sonucunda Macaristan Krallığı, Osmanlı İmparatorluğu tarafından fiilen ilhak edilmiştir. 11 Eylül'de Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Türk ordusu Budin'e girdi. 16 Ekim'de de Macar tacı, Erdel Voyvodası Zapolya'ya verildi.
Mohaç'ta ölen eski Macar Kralı II. Lajos ile akraba olduğu için Macar Krallığı'nın kendi hakkı olduğunu savunan Avusturya Arşidükü Ferdinand, Osmanlı padişahına cüzi bir haraç vermesi karşılığında Macar tahtını talep etti. Osmanlı padişahının bunu kabul etmemesi üzerine Arşidük Ferdinand 1527 senesinde ordusuyla beraber Macaristan'a girdi. Budin'e saldırıp şehri ele geçiren Ferdinand, bu hareketiyle Osmanlı İmparatorluğu'nu karşısına aldı ve 300 yıla aşkın sürecek Osmanlı-Avusturya Savaşları'nı başlatan taraf oldu.
Ferdinand'ın karşısında tutunamayan Kral Zapolya Doğu'ya kaçtı ve Osmanlı'dan yardım istedi. Avrupa'da olan bu olayları otoritesinin çiğnenmesi olarak kabul etmekle birlikte Boğdan Prensliği'nin başıbozuk hareketlerinin sonlanmasının da gözdağı ile mümkün olduğunu düşünen Sultan Süleyman, Anadolu'daki isyanların sona ermesiyle birlikte ordusunu topladı ve 10 Mayıs 1529'da İstanbul'dan 'ne çıktı. Zapolya ve ordusu da 18 Ağustos günü Mohaç'ta Osmanlı ordusuna katıldı.
Kuşatma
3 Eylül Cuma günü Türk ordusu Budin önlerine gelerek şehri kuşatmaya aldı. Ferdinand ise şehri savunmadı, görevi de Alman ve Macarlar'dan oluşan müşterek kuvvetlere bıraktı.
Bağlık sırtlara ordugahını kuran Padişah, teslim teklifi gönderdiyse de bu teklif kabul edilmedi. Bunun üzerine şehir topa tutuldu, lağımlar kazıldı ve siperler açıldı. 4 Eylül'de kaçırılan Macar tacını getirmekle görevli olan Malkoçoğlu Bali Bey, Macar tacı ile beraber orduya katıldı.
7 Eylül'de yapılan genel taarruz sonucunda "Aşağı Kapı" denilen şehir kapılarından birini kaybeden müdafiler paniğe kapılarak şehrin muhtelif yerlerinde direniş yapmak üzere içeri doğru çekildi. Ertesi günün sabahında topçu ateşi olmaksızın taarruza kalkan Türk ordusu müdafilerin çok zayiat vermesine yol açtı. Direnemeyeceğini anlayan Alman kumandanlar, Macar kuvvetinin itirazına rağmen serbest kalmak şartıyla teslim oldu.
Kapıkulları yağmaya hakları olduğunu söyleyerek yağma talep etti ancak, şehir teslim olduğu için ve tahribat olmasını istemeyen Padişah ise bunu reddetti. Ertesi gün Alman askeri kaleyi boşaltırken içlerinden bazıları Yeniçeri ile münakaşaya girdi. Çıkan tartışmada bir Yeniçeri öldürülünce yağma yapamadığı için ganimet toplayamayan Kapıkulları, aradığı fırsatı buldu ve şehri terkeden askere saldırarak birçoğunu aileleriyle birlikte esir aldı. Yağmaya yeltenenler olsa da zabitler buna engel oldu.
Sonrası
Türk ordusu 10 gün civarı daha şehirde kalarak Alman ordusunun meydana çıkmasını bekledi. Bu bekleyiş sürerken 10 Eylül'de Boğdan Prensi Petru Rareș geldi ve itaat üzere olduğunu belirterek orduya katıldı. 14 Eylül'de ise Zapolya yeniden Macar tahtına oturdu. Tacı ise Padişah yerine ikinci sınıf bir Yeniçeri zabiti Sekbanbaşı verdi. Bu sırada av partisinde bulunan Kanuni Sultan Süleyman, bu hareketiyle Zapolya'ya sıradan bir Osmanlı valisi olduğunu ve krallığının ancak Padişah'ın iki dudağı arasında olduğunu gösteriyordu. Zapolya, kendisine tacı giydiren Yeniçeri müfrezesine bahşiş dağıttı. Komutan olan Sekbanbaşı 2000, müfrezedeki askerler ise 1000'er altın bahşiş aldı.
Ne Ferdinand'ın ne de Alman ordusunun ortaya çıkmamasıyla kış gelmesine rağmen başkent Viyana'ya yürümeye karar veren Türk ordusu, Padişah'ın komutasında yola çıktı. Yaklaşan kışın getirdiği olumsuz havalar yüzünden kuşatma toplarını götüremeyen Türk ordusu, 22 Eylül'de Alman topraklarına girdi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Matrakçı Nasuh, Süleymanname, (134a, 150a, 152a, 152b, 156b, 166b)
- İsmail Hami Danişmend, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, Cilt II, S. 185-190
- TDV İslam Ansiklopedisi, Budin
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1529 Budin Kusatmasi Kanuni Sultan Suleyman yonetimindeki Osmanli ordusunun Avusturya Arsiduklugu nun kontrol altinda tuttugu sehri yeniden ele gecirmek istemesiyle gerceklesen kusatmadir Osmanli ordusunun zaferiyle sonuclandi Budin Kusatmasi 1529 Osmanli Avusturya SavaslariTarih3 8 Eylul 1529BolgeBudapeste MacaristanSebepFerdinand in Osmanli korumasindaki Zapolya ya saldirip sehri ele gecirmesi SonucKesin Osmanli zaferiTaraflarOsmanli Imparatorlugu Dogu Macar KralligiAvusturya Arsiduklugu Macaristan KralligiKomutanlar ve liderlerI Suleyman Pargali Ibrahim Pasa Malkocoglu Bali Bey Kara Ahmed Aga I Janos ZapolyaBesserer Taubinger Nadsky Bu muharebe ile birlikte Budin ikinci kez Turk hakimiyetine girdi Oncesi29 Agustos 1526 da gerceklesen Mohac Meydan Muharebesi sonucunda Macaristan Kralligi Osmanli Imparatorlugu tarafindan fiilen ilhak edilmistir 11 Eylul de Kanuni Sultan Suleyman komutasindaki Turk ordusu Budin e girdi 16 Ekim de de Macar taci Erdel Voyvodasi Zapolya ya verildi Mohac ta olen eski Macar Krali II Lajos ile akraba oldugu icin Macar Kralligi nin kendi hakki oldugunu savunan Avusturya Arsiduku Ferdinand Osmanli padisahina cuzi bir harac vermesi karsiliginda Macar tahtini talep etti Osmanli padisahinin bunu kabul etmemesi uzerine Arsiduk Ferdinand 1527 senesinde ordusuyla beraber Macaristan a girdi Budin e saldirip sehri ele geciren Ferdinand bu hareketiyle Osmanli Imparatorlugu nu karsisina aldi ve 300 yila askin surecek Osmanli Avusturya Savaslari ni baslatan taraf oldu Ferdinand in karsisinda tutunamayan Kral Zapolya Dogu ya kacti ve Osmanli dan yardim istedi Avrupa da olan bu olaylari otoritesinin cignenmesi olarak kabul etmekle birlikte Bogdan Prensligi nin basibozuk hareketlerinin sonlanmasinin da gozdagi ile mumkun oldugunu dusunen Sultan Suleyman Anadolu daki isyanlarin sona ermesiyle birlikte ordusunu topladi ve 10 Mayis 1529 da Istanbul dan ne cikti Zapolya ve ordusu da 18 Agustos gunu Mohac ta Osmanli ordusuna katildi Kusatma16 nci yuzyildaki Osmanli kusatmalarindan birini tasvir eden tablo 3 Eylul Cuma gunu Turk ordusu Budin onlerine gelerek sehri kusatmaya aldi Ferdinand ise sehri savunmadi gorevi de Alman ve Macarlar dan olusan musterek kuvvetlere birakti Baglik sirtlara ordugahini kuran Padisah teslim teklifi gonderdiyse de bu teklif kabul edilmedi Bunun uzerine sehir topa tutuldu lagimlar kazildi ve siperler acildi 4 Eylul de kacirilan Macar tacini getirmekle gorevli olan Malkocoglu Bali Bey Macar taci ile beraber orduya katildi 7 Eylul de yapilan genel taarruz sonucunda Asagi Kapi denilen sehir kapilarindan birini kaybeden mudafiler panige kapilarak sehrin muhtelif yerlerinde direnis yapmak uzere iceri dogru cekildi Ertesi gunun sabahinda topcu atesi olmaksizin taarruza kalkan Turk ordusu mudafilerin cok zayiat vermesine yol acti Direnemeyecegini anlayan Alman kumandanlar Macar kuvvetinin itirazina ragmen serbest kalmak sartiyla teslim oldu Kapikullari yagmaya haklari oldugunu soyleyerek yagma talep etti ancak sehir teslim oldugu icin ve tahribat olmasini istemeyen Padisah ise bunu reddetti Ertesi gun Alman askeri kaleyi bosaltirken iclerinden bazilari Yeniceri ile munakasaya girdi Cikan tartismada bir Yeniceri oldurulunce yagma yapamadigi icin ganimet toplayamayan Kapikullari aradigi firsati buldu ve sehri terkeden askere saldirarak bircogunu aileleriyle birlikte esir aldi Yagmaya yeltenenler olsa da zabitler buna engel oldu SonrasiMacaristan daki Turk hakimiyeti tasviri Turk ordusu 10 gun civari daha sehirde kalarak Alman ordusunun meydana cikmasini bekledi Bu bekleyis surerken 10 Eylul de Bogdan Prensi Petru Rareș geldi ve itaat uzere oldugunu belirterek orduya katildi 14 Eylul de ise Zapolya yeniden Macar tahtina oturdu Taci ise Padisah yerine ikinci sinif bir Yeniceri zabiti Sekbanbasi verdi Bu sirada av partisinde bulunan Kanuni Sultan Suleyman bu hareketiyle Zapolya ya siradan bir Osmanli valisi oldugunu ve kralliginin ancak Padisah in iki dudagi arasinda oldugunu gosteriyordu Zapolya kendisine taci giydiren Yeniceri mufrezesine bahsis dagitti Komutan olan Sekbanbasi 2000 mufrezedeki askerler ise 1000 er altin bahsis aldi Ne Ferdinand in ne de Alman ordusunun ortaya cikmamasiyla kis gelmesine ragmen baskent Viyana ya yurumeye karar veren Turk ordusu Padisah in komutasinda yola cikti Yaklasan kisin getirdigi olumsuz havalar yuzunden kusatma toplarini goturemeyen Turk ordusu 22 Eylul de Alman topraklarina girdi Ayrica bakinizLeitha MuharebesiKaynakcaMatrakci Nasuh Suleymanname 134a 150a 152a 152b 156b 166b Ismail Hami Danismend Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi Cilt II S 185 190 TDV Islam Ansiklopedisi Budin