Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uri Kilisesi (Gürcüce: ურის ეკლესია), tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Uri olan Altaş köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü kilisesidir.
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Altaş, Ardahan |
| Koordinatlar | 41°09′41″K 42°52′23″D / 41.16139°K 42.87306°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Yıkılmış |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | 10. yüzyıl |
Tarihçe
Uri Kilisesi'nin bulunduğu Uri köyü, 16. yüzyılın ortasında Osmanlıların eline geçtiğinde Hristiyan bir nüfusa sahipti. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre köyün nüfusu 66 Hristiyan haneden oluşuyordu. Uri'de Gürcülerin yanında az sayıda Ermeni yaşıyordu. Uri Kilisesi ise, bu tarihten çok önce, 10. yüzyılda, Gürcü Krallığı döneminde inşa edilmiştir. Osmanlı döneminde köy halkının Müslüman olmasıyla cemaatini ve işlevini yitirmiş olmasına rağmen Uri Kilisesi, Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili'nin 1902 yılındaki araştırma gezisi sırasında büyük ölçüde ayakta duruyordu. Gürcü gazeteci ve araştırmacı Konstantine Martvileli de, 1917 yılında Uri Kilisesi'nin neredeyse sağlam kaldığını, köyün ucundaki küçük kilise ise yağmalanmış olduğunu yazmıştır. Günümüzde Uri Kilisesi'nden geriye sadece harçlı duvar parçaları kalmıştır. Diğer kilisenin ise bugüne izi dahi ulaşmamıştır.
Mimari
Uri Kilisesi, ilk kez Ekvtime Takaişvili tarafından 1902 yılında tanımlanmıştır. Takaişvili’nin yayımladığı plana göre kilise doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen planlı ve tek nefli bir yapıydı. Girişi batı cephesinde bulunuyordu. Naosun kuzey ve güney duvarları, dışa taşırılmış payelerle eşit olmayan üç bölüme ayrılmıştı. Üçe ayrılmış olan nefin orta bölümü geniş tutulmuşken, doğudaki dar bir plana sahipti. Doğudaki bölümün iki yan duvarına birer apsidiyol açılmıştı. Kilisenin batı, kuzey ve güney tarafında birer, sunak kısmında üçer adet olmak üzere, altı adet penceresi bulunuyordu. Uri Kilisesi, oldukça sade biçimde inşa edilmiş, süslemelere yer verilmemişti. Apsisin iki yanında birer kapı ile apsise ve batıya açılan kare planlı birer pastophorion hücresi bulunuyordu.
Kaynakça
- ^ Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "Artvin, Ardahan, Erzurum İli ve İlçelerinde Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması - 2006", 25. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2008, 1. Cilt, s. 275. 10 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt, s. 534". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.
- ^ "" 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre "Gürcistan Vilayeti"nin etnik haritası". 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ a b Ekvtime Takaşvili, Материалы по археологии Кавказа (Kafkas Arkeolojisiyle İlgili Materyaller), Moskova, 1909, s. 79.
- ^ Konstantine Martvileli, “Ardahan Bölgesinde” ("არტაანის მხარეში"), Sakartvelo gazetesi, 24 Eylül 1917, sayı: 230.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 140. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "Artvin, Ardahan, Erzurum İli ve İlçelerinde Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması - 2006", 25. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2008, 1. Cilt, s. 275. 10 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uri Kilisesi Gurcuce ურის ეკლესია tarihsel Artani bolgesinde gunumuzde Ardahan ilinin merkez ilcesine bagli ve eski adi Uri olan Altas koyunde Orta Cag da insa edilmis Gurcu kilisesidir Uri KilisesiTemel bilgilerKonumAltas ArdahanKoordinatlar41 09 41 K 42 52 23 D 41 16139 K 42 87306 D 41 16139 42 87306InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikilmisMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma10 yuzyilTarihceUri Kilisesi nin bulundugu Uri koyu 16 yuzyilin ortasinda Osmanlilarin eline gectiginde Hristiyan bir nufusa sahipti Nitekim 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine gore koyun nufusu 66 Hristiyan haneden olusuyordu Uri de Gurculerin yaninda az sayida Ermeni yasiyordu Uri Kilisesi ise bu tarihten cok once 10 yuzyilda Gurcu Kralligi doneminde insa edilmistir Osmanli doneminde koy halkinin Musluman olmasiyla cemaatini ve islevini yitirmis olmasina ragmen Uri Kilisesi Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili nin 1902 yilindaki arastirma gezisi sirasinda buyuk olcude ayakta duruyordu Gurcu gazeteci ve arastirmaci Konstantine Martvileli de 1917 yilinda Uri Kilisesi nin neredeyse saglam kaldigini koyun ucundaki kucuk kilise ise yagmalanmis oldugunu yazmistir Gunumuzde Uri Kilisesi nden geriye sadece harcli duvar parcalari kalmistir Diger kilisenin ise bugune izi dahi ulasmamistir MimariUri Kilisesi ilk kez Ekvtime Takaisvili tarafindan 1902 yilinda tanimlanmistir Takaisvili nin yayimladigi plana gore kilise dogu bati dogrultusunda dikdortgen planli ve tek nefli bir yapiydi Girisi bati cephesinde bulunuyordu Naosun kuzey ve guney duvarlari disa tasirilmis payelerle esit olmayan uc bolume ayrilmisti Uce ayrilmis olan nefin orta bolumu genis tutulmusken dogudaki dar bir plana sahipti Dogudaki bolumun iki yan duvarina birer apsidiyol acilmisti Kilisenin bati kuzey ve guney tarafinda birer sunak kisminda ucer adet olmak uzere alti adet penceresi bulunuyordu Uri Kilisesi oldukca sade bicimde insa edilmis suslemelere yer verilmemisti Apsisin iki yaninda birer kapi ile apsise ve batiya acilan kare planli birer pastophorion hucresi bulunuyordu Kaynakca Fahriye Bayram Turgay Yazar Artvin Ardahan Erzurum Ili ve Ilcelerinde Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 2006 25 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2008 1 Cilt s 275 10 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 975 17 3315 3 Defter i Mufassal Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt s 534 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2023 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine gore Gurcistan Vilayeti nin etnik haritasi 1 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2023 a b Ekvtime Takasvili Materialy po arheologii Kavkaza Kafkas Arkeolojisiyle Ilgili Materyaller Moskova 1909 s 79 Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde არტაანის მხარეში Sakartvelo gazetesi 24 Eylul 1917 sayi 230 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 140 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Fahriye Bayram Turgay Yazar Artvin Ardahan Erzurum Ili ve Ilcelerinde Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 2006 25 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2008 1 Cilt s 275 10 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 975 17 3315 3