Jacopo Peri (d. 20 Ağustos 1561, Roma - ö. 12 Ağustos 1633, Floransa) bir İtalyan besteci ve şarkıcı. İlk opera eserini hazırlayan bestecidir. Hayatında, çok gür, kızıla kaçan sarı saçlı olduğu için "il zazzerino" lakabıyla da anılmıştır.
Jacopo Peri | |
---|---|
Jacopo Peri Operası "Euridice" için Orpheus kostümüyle (1600) | |
Doğum | 20 Ağustos 1561 Roma, İtalya |
Ölüm | 12 Ağustos 1633 Floransa, İtalya |
Diğer ad(lar)ı | Il Zazzerino |
Meslek | Müzisyen, besteci, şarkıcı |
Yaşamı
Peri Roma da doğdu. Ama eğitimini Floransa'da yaptı. Önce Floransa'da bir kilisede müzisyenlik, yani Org çalgıcılığı ve ayin şarkıcılığı, yaptı. Sonra 1599'da Floransa'nın Toskana Dükü payesiyle yöneticisi olan Medici sülalesinden ve onun ölümüyle özel sarayında müzisyenlik yaptı. Sarayda yapımlanan ve temsil edilen tiyatro oyunları ve madrigal konserleri için müzik besteledi ve müzik enstrümanlar çalgıcılığı yaptı. Bu arada (sonradan opera janrının ilk müjdeleyici olarak kabul edilen) adını verdiği bir intermedi eseri hazırlamıştır.
1590'li yıllarda Peri Floransa'da en önemli müzik destekleyici patronlardan olan Jacopo Corsi ile çalıştı. Bu kişinin etrafında toplanan sanatkarlar o zamanda meydana çıkarılan sanatların, yanı müzik, tiyatro, resim vb., 2000 yıl önceki antik klasik Yunanistan ve antik klasik Roma dönemlerinde yaratılan sanatın çok daha alt düzeyinde kaldığına inanmaktaydılar ve sanatların Klasik görüşlere göre yeniden canlandırılması (Rönesans) gerektiğinde hemfikirdiler. Örneğin tiyatro sanatında Klasik Grek yazarlarının şekillerinde ve üslubunda trajediler ve komediler yazılıp halka açık olarak temsil edilmesini istemekteydiler. Müzik şarkıcılığı alanında bir önceki on yılda Floransa Camerata şarkıcılarının geliştirdiği "monodoni" adı verilen bir "basso kontinuo" çalgılar refakatinde solo şarkılardan oluşan şarkı eserleri bestelemeye başlanmıştı. Fakat sadece bir sıra monodoniden oluşan konserlerin can sıkıcı olabileceği hem anlaşıldı ve (bir hikâyenin söylenebileceği) ve (şarkıcıların hislerini şarkıyla açıklayabilecekleri) aryalar geliştirildi. Bununla yetinmeyen Peri ve Corsi şair "Ottavio Rinuccini"'ye birbirine bağlı tek bir hikâyeyi anlatan bir seri şarkılar metni hazırlattırıp bir sıra monodoni eserinin birbirini bir hikâyeyi ve temayı işleyen şairin metinine göre takip edecek yeni bir şarkı janrı ortaya çıkardılar ve bu prensiplere uyarak adlı bir eseri besteleyip, yapımlayıp, temsil ettiler. Bu yeni sanat janrına opera adı verildi ve Dafne ilk opera eseri oldu. Ne yazık ki bu eserin çoğu zamanımıza ancak bazı ufak parçalar halinde gelebilmiştir.
6 Ekim 1600'da Floransa'da Medici sarayında Euridice adlı ilk opera eseri temsil edildi; bu eserin metnini Rinuccini yazmıştı ve müziği ise Jacopo Peri tarafından bestelenmişti. Bu eser "monodoni" (veya İtalyanca "stile rappresentatıo") stili şarkılarla bir pastoral dram oyunundan oluşmakta ve eserin büt tümü şarkı halinde sunulmaktaydı. Şarkıcılar "Vittoria Archilei" ve "Jacopo Peri" ile bazı kısımlarda resitatifleri sunan "Guilo Caccini" idi. Bu eser günümüze kadar gelmiştir ama bir tarihsel eser olarak hiç sahnelenmemektedir.
1600 tarihi müzik tarihçileri için çok önemli bir tarih olmaktadır. Bu zamanda ilk opera bestelenmiştir ve müzikte Barok dönemi bu tarihte başladığı kabul edilmektedir.
Peri Euridice'den sonra, diğer besteceilerle birlikte, birkaç opera daha hazırladı ve diğer saray eğlentilerine müzik katkıları oldu.
Fakat öldüğü dönemde Peri'nin opera stili, Claudia Monteverdi ve diğer genç bestecilerin opera eserlerine nazaran, çok eski moda görünüşe geçmişti. Fakat her ne olursa olsun Peri'nin ilk operası kendinden sonra gelen opera bestecilere çok büyük bir etkisi olmuş olduğu kabul edilmektedir.
Opera eserleri
- (1589)
- Euridice (1600)
- Tetide (1608)
- Adone (1611)
- La liberazione de Tirreno e d'Arnea
- La Sposalizio di Medoro e Angelica
- La Flora
(Son üç opera eseri Da Gagliano ile ortaklaşa hazırlanmıştır).
Ayrıca bakınız
Dışsal kaynaklar
- İngilizce Wikipedia "Jacopo Peri" maddesi:[1] 4 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme:7.2.2009)
- Fransızca Wikipedia "Jacopo Peri" maddesi:[2] 22 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme:7.2.2009)
- "Jacopo Peri", in Sadie, Stanley (ed.) (1980), The New Grove Dictionary of Music and Musicians. 20 cilt. Londra, Macmillan Publishers Ltd. (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jacopo Peri d 20 Agustos 1561 Roma o 12 Agustos 1633 Floransa bir Italyan besteci ve sarkici Ilk opera eserini hazirlayan bestecidir Hayatinda cok gur kizila kacan sari sacli oldugu icin il zazzerino lakabiyla da anilmistir Jacopo PeriJacopo Peri Operasi Euridice icin Orpheus kostumuyle 1600 Dogum20 Agustos 1561 Roma ItalyaOlum12 Agustos 1633 Floransa ItalyaDiger ad lar iIl ZazzerinoMeslekMuzisyen besteci sarkiciYasamiJacopo Peri nin Floransa Santa Maria Novella Kilisesi ndeki mezar tasi Peri Roma da dogdu Ama egitimini Floransa da yapti Once Floransa da bir kilisede muzisyenlik yani Org calgiciligi ve ayin sarkiciligi yapti Sonra 1599 da Floransa nin Toskana Duku payesiyle yoneticisi olan Medici sulalesinden ve onun olumuyle ozel sarayinda muzisyenlik yapti Sarayda yapimlanan ve temsil edilen tiyatro oyunlari ve madrigal konserleri icin muzik besteledi ve muzik enstrumanlar calgiciligi yapti Bu arada sonradan opera janrinin ilk mujdeleyici olarak kabul edilen adini verdigi bir intermedi eseri hazirlamistir 1590 li yillarda Peri Floransa da en onemli muzik destekleyici patronlardan olan Jacopo Corsi ile calisti Bu kisinin etrafinda toplanan sanatkarlar o zamanda meydana cikarilan sanatlarin yani muzik tiyatro resim vb 2000 yil onceki antik klasik Yunanistan ve antik klasik Roma donemlerinde yaratilan sanatin cok daha alt duzeyinde kaldigina inanmaktaydilar ve sanatlarin Klasik goruslere gore yeniden canlandirilmasi Ronesans gerektiginde hemfikirdiler Ornegin tiyatro sanatinda Klasik Grek yazarlarinin sekillerinde ve uslubunda trajediler ve komediler yazilip halka acik olarak temsil edilmesini istemekteydiler Muzik sarkiciligi alaninda bir onceki on yilda Floransa Camerata sarkicilarinin gelistirdigi monodoni adi verilen bir basso kontinuo calgilar refakatinde solo sarkilardan olusan sarki eserleri bestelemeye baslanmisti Fakat sadece bir sira monodoniden olusan konserlerin can sikici olabilecegi hem anlasildi ve bir hikayenin soylenebilecegi ve sarkicilarin hislerini sarkiyla aciklayabilecekleri aryalar gelistirildi Bununla yetinmeyen Peri ve Corsi sair Ottavio Rinuccini ye birbirine bagli tek bir hikayeyi anlatan bir seri sarkilar metni hazirlattirip bir sira monodoni eserinin birbirini bir hikayeyi ve temayi isleyen sairin metinine gore takip edecek yeni bir sarki janri ortaya cikardilar ve bu prensiplere uyarak adli bir eseri besteleyip yapimlayip temsil ettiler Bu yeni sanat janrina opera adi verildi ve Dafne ilk opera eseri oldu Ne yazik ki bu eserin cogu zamanimiza ancak bazi ufak parcalar halinde gelebilmistir 6 Ekim 1600 da Floransa da Medici sarayinda Euridice adli ilk opera eseri temsil edildi bu eserin metnini Rinuccini yazmisti ve muzigi ise Jacopo Peri tarafindan bestelenmisti Bu eser monodoni veya Italyanca stile rappresentatio stili sarkilarla bir pastoral dram oyunundan olusmakta ve eserin but tumu sarki halinde sunulmaktaydi Sarkicilar Vittoria Archilei ve Jacopo Peri ile bazi kisimlarda resitatifleri sunan Guilo Caccini idi Bu eser gunumuze kadar gelmistir ama bir tarihsel eser olarak hic sahnelenmemektedir 1600 tarihi muzik tarihcileri icin cok onemli bir tarih olmaktadir Bu zamanda ilk opera bestelenmistir ve muzikte Barok donemi bu tarihte basladigi kabul edilmektedir Peri Euridice den sonra diger besteceilerle birlikte birkac opera daha hazirladi ve diger saray eglentilerine muzik katkilari oldu Fakat oldugu donemde Peri nin opera stili Claudia Monteverdi ve diger genc bestecilerin opera eserlerine nazaran cok eski moda gorunuse gecmisti Fakat her ne olursa olsun Peri nin ilk operasi kendinden sonra gelen opera bestecilere cok buyuk bir etkisi olmus oldugu kabul edilmektedir Opera eserleri 1589 Euridice 1600 Tetide 1608 Adone 1611 La liberazione de Tirreno e d Arnea La Sposalizio di Medoro e Angelica La Flora Son uc opera eseri Da Gagliano ile ortaklasa hazirlanmistir Ayrica bakinizUnlu operalar listesi Opera bestecileri listesiDissal kaynaklarIngilizce Wikipedia Jacopo Peri maddesi 1 4 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Erisme 7 2 2009 Fransizca Wikipedia Jacopo Peri maddesi 2 22 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Erisme 7 2 2009 Jacopo Peri in Sadie Stanley ed 1980 The New Grove Dictionary of Music and Musicians 20 cilt Londra Macmillan Publishers Ltd ISBN 1 56159 174 2 Ingilizce