Dağ lalesi veya bilimsel adıyla Tulipa armena, zambakgiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Türün bilimsel adı bitkinin yetiştiği Ermeni Yaylası'ndan gelmektedir. Ermenistan, Türkiye, İran ve Güney Kafkasya'ya endemiktir.
Dağ lalesi | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||||||
Tulipa armena Boiss., Diagn. Pl. Orient., ser. 2, 4: 99 (1859). | |||||||||||||||||||
Sinonimler | |||||||||||||||||||
|Tulipa confusa Gabrieljan |
Özellikleri
Tulipa armena son derece değişkendir. Bitkinin soğanının çok tüylü olmayan ince bir dış çeperi vardır. Bitkinin gövdesi 8 ila 25 cm uzunluğundadır. Gövdede 3 ila 6 yaprak vardır. Yapraklar geniş, pala şeklinde, tüylü veya pürüzsüzdür ve genellikle dalgalı kenarlara sahiptir. 20 cm uzunluğa erişebilen yapraklar yeşil veya gridir. Çiçekler fincan veya kase şeklindedir ve renk olarak çok değişkendir. Genellikle koyu mor, siyah, kırmızı veya koyu yeşil rengindedir.Tepaller normalde ovaldir. İpçikler siyah veya siyahımsı mor, anterler sarı veya siyahtır.
Türkiye'de lycica ve armena alt türleri arasındaki fark, soğanın üzerindeki tüylerden anlaşılır.
Yetişme ortamı
Dağ lalesi Kuzeydoğu Türkiye, Transkafkasya (Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan) Kuzeybatı İran'a endemiktir. Aynı zamanda Osmanlı döneminde, Türkiye'nin güneybatısındaki Marmaris yarımadasında süs bitkisi olarak yetiştirilmesi için bölgeye getirilmiştir. 1000 ila 2700 metre rakımlı kayalık dağ yamaçlarında yetişir ve Nisan ve Haziran ayları arasında çiçek açar.
Yüksek humus içeriğine sahip alkali topraklarda yetişir.
Kullanımları
Dağ lalesi bahçe bitkisi olarak kullanılır. Kuru, sıcak yazlara ihtiyaç duyar ve tam güneşli ortamda yetiştirilmelidir. Egzotik tür olarak yetiştiği İngiltere'de Nisan ayında çiçek açar.
Kaynakça
- ^ . Plants of the World Online. The Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. n.d. 5 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
- ^ . World Flora Online. The World Flora Online Consortium. n.d. 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021.
- ^ a b "Tulipa armena", World Checklist of Selected Plant Families, , erişim tarihi: 15 Ekim 2013"Tulipa armena", World Checklist of Selected Plant Families, , retrieved 2013-10-15
- ^ Anna Pavord, The Tulip (London, Bloomsbury 1999) 22f
- ^ a b c Anna Pavord, The Tulip (London, Bloomsbury 1999) 289
- ^ W. Marais, Notes on Tulipa (Liliaceae). Kew Bulletin 35/2, 1980, 257 f. Stable URL: https://www.jstor.org/stable/4114569 30 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Tiptoe through the tulips – cultural history, molecular phylogenetics and classification of Tulipa (Liliaceae)", Botanical Journal of the Linnean Society, 172 (3), 2013, ss. 280-328, doi:10.1111/boj.12061
- ^ Kamil Coşkunçelebi, Salih Terzioğlu, Zafer Türkmen, Serdal Makbul, Ayhan Usta 2008, A comparative study on two closely relative Tulipa L. taxa from NE Anatolia. Plant Systematics and Evolution 276/3-4, 191–198
- ^ Richard Wilford, Tulips, Species and hybrids for the gardener (Portland, Timber Press 2006), 81
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dag lalesi veya bilimsel adiyla Tulipa armena zambakgiller familyasindan cok yillik bir bitki turudur Turun bilimsel adi bitkinin yetistigi Ermeni Yaylasi ndan gelmektedir Ermenistan Turkiye Iran ve Guney Kafkasya ya endemiktir Dag lalesiBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube Sinif LiliopsidaTakim LilialesFamilya LiliaceaeAlt familya Oymak Cins TulipaTur T armenaIkili adlandirmaTulipa armenaBoiss Diagn Pl Orient ser 2 4 99 1859 Sinonimler Tulipa confusa GabrieljanOzellikleriTulipa armena son derece degiskendir Bitkinin soganinin cok tuylu olmayan ince bir dis ceperi vardir Bitkinin govdesi 8 ila 25 cm uzunlugundadir Govdede 3 ila 6 yaprak vardir Yapraklar genis pala seklinde tuylu veya puruzsuzdur ve genellikle dalgali kenarlara sahiptir 20 cm uzunluga erisebilen yapraklar yesil veya gridir Cicekler fincan veya kase seklindedir ve renk olarak cok degiskendir Genellikle koyu mor siyah kirmizi veya koyu yesil rengindedir Tepaller normalde ovaldir Ipcikler siyah veya siyahimsi mor anterler sari veya siyahtir Turkiye de lycica ve armena alt turleri arasindaki fark soganin uzerindeki tuylerden anlasilir Yetisme ortamiDag lalesi Kuzeydogu Turkiye Transkafkasya Ermenistan Azerbaycan ve Gurcistan Kuzeybati Iran a endemiktir Ayni zamanda Osmanli doneminde Turkiye nin guneybatisindaki Marmaris yarimadasinda sus bitkisi olarak yetistirilmesi icin bolgeye getirilmistir 1000 ila 2700 metre rakimli kayalik dag yamaclarinda yetisir ve Nisan ve Haziran aylari arasinda cicek acar Yuksek humus icerigine sahip alkali topraklarda yetisir KullanimlariDag lalesi bahce bitkisi olarak kullanilir Kuru sicak yazlara ihtiyac duyar ve tam gunesli ortamda yetistirilmelidir Egzotik tur olarak yetistigi Ingiltere de Nisan ayinda cicek acar Kaynakca Plants of the World Online The Trustees of the Royal Botanic Gardens Kew n d 5 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2020 World Flora Online The World Flora Online Consortium n d 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2020 Arsivlenmis kopya 30 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2021 a b Tulipa armena World Checklist of Selected Plant Families erisim tarihi 15 Ekim 2013 Tulipa armena World Checklist of Selected Plant Families retrieved 2013 10 15 Anna Pavord The Tulip London Bloomsbury 1999 22f a b c Anna Pavord The Tulip London Bloomsbury 1999 289 W Marais Notes on Tulipa Liliaceae Kew Bulletin 35 2 1980 257 f Stable URL https www jstor org stable 4114569 30 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tiptoe through the tulips cultural history molecular phylogenetics and classification of Tulipa Liliaceae Botanical Journal of the Linnean Society 172 3 2013 ss 280 328 doi 10 1111 boj 12061 Kamil Coskuncelebi Salih Terzioglu Zafer Turkmen Serdal Makbul Ayhan Usta 2008 A comparative study on two closely relative Tulipa L taxa from NE Anatolia Plant Systematics and Evolution 276 3 4 191 198 Richard Wilford Tulips Species and hybrids for the gardener Portland Timber Press 2006 81