Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Altaş, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
| Altaş | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Altaş Altaş'ın Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 1788 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 146 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Tarihçe
Altaş köyünün eski adı Uri'dir. Bazı kaynaklarda Huri (ჰური) adıyla anılan yerin aynı yerleşim olduğu kabul edilmektedir. Uri, Huri, Uria (ურია), tarihsel Gürcü coğrafyasında rastlanan yer adlarıdır. Nitekim Şavşat ilçesinde Bazgireti ve Çihori köylerinde Urisaklavi (ურისაკლავი) adını taşıyan mevkiler bulunmaktadır. Bu yer adı “Uri’nin öldüğü yer” anlamına gelir. Uri ise, halk inancına göre dev adam veya dev yaratıktır. Altaş’ın eski adı olan Uri de benzer bir anlamla ilişkili olabilir. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili ise, Uri ile Urta yer adlarının Urartularla ilişkili olabileceğini yazmıştır. Uri, Türkçeye Ur şeklinde girmiştir. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Ur (اور) olarak geçer.
Uri köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Artani'de yer alır. Bugüne kalıntıları ulaşan ve 10. yüzyılda inşa edilmiş olan Uri Kilisesi, buranın eski bir yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. Nitekim Gürcü tarihi Kartlis Tshovreba’da Tzunda ile Huri veya Uri'nin Artani bölgesinin en eski iki kale-kenti olduğu belirtilmiştir. Osmanlılar bu yerleşimi 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir.
Uri, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde, Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlı bir köydü. Nüfusu 66 Hristiyan haneden oluşuyordu. Bir Gürcü köyü olmakla bilikte Uri'de az sayıda Ermeni de yaşıyordu. Köyde buğday, arpa ve yonca tarımı ile arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu. Bir adet su değirmeni bulunuyordu.
Uri köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. 1886 tarihli Rus nüfus sayımında Ur (Уръ) adıyla kaydedilen yerleşim yeri, Ardahan sancağının Ardahan kazasına bağlı Begrahatun nahiyesinin 11 köyünden biriydi. Nüfusu, 14'ü erkek ve 9'u kadın olmak üzere 4 hanede yaşayan 23 kişiden oluşuyordu. Üç hanede 9 Türk, bir hanede ise 14 Ermeni yaşıyordu. 1595 tarihinde 66 haneden oluşan büyük bir köyken, Uri'nin küçük bir yerleşim yerine dönüşmüş olduğu görülmektedir.
Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili 1902 yılında yaptığı araştırma gezisinde, Ardahan kentinin kuzeydoğusunda, Kura Nehri'nin yüksekçe kıyısında yer alan Uri köyünün Acaralı Şerif Beg'in aile mülkü içinde yer aldığını yazmıştır. Takaişvili köyde iki kilisenin varlığından söz etmiş, ilk kez Uri Kilisesi'ni tanımlamıştır. Gürcü gazeteci ve araştırmacı Konstantine Martvileli ise, 1917 yılında yayımlanan yazısında, Uri'nin Gürcüce bir yer adı olduğunu belirtmiş ve köyde 33 Müslüman Gürcünün yaşadığını yazmıştır. Martvileli'nin verdiği bilgiye göre, Uri Kilisesi bu tarihte neredeyse sağlam biçimde kalmıştı. Köyün ucundaki küçük kilise ise, yağmalanmıştı ve sadece duvarlarının bir kısmı kalmıştı.
Uri köyü, Birinci Dünya Savaşı sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan'ın fiilen sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihli Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya Gürcistan'ı yaklaşık olarak o günkü fiili sınırları içinde tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgalinin ardından Ankara Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla Uri köyünü de kapsayan Ardahan bölgesi yeniden Türkiye'ye katıldı.
Uri, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Ur (اور) adıyla Kars vilayetinin Ardahan kazasına merkez nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 103 kişiden oluşuyordu. Uri veya Ur Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Altaş olarak değiştirildi. 1965 genel nüfus sayımında Altaş köyünün nüfusu 223 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 77 kişi okuma yazma biliyordu. 1992 yılında Ardahan il olunca, Altaş köyü bu ilin merkezi ilçesinin köyü haline geldi.
Altaş köyünde iki kilisenin varlığı bilinmektedir. Bunlardan biri olan Uri Kilisesi, 10. yüzyılda inşa edilmiş bir Gürcü kilisesidir. Bu kiliseden geriye sadece duvar parçaları kalmıştır. Köyün diğer kilisesi, Konstantine Martvileli'nin verdiği bilgiye göre 1917 yılında yağmalanmış ve harap hale gelmişti. Bu kiliseden günümüze herhangi bir iz kalmamıştır. Altaş köyünde ayrıca iki kale kalıntısı bulunmaktadır. Altaş köyünün hemen kıyısında yer alan Uri Kalesi, köyü ve Kura Nehri'nin yukarıdan gören bir tepede inşa edilmiştir. Megalit bir yapı olan diğer kale ise, köyün 1.5 kilometre güneyindedir. İki buçuk metre kalınlığındaki duvarları dolgu duvar tekniğinde inşa edilmiştir. Kale duvarlarının bazı kısımları yıkık halde günümüze ulaşmıştır.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 17 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 146 |
| 2021 | 156 |
| 2020 | 159 |
| 2019 | 150 |
| 2018 | 143 |
| 2017 | 128 |
| 2016 | 134 |
| 2015 | 140 |
| 2014 | 143 |
| 2013 | 147 |
| 2012 | 169 |
| 2011 | 161 |
| 2010 | 176 |
| 2009 | 175 |
| 2008 | 173 |
| 2007 | 149 |
| 2000 | 141 |
| 1990 | 220 |
| 1985 | 292 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 8 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Merkez Altaş Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. Cilt, s. 533-534". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 181. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Şavşeti (შავშეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2011, s. 214. 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ Kartlis Tshovreba Yer Adları ve Arkeoloji Sözlüğü (ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი), Tiflis, 2013, s. 624 21 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ "Defter-i Mufassal Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt, s. 534". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.
- ^ "" 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre "Gürcistan Vilayeti"nin etnik haritası". 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt, s. 466". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - Sıra no: 270". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
- ^ Ekvtime Takaşvili, Материалы по археологии Кавказа (Kafkas Arkeolojisiyle İlgili Materyaller), Moskova, 1909, s. 79.
- ^ Konstantine Martvileli, “Ardahan Bölgesinde” ("არტაანის მხარეში"), Sakartvelo gazetesi, 24 Eylül 1917, sayı: 230.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
- ^
- ^ "Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 348" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Şubat 2024.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 39". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 355" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Şubat 2024.
- ^ Sami Patacı, Ardahan Kale ve Kuleleri, Ardahan, 2016, s. 66-67. 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 37, 178. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
- Altaş, Ardahan için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Altas Ardahan ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur AltasKoyArdahan in konumuAltasAltas in Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceMerkezCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim1788 mNufus 2022 Toplam146Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75110TarihceAltas koyunun eski adi Uri dir Bazi kaynaklarda Huri ჰური adiyla anilan yerin ayni yerlesim oldugu kabul edilmektedir Uri Huri Uria ურია tarihsel Gurcu cografyasinda rastlanan yer adlaridir Nitekim Savsat ilcesinde Bazgireti ve Cihori koylerinde Urisaklavi ურისაკლავი adini tasiyan mevkiler bulunmaktadir Bu yer adi Uri nin oldugu yer anlamina gelir Uri ise halk inancina gore dev adam veya dev yaratiktir Altas in eski adi olan Uri de benzer bir anlamla iliskili olabilir Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili ise Uri ile Urta yer adlarinin Urartularla iliskili olabilecegini yazmistir Uri Turkceye Ur seklinde girmistir Nitekim 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde Ur اور olarak gecer Uri koyu tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Artani de yer alir Bugune kalintilari ulasan ve 10 yuzyilda insa edilmis olan Uri Kilisesi buranin eski bir yerlesim yeri oldugunu gostermektedir Nitekim Gurcu tarihi Kartlis Tshovreba da Tzunda ile Huri veya Uri nin Artani bolgesinin en eski iki kale kenti oldugu belirtilmistir Osmanlilar bu yerlesimi 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirmistir Uri 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Gurcistan Vilayeti icinde Ardahan i Buzurg livasinin Mese nahiyesine bagli bir koydu Nufusu 66 Hristiyan haneden olusuyordu Bir Gurcu koyu olmakla bilikte Uri de az sayida Ermeni de yasiyordu Koyde bugday arpa ve yonca tarimi ile aricilik yapiliyor domuz ve koyun besleniyordu Bir adet su degirmeni bulunuyordu Uri koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi 1886 tarihli Rus nufus sayiminda Ur Ur adiyla kaydedilen yerlesim yeri Ardahan sancaginin Ardahan kazasina bagli Begrahatun nahiyesinin 11 koyunden biriydi Nufusu 14 u erkek ve 9 u kadin olmak uzere 4 hanede yasayan 23 kisiden olusuyordu Uc hanede 9 Turk bir hanede ise 14 Ermeni yasiyordu 1595 tarihinde 66 haneden olusan buyuk bir koyken Uri nin kucuk bir yerlesim yerine donusmus oldugu gorulmektedir Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili 1902 yilinda yaptigi arastirma gezisinde Ardahan kentinin kuzeydogusunda Kura Nehri nin yuksekce kiyisinda yer alan Uri koyunun Acarali Serif Beg in aile mulku icinde yer aldigini yazmistir Takaisvili koyde iki kilisenin varligindan soz etmis ilk kez Uri Kilisesi ni tanimlamistir Gurcu gazeteci ve arastirmaci Konstantine Martvileli ise 1917 yilinda yayimlanan yazisinda Uri nin Gurcuce bir yer adi oldugunu belirtmis ve koyde 33 Musluman Gurcunun yasadigini yazmistir Martvileli nin verdigi bilgiye gore Uri Kilisesi bu tarihte neredeyse saglam bicimde kalmisti Koyun ucundaki kucuk kilise ise yagmalanmisti ve sadece duvarlarinin bir kismi kalmisti Uri koyu Birinci Dunya Savasi sonlarinda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bagimsiz Gurcistan in fiilen sinirlari icinde kaldi 7 Mayis 1920 tarihli Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Gurcistan i yaklasik olarak o gunku fiili sinirlari icinde tanidi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgalinin ardindan Ankara Hukumeti ile Sovyet Rusya arasinda 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Uri koyunu de kapsayan Ardahan bolgesi yeniden Turkiye ye katildi Uri 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Ur اور adiyla Kars vilayetinin Ardahan kazasina merkez nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda koy ayni idari konuma sahipti ve nufusu 103 kisiden olusuyordu Uri veya Ur Turkce olmadigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Altas olarak degistirildi 1965 genel nufus sayiminda Altas koyunun nufusu 223 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 77 kisi okuma yazma biliyordu 1992 yilinda Ardahan il olunca Altas koyu bu ilin merkezi ilcesinin koyu haline geldi Altas koyunde iki kilisenin varligi bilinmektedir Bunlardan biri olan Uri Kilisesi 10 yuzyilda insa edilmis bir Gurcu kilisesidir Bu kiliseden geriye sadece duvar parcalari kalmistir Koyun diger kilisesi Konstantine Martvileli nin verdigi bilgiye gore 1917 yilinda yagmalanmis ve harap hale gelmisti Bu kiliseden gunumuze herhangi bir iz kalmamistir Altas koyunde ayrica iki kale kalintisi bulunmaktadir Altas koyunun hemen kiyisinda yer alan Uri Kalesi koyu ve Kura Nehri nin yukaridan goren bir tepede insa edilmistir Megalit bir yapi olan diger kale ise koyun 1 5 kilometre guneyindedir Iki bucuk metre kalinligindaki duvarlari dolgu duvar tekniginde insa edilmistir Kale duvarlarinin bazi kisimlari yikik halde gunumuze ulasmistir CografyaKoy Ardahan il merkezine 17 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 1462021 1562020 1592019 1502018 1432017 1282016 1342015 1402014 1432013 1472012 1692011 1612010 1762009 1752008 1732007 1492000 1411990 2201985 292Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 8 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Merkez Altas Koy Nufusu Nufusune com 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III Cilt s 533 534 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2024 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 181 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Savseti შავშეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikidze Cemal Karalidze Batum 2011 s 214 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 407 11 6 Kartlis Tshovreba Yer Adlari ve Arkeoloji Sozlugu ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი Tiflis 2013 s 624 21 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 9789941158964 Defter i Mufassal Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt s 534 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2023 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine gore Gurcistan Vilayeti nin etnik haritasi 1 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2023 Defter i Mufassal Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt s 466 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2024 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Kars oblasti Sira no 270 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2023 Ekvtime Takasvili Materialy po arheologii Kavkaza Kafkas Arkeolojisiyle Ilgili Materyaller Moskova 1909 s 79 Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde არტაანის მხარეში Sakartvelo gazetesi 24 Eylul 1917 sayi 230 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2023 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 348 PDF 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Subat 2024 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 39 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2023 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 355 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Subat 2024 Sami Pataci Ardahan Kale ve Kuleleri Ardahan 2016 s 66 67 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 605 030 254 7 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 37 178 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 a b c d YerelNet org tr 5 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 Dis baglantilarAltas Ardahan icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft