Canterbury'li Anselmus, (1033, Aoste, Savoyard devleti - 21 Nisan 1109, Canterbury, İngiltere) Tanrı'nın varlığına ilişkin ontolojik kanıtıyla tanınan Benedikten keşişi, filozof ve ilahiyatçı. Felsefe tarihçilerine göre Anselmus Skolastiğin babasıdır ve "İkinci Augustinus". Öldükten sonra hemen Katolik Kilisesi tarafından Aziz olarak ilan edilmiştir. 1720'de Papa XI. Clemens tarafından Kilise Doktoru ilan edilmiştir. Yortusu 21 Nisandır.
Canterbury'li Anselmus | |
---|---|
Kilise Doktoru | |
Doğum | 1033 Aoste, Savoyard devleti |
Ölüm | 21 Nisan 1109 Canterbury, İngiltere |
Kutsayanlar | Katolik Kilisesi, Anglikan Komünyonu |
Türbe | Canterbury Katedrali - Canterbury, İngiltere |
Yortu | 21 Nisan |
Hayatı
Soylu bir aileden gelen Anselmus, babası ile yaşadığı ciddi bir münakaşa sonucu evini terk ederek 3 sene boyunca Fransa’da bir gezgin misali vakit doldurmuştur. 1060 senesinde ise yaşadığı bir takım çekince sonrası Normandiya’daki Bec Manastırı’na girme kararı almıştır. 1079 senesinde manastırdaki keşişlerin başrahibi seçilmiştir. Onun egemenliğinde, bulunduğu manastır, felsefe ve teoloji alanlarında örnek çalışmalara imza atacak önemli bir okul haline gelmiştir.
Bec Manastırı’nın İngiltere’de bulunan mülk ve gelir kaynaklarının yönetimi için başrahibin bizzat konuyla ilgilenmesi gerekliliği dolayısıyla Anselmus Manş denizini geçerek İngiltere’yi ziyaret etmek durumunda kalmıştır. Ulviyetinin sebep olduğu şöhret, Canterbury Başpiskoposu Lanfranc’ın onu danışman olarak seçmesine ve Kraliyet Sarayına da tavsiye etmesine yol açmıştır. Lanfranc’ın ölümü ile birlikte; halk, episkoposlar, soylular ve bizzat İngiltere Kralı’nın isteği Anselmus’un yeni Canterbury Başpiskoposu olması yönünde olmuş olsa da Anselmus bu teklifi ancak 3 sene sonrasında kabul edebilmiştir. İngiliz Kilisesi’nde reform yapma isteği ve dahası kralın hegemonyasının olmadığı, dolayısıyla da müdahalede bulunamayacağı bir kilise yönetimi arzulamasından dolayı başı belaya giren Anselmus 1097 senesinde İngiltere’yi terk ederek Fransa’nın Lyon şehrinde 3 sene boyunca sürgünde yaşamak zorunda kalmıştır.
Sürgün dönemi boyunca, 1098 senesinde toplanan ve Latin Kilisesi’nin Yunan Kilisesi ile birleşmesini arzulayan Bari Konsili’nin yanı sıra kralların ve prenslerin, din adamları atamalarına müdahalesini kınayan Roma Konsili’ne de rehberlikte bulunmuştur.
1100 senesinde Kral I. Henry tarafından Canterbury’e tekrar davet edilen Anselmus’un, öleceği zamana kadar Kilise'yi monarşinin dini konular ve piskopos adaylıklarına yönelik müdahalelerinden korumak için, büyük zorluklarla baş etmesi gerekmiştir.
Anselmus’un öğretileri
Akıl ve iman birbiri ile uyum içerisinde ve birlikte çalışmaktadır.
Anselmus, salt imanın Tanrı’ya ulaşmak için yeterli olmadığına inanan bir teologdu. Onun inancına göre aklın bu konuda üzerine düşen bir görevi bulunmaktaydı. Anselmus, iman hakkındaki hakikatlere (Tanrı’nın doğası) ulaşılabilmesi için iyi bir felsefi hazırlık ve Kilise Babaları’nın yazılarının, özellikle de Augustinus’un, yeterli bir düzeyde anlaşılmasının açıkça gerekli olduğunu düşünüyordu. Hristiyan imanı hakkındaki hakikatin ve Teslis ya da Tanrı’nın Vücut Bulması gibi dogmalarının salt akıl yürütme (Sola ratione) aracılığıyla analiz edilmesi ve kanıtlanması için çabalamıştır. Anselmus, tüm bu akıl yürütme yönteminde sağduyuya olduğu kadar mantığa da oldukça büyük bir yer vermiştir.
İman anlamak için gereklidir
Anselmus, Felsefe ve ilahiyatın birlikteliğine öncülük eden, dinsel inancı akılla açıklamaya girişen düşünür, "İnanmak için, anlamaya çalışıyorum" değil de "Anlamak için inanıyorum" tavrının başlatıcısı olmuştur (Proslogion). İnanç - akıl ilişkisi söz konusu olduğunda, akıl karşısında inanç ya da imana, bilgi karşısında da otoriteye öncelik vermiştir.
Eserleri
Bec Manastırı’nda keşiş olduğu dönemde Anselmus’un yazdığı eserler şunlardır
- De Grammatico
- Monologion. Bu tezinde spekülasyona oldukça açık bir biçimde Tanrı’nın varlığını her iyi ve harikulade şeyin en temel nedeni olarak açıklayan Anselmus, Tanrı’yı ‘En Yüce İyi’ olarak tanımlamıştır. Ayrıca Tanrı’ya inanmak ve iman ile onun huzuruna erişmenin bir ve aynı şey olduğunu savunmuştur. (75. Bölüm)
- Proslogion. Monologion'un bir ilavesidir. Anselmus’un Tanrı’yı ‘ondan öte daha yüce hiçbir şeyin tahayyül edilemeyeceği’ bir varlık olarak tanımladığı kitabıdır.
- De Veritate (Hakikat Üzerine)
- De Libertate Arbitrii (Özgür İrade Üzerine). Bu tezinde Anselmus özgür iradeyi kişinin iradesinin doğru yolda kalabilmesi için koruma sağlayacak bir güç olarak açıklamıştır. İnsanın günahını ise bu doğru yolu kaybetmesi olarak tanımlayan Anselmus’a göre sadece Tanrı insana düzgün bir iradeye sahip olabilme yetisini yeniden bahşedebilirdi. Bu tür bir kurtuluşun ölümden diriliş mucizesinden bile daha büyük bir mucize olduğu yönünde kanaat getirmiştir.
- De Casu Diaboli (Şeytan hakkında). Bu kitabında Anselmus, melekler üzerine olan doktrinini geliştirmiştir. Kötü meleklerin tıpkı iyi olanlar gibi iyilikte sebat etme yetisine sahip olmalarına rağmen bunu gerçekleştirmemelerinin nedeninin sebat etmek istememelerinden kaynakladığı şeklinde açıklamıştır. Buna göre bu tür melekler kendi kararları neticesinde iyilikten sonsuza dek uzaklaştırılmıştır.
- De Incarnatione Verbi olarak da bilinen De Fide Trinitatis. Papa II. Urbanus’a ithafen yazılan bu mektupta; Tanrı’yı bir ve tek özde tezahür eden üç kişi olarak ortaya koyan Katolik doktrinini detaylıca açıklayarak, mantığa dayalı bir biçimde savunmuştur. İmanı, hakikate doğrudan erişim sağlayan idrak etme yetisi için gerekli bir koşul olarak tanımladığı bu mektupta iman olmadan hiçbir şeyi deneyimlemenin mümkün olmadığı ve dolayısıyla deneyim olmadığı müddetçe de idrak etmenin mümkün olmayacağı düşünüldüğünde iman olmadan anlama yetisine sahip olmanın da mümkün olmayacağını savunmuştur. (2. Bölüm)
Canterbury Başpiskoposluğu sırasında yazdıkları ise şu şekilde sıralanabilir
- Cur Deus Homo (Tanrı Neden İnsan Oldu). İki ciltten oluşan bu çalışması Anselmus’un Boson isimli müridi ile arasındaki diyaloğa dayanmaktadır. Bu tezinde Anselmus, oldukça akılcı bir biçimde, Tanrı’nın insanlığı kurtarmak için nasıl işe koyulduğunu açıklamıştır. Anselmus’un açıklamasına göre, insanın günahının bedelinin ödenebilmesi için Tanrı’nın insan olması bir gereklilikti. Ona göre, insanlık Tanrı’yı, düşkün doğaya sahip olması ve cennetten düşmesinden itibaren gücendirmiştir. İlahi adalet, günahın tazminini gerektirmekteyse de insanlar bunu yerine getirme konusunda acizdiler. İnsanın günahtan temizlenmesi yalnızca Tanrı sayesinde gerçekleşebilirdi. Bundan dolayıdır ki kurtuluş yalnızca, aynı anda hem tamamen tanrısal doğaya sahip hem de tamamıyla insani bir doğaya sahip olan, günahsız İsa’nın şahsiyeti aracılığıyla mümkün olabilirdi.
Bu tez Anselmus’un ‘neye inandığımızın idrak edilmesi için bir çaba’ isimli eserinde görülmektedir. (1 ve 2. Bölümler)
- De Conceptu Virginali (Bakire anlayışı üzerine).
- De Processione Spiritus Sancti (Kutsal Ruh Üzerine).
- De Sacrificio Azymi et Fermentati.
- De Sacramentis Ecclesiae.
- De Concordia. Bu kitabında, Tanrı’nın öngörü, kader ve lütfunun, insanın özgür iradesi ile uzlaşması (hem her şeyin önceden belirlenmiş olması ve hem de aynı anda özgür iradeye sahip olunmasını olanağı) konusundaki zorlayıcı sorunu ele almıştır.
Kaynakça
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 286. ISBN .
- ^ New Catholic Encyclopedia - Second Edition (İngilizce). Thomson and Gale. 2003. ss. 495-497 Cilt: 1 ISBN 7876-4005-0.
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 264. ISBN .
- ^ Hristiyan İlahiyatının Hikayesi – Gelenek ve Reformun Yirmi Yüzyılı. Roger E. Olson. Haberci Basın Yayın Dağıtım Turizm San. Ve Tic. Ltd. Şti. 2020. ss. 331-338 .
- ^ Felsefe Sözlüğü. Sarp Erk Ulaş. Bilim ve Sanat Yayınları. 2002. ss. 72-74 .
- ^ Hristiyan Terimler Sözlüğü. Xavier Jacob. Ohan Matbaacılık Ltd. Şti. 2004. s. 36. ISBN
|isbn=
değerini kontrol edin: length (). - ^ Hıristiyanlık Tarihi. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 284. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Canterbury li Anselmus 1033 Aoste Savoyard devleti 21 Nisan 1109 Canterbury Ingiltere Tanri nin varligina iliskin ontolojik kanitiyla taninan Benedikten kesisi filozof ve ilahiyatci Felsefe tarihcilerine gore Anselmus Skolastigin babasidir ve Ikinci Augustinus Oldukten sonra hemen Katolik Kilisesi tarafindan Aziz olarak ilan edilmistir 1720 de Papa XI Clemens tarafindan Kilise Doktoru ilan edilmistir Yortusu 21 Nisandir Canterbury li AnselmusKilise DoktoruDogum1033 Aoste Savoyard devletiOlum21 Nisan 1109 Canterbury IngiltereKutsayanlarKatolik Kilisesi Anglikan KomunyonuTurbeCanterbury Katedrali Canterbury IngiltereYortu21 NisanHayatiSoylu bir aileden gelen Anselmus babasi ile yasadigi ciddi bir munakasa sonucu evini terk ederek 3 sene boyunca Fransa da bir gezgin misali vakit doldurmustur 1060 senesinde ise yasadigi bir takim cekince sonrasi Normandiya daki Bec Manastiri na girme karari almistir 1079 senesinde manastirdaki kesislerin basrahibi secilmistir Onun egemenliginde bulundugu manastir felsefe ve teoloji alanlarinda ornek calismalara imza atacak onemli bir okul haline gelmistir Bec Manastiri Bec Manastiri nin Ingiltere de bulunan mulk ve gelir kaynaklarinin yonetimi icin basrahibin bizzat konuyla ilgilenmesi gerekliligi dolayisiyla Anselmus Mans denizini gecerek Ingiltere yi ziyaret etmek durumunda kalmistir Ulviyetinin sebep oldugu sohret Canterbury Baspiskoposu Lanfranc in onu danisman olarak secmesine ve Kraliyet Sarayina da tavsiye etmesine yol acmistir Lanfranc in olumu ile birlikte halk episkoposlar soylular ve bizzat Ingiltere Krali nin istegi Anselmus un yeni Canterbury Baspiskoposu olmasi yonunde olmus olsa da Anselmus bu teklifi ancak 3 sene sonrasinda kabul edebilmistir Ingiliz Kilisesi nde reform yapma istegi ve dahasi kralin hegemonyasinin olmadigi dolayisiyla da mudahalede bulunamayacagi bir kilise yonetimi arzulamasindan dolayi basi belaya giren Anselmus 1097 senesinde Ingiltere yi terk ederek Fransa nin Lyon sehrinde 3 sene boyunca surgunde yasamak zorunda kalmistir Surgun donemi boyunca 1098 senesinde toplanan ve Latin Kilisesi nin Yunan Kilisesi ile birlesmesini arzulayan Bari Konsili nin yani sira krallarin ve prenslerin din adamlari atamalarina mudahalesini kinayan Roma Konsili ne de rehberlikte bulunmustur 1100 senesinde Kral I Henry tarafindan Canterbury e tekrar davet edilen Anselmus un olecegi zamana kadar Kilise yi monarsinin dini konular ve piskopos adayliklarina yonelik mudahalelerinden korumak icin buyuk zorluklarla bas etmesi gerekmistir Anselmus un ogretileriAkil ve iman birbiri ile uyum icerisinde ve birlikte calismaktadir Anselmus salt imanin Tanri ya ulasmak icin yeterli olmadigina inanan bir teologdu Onun inancina gore aklin bu konuda uzerine dusen bir gorevi bulunmaktaydi Anselmus iman hakkindaki hakikatlere Tanri nin dogasi ulasilabilmesi icin iyi bir felsefi hazirlik ve Kilise Babalari nin yazilarinin ozellikle de Augustinus un yeterli bir duzeyde anlasilmasinin acikca gerekli oldugunu dusunuyordu Hristiyan imani hakkindaki hakikatin ve Teslis ya da Tanri nin Vucut Bulmasi gibi dogmalarinin salt akil yurutme Sola ratione araciligiyla analiz edilmesi ve kanitlanmasi icin cabalamistir Anselmus tum bu akil yurutme yonteminde sagduyuya oldugu kadar mantiga da oldukca buyuk bir yer vermistir Iman anlamak icin gereklidir Anselmus Felsefe ve ilahiyatin birlikteligine onculuk eden dinsel inanci akilla aciklamaya girisen dusunur Inanmak icin anlamaya calisiyorum degil de Anlamak icin inaniyorum tavrinin baslaticisi olmustur Proslogion Inanc akil iliskisi soz konusu oldugunda akil karsisinda inanc ya da imana bilgi karsisinda da otoriteye oncelik vermistir EserleriMonologion XI yuzyilBec Manastiri nda kesis oldugu donemde Anselmus un yazdigi eserler sunlardir De Grammatico Monologion Bu tezinde spekulasyona oldukca acik bir bicimde Tanri nin varligini her iyi ve harikulade seyin en temel nedeni olarak aciklayan Anselmus Tanri yi En Yuce Iyi olarak tanimlamistir Ayrica Tanri ya inanmak ve iman ile onun huzuruna erismenin bir ve ayni sey oldugunu savunmustur 75 Bolum Proslogion Monologion un bir ilavesidir Anselmus un Tanri yi ondan ote daha yuce hicbir seyin tahayyul edilemeyecegi bir varlik olarak tanimladigi kitabidir De Veritate Hakikat Uzerine Bec Manastirinin KutuphanesiDe Libertate Arbitrii Ozgur Irade Uzerine Bu tezinde Anselmus ozgur iradeyi kisinin iradesinin dogru yolda kalabilmesi icin koruma saglayacak bir guc olarak aciklamistir Insanin gunahini ise bu dogru yolu kaybetmesi olarak tanimlayan Anselmus a gore sadece Tanri insana duzgun bir iradeye sahip olabilme yetisini yeniden bahsedebilirdi Bu tur bir kurtulusun olumden dirilis mucizesinden bile daha buyuk bir mucize oldugu yonunde kanaat getirmistir De Casu Diaboli Seytan hakkinda Bu kitabinda Anselmus melekler uzerine olan doktrinini gelistirmistir Kotu meleklerin tipki iyi olanlar gibi iyilikte sebat etme yetisine sahip olmalarina ragmen bunu gerceklestirmemelerinin nedeninin sebat etmek istememelerinden kaynakladigi seklinde aciklamistir Buna gore bu tur melekler kendi kararlari neticesinde iyilikten sonsuza dek uzaklastirilmistir De Incarnatione Verbi olarak da bilinen De Fide Trinitatis Papa II Urbanus a ithafen yazilan bu mektupta Tanri yi bir ve tek ozde tezahur eden uc kisi olarak ortaya koyan Katolik doktrinini detaylica aciklayarak mantiga dayali bir bicimde savunmustur Imani hakikate dogrudan erisim saglayan idrak etme yetisi icin gerekli bir kosul olarak tanimladigi bu mektupta iman olmadan hicbir seyi deneyimlemenin mumkun olmadigi ve dolayisiyla deneyim olmadigi muddetce de idrak etmenin mumkun olmayacagi dusunuldugunde iman olmadan anlama yetisine sahip olmanin da mumkun olmayacagini savunmustur 2 Bolum Canterbury Baspiskoposlugu sirasinda yazdiklari ise su sekilde siralanabilir Cur Deus Homo XII yuzyilCur Deus Homo Tanri Neden Insan Oldu Iki ciltten olusan bu calismasi Anselmus un Boson isimli muridi ile arasindaki diyaloga dayanmaktadir Bu tezinde Anselmus oldukca akilci bir bicimde Tanri nin insanligi kurtarmak icin nasil ise koyuldugunu aciklamistir Anselmus un aciklamasina gore insanin gunahinin bedelinin odenebilmesi icin Tanri nin insan olmasi bir gereklilikti Ona gore insanlik Tanri yi duskun dogaya sahip olmasi ve cennetten dusmesinden itibaren gucendirmistir Ilahi adalet gunahin tazminini gerektirmekteyse de insanlar bunu yerine getirme konusunda acizdiler Insanin gunahtan temizlenmesi yalnizca Tanri sayesinde gerceklesebilirdi Bundan dolayidir ki kurtulus yalnizca ayni anda hem tamamen tanrisal dogaya sahip hem de tamamiyla insani bir dogaya sahip olan gunahsiz Isa nin sahsiyeti araciligiyla mumkun olabilirdi Bu tez Anselmus un neye inandigimizin idrak edilmesi icin bir caba isimli eserinde gorulmektedir 1 ve 2 Bolumler De Conceptu Virginali Bakire anlayisi uzerine De Processione Spiritus Sancti Kutsal Ruh Uzerine De Sacrificio Azymi et Fermentati De Sacramentis Ecclesiae De Concordia Bu kitabinda Tanri nin ongoru kader ve lutfunun insanin ozgur iradesi ile uzlasmasi hem her seyin onceden belirlenmis olmasi ve hem de ayni anda ozgur iradeye sahip olunmasini olanagi konusundaki zorlayici sorunu ele almistir Kaynakca Hiristiyanlik Tarihi Yeni Yasam Yayinlari 2004 s 286 ISBN 975 8318 86 1 New Catholic Encyclopedia Second Edition Ingilizce Thomson and Gale 2003 ss 495 497 Cilt 1 ISBN 7876 4005 0 Hiristiyanlik Tarihi Yeni Yasam Yayinlari 2004 s 264 ISBN 975 8318 86 1 Hristiyan Ilahiyatinin Hikayesi Gelenek ve Reformun Yirmi Yuzyili Roger E Olson Haberci Basin Yayin Dagitim Turizm San Ve Tic Ltd Sti 2020 ss 331 338 ISBN 978 605 4707 62 1 Felsefe Sozlugu Sarp Erk Ulas Bilim ve Sanat Yayinlari 2002 ss 72 74 ISBN 975 7298 45 X Hristiyan Terimler Sozlugu Xavier Jacob Ohan Matbaacilik Ltd Sti 2004 s 36 ISBN 975 9212 3 7 isbn degerini kontrol edin length yardim Hiristiyanlik Tarihi Yeni Yasam Yayinlari 2004 s 284 ISBN 975 8318 86 1