I. Henry (İngilizce: Henry I of England; d.y. 1068/1069 – ö. 1 Aralık 1135), 1106 – 1 Aralik 1135 döneminde Normandiya Dükü ve 3 Ağustos 1100 – 1 Aralık 1135 arasında İngiltere Kralı olarak görev yapmıştır. I. William'ın dördüncü oğluydu, Latince ve Yedi özgür sanat üzerine eğitim gördü. William'ın 1087'de ölümü üzerine, Henry'nin ağabeyleri Robert Curthose Normandiya'yı, William Rufus İngiltere'yi miras aldı, ancak Henry topraksız kaldı. Batı Normandiya'daki Kontluğunu Robert'tan satın aldı, ancak kardeşleri onu 1091'de görevden aldı. Cotentin'deki güç üssünü yavaş yavaş yeniden inşa etti ve Robert'a karşı William Rufus ile ittifak kurdu.
I. Henry Beauclerc | |
---|---|
İngiltere Kralı | |
Hüküm süresi | 3 Ağustos 1100 - 1 Aralık 1135 |
Taç giymesi | 5 Ağustos 1100 |
Önce gelen | William Rufus |
Sonra gelen | "Blois'li" Stephen |
Doğum | y. 1068/1069 Selby, Yorkshire |
Ölüm | 1 Aralık 1135 (67 yaşında) Saint-Denis-en-Lyons, Normandiya |
Defin | Reading Manastırı, Reading, Berkshire, İngiltere |
Eş(ler)i | İskoçyalı Matilda (Edith) (1100–1118) Louvain'li Adeliza (1121–1135) |
Hanedan | Normandiya Hanedanı |
Babası | Fatih William |
Annesi | Matilda (Flanders) |
Kardeşi William'ın 1100'de bir av kazasında öldüğü yerde bulunan Henry, taç giyme töreninde William'ın popüler olmayan politikalarının çoğunu düzeltme sözü vererek İngiliz tahtına çıktı. İskoçyalı Matilda ile evlendi ve hayatta kalan iki çocukları oldu, İmparatoriçe Matilda ve William Adelin; ayrıca birçok metresinden gayri meşru çocukları oldu. 1101'de işgal girişiminde bulunan Robert, Henry'nin İngiltere üzerindeki kontrolüne itiraz etti; bu askeri sefer, Henry'nin kral olduğunu onaylayan müzakere edilmiş bir anlaşmayla sona erdi. Barış kısa sürdü. Henry, 1105 ve 1106'da Normandiya Dükalığı'nı işgal etti. Robert'ı yendi. Henry, Robert'ı hayatının geri kalanında hapiste tuttu. Henry'nin Normandiya üzerindeki kontrolüne, Robert'ın oğlu iddialarını ve 1116 ile 1119 yılları arasında Dükalık'ta büyük bir isyanı destekleyen Fransa Kralı VI. Louis, ve , Henry'e meydan okudu. Henry'nin Brémule Muharebesi'ndeki zaferinin ardından, 1120'de Louis ile olumlu bir barış anlaşması yapıldı.
Çağdaşları tarafından sert ama etkili bir hükümdar olarak görülen Henry, İngiltere ve Normandiya'daki baronları ustaca manipüle etti. İngiltere'de, mevcut Anglo-Sakson adalet sisteminden, yerel yönetimden ve vergilendirmeden yararlandı, ama aynı zamanda onu kraliyet maliyesi ve gezici yargıçlar da dahil olmak üzere ek kurumlarla güçlendirdi. Normandiya ayrıca büyüyen bir adalet sistemi ve bir maliye tarafından yönetiliyordu. Henry'nin sistemini yöneten yetkililerin çoğu, yönetici olarak kademelerde yükselen yüksek statülü ailelerden ziyade, belirsiz geçmişlere sahip "yeni adamlar" idi. Henry dini reformu teşvik etti, ancak 1101'de Canterbury Başpiskoposu Anselmus ile 1105'te uzlaşmacı bir çözümle çözülen ciddi bir anlaşmazlığa karıştı. Cluniac tarikatını destekledi, İngiltere ve Normandiya'daki kıdemli din adamlarının seçiminde önemli bir rol oynadı.
Henry'nin oğlu William, 1120'deki Beyaz Gemi felaketinde boğularak kraliyet verasetini şüpheye düşürdü. Henry, başka bir oğul sahibi olma umuduyla ikinci eşi olan Louvain'li Adeliza'yı aldı, ancak evliliklerinden çocukları olmadı. Buna cevaben kızı Matilda'yı varisi ilan etti ve onu Anjou'lu Geoffrey ile evlendirdi. Henry ve çift arasındaki ilişki gerginleşti ve Anjou sınırında çatışma çıktı. Henry, bir haftalık hastalıktan sonra 1 Aralık 1135'te öldü. Matilda'nın varisliğine rağmen, Kral olarak yeğeni Stephen geçti ve bu da Anarşi olarak bilinen bir iç savaş dönemine yol açtı.
Erken Yaşam (1068-1099)
Çocukluk ve görünüş, 1068–1086
Henry İngiltere'de Selby, Yorkshire'da muhtemelen 1068'de yazın ya da yılın son haftalarında doğdu. Normandiya Dükü olarak 1066'da kazandığı Hastings Muharebesi ile İngiltere'nin Normanlar tarafından fethini sağladıktan sonra İngiltere tahtına geçen Fatih William ile karısı Mathilde de Flandre'nin evliğinden olan 10 çocuğundan hayatta kalan en genç üçüncü oğlu idi. Henry'nin annesi Flanders'lı Matilda, Fransa Kralı II. Robert'ın torunuydu ve muhtemelen Henry'ye amcası Fransa Kralı I. Henry'nin adını verdi. Hayatta kalan en büyük ağabeyi olan Robert Curthose ile arasında 15-20 yaş fark bulunmaktaydı.
Tarihçi David Carpenter'ın tanımladığı gibi, siyah saçlı "kısa, tıknaz ve namlu göğüslü" olarak, fiziksel olarak ağabeyleri Robert Curthose, Richard ve William Rufus'a benziyordu. Yaş farklarının ve Richard'ın erken ölümünün bir sonucu olarak, Henry muhtemelen ağabeylerini nispeten az görecekti. Yaşları yakın olduğu için muhtemelen kız kardeşi Adela'yı iyi tanıyordu.
Gençliği hakkında elde çok az belge bulunmaktadır. Tarihçiler Warren Hollister ve Kathleen Thompson, onun ağırlıklı olarak İngiltere'de büyüdüğünü öne sürerken, Judith Green başlangıçta Dükalık'ta büyüdüğünü iddia ediyor. Salisbury Başpiskoposu olan Osmund'un yanında bir müddet kalıp eğitimini, özellikle Latinceyi, geliştirdiği belgelidir. Burada iken papazlık için geliştirilmiş yüksek ileri eğitim aldığı çok muhtemeldir. Buna baş gösterge kendisine verilen "beuclerc (iyi katip)" lakabıdır. Kralın üçüncü ve son oğlu olduğuna göre kilisede ileri mevkilere yetişmesini sağlamak için babası ve ailesi tarafından bu türlü yüksek eğitim almaya teşvik edildiği çok olasıdır. Fakat 1086'da bir kilise kariyerine girmekten vazgeçtiği babası tarafından kendine verilen "Arma"'dan anlaşılmaktadır ve bu arma kilise kariyerine gireceklere değil askerlik kariyerine giren şövalyelere verilmekteydi. Robert Achard adında bir eğitmen tarafından askeri eğitim aldı ve Henry, 24 Mayıs 1086'da babası tarafından şövalye ilan edildi.
Miras, 1087–1088
1087'de William, Vexin'deki bir sefer sırasında ölümcül şekilde yaralandı. Henry, ölmekte olan babasına Eylül ayında, Kral'ın mal varlığını oğulları arasında paylaştırdığı Rouen yakınlarında katıldı. O zamanlar Batı Avrupa'da veraset kuralları belirsizdi; Fransa'nın bazı bölgelerinde, en büyük oğlunun bir unvanı miras alacağı ilk evlat edinmenin popülaritesi artıyordu. Normandiya ve İngiltere de dahil olmak üzere Avrupa'nın diğer bölgelerinde, gelenek, en büyük oğlun - genellikle en değerli olarak kabul edilen - miras topraklarını alması ve küçük oğullara daha küçük veya daha yakın zamanda edinilmiş bölümler veya mülkler verilmesiyle toprakların bölünmesiydi.
William, topraklarını bölerken, miras aldığı Normandiya ile savaş yoluyla elde ettiği İngiltere arasında ayrım yaparak Norman geleneğini takip etmiş görünüyor. William'ın ikinci oğlu Richard bir av kazasında öldü. Henry ve iki erkek kardeşi William'ın mirasçısı oldu. En büyüğü Robert, öldüğü sırada babasına karşı bir isyan içinde olmasına rağmen Normandiya'yı aldı. İngiltere, ölmekte olan kraldan yana olan William Rufus'a verildi. En küçük erkek kardeş olan Henry'ye hiçbir toprak üzerinde hükümdarlık verilmemekte ve annesinin Buckinghamshire ve Gloucestershire'daki mütevazı arazilerinin de kendisine verileceği beklentisiyle sadece bugünkü rayiç ile çok yüksek bir servet meblağı altın (değişik kaynaklara göre 2,000 ile 5,000 altın) verildi. William'ın Caen'deki cenazesi, yerel bir adamın öfkeli şikayetleriyle gölgelendi ve Henry, adama gümüş vererek anlaşmazlığı çözmüş olabilir.
Robert, William Rufus'un Kanalı geçip kral olarak taç giydiğini öğrenmek için hem de Dükalık ve İngiltere'yi miras almayı bekleyerek Normandiya'ya döndü. İki erkek kardeş, miras konusunda temel olarak fikir ayrılığına düştüler ve Robert kısa süre sonra, önde gelen soylulardan bazılarının William Rufus'a karşı isyan etmesinin de yardımıyla, krallığı ele geçirmek için İngiltere'yi işgal planlarına başladı. Henry, Normandiya'da kaldı ve muhtemelen ya açıkça William Rufus'un yanında yer almak istemediği için ya da Robert, ayrılmaya çalışsaydı Henry'nin kalan miras parasına el koyma fırsatını değerlendirebileceği için Robert'ın sarayında bir rol üstlendi. William Rufus, Henry'nin İngiltere'deki yeni mülklerine el koydu ve Henry'yi topraksız bıraktı.
1088'de Robert'ın İngiltere'yi işgal etme planları aksamaya başladı ve Henry'ye mirasının bir kısmını ödünç vermesini önerdi, Henry bunu reddetti. Henry ve Robert daha sonra alternatif bir anlaşmaya vardılar; Robert, Henry'yi 3.000 sterlin karşılığında Batı Normandiya'nın kontu yapacaktı. Böylece Henry kendisini düklüğün en batı ucunda Manastırı ve adasını da ihtiva eden araziler üzerinde toprak haklarına sahip ve bu arazilerinin üzerinde kendi hakları dolayısıyla Hugues d'Avranches, Richard de Reviers ve Néel de Saint-Sauveur adlı şövalye toprak sahiplerin de kendine bağlılığını sağlamış oldu. Böylelikle Henry ağabeyi Robert Curthose'a bağlı olmakla beraber kendi arazilerinin düklüğün batı ucununda olduğu için Normandiya Dükalığı'nın merkezinden biraz uzaklaşmış olmaktaydı. Robert'ın ordusu Normandiya'dan çıkmayı başaramadı ve William Rufus İngiltere'de gücünü sağlamlaştırdı.
Cotentin Kontu, 1088–1090
Henry, tarihçi John Le Patourel'in "Henry'nin çetesi" olarak nitelendirdiği batı Normandiya ve doğu Bretonya'dan bir destekçi ağı kurarak kısa sürede kendini kont olarak kabul ettirdi. İlk destekçileri arasında Mandevilleli Roger, Redversli Richard, Richard d'Avranches ve ile birlikte kilise adamı vardı. Robert, Henry ile yaptığı anlaşmaya geri dönmeye ve kontluğu yeniden ele geçirmeye çalıştı, ancak Henry'nin kontrolü bunu engelleyecek kadar sağlamdı. Robert'ın düklük yönetimi kaotikti ve Henry'nin topraklarının bazı kısımları, Rouen'in merkezi kontrolünden neredeyse bağımsız hale geldi.
Bu dönemde ne William ne de Robert, Henry'ye güvenmemiş görünüyor. William Rufus'a karşı isyanın sona ermesini bekleyen Henry, Temmuz 1088'de İngiltere'ye döndü. Kral ile bir araya geldi, ancak annesinin mülklerini kendisine vermesi için onu ikna edemedi ve sonbaharda Normandiya'ya geri döndü. Ancak o uzaktayken, Henry'yi potansiyel bir rakip olarak gören , Robert'ı Henry'nin William Rufus ile birlikte ona karşı komplo kurduğuna ikna etmişti. Odo, Henry'yi yakaladı ve hapsetti ve Robert, Cotentin Kontluğunu geri aldı. Henry kış boyunca orada tutuldu, ancak 1089 baharında Normandiya soylularının kıdemli unsurları, Robert'ın onu serbest bırakması için anlaştı.
Artık resmi olarak Cotentin Kontu olmasa da Henry, Normandiya'nın batısını kontrol etmeye devam etti. Ağabeyleri arasındaki mücadele devam etti. William Rufus, İngiltere'deki yönetimine karşı direnişi bastırmaya devam etti, ancak Normandiya ve komşu Ponthieu'daki baronlarla Robert'a karşı bir dizi ittifak kurmaya başladı. Robert, Fransa Kralı I. Philip ile ittifak kurdu. 1090'ın sonlarında William Rufus, Rouen'de güçlü bir kasabalı olan Conan Pilatus'u Robert'a isyan etmeye teşvik etti; Conan, Rouen'in çoğu tarafından desteklendi ve komşu dük garnizonlarına da bağlılıklarını değiştirmeleri için çağrıda bulundu.
Robert, baronlarına yardım çağrısında bulundu ve Kasım ayında Rouen'e ilk gelen Henry oldu. Savaş patlak verdi ve her iki taraf da şehrin kontrolünü ele geçirmeye çalışırken vahşi, kafa karıştırıcı sokak çatışmalarına yol açtı. Robert ve Henry savaşa katılmak için kaleden ayrıldılar, ancak Robert daha sonra geri çekildi ve Henry'yi savaşa devam etmesi için bıraktı. Savaş Robert kuvvetlerinin lehine döndü ve Henry, Conan'ı esir aldı. Henry, Conan'ın efendisine sırt çevirmesine kızmıştı. Onu Rouen Kalesi'nin tepesine çıkardı ve ardından, Conan'ın büyük bir fidye ödeme tekliflerine rağmen, onu kalenin tepesinden atarak öldürdü. Çağdaşları, Henry'nin Conan'a uygun şekilde hareket ettiğini düşündüler ve Henry, savaştaki kahramanlıklarıyla ünlendi.
Düşüş ve Yükseliş, 1091–1099
Sonrasında Robert, Henry'yi Rouen'den ayrılmaya zorladı, çünkü muhtemelen Henry'nin savaştaki rolü kendisininkinden daha belirgindi ve muhtemelen Henry, Cotentin'in kontu olarak eski konumuna getirilmek istemişti. 1091'in başlarında William Rufus, Robert'ı müzakere masasına getirmek için büyük bir orduyla Normandiya'yı işgal etti. İki kardeş, Rouen'de bir anlaşma imzalayarak William Rufus'a Normandiya'da bir dizi toprak ve kale verdi. Buna karşılık William Rufus, Robert'ın bir zamanlar Norman kontrolü altında olan komşu Maine kontluğunun kontrolünü yeniden ele geçirme girişimlerini destekleyeceğine ve Henry'nin toprakları da dahil olmak üzere düklük üzerindeki kontrolü yeniden kazanmasına yardım edeceğine söz verdi. Birbirlerini İngiltere ve Normandiya'nın varisleri olarak gösterdiler, Henry'yi biri yaşarken herhangi bir verasetten hariç tuttular.
Savaş şimdi Henry ve kardeşleri arasında patlak vermişti. Henry, Normandiya'nın batısında bir paralı asker ordusu seferber etti, ancak William Rufus ve Robert'ın güçleri ilerledikçe, baronluk destek ağı eriyip gitti. Henry muhtemelen Mart 1091'de kendine ait olan Mont Saint-Michel adasında kuşatmaya uğradı. Kalenin savunulması kolaydı, ancak tatlı su yoktu. Tarihçi Malmesburyli William, Henry'nin suyu azaldığında Robert'ın kardeşine taze erzak vermesine izin vererek Robert ve William Rufus arasında itirazlara yol açtığını öne sürdü. Kuşatmanın son günlerindeki olaylar belirsizdir: kuşatanlar harekâtın gelecekteki stratejisi hakkında tartışmaya başlamışlardı, ancak Henry daha sonra, muhtemelen müzakere edilmiş bir teslimiyetin parçası olarak Mont Saint-Michel'i terk etti. Henry Bretonya'ya gitti ve Fransa'ya geçti. Henry'nin sonraki adımları iyi belgelenmemiştir; Orderic Vitalis, küçük bir takipçi grubuyla bir yıldan fazla bir süre Normandiya sınırı boyunca Vexin'de seyahat ettiğini öne sürüyor. Yıl sonunda, Robert ve William Rufus bir kez daha anlaşmazlığa düştüler ve Rouen Antlaşması bozuldu. 1092'de Henry ve takipçileri Normandiya'daki Domfront kasabasını ele geçirdi. Domfront daha önce Bellême'li Robert tarafından kontrol ediliyordu, ancak bölge sakinleri onun yönetiminden hoşlanmadı ve Henry'yi kansız bir darbeyle kasabayı devralmaya davet etti. Sonraki iki yıl içinde Henry, batı Normandiya'da destekçi ağını yeniden kurdu ve Judith Green'in "bekleyen saray" dediği şeyi oluşturdu. 1094 yılına gelindiğinde, sanki Normandiya Düküymüş gibi takipçilerine topraklar ve kaleler tahsis ediyordu. William Rufus, Henry'yi parayla desteklemeye başladı, Robert'a karşı seferini teşvik etti ve Henry bunun bir kısmını Domfront'ta önemli bir kale inşa etmek için kullandı.
William Rufus, 1094'te savaş için Normandiya'ya geçti ve ilerleme durduğunda, yardım için Henry'yi çağırdı. Henry cevap verdi, ancak daha doğudaki Normandiya'daki ana sefere katılmak yerine, muhtemelen her halükarda seferi bırakıp İngiltere'ye dönen Kral'ın isteği üzerine Londra'ya gitti. Birkaç yıl içinde Henry, William Rufus'un sarayına katılmak için ara sıra İngiltere'yi ziyaret ederek batı Normandiya'daki güç üssünü sağlamlaştırmış görünüyor. 1095'te Papa II. Urbanus, Birinci Haçlı Seferi'ni düzenleyerek Avrupa'nın dört bir yanından şövalyeleri katılmaya teşvik etti. 1096'da Papa II. Urbanus Dijon'daki "Saint-Beigne Manastırı" Başpapazı aracılığı ile birbirleriyle kavgalı olan iki kardeşin arasını buldu. Bu anlaşmayı sağlamak için William Rufus, Birinci Haçlı Seferi'ine iştirak etmek isteyen kardeşi Robert Corthose'a 1000 mark altın finansman sağladı ve William Rufus da bu Haçlı Seferi için Normandiya Dükalığından ayrılacak olan Robert Corthose'in naibi olarak burayı adaletle idare etmeye söz verdi. Robert'in Haçlı Seferine gitmesi ile Henry'nin durumu yine değişti ve Normandiya'da efektif devlet gücünü eline geçirmiş olan ağabeyi William Rufus'a itaat etmek zorunda kaldı. William Rufus, Henry'nin Cotentin üzerindeki ve (Caen ve şehirleri hariç) Bessin bölgesi üzerinde hakları olduğunu kabul etti. 1097'de Henry ağabeyi William Rufus'un Fransa Kralı'na karşı çıktığı sefere destek sağladı. Bu askeri sefer sonunda iki kardeş birkaç yıl önce Robert'in Fransa'ya terk etmek zorunda kaldığı "Gisors" bölgesini geri aldılar. 1099'da Birinci Haçlı Seferi Haçlıların Kudüs'ü ele geçirmeleri ile son buldu ve bu sefere iştirak edenler, bu arada Robert Curthose, Batı Avrupa'da ülkelerine geri dönmeye başladılar. Normandiya'ya dönmekte olan Robert Güney İtalya'da bir müddet kaldı ve aynı bölgede bir evlilik de yaptı. Bu ne William Rufus ne de Henry için iyi haberdi; çünkü Robert'in evliğinden yeni oğulları olması veraset durumlarını daha da karışacaktı.
Erken Saltanat, 1100–1106
Tahta Çıkışı, 1100
2 Ağustos 1100 öğleden sonra, Kral William, bir avcı ekibi ve Henry de dahil olmak üzere bir dizi Norman soylusu eşliğinde New Forest'ta ava çıktı. Muhtemelen baron Walter Tirel tarafından atılan bir ok William Rufus'a çarptı ve onu öldürdü. Kralın kasten öldürüldüğünü öne süren çok sayıda komplo teorisi öne sürüldü; avlanma riskli bir faaliyet olduğu ve bu tür kazalar yaygın olduğu için çoğu modern tarihçi bunları reddediyor. Kaos patlak verdi ve Tirel, ya ölümcül oku attığı için ya da haksız yere suçlandığı ve Kral'ın ölümü için günah keçisi yapılacağından korktuğu için olay yerinden Fransa'ya kaçtı.
Henry atını Winchester'a sürdü ve burada artık kimin tahtta en iyi iddiaya sahip olduğuna dair bir tartışma çıktı. Breteuil'li William, hâlâ yurtdışında olan, Haçlı Seferi'nden dönen ve Henry ile baronların önceki yıllarda saygı duydukları Robert'ın haklarını savundu. Henry, Robert'ın aksine, hüküm süren bir kral ve kraliçenin çocuğu olarak doğduğunu savundu ve bu nedenle ona Porfirogennetos hakkı altında bir hak iddia etti. Gerginlikler alevlendi, ancak Henry de Beaumont ve Meulan'lı Robert tarafından desteklenen Henry, hakimiyeti elinde tuttu ve baronları onu takip etmeye ikna etti. işgal etti ve kraliyet hazinesini ele geçirdi.
Canterbury başpiskoposu Anselmus William Rufus tarafından sürgüne gönderilmişti ve York başpiskoposu Thomas, İngiltere'nin kuzeyindeki Ripon'daydı. Henry, İngiliz geleneğine uygun olarak ve yönetimini meşrulaştırmak için çeşitli taahhütler içeren bir taç giyme töreni tüzüğü yayınladı. Yeni kral, sorunlu bir ülkede düzeni yeniden kurmuş olarak kendini tanıttı. William Rufus'un din adamları tarafından baskıcı olarak görülen Kilise'ye yönelik politikalarından vazgeçeceğini duyurdu; baronların mülkiyet haklarının kraliyet tarafından suiistimal edilmesini önleyeceğine söz verdi ve Kral Edward'ın daha nazik geleneklerine dönüşü garanti etti; İngiltere genelinde "sağlam bir barış kuracağını" iddia etti ve "bu barışın bundan böyle korunmasını" emretti.
Henry, çoğu yeni topraklarla zengin bir şekilde ödüllendirilen mevcut destekçi çevresine ek olarak, mevcut yönetimin çoğunu hızla yeni kraliyet ailesine dahil etti. William Rufus'un şansölyesi William Giffard, Winchester piskoposu oldu ve önde gelen şerifler , ve Robert Fitzhamon hükûmette üst düzey bir rol oynamaya devam ettiler. Buna karşılık, popüler olmayan Durham piskoposu ve önceki rejimin önemli bir üyesi olan , Londra Kulesi'ne hapsedildi ve yolsuzlukla suçlandı. William birçok Kilise pozisyonunu boş bırakmıştı ve Henry, yeni hükûmetine daha fazla destek sağlamak amacıyla bunlara adaylar göstermeye başladı. Atamaların kutsanması gerekiyordu ve Henry, Anselmus'a bir mektup yazarak, başpiskopos henüz Fransa'dayken taç giydiği için özür diledi ve ondan hemen geri dönmesini istedi.
Matilda ile Evlilik, 1100
11 Kasım 1100'de Henry, Westminster Abbey'de İskoçya Kralı III. Malcolm'un kızıMatilda ile evlendi. Henry 31 yaşındaydı, ancak soylular için geç evlilikler XI. yüzyılda alışılmadık bir durum değildi. Çift muhtemelen Salisbury Piskoposu Osmund aracılığıyla önceki on yılın başlarında tanışmıştı. Tarihçi Warren Hollister, Henry ve Matilda'nın duygusal olarak yakın olduklarını, ancak birlikteliklerinin kesinlikle politik olarak da etkili olduğunu savunuyor. Matilda başlangıçta bir Anglo-Sakson ismi olan Edith olarak adlandırılmıştı ve Batı Sakson kraliyet ailesinin bir üyesiydi, Edgar Ætheling'in yeğeni, Edmund'un torunuydu ve Büyük Alfred'in soyundan geliyordu. Henry için, Matilda ile evlenmek hükümdarlığına meşruiyet kazandırdı ve hırslı bir kadın olan Matilda için bu, İngiltere'de yüksek statü ve güç için bir fırsattı.
Bununla birlikte, Matilda bir dizi manastırda eğitim görmüştü ve resmi olarak rahibe olma yemini etmiş olabilir, bu da evliliğin ilerlemesine engel teşkil ediyordu. Rahibe olmak istemedi ve Henry ile evlenme izni için Anselmus'a başvurdu ve Başpiskopos konuyu değerlendirmek için bir konsey kurdu. Bazı muhalif seslere rağmen, konsey, Matilda'nın bir manastırda yaşamış olmasına rağmen, aslında bir rahibe olmadığı ve bu nedenle evlenmekte özgür olduğu sonucuna vardı; bu, Anselmus'un daha sonra onaylayarak evliliğin devam etmesine izin verdiği bir karardır. Matilda, zaman zaman İngiltere'de naip olarak hareket ederek, konseylere hitap ederek ve başkanlık ederek ve sanatı kapsamlı bir şekilde destekleyerek Henry için etkili bir kraliçe olduğunu kanıtladı. Çiftin kısa süre sonra 1102 doğumlu Matilda ve 1103 doğumlu William Adelin adında iki çocuğu oldu; Richard adında genç yaşta ölen ikinci bir oğulları da olması mümkündür. Bu çocukların doğumundan sonra Matilda, Westminster'da kalmayı tercih ederken, Henry ya dini nedenlerle ya da kraliyet yönetişim mekanizmasına dahil olmaktan zevk aldığı için İngiltere ve Normandiya'yı dolaştı.
Henry'nin kayda değer bir cinsel iştahı vardı ve önemli sayıda metresten hoşlandı, bu da pek çok gayri meşru çocuğa, en az dokuz oğluna ve çoğunu tanıdığı ve desteklediği göründüğü 13 kızıyla sonuçlandı. Evli olmayan Anglo-Norman soylularının fahişeler ve yerel kadınlarla cinsel ilişkiye girmesi normaldi ve kralların da metresleri olması bekleniyordu. Bu ilişkilerin bir kısmı Henry evlenmeden önce gerçekleşti, ancak birçoğu Matilda ile evlendikten sonra gerçekleşti. Henry'nin çeşitli geçmişlerden gelen çok çeşitli metresleri vardı ve ilişkilerin nispeten açık bir şekilde yürütüldüğü görülüyor. Asil metreslerinden bazılarını siyasi amaçlarla seçmiş olabilir, ancak bu teoriyi destekleyecek kanıtlar sınırlıdır.
Alton Antlaşması, 1101–1102
1101'in başlarında, Henry'nin yeni rejimi kuruldu ve işliyor, ancak Anglo-Norman seçkinlerinin çoğu hala kardeşi Robert'ı destekliyordu veya Robert'ın İngiltere'de güç kazanması muhtemel görünürse taraf değiştirmeye hazır olacaktı. Şubat ayında Flambard, Londra Kulesi'nden kaçtı ve Manş Denizi'ni geçerek Normandiya'ya gitti ve burada Robert'ın bir istila kuvvetini seferber etme girişimlerine yeni bir yön ve enerji kattı. Temmuz ayına gelindiğinde Robert, İngiltere'de Henry'ye karşı harekete geçmeye hazır bir ordu ve bir filo oluşturmuştu. Çatışmadaki riskleri artıran Henry, topraklarını ele geçirdi ve Anselmus'un desteğiyle Flambard, piskoposluk görevinden alındı. Kral, Nisan ve Haziran aylarında tahta çıktı ve burada soylular ona bağlılık yemini ettiler, ancak destekleri hâlâ kısmi ve zayıf görünüyordu.
İşgalin yaklaşmasıyla Henry, kuvvetlerini ve filosunu Robert'ın beklenen çıkartma sahasına yakın olan Pevensey'in dışında seferber etti ve bazılarını süvari saldırılarına nasıl karşı koyacakları konusunda kişisel olarak eğitti. Önemli sayıda gelen Kilise'ye askerlik hizmeti nedeniyle İngiliz askerleri ve şövalyelerine rağmen, baronlarının çoğu görünmedi. Anselmus, Henry'ye sadakatlerinin dini önemini vurgulayarak bazı şüphecilere müdahale etti. Robert beklenmedik bir şekilde 20 Temmuz'da birkaç yüz kişilik mütevazı bir kuvvetle sahilin daha yukarısına Portsmouth'a çıktı, ancak bunlara İngiltere'deki birçok baron hızla katıldı. Ancak Robert, yakındaki Winchester'a yürümek ve Henry'nin hazinesini ele geçirmek yerine durakladı ve Henry'ye batıya yürümesi ve işgal kuvvetini durdurması için zaman verdi.
İki ordu, muhtemelen Henry veya Robert tarafından başlatılan ve muhtemelen Flambard tarafından desteklenen barış müzakerelerinin başladığı Alton, Hampshire'da bir araya geldi. Kardeşler daha sonra, Robert'ın Henry'yi saygı yemininden kurtardığı ve onu kral olarak tanıdığı kabul ettiler; Henry, Domfront dışında Batı Normandiya üzerindeki iddialarından vazgeçti ve Robert'a ömür boyu yılda 2.000 sterlin ödemeyi kabul etti; kardeşlerden biri erkek varis bırakmadan ölürse, diğeri onun topraklarını miras alacaktı; rakibini destekledikleri için Kral ya da Dük tarafından topraklarına el konulan baronlar onları geri getirecek ve Flambard piskopos olarak yeniden görevlendirilecekti; iki kardeş, Normandiya'daki topraklarını savunmak için birlikte seferber olacaktı. Robert, Normandiya'ya dönmeden önce Henry ile birkaç ay daha İngiltere'de kaldı.
Anlaşmaya rağmen Henry, işgal sırasında kendisine karşı çıkan baronlara ağır cezalar vermeye başladı. Surrey Kontu William de Warenne, Alton affı kapsamına girmeyen yeni suçlarla itham edildi ve İngiltere'den sürüldü. 1102'de Henry daha sonra baronların en güçlüsü olan Bellême'li Robert ve kardeşlerine karşı çıktı ve onu 45 farklı suçla suçladı. Robert kaçtı ve Henry'ye karşı silahlandı. Henry, Robert'ın , Tickhill ve Shrewsbury'deki kalelerini kuşattı ve Bridgnorth'a saldırmak için güneybatıya doğru ilerledi. İngiltere'deki güç üssü kırılan Robert, Henry'nin sürgün teklifini kabul etti ve Normandiya'ya gitmek üzere ülkeyi terk etti.
Normandiya'nın Fethi, 1103–1106
Henry'nin Normandiya'daki müttefik ağı 1103'te güçlendi. Gayri meşru kızları ve sırasıyla Breteuil'li Eustace ve ile Norman sınırını koruyan ikinci birlik olan evliliklerini ayarladı. Henry, Norman soylularının diğer üyelerini kazanmaya çalıştı ve önemli Norman lordlarına diğer İngiliz mülkleri ve kazançlı teklifler verdi. Dük Robert, Bellême'li Robert ile savaşmaya devam etti, ancak Dük'ün konumu daha da kötüleşti, ta ki 1104'e kadar, hayatta kalmak için Bellême ile resmi olarak ittifak yapmak zorunda kaldı. Dük'ün anlaşmanın şartlarını çiğnediğini savunan Kral, Kanalı geçerek gitti ve burada Normandiya'nın dört bir yanından kendisiyle ittifak kurmaya hevesli kıdemli baronlarla buluştu. Dük ile yüzleşti ve İngiltere'ye dönmeden önce onu düşmanlarının yanında yer almakla suçladı.
Normandiya kaosa sürüklenmeye devam etti. 1105'te Henry, görünüşe göre Dük Robert ile bir çatışmayı kışkırtmak için arkadaşı Robert Fitzhamon'u ve bir şövalye kuvvetini Dükalığa gönderdi. Fitzhamon yakalandı ve Henry bunu işgal etmek için bir bahane olarak kullandı. Barışı ve düzeni yeniden tesis etme sözü verdi. Henry, Normandiya sınırları çevresindeki komşu kontlukların çoğunun desteğini aldı ve Fransa Kralı Philip tarafsız kalmaya ikna edildi. Henry batı Normandiya'yı işgal etti ve Fitzhamon'un tutulduğu Bayeux üzerinde doğuya ilerledi. Şehir teslim olmayı reddetti ve Henry onu kuşatarak yerle bir etti. Aynı kaderle karşılaşmaktan korkan Caen taraf değiştirdi ve teslim oldu. Henry'nin bazı kayıplarla aldığı Calvados, Falaise'de ilerlemesine izin verdi. Sefer durdu ve Kral bunun yerine Robert ile barış görüşmelerine başladı. Müzakereler sonuçsuz kaldı ve çatışma, Henry'nin İngiltere'ye döndüğü Noel'e kadar sürdü.
Henry, kesin bir savaşı kışkırtmayı umarak Temmuz 1106'da yeniden işgal etti. Başlangıçtaki bazı taktiksel başarılardan sonra, güneybatıya, kalesine doğru döndü. Kaleyi kuşattı ve Bellême'li Robert tarafından desteklenen Dük Robert, onu rahatlatmak için Falaise'den ilerledi. Müzakere girişimleri başarısız olduktan sonra, muhtemelen 28 Eylül'de gerçekleşti. Savaş yaklaşık bir saat sürdü ve Dük Robert'ın süvarilerinin saldırısıyla başladı; her iki tarafın piyadeleri ve atlı şövalyeleri daha sonra savaşa katıldı. Maine Kontu I. Elias ve Bretonya Dükü IV. Alan liderliğindeki Henry'nin rezervleri, düşmanın kanatlarına saldırarak önce Bellême'nin birliklerini ve ardından dük kuvvetlerinin büyük bir kısmını bozguna uğrattı. Dük Robert esir alındı ama Bellême kaçtı.
Henry, Normandiya'da kalan direnişi silip süpürdü ve Dük Robert, son garnizonlarına teslim olmalarını emretti.Rouen'e ulaşan Henry, Normandiya'nın yasalarını ve geleneklerini yeniden onayladı ve önde gelen baronlardan ve vatandaşlardan saygı gördü. Tinchebray'de alınan daha önemsiz mahkûmlar serbest bırakıldı, ancak Dük ve diğer birkaç önde gelen soylu süresiz olarak hapse atıldı. Dük'ün oğlu sadece üç yaşındaydı ve Norman bir baron olan gözetimine bırakıldı. Henry, ele geçirdiği düklük topraklarından vazgeçip kraliyet sarayına yeniden katılan Bellême'li Robert ile barıştı. Henry'nin Dükalığı kardeşinden yasal olarak uzaklaştırmasının hiçbir yolu yoktu ve başlangıçta Henry "dük" unvanını kullanmaktan kaçındı ve İngiltere kralı olarak yalnızca sorunlu Dükalığın koruyucusu olarak hareket ettiğini vurguladı.
Hükümet, Aile ve Ev
Hükümet, hukuk ve saray
Henry, İngiltere krallığını William Rufus'tan devraldı, ona Galler ve İskoçya üzerinde bir hükümdarlık iddiası verdi. Sorunlu sınırları olan karmaşık bir varlık olan Normandiya Dükalığı'nı daha sonra aldı. İngiltere ve İskoçya arasındaki sınırlar, Henry'nin hükümdarlığı sırasında, Anglo-Norman etkisinin Cumbria üzerinden kuzeye doğru ilerlemesiyle hala belirsizdi, ancak ile ilişkisi, kısmen Henry'nin kız kardeşiyle olan evliliği nedeniyle genel olarak iyiydi. Galler'de Henry gücünü yerli Galli prensleri zorlamak ve cezbetmek için kullanırken, Norman Marcher Lordları Güney Galler vadilerini aştı. Normandiya, sınırlar boyunca büyüyen bir dizi önemli dük kalesi tarafından desteklenen, dük, dini ve aile bağlantılarının birbirine kenetlenmiş çeşitli ağları aracılığıyla kontrol ediliyordu. Norman sınırı boyunca komşu kontluklarla olan ittifaklar ve ilişkiler, Dükalığın istikrarını korumak için özellikle önemliydi.
Henry, siyasi etki için ustaca manipüle ettiği İngiltere ve Normandiya'daki çeşitli baronlar ve lordlar aracılığıyla hüküm sürdü. Latincede amicitia olarak adlandırılan siyasi dostluklar 12. yüzyılda önemliydi ve Henry, gerektiğinde krallığındaki çeşitli gruplardaki arkadaşları arasında arabuluculuk yaparak ve ona sadık olanları ödüllendirerek, bunların geniş bir yelpazesini sürdürdü. Ayrıca kendisine karşı çıkan baronları cezalandırmakla da ünlüydü ve olaylar hakkında kendisine rapor veren muhbirler ve casuslardan oluşan etkili bir ağ sürdürüyordu. Henry sert, sağlam bir hükümdardı, ancak çağına göre aşırı değildi. Zamanla, baronlar üzerindeki kontrolünün derecesini artırdı, düşmanlarını ortadan kaldırdı ve tarihçi Warren Hollister'ın tanımladığı gibi "yeniden inşa edilen baronluk" ağırlıklı olarak sadık ve Kral'a bağımlı olana kadar arkadaşlarını destekledi.
Henry'nin gezici kraliyet sarayı çeşitli bölümlerden oluşuyordu. Kalbinde, domus adı verilen ev halkı vardı; daha geniş bir grup olarak adlandırıldı ve sarayın resmi toplantılarına curia adı verildi.Domus birkaç bölüme ayrıldı. Şansölye başkanlığındaki şapel, kraliyet belgeleriyle ilgileniyordu, oda mali işlerle ilgileniyordu ve baş mareşal seyahat ve konaklamadan sorumluydu.Familia regis, Henry'nin daha geniş bir sosyal geçmişe sahip olan ve gerektiğinde İngiltere ve Normandiya'da konuşlandırılabilen birkaç yüze kadar güçlü atlı ev birliklerini içeriyordu. Başlangıçta Henry, babasının curia'sında düzenli taç takma törenleri uygulamasına devam etti, ancak yıllar geçtikçe daha seyrek hale geldi. Henry'nin sarayı büyük ve gösterişliydi, sakladığı egzotik hayvanlardan oluşan özel hayvanat bahçesi de dahil olmak üzere sergilenen bir dizi değerli hediyeyle büyük yeni binaların ve kalelerin inşasını finanse ediyordu. Canlı bir topluluk olmasına rağmen, Henry'nin sarayı önceki krallarınkinden daha sıkı kontrol ediliyordu. William Rufus döneminde norm olduğu gibi, katı kurallar kişisel davranışları kontrol ediyordu ve saray üyelerinin komşu köyleri yağmalamasını yasaklıyordu.
Henry, kraliyet adalet sisteminin önemli ölçüde genişletilmesinden sorumluydu. İngiltere'de Henry, mevcut Anglo-Sakson adalet sisteminden, yerel yönetimden ve vergilerden yararlandı, ancak onu ek merkezi hükûmet kurumlarıyla güçlendirdi. Salisbury'li Roger, 1110'dan sonra kraliyet maliyesini geliştirmeye başladı ve onu, Kral'ın şeriflerdeki gelirlerini toplamak ve denetlemek için kullandı. Henry yönetiminde gezici yargıçlar ortaya çıkmaya başladı, ülke çapında seyahat ederek yönetti ve daha birçok yasa resmi olarak kaydedildi. Henry, hem para cezalarından hem de ücretlerden kraliyet adaletinin genişletilmesinden artan gelir elde etti. Hayatta kaldığı bilinen ilk , kraliyet harcamalarını kaydeden 1130 tarihlidir. Henry, 1107, 1108 ve 1125'te madeni parayı yeniden düzenledi ve paranın değerini düşürmekten suçlu bulunan İngiliz madeni paracılara ağır bedensel cezalar verdi. Normandiya'da, 1106'dan sonra, bir Norman yargıçları organı ve İngiltere'dekine benzer bir maliye sistemi aracılığıyla yasa ve düzeni yeniden sağladı. Norman kurumları, İngiltere'dekinden daha yavaş olmasına rağmen, Henry altında ölçek ve kapsam olarak büyüdü. Henry'nin sistemini yöneten yetkililerin çoğuna "yeni adamlar" deniyordu, yönetici olarak kademelerde yükselen, adaleti veya kraliyet gelirlerini yöneten nispeten düşük statüde doğan kişilerdiler.
Kilise ile İlişkiler
Kilise ve Kral
Henry'nin yönetme yeteneği, hem İngiltere'nin hem de Normandiya'nın yönetiminin anahtarını oluşturan Kilise ile yakından bağlantılıydı ve bu ilişki, hükümdarlığı boyunca önemli ölçüde değişti. Fatih William, Kral'ın yakın meslektaşı ve danışmanı olan Canterbury Başpiskoposu Lanfranc'ın desteğiyle İngiliz Kilisesi'nde reform yapmıştı. William Rufus altında bu düzenleme çöktü, Kral ve Başpiskopos Anselmus yabancılaştı ve Anselmus sürgüne gitti. Henry ayrıca Kilise reformuna da inanıyordu, ancak İngiltere'de iktidara geldiğinde, yatırım tartışmasına karıştı.
Argüman, kimin yeni bir piskoposa asa ve yüzüğü vermesi gerektiği ile ilgiliydi: geleneksel olarak, bu, Kral tarafından kraliyet gücünün sembolik bir gösterimi için gerçekleştirilmişti, ancak Papa II. Urbanus, 1099'da bu uygulamayı yalnızca papalığın yapabileceğini savunarak kınamıştı. Bu görevi yalnızca papalığın yerine getirebileceğini savunarak ve din adamlarının yerel geçici yöneticilerine biat etmemesi gerektiğini ilan etti. Anselmus, Urban'ın açıklamasını duyduktan sonra 1100 yılında sürgünden İngiltere'ye döndü ve Henry'ye Papa'nın isteklerine uyacağını bildirdi. Henry zor durumdaydı. Bir yandan sembolizm ve saygı onun için önemliydi; Öte yandan, ağabeyi Robert ile mücadelesinde Anselmus'un desteğine ihtiyacı vardı.
Anselmus, Henry'nin onu gelecekteki bir kraliyet uzlaşmasına dair belirsiz bir güvence karşılığında teslim olmaya ikna etme girişimlerine rağmen, papalık kararnamesinin mektubuna sıkı sıkıya bağlı kaldı. Anselmus'un sürgüne geri dönmesi ve Henry'nin mülklerinin gelirlerine el koymasıyla meseleler kızıştı. Anselmus aforoz tehdidinde bulundu ve Temmuz 1105'te iki adam nihayet çözüm için müzakere etti. Henry'nin din adamlarına yatırım yapma hakkından vazgeçtiği, ancak onlardan İngiltere'de ellerinde tuttukları toprak mülkleri olan geçicilikler için gelip saygı gösterme geleneğini sürdürdüğü, piskoposların dini olmayan ve dini güçleri arasında bir ayrım yapıldı. Bu argümana rağmen ikili, örneğin Dük Robert'ın 1101'i işgaliyle başa çıkmak için bir araya gelerek ve 1102 ve 1108'de büyük reform konseyleri düzenleyerek yakın bir şekilde çalıştı.
Canterbury ve York Başpiskoposları arasında uzun süredir devam eden bir anlaşmazlık, Anselmus'un halefi altında alevlendi. Geleneksel olarak iki kurumun en kıdemlisi olan Canterbury, York Başpiskoposunun resmi olarak Başpiskoposlarına itaat sözü vermesi gerektiğini uzun süredir tartışmıştı, ancak York, iki piskoposluğun İngiliz Kilisesi içinde bağımsız olduğunu ve böyle bir sözün gerekli olmadığını savundu. Henry, İngiltere'nin tek bir dini yönetim altında kalmasını sağlamak için Canterbury'nin önceliğini destekledi, ancak Papa, York örneğini tercih etti. Konu, Henry'nin York Başpiskoposu ile kişisel dostluğu ve Kral'ın davanın kraliyet kontrolünün ötesinde bir papalık mahkemesinde sonuçlanmamasını istemesi nedeniyle karmaşıktı. Bununla birlikte Henry, Fransa Kralı Louis ile mücadelesinde Papalığın desteğine ihtiyaç duydu ve bu nedenle Thurstan'ın 1119'da Rheims Konseyi'ne katılmasına izin verdi; burada Thurstan, Canterbury'ye karşı herhangi bir görevden bahsetmeden Papa tarafından kutsandı. Henry, bunun Thurstan'ın daha önce verdiği güvencelere aykırı olduğuna inanıyordu ve ertesi yıl Kral ve Başpiskopos müzakereli bir çözüme ulaşana kadar onu İngiltere'den sürgüne gönderdi.
Taht anlaşmazlığından sonra bile Henry, yeni İngiliz ve Norman piskoposlarının ve başpiskoposlarının seçiminde önemli bir rol oynamaya devam etti. Yetkililerinin çoğunu piskoposluğa atadı ve tarihçi Martin Brett'in öne sürdüğü gibi, "Bürokratlarından bazıları mutlak güvenle bir piskoposluğu dört gözle bekleyebilirdi". Henry'nin şansölyeleri ve kraliçelerininkiler Durham, Hereford, Londra, Lincoln, Winchester ve Salisbury'nin piskoposları oldular. Henry, danışman olarak bu piskoposlardan giderek daha fazla yararlandı - özellikle de Salisbury'li Roger - esas olarak Canterbury Başpiskoposuna güvenme şeklindeki önceki geleneği bozdu. Sonuç, Henry'nin dikkatli bir şekilde etkide bulunabileceği, politikanın temel meselelerini tartışmak için genel konseyler toplayabileceği, uyumlu bir yöneticiler organıydı. Bu istikrar, 1125'ten sonra, Kilise'nin üst düzey pozisyonlarına, genellikle daha reformist görüşlere sahip daha geniş bir aday yelpazesi enjekte etmeye başladığında biraz değişti ve bu neslin etkisi, Henry'nin ölümünden sonraki yıllarda hissedilecekti.
Kişisel İnançlar ve Dindarlık
Dönemin diğer yöneticileri gibi, Henry de Kilise'ye bağışta bulundu ve çeşitli dini toplulukları himaye etti, ancak çağdaş tarihçiler onu alışılmadık derecede dindar bir kral olarak görmediler. Bununla birlikte, kişisel inançları ve dindarlığı hayatı boyunca gelişmiş olabilir. Henry her zaman dine ilgi duymuştu, ancak sonraki yıllarında ruhani meselelerle çok daha fazla ilgilenmeye başlamış olabilir. Eğer öyleyse, düşüncesindeki büyük değişiklikler, oğlu William Adelin'in öldüğü 1120'den ve kızının evliliğinin çöküşün eşiğine geldiği 1129'dan sonra meydana gelmiş gibi görünüyor.
Dini reformun bir savunucusu olarak Henry, Kilise içindeki reformist gruplara kapsamlı bir şekilde bağışta bulundu. Muhtemelen entelektüel nedenlerle, keskin bir destekçisiydi. Cluny'deki manastıra para bağışladı ve 1120'den sonra bir Cluniac kuruluşu olan cömertçe bağışta bulundu. Reading'in inşaatı 1121'de başladı ve Henry, onu hanedan soyunun bir sembolü haline getirerek zengin topraklar ve kapsamlı ayrıcalıklar bahşetti. Ayrıca, katip topluluklarının Augustinus kanonlarına dönüştürülmesini, cüzzamlılar için hastanelerin kurulmasını, manastırların sağlanmasını ve ve karizmatik tarikatlarını genişletmeyi teşvik etmeye odaklandı. Hevesli bir eski eser koleksiyoncusuydu ve 1118'de Konstantinopolis'e Bizans eşyalarını toplamak için bir elçi gönderdi. Bunların bir kısmı Reading Manastırı'na bağışlandı.
Geç Saltanat, 1107–1135
Kıta ve Galler siyaseti, 1108–1114
Normandiya, 1108'den sonra Fransa, Anjou ve Flanders'dan artan bir tehditle karşı karşıya kaldı. Kral VI. Louis, 1108'de Fransız tahtına geçti ve merkezi kraliyet gücünü yeniden savunmaya başladı. Louis, Henry'den kendisine saygı göstermesini ve Normandiya sınırındaki iki tartışmalı kalenin tarafsız kale muhafızlarının kontrolüne verilmesini istedi. Henry reddetti ve Louis bir orduyu seferber ederek karşılık verdi. Bazı tartışmalardan sonra, iki kral bir ateşkes müzakere etti ve temel sorunları çözümsüz bırakarak savaşmadan geri çekildi., 1109'da Anjou'da iktidarı ele geçirdi ve Angevin otoritesini yeniden inşa etmeye başladı. Maine kontluğunu miras aldı, ancak Henry'yi efendisi olarak tanımayı reddetti ve bunun yerine Louis ile ittifak kurdu. Flanders'lı II.Robert de 1111'deki ölümünden önce kısa bir süre ittifaka katıldı.
1108'de Henry, altı yaşındaki kızı Matilda'yı geleceğin Kutsal Roma İmparatoru V. Henry ile nişanladı. Kral Henry için bu prestijli bir evlilikti; V. Henry, İngiltere ve Normandiya'dan 6.666 sterlinlik bir çeyiz aldığı için, mali durumunu düzeltmek ve İtalya'ya bir keşif gezisini finanse etmek için bir fırsattı. Bu parayı toplamak zor oldu ve İngiltere'de özel bir "yardım" veya vergi uygulanmasını gerektirdi. Matilda, 1110'da Alman kraliçesi olarak taç giydi.
Henry, kendi destekçi ağını Norman sınırlarının ötesine genişleterek Fransız ve Angevin tehdidine yanıt verdi. Güvenilmez olduğu düşünülen bazı Norman baronları tutuklandı veya mülksüzleştirildi ve Henry, kaybedilen mülklerini komşu topraklardaki, özellikle de Maine'deki potansiyel müttefiklerine rüşvet vermek için kullandı. 1110 civarında Henry, genç tutuklamaya çalıştı, ancak William'ın akıl hocaları, o götürülemeden onu Flanders'e götürdü. Bu sıralarda, Henry muhtemelen kendisini Normandiya Dükü olarak adlandırmaya başladı. Bellême'li Robert bir kez daha Henry'nin aleyhine döndü.1112'de Henry'nin sarayına yeni bir Fransız büyükelçisi olarak girdiğinde tutuklandı ve hapsedildi.
1111 ile 1113 yılları arasında Fransa ve Anjou'da isyanlar patlak verdi ve Henry, ayaklanmada Louis'in yanında yer alan yeğeni Kont II.Theobald'u desteklemek için Normandiya'ya geçti. Louis'i diplomatik olarak izole etmek amacıyla Henry, küçük oğlu William Adelin'i Fulk'un kızı Matilda ile nişanladı ve gayri meşru kızı Matilda'yı Brittany Dükü III. Conan ile evlendirerek sırasıyla Anjou ve Bretonya ile ittifaklar kurdu. Louis geri adım attı ve Mart 1113'te Henry ile bir barış anlaşması yapmak için Gisors yakınlarında bir araya geldi, Henry'ye tartışmalı kaleleri verdi ve Henry'nin Maine, Bellême ve Bretonya'da ki derebeyliğini onayladı.
Bu arada, Galler'deki durum kötüleşiyordu. Henry, 1108'de Güney Galler'de bir sefer düzenleyerek bölgedeki kraliyet gücünü dışarı attı ve Pembroke çevresindeki bölgeyi Flemings ile kolonileştirdi. 1114'te, yerleşik Norman lordlarından bazıları saldırı altındayken, Orta Galler'de elinde tuttuğu siyasi rehinelerden birini kör etti ve Kuzey Galler'de , Chester Kontu'nun gücünü tehdit etti. Henry o yıl Galler'e üç ordu gönderdi; Gilbert Fitz Richard güneyden bir kuvvete liderlik ediyor, İskoçya Kralı Alexander kuzeyden baskı yapıyor ve Henry Orta Galler'e ilerliyordu. Owain ve Gruffudd barış istedi ve Henry siyasi bir uzlaşmayı kabul etti. Galler Yürüyüşlerini kendi atadığı kişilerle güçlendirerek sınır bölgelerini güçlendirdi.
İsyan, 1115–1120
Henry, VI. Louis'i oğlunun saygısı karşılığında oğlu William Adelin'i gelecekteki meşru Normandiya Dükü olarak kabul etmeye ikna etmeye çalıştı. Henry, 1115'te Normandiya'ya geçti ve sadakat yemini etmek için Norman baronlarını topladı; ayrıca Louis ile neredeyse başarılı bir şekilde bir anlaşma müzakere etti ve William'ın büyük miktarda para karşılığında Dükalık hakkını onayladı. Ancak, müttefiki tarafından desteklenen Louis, bunun yerine Dükalığın meşru varisi olarak gördüğünü açıkladı.
Henry, Louis'in saldırısı altındaki Theobald'i desteklemek için bir orduyla Normandiya'ya döndükten sonra savaş çıktı. Henry ve Louis, sınır boyunca birbirlerinin kasabalarına baskın düzenlediler ve daha sonra, muhtemelen 1116'da daha geniş bir çatışma çıktı. Fransız, Flaman ve Angevin güçleri Normandiya kırsalını yağmalamaya başladığında Henry savunmaya itildi. Montfort'lu III. Amaury ve diğer birçok baron, Henry'ye karşı ayaklandı ve kendi evinden bir suikast planı vardı. Henry'nin karısı Matilda 1118'in başlarında öldü, ancak Normandiya'daki durum Henry'nin cenaze için İngiltere'ye dönememesine yetecek kadar baskı yapıyordu.
Henry, asi baronlara karşı seferler düzenleyerek ve Theobald ile ittifakını derinleştirerek yanıt verdi. Flanders'lı Baldwin savaşta yaralandı ve Eylül 1118'de öldü, kuzeydoğudan Normandiya üzerindeki baskıyı hafifletti. Henry, Alençon şehrinde bir isyanı bastırmaya çalıştı, ancak Fulk ve Angevin ordusu tarafından yenildi. Alençon'dan geri çekilmek zorunda kalan Henry'nin konumu, kaynakları aşırı gerildikçe ve daha fazla baron davasını terk ettikçe endişe verici bir şekilde kötüleşti. 1119'un başlarında, Breteuil'li Eustace ve Henry'nin kızı Juliana, baron ayaklanmasına katılmakla tehdit etti. Çatışmayı önlemek için rehineler değiş tokuş edildi, ancak ilişkiler bozuldu ve her iki taraf da tutsaklarını sakat bıraktı. Henry saldırdı ve Juliana'nın babasını arbaletle öldürme girişimine rağmen Eure, Breteuil kasabasını aldı. Sonrasında Henry, çiftin Normandiya'daki neredeyse tüm topraklarına el koydu.
Henry'nin durumu Mayıs 1119'da, sonunda William Adelin ile Fulk'un kızı Matilda ile evlenmeyi kabul ederek ve Fulk'a büyük miktarda para ödeyerek Fulk'u taraf değiştirmeye ikna ettiğinde iyileşti. Fulk, Maine Kontluğunu Henry'nin gözetiminde bırakarak Levant'a gitti ve Kral, kalan düşmanlarını ezmeye odaklanmakta özgürdü. Yaz boyunca Henry, Louis'in ordusuyla karşılaştığı ve Brémule Savaşı ile sonuçlanan Vexin'e ilerledi. Henry, gözcüleri konuşlandırmış ve ardından birliklerini dikkatlice oluşturulmuş birkaç atlı şövalye hattı halinde organize etmiş görünüyor. Henry'nin kuvvetlerinin aksine, Fransız şövalyeleri atlı kaldı; aceleyle Anglo-Norman mevzilerine saldırdılar, savunmanın ilk sırasını aştılar ama sonra Henry'nin ikinci şövalye hattına karıştılar. Etrafı sarılan Fransız ordusu çökmeye başladı. Yakın dövüşte Henry bir kılıç darbesiyle vuruldu ama zırhı onu korudu. Louis ve William Clito savaştan kaçarak Henry'yi zaferle Rouen'e dönmeye bıraktı.
Savaş, bu muharebeden sonra yavaş yavaş azaldı ve Louis, Normandiya konusundaki anlaşmazlığı Ekim ayında Papa II. Callixtus'un Reims'teki konseyine götürdü. Henry, Normandiya'yı sonradan alması ve müteakip yönetimiyle ilgili bir dizi Fransız şikayetiyle karşı karşıya kaldı ve Rouen Başpiskoposu Geoffrey tarafından savunulmasına rağmen Henry'nin davası, konseyin Fransız yanlısı unsurları tarafından reddedildi. Ancak Callixtus, Louis'i desteklemeyi reddetti ve yalnızca iki yöneticiye barış aramalarını tavsiye etti. Amaury de Montfort, Henry ile anlaştı, ancak Henry ve William Clito, karşılıklı olarak tatmin edici bir uzlaşma bulamadılar. Haziran 1120'de Henry ve Louis, İngiltere Kralı için avantajlı şartlarda resmen barış yaptılar: William Adelin, Louis'e saygılarını sundu ve karşılığında Louis, William'ın Dükalık üzerindeki haklarını onayladı.
Veraset Krizi, 1120–1124
Henry'nin halefiyet planları, 25 Kasım 1120'de Beyaz Gemi'nin batmasıyla kaosa sürüklendi. Henry, akşamın erken saatlerinde İngiltere'ye gitmek üzere Barfleur limanından ayrılmıştı ve William Adelin ve sarayın genç üyelerinin birçoğunu o geceyi ayrı bir gemi olan Beyaz Gemi ile takip etmeleri için arkada bırakmıştı. Hem mürettebat hem de yolcular sarhoştu ve limanın hemen dışında gemi batık bir kayaya çarptı. Gemi battı ve 300 kadar insanı öldürdü, hayatta kalan tek kişi Rouen'den bir kasaptı. Henry'nin saray halkı başlangıçta William'ın ölümünü Kral'a bildirmekten çok korkmuştu. Sonunda kendisine söylendiğinde, kederle yere yığıldı.
Felaket Henry'yi meşru bir oğlu olmadan bıraktı, yeğenleri artık mümkün olan en yakın erkek varisleriydi. Henry, yeni bir oğlu olma ihtimalini açarak, Louvain'li Adeliza adında yeni bir eş alacağını duyurdu ve ikisi, Ocak 1121'de Windsor Kalesi'nde evlendi. Görünüşe göre Henry onu çekici olduğu ve prestijli bir asil soydan geldiği için seçmiş. Görünüşe göre Adeliza, Henry'ye düşkündü ve muhtemelen bir çocuğa hamile kalma şansını en üst düzeye çıkarmak için seyahatlerinde ona katıldı. Beyaz Gemi felaketi, Chester Kontu Richard'ın boğulmasının liderliğindeki bir isyanı teşvik ettiği Galler'de yeni bir çatışma başlattı. Henry o yaz Kuzey Galler'e bir orduyla müdahale etti ve bir Galli okuyla vurulmasına rağmen, sefer bölge genelinde kraliyet gücünü yeniden teyit etti.
Henry'nin, oğlu William'ın Fulk'un kızı Matilda ile evlenmesine dayanan Anjou ile ittifakı dağılmaya başladı. Fulk, Levant'tan döndü ve Henry'den Matilda'yı ve çeyizini, Maine'deki bir dizi malikane ve tahkimatı iade etmesini istedi. Matilda, Anjou'ya gitmek için ayrıldı, ancak Henry, çeyizin aslında Fulk'un eline geçmeden önce kendisine ait olduğunu savundu ve bu nedenle mülkleri Anjou'ya geri vermeyi reddetti. Fulk, kızı Sibylla ile William Clito'yu evlendirdi ve onlara Maine'i verdi. Amaury de Montfort, Fulk ile ittifak kurup 1123'te Norman-Anjou sınırında bir isyana önderlik ettiğinde bir kez daha çatışma çıktı. Amaury'ye, Henry'nin eski müttefiki Meulanlı Robert oğullarından biri olan Waleran de Beaumont liderliğindeki birkaç başka Norman baronu katıldı.
Henry, Gloucesterli Robert ve Ranulf le Meschin'i Normandiya'ya gönderdi ve ardından 1123'ün sonlarında müdahale etti. Dükalık'ta kışı geçirmeden önce asi kalelerini kuşatma sürecine başladı. 1124 baharında sefer yeniden başladı. Bourgthéroulde savaşında, Bernay, Eure'nin kale muhafızı Odo Borleng, Kral'ın ordusuna liderlik etti ve isyancıların Beaumont-le-Roger'daki isyancı üssünden ayrılarak Brotonne ormanından geçerken onları pusuya düşürmesine izin verdiğine dair istihbarat aldı. Waleran kraliyet güçlerine saldırdı, ancak şövalyeleri Odo'nun okçuları tarafından kesildi ve isyancılar hızla bunaldı. Waleran yakalandı ama Amaury kaçtı. Henry isyanın geri kalanını silip süpürdü, bazı asi liderleri kör etti - o zamanlar infazdan daha merhametli bir ceza olarak görülüyordu - ve son asi kalelerini geri aldı. Papalığın William Clito ve Sibylla'nın evliliğini akrabalık nedeniyle iptal etmesi karşılığında Papa Callixtus'a büyük miktarda para ödedi.
Veraset Planları, 1125–1134
Henry ve Adeliza herhangi bir çocuk sahibi olmadılar, bu da olası açıklamaya dair şehvetli spekülasyonlara yol açtı ve hanedanın geleceği risk altında görünüyordu. Henry olası bir varisi yeğenleri arasında aramaya başlamış olabilir. Blois'li Stephen'ı olası bir seçenek olarak görmüş olabilir ve belki de buna hazırlık olarak, Stephen için zengin bir mirasçı olan Matilda ile faydalı bir evlilik ayarlamıştır. Yakın müttefiki Blois'li Theobald da Henry'den yana olduğunu hissetmiş olabilir. Kral Louis'in tercih ettiği seçim olan William Clito, Henry'ye karşı kaldı ve bu nedenle uygun değildi. Henry, gayri meşru oğlu Gloucesterli Roberti de olası bir aday olarak görmüş olabilir, ancak İngiliz geleneği buna olumsuz bakardı.
Henry'nin planları, İmparatoriçe Matilda'nın kocası İmparator Henry 1125'te öldüğünde değişti. Kral, ertesi yıl kızını İngiltere'ye geri çağırdı ve bir erkek varis olmadan ölürse, onun halefi olacağını ilan etti. Anglo-Norman baronları, 1126 Noel'inde Westminster'da bir araya toplandılar ve burada Matilda'yı ve gelecekte sahip olabileceği herhangi bir meşru varisi tanımaya yemin ettiler. Bir kadını bu şekilde potansiyel bir varis olarak öne sürmek alışılmadık bir durumdu: İngiliz sarayında Matilda'ya muhalefet devam etti ve Louis, onun adaylığına şiddetle karşı çıktı.
1127'de, çocuksuz Flanders Kontu I. Charles öldürüldüğünde, yerel bir veraset krizi yarattı ve yeni bir çatışma çıktı. Kral Louis tarafından desteklenen William Clito, Flamanlar tarafından yeni hükümdarları olması için seçildi. Bu gelişme potansiyel olarak Normandiya'yı tehdit etti ve Henry, William'ın Flaman rakiplerinin iddialarını destekleyerek Flanders'da bir vekalet savaşını finanse etmeye başladı. Henry, William ile Fransız ittifakını bozmak için 1128'de Fransa'ya bir saldırı düzenleyerek Louis'in William'a yardımını kesmeye zorladı. William, Temmuz ayında beklenmedik bir şekilde öldü, Henry'nin yönetimine son büyük meydan okuyanı ortadan kaldırdı ve Flanders'daki savaşı durma noktasına getirdi. William olmadan, Normandiya'daki baronluk muhalefetinin bir lideri yoktu. Fransa ile yeni bir barış yapıldı ve Henry nihayet 1123 isyanından kalan mahkûmları, kraliyet sarayına rehabilite edilen Meulan'lı Waleran da dahil olmak üzere serbest bırakmayı başardı.
Bu arada Henry, bu kez Matilda'yı Fulk'un en büyük oğlu Geoffrey ile evlendirerek Anjou'lu Fulk ile ittifakını yeniden kurdu. Çift 1127'de nişanlandı ve ertesi yıl evlendi. Henry'nin Geoffrey'in gelecekte İngiltere veya Normandiya üzerinde herhangi bir hak iddia etmesini isteyip istemediği bilinmiyor ve muhtemelen damadının statüsünü kasıtlı olarak belirsiz tutuyordu. Benzer şekilde, Matilda'ya çeyizinin bir parçası olarak bir dizi Normandiya kalesi verilmiş olsa da, çiftin bunları fiilen ne zaman ele geçireceği belirtilmemişti. Fulk, 1129'da Anjou'dan Kudüs'e gitmek üzere ayrıldı ve Geoffrey'i Anjou ve Maine Kontu ilan etti. Çift birbirinden pek hoşlanmadığı ve tartışmalı kaleler bir çekişme noktası olduğu için evlilik zor oldu ve Matilda o yıl Normandiya'ya geri döndü. Henry, ayrılıktan Geoffrey'i sorumlu tutmuş gibi görünüyor, ancak 1131'de çift barıştı. Matilda, Henry'yi çok memnun edecek ve rahatlatacak şekilde, 1133 ve 1134'te Henry ve adında iki erkek çocuk doğurdu.
Ölüm ve Miras
Ölüm
Henry, Matilda ve Geoffrey arasındaki ilişkiler, Kral'ın son yıllarında giderek gerginleşti. Matilda ve Geoffrey, İngiltere'de gerçek bir destekten yoksun olduklarından şüpheleniyorlardı. 1135'te Henry'yi Normandiya'daki kraliyet kalelerini o hala hayattayken Matilda'ya teslim etmeye çağırdılar ve Norman soylularının ona derhal bağlılık yemini etmesi konusunda ısrar ettiler, böylece Henry'nin ölümünden sonra çifte daha güçlü bir konum verilecekti. Henry, muhtemelen Geoffrey'in Normandiya'da iktidarı ele geçirmeye çalışacağı endişesiyle bunu yapmayı öfkeyle reddetti. Güney Normandiya'daki baronlar arasında Ponthieu Kontu III. William liderliğindeki yeni bir isyan patlak verdi ve bunun üzerine Geoffrey ve Matilda isyancıları desteklemek için müdahale etti.
Henry, sonbahar boyunca güney sınırını güçlendirerek sefer düzenledi ve ardından Kasım ayında, görünüşe göre hala sağlıklıydı. Biraz avlanmanın tadını çıkarmak için Lyons-la-Forêt'e gitti. Orada hastalandı - tarihçi Henry of Huntingdon'a göre, doktorunun tavsiyesine karşı çok fazla ("fazlasıyla") yedi - ve durumu bir hafta içinde kötüleşti. Durum ölümcül göründüğünde, Henry itirafta bulundu ve Gloucesterli Robert ve sarayın diğer üyelerinin de katıldığı Amiens Başpiskoposu Hugh'u çağırdı. Geleneklere uygun olarak, Henry'nin ödenmemiş borçlarını kapatmak ve ödenmemiş müsadere cezalarını iptal etmek için hazırlıklar yapıldı. Kral 1 Aralık 1135'te öldü ve cesedi, mumyalandı. Baronlar eşliğinde Rouen'e götürüldü; bağırsakları yerel olarak Notre-Dame du Pré manastırına gömüldü ve korunan ceset, Reading Manastırı'na gömüldüğü İngiltere'ye götürüldü. Fakat bu manastır İngiltere'de Protestan Reformu döneminde yıkılmış ve Henry'nin mezarı da kaybolmuştur.
Henry'nin çabalarına rağmen, miras tartışmalıydı. Kralın ölümüyle ilgili haberler yayılmaya başladığında, Geoffrey ve Matilda, Gloucesterli Robert gibi bir dizi Matilda destekçisinin de dahil olduğu kraliyet ordusuna karşı yürüttükleri seferde isyancıları desteklemek için Anjou'da bulunuyorlardı. Bu baronların çoğu, kral düzgün bir şekilde gömülene kadar Normandiya'da kalmaya yemin etmişti, bu da onların İngiltere'ye dönmelerini engelledi. Norman soyluları, Theobald'ı kral ilan etmeyi tartıştı. Theobald'ın küçük erkek kardeşi Stephen, askeri ailesiyle birlikte hızla Boulogne'dan İngiltere'ye geçti. Hugh Bigod, Henry'nin ölüm döşeğindeyken baronları Matilda'ya yeminlerinden döndüğüne ve kardeşi Henry'nin yardımıyla Stephen'ın İngiltere'de iktidarı ele geçirdiğine ve 22 Aralık'ta kral olarak taç giydiğine dair şüpheli bir şekilde yazdı. Matilda İngiltere ve Normandiya üzerindeki iddiasından vazgeçmedi, önce Stephen'ın taç giyme törenine izin verme kararına karşı Papa'ya başvurdu ve ardından 1135 ile 1153 arasında Anarşi olarak bilinen uzun süreli bir iç savaş başlatmak için İngiltere'yi işgal etti.
Tarih Yazımı
Tarihçiler, tarihçilerin kayıtları da dahil olmak üzere Henry hakkında bir dizi kaynaktan yararlandılar; erken boru ruloları dahil olmak üzere diğer belgesel kanıtlar; ve hayatta kalan binalar ve mimarilerden yararlandılar. Henry'nin hayatındaki olayları anlatan üç ana vakanüvis Malmesburyli William, Orderic Vitalis ve Huntingdonlu Henry idi, ancak her biri kayıtlarına kapsamlı sosyal ve ahlaki yorumlar dahil etti ve diğer popüler eserlerden bir dizi edebi araç ve klişe olay ödünç aldı. Diğer tarihçiler arasında Eadmer, Hugh Chanter, Abbot Suger ve Welsh Brut'un yazarları yer alır. Dönemin tüm kraliyet belgeleri günümüze ulaşmadı, ancak bazı erken mali kayıtların yanı sıra bir dizi kraliyet eylemi, tüzük, yazı ve mektup var. O zamandan beri bunlardan bazılarının sahte olduğu keşfedildi ve diğerleri sonradan değiştirildi veya tahrif edildi.
Henry'nin modern tarihleri, 1960'ların başlarında Richard Southern'ın çalışmalarıyla başladı, ardından 20. yüzyılın geri kalanında İngiltere'deki hükümdarlığından çok sayıda temaya yönelik kapsamlı araştırmalar ve Normandiya'daki yönetimine ilişkin çok daha sınırlı sayıda çalışma izledi. Henry'nin yalnızca iki büyük, modern biyografisi üretildi; C. Warren Hollister'ın 2001'deki ölümünden sonra yayınlanan cildi ve Judith Green'in 2006 çalışmasıydı.
Henry'nin kişiliğinin tarihçiler tarafından yorumlanması zamanla değişti. Austin Poole ve Richard Southern gibi daha önceki tarihçiler, Henry'yi zalim, gaddar bir hükümdar olarak görüyorlardı. Hollister ve Green gibi daha yakın tarihli tarihçiler, onun adalet uygulamasını, özellikle günün standartlarına aykırı olduğunda çok daha sempatik bir şekilde görüyorlar, ancak Green bile Henry'nin "birçok açıdan son derece tatsız" olduğunu kaydetti ve Alan Cooper şunu gözlemledi: birçok çağdaş vakanüvis muhtemelen Kral'dan çok fazla eleştiride bulunamayacak kadar korkuyordu. Tarihçiler ayrıca Henry'nin idari reformlarının ne ölçüde Hollister ve John Baldwin'in sistematik, "idari krallık" olarak adlandırdıkları şeyin bir girişini oluşturduğunu veya bakış açısının temelde geleneksel kalıp kalmadığını tartıştılar.
Ailesi ve Çocukları
Meşru
Matilda ve William'a ek olarak, Henry'nin muhtemelen ilk karısı İskoçyalı Matilda'dan Richard adında çok yaşamamış bir oğlu vardı. Henry ve ikinci karısı Louvain'li Adeliza'nın çocukları yoktu.
Gayrimeşru
Henry'nin çeşitli metreslerden bir dizi gayri meşru çocuğu vardı.
Oğullar
- , 1090'larda doğdu
- Richard, Ansfride'de doğdu. Lincoln Piskoposu Robert Bloet tarafından büyütüldü.
- Reginald de Dunstanville, Cornwall Kontu, 1110'larda veya 1120'lerin başında, muhtemelen Sibyl Corbet'den doğdu.
- Robert FitzEdith, Edith Forne'den doğdu.
- Gilbert FitzRoy, muhtemelen Walter Gand'ın isimsiz bir kız kardeşi veya kızının çocuğu olarak dünyaya geldi.
- William de Tracy, muhtemelen 1090'larda doğdu.
- Henry FitzRoy, muhtemelen Nest ferch Rhys'de doğdu.
- Fulk FitzRoy, muhtemelen Ansfride'da doğdu.
- William, Normandiyalı Sybilla'nın öz kardeşi, muhtemelen Reginald de Dunstanville'den doğdu.
Kızlar
- Matilda FitzRoy, Perche Kontesi.
- Matilda FitzRoy, Bretonya Düşesi.
- Juliane,Breteuil'li Eustace'in karısı, muhtemelen Ansfrida'da doğmuştur.
- Mabel, William Gouet karısı.
- Constance, Beaumont-sur-Sarthe Vikontesi.
- Aline, Matthew de Montmorency'nin karısı.
- Isabel, Pembroke Kontesi Isabel de Beaumont'un kızı.
- Sybilla de Normandy, İskoçya Kraliçesi, muhtemelen 1100'den önce doğdu.
- Matilda Fitzroy, Montivilliers Başrahibi.
- Gundrada de Dunstanville.
- Muhtemelen Rohese, Henry de la Pomerai'nin karısı.
- Emma, Guy of Laval'ın karısı.
- Adeliza, kralın kızı.
- Elizabeth Fitzroy, Galloway'li Fergus'un karısı.
- Muhtemelen Falaise'li Sibyl.
Notlar
- ^ Henry'nin doğumunun tarihlenmesi, tarihçilerin anlatımları ile ebeveynleri William ve Matilda'nın çeşitli seyahatlerinin karşılaştırılmasına bağlıdır; bunlar, Annesinin Henry'ye hamile kalabileceği ve doğurabileceği sınırlı dönemler verir. Tarihçi Warren Hollister 1068 yazını, Judith Green'i yıl sonunu tercih ediyor, ancak Henry'nin 1069'un başlarında doğmuş olması muhtemel. Selby'nin olası doğum yeri olması yerel bir geleneğe dayanıyor.
- ^ Tarihçi Orderic Vitalis, l'Aigle kasabasında Henry ile erkek kardeşleri Robert ve William Rufus arasında meydana geldiği söylenen renkli bir tartışmayı anlatıyor; Judith Green ve Warren Hollister dahil olmak üzere modern tarihçiler, hikayenin doğruluğundan şüphe etme eğilimindedir.
- ^ Tarihçi Warren Hollister, Henry'nin kaderinin ruhban sınıfı olduğundan şüphe ediyor; Judith Green daha az emin.
- ^ Kronikler, tutarı 2.000 £ veya 5.000 £ olarak bildirmede farklılık gösteriyordu, ancak sonraki tarihçiler arasında daha yaygın olarak alıntılanan rakam 5.000 £'dir.
- ^ 5.000 sterlin, yaklaşık 1,5 milyon gümüş kuruş oluşturacaktı, bu, karşı çıkılırsa Dükalık'tan kolayca çıkarılması zor bir meblağdı.
- ^ Batı Normandiya başlangıçta Henry'nin ölen kardeşi Richard için tasarlanmıştı ve Rouen'deki başkentten uygun bir şekilde uzaktaydı.
- ^ Kronikler, kuşatmanın uzunluğuna ilişkin açıklamalarında farklılık gösteriyor ve bu, 15 gün-6 haftalık bir süre öneriyor. Warren Hollister altı haftayı tercih ediyor; Judith Green, 15 günü tercih ediyor.
- ^ Henry'nin ana sefere katılmama kararı, Robert'ın güçlerinin Eu'da William Rufus'a katılmasını engelleyecek kadar güçlü olmasından kaynaklanıyor olabilir.
- ^ David Carpenter, William Rufus'un ölümünü "neredeyse kesinlikle bir kaza" olarak görüyor; Warren Hollister, "öldürmenin açık ara en olası açıklamasının basitçe ... bunun bir av kazası olması" olduğunu düşünüyor; Judith Green, "her dengede, Rufus'un bir kaza nedeniyle ölmüş olmasının büyük olasılıkla göründüğünü" savunuyor. Emma Mason, William Rufus'un Henry ya da Fransız kralının ajanları tarafından öldürüldüğü teorisine güvenerek daha şüpheli. Azınlık görüşü, Henry'yi bir "gaspçı" olarak gören Austin Poole tarafından da savunuldu; 20. yüzyılın başlarında yazarak, gerçeklerin "çirkin göründüğünü" - özellikle Tirel'in olay yerinden ayrılmasının, Henry'nin olası nedeninin ve erkek kardeşini açıkça hiçe saymasının - ve "bir komplo öneriyor gibi göründüğünü" savundu.
- ^ Tarihçiler Eadmer, Malmesbury ve Orderic, çifti yakın olarak tanımlarken, Eadmer onların aşık olduklarını belirtiyor.
- ^ Anselmus, bazı çevrelerde kraliyet evliliğinin devam etmesine izin verdiği için eleştirildi.
- ^ İkinci bir oğul öneren tek tarihçi Canterbury'li Gervase'dir.
- ^ Biseksüellik de bu sosyal grup arasında yaygındı, ancak Henry'nin erkek partnerleri olduğuna dair hiçbir kanıt yok.
- ^ Çoğu tarihçi bu meblağı 2.000 sterline eşdeğer 3.000 mark olarak bildirdi, ancak Orderic kararlaştırılan miktarı 3.000 sterlin olarak kaydetti.
- ^ Çağdaş tarihçiler, savaş için 27, 28 veya 29 Eylül'ü öneren birkaç olası tarih sağladı. Tarihçi Judith Green daha az emin olsa da, modern tarihçiler daha yaygın olarak 28 Eylül'ü kullanıyor.
- ^ Monmouth'lu Geoffrey, Historia Regum Britanniae'de Merlin'in kehanetlerini anlattığı bir bölümde Henry'yi unutulmaz bir şekilde "Adalet Aslanı"na benzetti. Belgenin kendisinde Henry'nin adı geçmemesine rağmen, tarihçiler Geoffrey'in ona atıfta bulunma niyetinde olduğu konusunda genel olarak hemfikirdir, ancak benzetmenin kendisinin farklı yorumları vardır. Örneğin Judith Green, açıklamanın olumlu olduğunu savunuyor; Alan Cooper çok daha temkinli, bu dönemde aslanların güçlü ama aynı zamanda acımasız ve zalim olarak kabul edildiğini ve bölümü çevreleyen bağlamın kesinlikle konusu hakkında pohpohlayıcı olmadığını belirtiyor.
- ^ 1124'te Henry, askerlerinden standart altı İngiliz gümüş kuruşlarıyla ödeme aldıklarına dair raporlar aldı. Salisbury'li Roger'a soruşturma yapması talimatını verdi ve suçlu bulunan madeni paracıların sağ ellerinin ve cinsel organlarının kesilmesini emretti. Cümle, Piskopos tarafından Salisbury'de infaz edildi. Çağdaş tarihçiler, Henry'nin kararlı eylemini onayladılar.
- ^ Tarihçi David Crouch, Henry'nin kilit danışmanlarının ve yetkililerinin çoğunun daha sonra Kral adına yaptıklarından pişmanlık duyduklarını ve "Kral Henry'nin mahkemesindeki yaşamın mahkumların vicdanlarına bir yük getirme eğiliminde olduğunu" gözlemlediğini belirtti.
- ^ Anselmus, hükümetin sırasıyla dünyevi ve dini haklarla yöneten Kral ve Başpiskopos olmak üzere iki öküzün çektiği bir saban olduğu metaforunu kullandı.
- ^ Henry'nin hayatının ilerleyen dönemlerinde dine karşı kişisel tutumunu değerlendirmek zordur. Tarihçi Richard Southern, iki vardiyanın 1120 ve 1129'da olmasını savundu, ancak Martin Brett 1120'yi olası bir tarih olarak reddetti ve 1129'u kilit tarih olarak tercih etti. Judith Green, sonraki dönemde vakanüvisler arasındaki modanın, yazılarının daha çok tövbe ve itiraf temalarına odaklanmak olduğunu gözlemleyerek daha temkinli davranıyor ve bu, Henry'nin düşüncesinde bir değişiklik olduğuna dair yanlış bir izlenim vermiş olabilir. Henry Mayr-Harting ayrıca orta yaş değişikliğine dair kanıtların boyutundan da şüphe ediyor, ancak daha önceki dindarlığından daha fazlasını ortaya çıkararak Henry'nin her zaman bir zamanlar sanıldığından daha dindar eğilimli olduğunu öne sürüyor.
- ^ Tarihçi Abbot Suger, olayın Henry için savaşı reddettiği için utanç verici olduğunu, ancak bunun sağlam bir askeri karar olduğunu öne sürdü.
- ^ Çeyiz, 6.666 sterline eşdeğer gümüş olarak 10.000 marktı.
- ^ Latince'de dük unvanı, kelimenin tam anlamıyla "Normanların Dükü" olan Dux Normannorum'du.
- ^ Bu seferin tarihi belirsizdir; Judith Green kesin olarak 1116'ya yerleştirirken, Warren Hollister daha az emin, 1116 ile 1118 arasına düşmesini tercih ediyor.
- ^ Şubat 1119'da, Henry'nin eski müttefikleri olan Breteuil'li Eustace ve Juliana, kendilerine Ivry-la-Bataille kalesi verilmezse isyan etmekle tehdit ettiler. Henry, Eustace'e kale sözü verdi ve iyi niyetini göstermek için rehineleri değiş tokuş etti, Eustace ve Juliana'nın kızları, kalenin polis memurunun oğluyla değiş tokuş edildi. Tarihçi Orderic Vitalis'e göre, Eustace daha sonra polis memurunun oğlunu kör etti, bunun üzerine Henry kızlarının - torunlarının - körleştirilmesine ve sakatlanmasına izin verdi. Eustace, güçlerini seferber etmeye ve Breteuil'i Henry'nin saldırısına karşı savunmaya çalıştı; buna rağmen Henry şehri aldı ve Juliana, Henry'yi tatar yayı ile öldürmeye çalıştıktan sonra kaçtı.
- ^ Batık kaya muhtemelen Quillebœuf Kayasıydı.
- ^ Henry'nin ikinci evliliğinin gerçekleşme hızı, onun Beyaz Gemi felaketinden önce bile yeniden evlenmeyi planladığını gösteriyor olabilir.
- ^ Waleran de Beaumont'un Henry'ye isyan etmesine neyin sebep olduğu belirsiz. Waleran, William Clito'nun Dükalık üzerinde haklı bir iddiası olduğuna gerçekten inanmış ve Henry'nin yönetimi altında fayda sağlama olasılığının düşük olduğunu düşünmüş olabilir.
- ^ O zamanki Orta Çağ Kilisesi yasası, yedi derece içinde evliliği yasakladı. Uygulamada, üst sınıfların çoğu bu şekilde akrabaydı, ancak evlilikleri iptal etmek için ara sıra konseye başvurulabilirdi.
- ^ Henry'nin çocuk sahibi olamaması hakkındaki söylentilerin ne olduğu ve sorunun partnerlerden birinde mi yoksa her ikisinde mi olduğu tam olarak bilinmiyor.
- ^ Ortaçağ tarihçilerinin bu yeminle ilgili açıklamaları, ayrıntılara göre değişir. Malmesbury'li William, orada bulunanların Matilda'yı baba ve anne tarafından kraliyet soyuna dayanarak meşru varis olarak tanıdıklarını anlattı; Worcesterli John, İngiltere'nin mirasının Matilda'nın meşru bir erkek varisine sahip olmasına bağlı olduğunu açıkladı; Anglo-Sakson kroniği, hem İngiltere'nin hem de Normandiya'nın mirasıyla ilgili bir yemin verildiğini ileri sürdü; ne Orderic ne de Huntingdon'lu Henry olayı hiç kaydetmedi. Bazı tarihçi kayıtları, Stephen'ın 1135'te tahtı ele geçirmesinden ve sonraki Anarşi olaylarından etkilenmiş olabilir.
- ^ Tarihçi Geoffrey White'ın 1940'larda yaptığı çalışma, Henry'nin Kathleen Thompson tarafından yapılan en son akademik araştırmasının temelini oluşturan gayri meşru çocuklarının kapsamlı bir listesini üretti.
Kaynakça
- ^ Hollister 2003. ss. 30-31.
- ^ Hollister 2003. ss. 32-40.
- ^ Carpenter 2004. s. 128.
- ^ Green 2009. s. 21.
- ^ Newman 1988. s. 54.
- ^ Hollister 2003. s. 35.
- ^ a b c d Green, Judith, (2006),Henry I. King of England and Duke of Normandy, Cambridge:Cambridge University Press, say.22. (İngilizce)
- ^ Hollister 2003, s. 37; Green 2009, s. 23.
- ^ Hollister 2003. s. 37.
- ^ Hollister 2003. ss. 37-38.
- ^ a b c Barlow 1999. s. 162.
- ^ Hollister 2003. s. 38.
- ^ a b Hollister 2003. ss. 38-39.
- ^ Hollister 2003. ss. 39-46.
- ^ Hollister 2003. s. 39.
- ^ a b Hollister 2003. s. 48.
- ^ Hollister 2003. ss. 48-49.
- ^ Hollister 2003. ss. 40, 47.
- ^ a b Hollister 2003. s. 49.
- ^ Hollister 2003, ss. 51–53; Thompson 2007, s. 19.
- ^ Hollister 2003. s. 53.
- ^ Hollister 2003. s. 50.
- ^ Hollister 2003. ss. 56-61.
- ^ Hollister 2003. ss. 57-59.
- ^ Hollister 2003. s. 56.
- ^ Hollister 2003. s. 54.
- ^ Green 2009. s. 29.
- ^ Hollister 2003. s. 61.
- ^ Hollister 2003. s. 62.
- ^ Hollister 2003. s. 65.
- ^ Hollister 2003. ss. 65-66.
- ^ Hollister 2003. ss. 66-68.
- ^ Hollister 2003. s. 68.
- ^ Hollister 2003. ss. 6-69.
- ^ Hollister 2003. s. 69.
- ^ Hollister 2003. s. 70.
- ^ a b Hollister 2003. s. 71.
- ^ a b Hollister 2003. s. 72.
- ^ Hollister 2003. s. 73.
- ^ Hollister 2003. ss. 74-76.
- ^ Hollister 2003. s. 76.
- ^ a b Hollister 2003. ss. 76-77.
- ^ Hollister 2003. s. 77.
- ^ Hollister 2003. ss. 78-79.
- ^ Hollister 2003. s. 79.
- ^ Hollister 2003. s. 80.
- ^ Hollister 2003. ss. 80-81.
- ^ Hollister 2003. ss. 81-82.
- ^ Hollister 2003, s. 82; Green 2009, s. 32.
- ^ Hollister 2003. ss. 82-83.
- ^ Hollister 2003. s. 82.
- ^ Hollister 2003. s. 85.
- ^ Hollister 2003. ss. 85-86.
- ^ Hollister 2003. ss. 86-88.
- ^ Green 2009, s. 33; Hollister 2003, s. 89.
- ^ Hollister 2003. s. 89.
- ^ Hollister 2003. ss. 90-91.
- ^ Hollister 2003. s. 96.
- ^ Hollister 2003. ss. 96-97.
- ^ Hollister 2003. s. 99.
- ^ Green 2009. s. 35.
- ^ Hollister 2003. ss. 102-103.
- ^ a b Hollister 2003. s. 103.
- ^ Hollister 2003, ss. 103–104; Carpenter 2004, s. 134; Green ss.39–41.
- ^ Hollister 2003. ss. 103-105.
- ^ Hollister 2003. s. 104.
- ^ Hollister 2003. s. 105.
- ^ Hollister 2003, ss. 104–105; Green 2009, s. 43.
- ^ Hollister 2003. ss. 104-105.
- ^ Holister. s. 106.
- ^ Hollister 2003, s.19; Green 2009, s.45.
- ^ Green 2009. ss. 45-50.
- ^ Hollister 2003. ss. 110-112.
- ^ a b Hollister 2003. s. 116.
- ^ Hollister 2003. ss. 116-117.
- ^ Hollister 2003. s. 117.
- ^ Green 2009. ss. 51-52.
- ^ a b Hollister 2003. s. 130.
- ^ Hollister 2003, s. 43; Thompson 2003, s. 134; Green 2009, s. 26.
- ^ Thompson 2007, s. 24; Huneycutt 2003, s. 27.
- ^ Hollister 2003, ss. 126–127; Green 2009, s. 58.
- ^ Hollister 2003. ss. 126-127.
- ^ Hollister 2003, ss. 127–128; Thompson 2003, s. 137.
- ^ a b c Hollister 2003. ss. 128-129.
- ^ Hollister 2003, s. 130; Thompson 2003, s. 137.
- ^ Hollister 2003, s. 130; Green 2009, s. 75.
- ^ a b Thompson 2003. s. 137.
- ^ Hollister 2003, s. 43; Green 2009, ss. 26–27, 307–309.
- ^ Hollister 2003, s. 45; Thompson 2003, s. 135.
- ^ Thompson 2003. s. 135.
- ^ Thompson 2003. ss. 130-133.
- ^ Hollister 2003, ss. 132–133; Green 2009, s. 61.
- ^ Hollister 2003. ss. 133-134.
- ^ Hollister 2003. ss. 134-135.
- ^ Hollister 2003. ss. 135-136.
- ^ Hollister 2003. s. 125.
- ^ Hollister 2003, s. 137; Green 2009, s. 63.
- ^ Hollister 2003. s. 137.
- ^ Hollister 2003. ss. 137-138.
- ^ Hollister 2003. s. 138.
- ^ a b Hollister 2003. ss. 139-140.
- ^ Hollister 2003. ss. 142-143.
- ^ Hollister 2003. s. 145.
- ^ Hollister 2003. s. 143.
- ^ Hollister 2003. ss. 143-144.
- ^ Hollister 2003. s. 157.
- ^ Hollister 2003. ss. 157-158.
- ^ Hollister 2003. ss. 158-162.
- ^ Hollister 2003. ss. 164-165.
- ^ Green 2009. ss. 74-77.
- ^ Hollister 2003. ss. 178-179.
- ^ Hollister 2003. ss. 182-183.
- ^ Hollister 2003. ss. 183-184.
- ^ Hollister 2003, s. 184; Green 2009, s. 78.
- ^ Green 2009. ss. 80-81.
- ^ a b Hollister 2003. s. 185.
- ^ Hollister 2003, ss. 184–185; Green 2009, s. 82.
- ^ Hollister 2003. s. 186.
- ^ a b Hollister 2003. s. 188.
- ^ Hollister 2003. ss. 188-189.
- ^ Hollister 2003. ss. 189-190.
- ^ Hollister 2003, s.190; Green 2009, s. 85.
- ^ Hollister 2003, s. 198; Green 2009, ss. 88–89.
- ^ a b Hollister 2003. s. 199.
- ^ Hollister 2003. ss. 199-200.
- ^ Hollister 2003. ss. 199-201.
- ^ a b Hollister 2003. s. 201.
- ^ Hollister 2003. ss. 204-207.
- ^ Hollister 2003. s. 207.
- ^ Hollister 2003. s. 205.
- ^ Hollister 2003. s. 206.
- ^ Hollister 2003. ss. 208-209.
- ^ Green 2009, s. 96; Green 2003, s. 64.
- ^ Green 2009. ss. 224-225.
- ^ Green 2009, ss. 226–227; Hollister 2003, s. 126.
- ^ Green 2009, s. 226; Davies 1990, ss. 11–12, 48–49.
- ^ Green 2009. ss. 98,105.
- ^ Green 2009. s. 228.
- ^ Green 2009. ss. 232-233.
- ^ Mayr-Harting 2011, ss. 47–48; Green 2009, s. 231.
- ^ Green 2009, ss. 232–233; Crouch 2008, s. 17.
- ^ Green 2009, s. 314; Hollister 2003, ss. 332, 334.
- ^ Hollister 2003. ss. 329, 324-347.
- ^ Green 2009, ss. 285–286; Mayr-Harting 2011, s. 69.
- ^ Green 2009, ss. 285–286.
- ^ Green 2009. ss. 286-287.
- ^ Chibnall 1992, ss. 86–89; Prestwich 1992, ss. 102–3, 118.
- ^ Green 2009, ss. 289–290.
- ^ Green 2009. ss. 294-295, 304-305.
- ^ a b Hollister 2003. ss. 330-331.
- ^ Hollister 2003. s. 350.
- ^ Hollister 2003. ss. 351-356.
- ^ Hollister 2003,. ss. 356-357.
- ^ Hollister 2003, ss. 358–359; Green 2009, s. 319; Newman 1988, s. 24.
- ^ Hollister 2003. s. 358.
- ^ Hollister 2003. s. 356.
- ^ Hollister 2003. s. 354.
- ^ Haskins 1918, ss. 86, 93, 105–106.
- ^ Newman 1988. s. 20.
- ^ Green 2009. ss. 242-243.
- ^ Vaughn 2007. s. 134.
- ^ Green 2009. s. 255.
- ^ Green 2009. s. 273.
- ^ Mayr-Harting 2011. ss. 51-53.
- ^ Mayr-Harting 2011. ss. 52-53.
- ^ Mayr-Harting 2011, s. 53; Green 2009, s. 53.
- ^ Mayr-Harting 2011, s. 53; Vaughn 2007, s. 142.
- ^ Mayr-Harting 2011, s. 53; Vaughn 2007, s. 142; Green 2009, ss. 84–88; Hollister 2003, s. 196.
- ^ Hollister 2003, s. 196.
- ^ Vaughn 2007, ss. 139–140, 144.
- ^ a b c Mayr-Harting 2011, ss. 58–59.
- ^ Mayr-Harting 2011. ss. 61-62.
- ^ Mayr-Harting 2011, s.62; Hollister 2003, ss. 272–273.
- ^ Green 2009. ss. 262-265.
- ^ Brett 1975. s. 106.
- ^ Brett 1975. ss. 106-107.
- ^ Vaughn 2007. s. 148.
- ^ Hollister 2003, ss. 371, 379; Brett 1975, ss. 110–111.
- ^ Brett 1975. ss. 111-112.
- ^ Green 2009. s. 14.
- ^ Mayr-Harting 2011, ss. 44–45; Brett 1975, s. 112.
- ^ Brett 1975, s. 112.
- ^ Green 2009. ss. 277-280.
- ^ a b Green 2009. s. 278.
- ^ Hollister 2003. ss. 435-438.
- ^ Green 2009. ss. 278-279.
- ^ Green 2009, s. 14; Bethell 1971, s. 69.
- ^ a b Hollister 2003. s. 221.
- ^ Hallam & Everard 2001, s. 153; Hollister 2003, s. 223.
- ^ a b Hollister 2003. s. 223.
- ^ Hollister 2003, ss. 221, 224; Hallam & Everard 2001, s. 67.
- ^ Hollister 2003. s. 224.
- ^ Hollister 2003. ss. 224-225.
- ^ Hollister 2003. s. 216.
- ^ Hollister 2003, ss. 216–217; Green 2009, s. 118.
- ^ Hollister 2003. s. 217.
- ^ Hollister 2003. s. 218.
- ^ Hollister 2003. s. 225.
- ^ Hollister 2003, ss. 225, 228; Green 2009, s. 121.
- ^ Hollister 2003. ss. 227-228.
- ^ Green 2003. s. 65.
- ^ Hollister 2003. ss. 226-227.
- ^ Green 2009, s. 123; Hollister 2003, s. 229.
- ^ Hollister 2003. s. 230.
- ^ Hollister 2003. ss. 231-232.
- ^ Carpenter 2004. ss. 38, 140.
- ^ a b Green 2009. s. 132.
- ^ Green 2009. ss. 132-133.
- ^ Green 2009. s. 133.
- ^ Hollister 2003. s. 238.
- ^ Hollister 2003. ss. 239-240.
- ^ a b Hollister 2003, s. 246; Green 2009, s. 135.
- ^ a b Hollister 2003, ss. 246–248; Green 2009, ss. 135, 143.
- ^ Green 2009, ss. 139–140; Hollister 2003, s. 247.
- ^ Hollister 2003, ss. 250–251.
- ^ Hollister 2003. s. 251.
- ^ a b Hollister 2003. s. 252.
- ^ Hollister 2003, s. 253; Green 2009, ss. 143, 146.
- ^ a b Hollister 2003. ss. 253-254.
- ^ Hollister 2003. ss. 254-255.
- ^ Hollister 2003. s. 261.
- ^ Hollister 2003, s. 261; Green 2009, s. 149.
- ^ Hollister 2003. ss. 263-264.
- ^ a b Hollister 2003. s. 264.
- ^ Hollister 2003, s. 264; Green 2009, s. 152.
- ^ Hollister 2003. ss. 264-265.
- ^ Hollister 2003. s. 265.
- ^ Hollister 2003, ss. 265–266; Green 2009, ss. 153–154.
- ^ Hollister 2003, s. 267; Green 2009, s. 157.
- ^ Hollister 2003. ss. 267-268.
- ^ Hollister 2003. ss. 268-269.
- ^ Hollister 2003. s. 274.
- ^ Hollister 2003. ss. 276-279.
- ^ Hollister 2003. ss. 276-277.
- ^ a b Hollister 2003. ss. 277-278.
- ^ Hollister 2003, s. 278; Green 2009, s. 167.
- ^ Hollister 2003, s. 280; Green 2009, s. 168.
- ^ Hollister 2003. s. 280.
- ^ Hollister 2003, s. 281; Thompson 2003, s. 137; Green 2009, s. 169.
- ^ a b Hollister 2003. s. 282.
- ^ a b Hollister 2003. s. 290.
- ^ Hollister 2003. s. 291.
- ^ a b Hollister 2003. s. 292.
- ^ Hollister 2003, ss. 292–293; Green 2009, s. 179.
- ^ Hollister 2003. ss. 293-294.
- ^ Hollister 2003, ss. 297–298; Green 2009, s. 184.
- ^ a b Hollister 2003. s. 300.
- ^ Hollister 2003, ss. 302–303; Green 2009, ss. 186–187.
- ^ Hollister 2003. s. 306.
- ^ Hollister 2003, ss. 308–309; Green 2009, s. 170.
- ^ Hollister 2003. s. 310.
- ^ Green 2009. s. 168.
- ^ Hollister 2003. ss. 312-313.
- ^ Hollister 2003. ss. 311-312.
- ^ Hollister 2003. s. 396.
- ^ a b Hollister 2003. s. 309.
- ^ Hollister 2003, s. 318; Green 2009, s. 191.
- ^ Green 2009. ss. 196-197.
- ^ Green 2009. s. 197.
- ^ Hollister 2003, ss. 319–321; Green 2009, ss. 197–198.
- ^ Hollister 2003. s. 321.
- ^ Hollister 2003. ss. 325-326.
- ^ Hollister 2003, s. 326; Newman 1988, ss. 57–58.
- ^ Hollister 2003. s. 323.
- ^ Hollister 2003. s. 324.
- ^ Hollister 2003, ss. 324–325; Green 2009, ss. 202–203.
- ^ Chibnall 1993. ss. 56,60.
- ^ Hollister 2003, s. 463; Chibnall 1993, s. 57.
- ^ Hollister 2003, s. 463; Green 2009, ss. 58–61.
- ^ Hollister 2003, s. 465; Green 2009, s. 213.
- ^ King 2010. ss. 38-39.
- ^ Green 2009, ss. 216–217; King 2010, s. 38; Crouch 2008, s. 162.
- ^ Barlow 1999, s. 162; Hollister 2003, s. 467.
- ^ Hollister 2003. ss. 467, 473.
- ^ Hollister 2003, ss. 467–468, 473.
- ^ Hollister 2003. s. 473.
- ^ Hollister 2003, ss. 467, 473; Green 2009, s. 220.
- ^ Hollister 2003. ss. 467, 474.
- ^ Crouch 2002. s. 246.
- ^ King 2010. ss. 47-48.
- ^ Barlow 1999, s. 163; King 2010, s. 43.
- ^ a b Warren, Wilfred L. (1973). Henry II.
- ^ King 2010. s. 43.
- ^ Carpenter 2004. ss. 169-171.
- ^ Green 2009, ss. 1–2; Newman 1988, s. 7.
- ^ Green 2009, ss. 2–5; Newman 1988, s. 7.
- ^ Green 2009. ss. 6-7.
- ^ Green 2009. s. 9.
- ^ Green 2009. s. 11.
- ^ Green 2009. ss. 14-17.
- ^ Green 2009. ss. 14-15.
- ^ Green 2009, s. 314; Southern 1962, s. 231, cited in Green 2009, s. 314; Poole 1993, s. 99.
- ^ Green 2009, s. 314; Green 1989, s. 1; Cooper 2001, s. 65; Hollister 2003, ss. 484–485.
- ^ Green 2009, ss. 15, 319; Hollister & Baldwin 1978, ss. 867–868.
- ^ Thompson 2003. ss. 141-143.
- ^ Thompson 2003. ss. 143, 146.
- ^ Thompson 2003. ss. 143-146.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Thompson 2003.
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Henry I of England ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- Green, Judith A. (2009) Henry I. King of England and Duke of Normandy Cambridge: Cambridge University Press, (İngilizce)
- Hollister, C. Warren (2003), Henry I (Yale English Monarchs Series), Yale University Press; (İngilizce)
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: II. William | İngiltere Kralı 1100-1135 | Sonra gelen: "Blois'li" Stephen |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Henry Ingilizce Henry I of England d y 1068 1069 o 1 Aralik 1135 1106 1 Aralik 1135 doneminde Normandiya Duku ve 3 Agustos 1100 1 Aralik 1135 arasinda Ingiltere Krali olarak gorev yapmistir I William in dorduncu ogluydu Latince ve Yedi ozgur sanat uzerine egitim gordu William in 1087 de olumu uzerine Henry nin agabeyleri Robert Curthose Normandiya yi William Rufus Ingiltere yi miras aldi ancak Henry topraksiz kaldi Bati Normandiya daki Kontlugunu Robert tan satin aldi ancak kardesleri onu 1091 de gorevden aldi Cotentin deki guc ussunu yavas yavas yeniden insa etti ve Robert a karsi William Rufus ile ittifak kurdu I Henry BeauclercIngiltere KraliHukum suresi3 Agustos 1100 1 Aralik 1135Tac giymesi5 Agustos 1100Once gelenWilliam RufusSonra gelen Blois li StephenDogumy 1068 1069 Selby YorkshireOlum1 Aralik 1135 67 yasinda Saint Denis en Lyons NormandiyaDefinReading Manastiri Reading Berkshire IngiltereEs ler iIskocyali Matilda Edith 1100 1118 Louvain li Adeliza 1121 1135 HanedanNormandiya HanedaniBabasiFatih WilliamAnnesiMatilda Flanders Kardesi William in 1100 de bir av kazasinda oldugu yerde bulunan Henry tac giyme toreninde William in populer olmayan politikalarinin cogunu duzeltme sozu vererek Ingiliz tahtina cikti Iskocyali Matilda ile evlendi ve hayatta kalan iki cocuklari oldu Imparatorice Matilda ve William Adelin ayrica bircok metresinden gayri mesru cocuklari oldu 1101 de isgal girisiminde bulunan Robert Henry nin Ingiltere uzerindeki kontrolune itiraz etti bu askeri sefer Henry nin kral oldugunu onaylayan muzakere edilmis bir anlasmayla sona erdi Baris kisa surdu Henry 1105 ve 1106 da Normandiya Dukaligi ni isgal etti Robert i yendi Henry Robert i hayatinin geri kalaninda hapiste tuttu Henry nin Normandiya uzerindeki kontrolune Robert in oglu iddialarini ve 1116 ile 1119 yillari arasinda Dukalik ta buyuk bir isyani destekleyen Fransa Krali VI Louis ve Henry e meydan okudu Henry nin Bremule Muharebesi ndeki zaferinin ardindan 1120 de Louis ile olumlu bir baris anlasmasi yapildi Cagdaslari tarafindan sert ama etkili bir hukumdar olarak gorulen Henry Ingiltere ve Normandiya daki baronlari ustaca manipule etti Ingiltere de mevcut Anglo Sakson adalet sisteminden yerel yonetimden ve vergilendirmeden yararlandi ama ayni zamanda onu kraliyet maliyesi ve gezici yargiclar da dahil olmak uzere ek kurumlarla guclendirdi Normandiya ayrica buyuyen bir adalet sistemi ve bir maliye tarafindan yonetiliyordu Henry nin sistemini yoneten yetkililerin cogu yonetici olarak kademelerde yukselen yuksek statulu ailelerden ziyade belirsiz gecmislere sahip yeni adamlar idi Henry dini reformu tesvik etti ancak 1101 de Canterbury Baspiskoposu Anselmus ile 1105 te uzlasmaci bir cozumle cozulen ciddi bir anlasmazliga karisti Cluniac tarikatini destekledi Ingiltere ve Normandiya daki kidemli din adamlarinin seciminde onemli bir rol oynadi Henry nin oglu William 1120 deki Beyaz Gemi felaketinde bogularak kraliyet verasetini supheye dusurdu Henry baska bir ogul sahibi olma umuduyla ikinci esi olan Louvain li Adeliza yi aldi ancak evliliklerinden cocuklari olmadi Buna cevaben kizi Matilda yi varisi ilan etti ve onu Anjou lu Geoffrey ile evlendirdi Henry ve cift arasindaki iliski gerginlesti ve Anjou sinirinda catisma cikti Henry bir haftalik hastaliktan sonra 1 Aralik 1135 te oldu Matilda nin varisligine ragmen Kral olarak yegeni Stephen gecti ve bu da Anarsi olarak bilinen bir ic savas donemine yol acti Erken Yasam 1068 1099 Cocukluk ve gorunus 1068 1086 Henry Ingiltere de Selby Yorkshire da muhtemelen 1068 de yazin ya da yilin son haftalarinda dogdu Normandiya Duku olarak 1066 da kazandigi Hastings Muharebesi ile Ingiltere nin Normanlar tarafindan fethini sagladiktan sonra Ingiltere tahtina gecen Fatih William ile karisi Mathilde de Flandre nin evliginden olan 10 cocugundan hayatta kalan en genc ucuncu oglu idi Henry nin annesi Flanders li Matilda Fransa Krali II Robert in torunuydu ve muhtemelen Henry ye amcasi Fransa Krali I Henry nin adini verdi Hayatta kalan en buyuk agabeyi olan Robert Curthose ile arasinda 15 20 yas fark bulunmaktaydi Tarihci David Carpenter in tanimladigi gibi siyah sacli kisa tiknaz ve namlu goguslu olarak fiziksel olarak agabeyleri Robert Curthose Richard ve William Rufus a benziyordu Yas farklarinin ve Richard in erken olumunun bir sonucu olarak Henry muhtemelen agabeylerini nispeten az gorecekti Yaslari yakin oldugu icin muhtemelen kiz kardesi Adela yi iyi taniyordu Gencligi hakkinda elde cok az belge bulunmaktadir Tarihciler Warren Hollister ve Kathleen Thompson onun agirlikli olarak Ingiltere de buyudugunu one surerken Judith Green baslangicta Dukalik ta buyudugunu iddia ediyor Salisbury Baspiskoposu olan Osmund un yaninda bir muddet kalip egitimini ozellikle Latinceyi gelistirdigi belgelidir Burada iken papazlik icin gelistirilmis yuksek ileri egitim aldigi cok muhtemeldir Buna bas gosterge kendisine verilen beuclerc iyi katip lakabidir Kralin ucuncu ve son oglu olduguna gore kilisede ileri mevkilere yetismesini saglamak icin babasi ve ailesi tarafindan bu turlu yuksek egitim almaya tesvik edildigi cok olasidir Fakat 1086 da bir kilise kariyerine girmekten vazgectigi babasi tarafindan kendine verilen Arma dan anlasilmaktadir ve bu arma kilise kariyerine gireceklere degil askerlik kariyerine giren sovalyelere verilmekteydi Robert Achard adinda bir egitmen tarafindan askeri egitim aldi ve Henry 24 Mayis 1086 da babasi tarafindan sovalye ilan edildi Miras 1087 1088 Henry nin 13 yuzyil tasviri 1087 de William Vexin deki bir sefer sirasinda olumcul sekilde yaralandi Henry olmekte olan babasina Eylul ayinda Kral in mal varligini ogullari arasinda paylastirdigi Rouen yakinlarinda katildi O zamanlar Bati Avrupa da veraset kurallari belirsizdi Fransa nin bazi bolgelerinde en buyuk oglunun bir unvani miras alacagi ilk evlat edinmenin popularitesi artiyordu Normandiya ve Ingiltere de dahil olmak uzere Avrupa nin diger bolgelerinde gelenek en buyuk oglun genellikle en degerli olarak kabul edilen miras topraklarini almasi ve kucuk ogullara daha kucuk veya daha yakin zamanda edinilmis bolumler veya mulkler verilmesiyle topraklarin bolunmesiydi William topraklarini bolerken miras aldigi Normandiya ile savas yoluyla elde ettigi Ingiltere arasinda ayrim yaparak Norman gelenegini takip etmis gorunuyor William in ikinci oglu Richard bir av kazasinda oldu Henry ve iki erkek kardesi William in mirascisi oldu En buyugu Robert oldugu sirada babasina karsi bir isyan icinde olmasina ragmen Normandiya yi aldi Ingiltere olmekte olan kraldan yana olan William Rufus a verildi En kucuk erkek kardes olan Henry ye hicbir toprak uzerinde hukumdarlik verilmemekte ve annesinin Buckinghamshire ve Gloucestershire daki mutevazi arazilerinin de kendisine verilecegi beklentisiyle sadece bugunku rayic ile cok yuksek bir servet meblagi altin degisik kaynaklara gore 2 000 ile 5 000 altin verildi William in Caen deki cenazesi yerel bir adamin ofkeli sikayetleriyle golgelendi ve Henry adama gumus vererek anlasmazligi cozmus olabilir Robert William Rufus un Kanali gecip kral olarak tac giydigini ogrenmek icin hem de Dukalik ve Ingiltere yi miras almayi bekleyerek Normandiya ya dondu Iki erkek kardes miras konusunda temel olarak fikir ayriligina dustuler ve Robert kisa sure sonra onde gelen soylulardan bazilarinin William Rufus a karsi isyan etmesinin de yardimiyla kralligi ele gecirmek icin Ingiltere yi isgal planlarina basladi Henry Normandiya da kaldi ve muhtemelen ya acikca William Rufus un yaninda yer almak istemedigi icin ya da Robert ayrilmaya calissaydi Henry nin kalan miras parasina el koyma firsatini degerlendirebilecegi icin Robert in sarayinda bir rol ustlendi William Rufus Henry nin Ingiltere deki yeni mulklerine el koydu ve Henry yi topraksiz birakti 1088 de Robert in Ingiltere yi isgal etme planlari aksamaya basladi ve Henry ye mirasinin bir kismini odunc vermesini onerdi Henry bunu reddetti Henry ve Robert daha sonra alternatif bir anlasmaya vardilar Robert Henry yi 3 000 sterlin karsiliginda Bati Normandiya nin kontu yapacakti Boylece Henry kendisini duklugun en bati ucunda Manastiri ve adasini da ihtiva eden araziler uzerinde toprak haklarina sahip ve bu arazilerinin uzerinde kendi haklari dolayisiyla Hugues d Avranches Richard de Reviers ve Neel de Saint Sauveur adli sovalye toprak sahiplerin de kendine bagliligini saglamis oldu Boylelikle Henry agabeyi Robert Curthose a bagli olmakla beraber kendi arazilerinin duklugun bati ucununda oldugu icin Normandiya Dukaligi nin merkezinden biraz uzaklasmis olmaktaydi Robert in ordusu Normandiya dan cikmayi basaramadi ve William Rufus Ingiltere de gucunu saglamlastirdi Cotentin Kontu 1088 1090 Henry yi 1088 89 yillari arasinda hapse atan Piskopos Odo nun merkezde silah kullanan kulup tasviri Bayeux Islemesinden Henry tarihci John Le Patourel in Henry nin cetesi olarak nitelendirdigi bati Normandiya ve dogu Bretonya dan bir destekci agi kurarak kisa surede kendini kont olarak kabul ettirdi Ilk destekcileri arasinda Mandevilleli Roger Redversli Richard Richard d Avranches ve ile birlikte kilise adami vardi Robert Henry ile yaptigi anlasmaya geri donmeye ve kontlugu yeniden ele gecirmeye calisti ancak Henry nin kontrolu bunu engelleyecek kadar saglamdi Robert in dukluk yonetimi kaotikti ve Henry nin topraklarinin bazi kisimlari Rouen in merkezi kontrolunden neredeyse bagimsiz hale geldi Bu donemde ne William ne de Robert Henry ye guvenmemis gorunuyor William Rufus a karsi isyanin sona ermesini bekleyen Henry Temmuz 1088 de Ingiltere ye dondu Kral ile bir araya geldi ancak annesinin mulklerini kendisine vermesi icin onu ikna edemedi ve sonbaharda Normandiya ya geri dondu Ancak o uzaktayken Henry yi potansiyel bir rakip olarak goren Robert i Henry nin William Rufus ile birlikte ona karsi komplo kurduguna ikna etmisti Odo Henry yi yakaladi ve hapsetti ve Robert Cotentin Kontlugunu geri aldi Henry kis boyunca orada tutuldu ancak 1089 baharinda Normandiya soylularinin kidemli unsurlari Robert in onu serbest birakmasi icin anlasti Artik resmi olarak Cotentin Kontu olmasa da Henry Normandiya nin batisini kontrol etmeye devam etti Agabeyleri arasindaki mucadele devam etti William Rufus Ingiltere deki yonetimine karsi direnisi bastirmaya devam etti ancak Normandiya ve komsu Ponthieu daki baronlarla Robert a karsi bir dizi ittifak kurmaya basladi Robert Fransa Krali I Philip ile ittifak kurdu 1090 in sonlarinda William Rufus Rouen de guclu bir kasabali olan Conan Pilatus u Robert a isyan etmeye tesvik etti Conan Rouen in cogu tarafindan desteklendi ve komsu duk garnizonlarina da bagliliklarini degistirmeleri icin cagrida bulundu Robert baronlarina yardim cagrisinda bulundu ve Kasim ayinda Rouen e ilk gelen Henry oldu Savas patlak verdi ve her iki taraf da sehrin kontrolunu ele gecirmeye calisirken vahsi kafa karistirici sokak catismalarina yol acti Robert ve Henry savasa katilmak icin kaleden ayrildilar ancak Robert daha sonra geri cekildi ve Henry yi savasa devam etmesi icin birakti Savas Robert kuvvetlerinin lehine dondu ve Henry Conan i esir aldi Henry Conan in efendisine sirt cevirmesine kizmisti Onu Rouen Kalesi nin tepesine cikardi ve ardindan Conan in buyuk bir fidye odeme tekliflerine ragmen onu kalenin tepesinden atarak oldurdu Cagdaslari Henry nin Conan a uygun sekilde hareket ettigini dusunduler ve Henry savastaki kahramanliklariyla unlendi Dusus ve Yukselis 1091 1099 Normandiya daki Mont Saint Michel 1091 kusatmasinin yapildigi yer Sonrasinda Robert Henry yi Rouen den ayrilmaya zorladi cunku muhtemelen Henry nin savastaki rolu kendisininkinden daha belirgindi ve muhtemelen Henry Cotentin in kontu olarak eski konumuna getirilmek istemisti 1091 in baslarinda William Rufus Robert i muzakere masasina getirmek icin buyuk bir orduyla Normandiya yi isgal etti Iki kardes Rouen de bir anlasma imzalayarak William Rufus a Normandiya da bir dizi toprak ve kale verdi Buna karsilik William Rufus Robert in bir zamanlar Norman kontrolu altinda olan komsu Maine kontlugunun kontrolunu yeniden ele gecirme girisimlerini destekleyecegine ve Henry nin topraklari da dahil olmak uzere dukluk uzerindeki kontrolu yeniden kazanmasina yardim edecegine soz verdi Birbirlerini Ingiltere ve Normandiya nin varisleri olarak gosterdiler Henry yi biri yasarken herhangi bir verasetten haric tuttular Savas simdi Henry ve kardesleri arasinda patlak vermisti Henry Normandiya nin batisinda bir parali asker ordusu seferber etti ancak William Rufus ve Robert in gucleri ilerledikce baronluk destek agi eriyip gitti Henry muhtemelen Mart 1091 de kendine ait olan Mont Saint Michel adasinda kusatmaya ugradi Kalenin savunulmasi kolaydi ancak tatli su yoktu Tarihci Malmesburyli William Henry nin suyu azaldiginda Robert in kardesine taze erzak vermesine izin vererek Robert ve William Rufus arasinda itirazlara yol actigini one surdu Kusatmanin son gunlerindeki olaylar belirsizdir kusatanlar harekatin gelecekteki stratejisi hakkinda tartismaya baslamislardi ancak Henry daha sonra muhtemelen muzakere edilmis bir teslimiyetin parcasi olarak Mont Saint Michel i terk etti Henry Bretonya ya gitti ve Fransa ya gecti Henry nin sonraki adimlari iyi belgelenmemistir Orderic Vitalis kucuk bir takipci grubuyla bir yildan fazla bir sure Normandiya siniri boyunca Vexin de seyahat ettigini one suruyor Yil sonunda Robert ve William Rufus bir kez daha anlasmazliga dustuler ve Rouen Antlasmasi bozuldu 1092 de Henry ve takipcileri Normandiya daki Domfront kasabasini ele gecirdi Domfront daha once Belleme li Robert tarafindan kontrol ediliyordu ancak bolge sakinleri onun yonetiminden hoslanmadi ve Henry yi kansiz bir darbeyle kasabayi devralmaya davet etti Sonraki iki yil icinde Henry bati Normandiya da destekci agini yeniden kurdu ve Judith Green in bekleyen saray dedigi seyi olusturdu 1094 yilina gelindiginde sanki Normandiya Dukuymus gibi takipcilerine topraklar ve kaleler tahsis ediyordu William Rufus Henry yi parayla desteklemeye basladi Robert a karsi seferini tesvik etti ve Henry bunun bir kismini Domfront ta onemli bir kale insa etmek icin kullandi William Rufus 1094 te savas icin Normandiya ya gecti ve ilerleme durdugunda yardim icin Henry yi cagirdi Henry cevap verdi ancak daha dogudaki Normandiya daki ana sefere katilmak yerine muhtemelen her halukarda seferi birakip Ingiltere ye donen Kral in istegi uzerine Londra ya gitti Birkac yil icinde Henry William Rufus un sarayina katilmak icin ara sira Ingiltere yi ziyaret ederek bati Normandiya daki guc ussunu saglamlastirmis gorunuyor 1095 te Papa II Urbanus Birinci Hacli Seferi ni duzenleyerek Avrupa nin dort bir yanindan sovalyeleri katilmaya tesvik etti 1096 da Papa II Urbanus Dijon daki Saint Beigne Manastiri Baspapazi araciligi ile birbirleriyle kavgali olan iki kardesin arasini buldu Bu anlasmayi saglamak icin William Rufus Birinci Hacli Seferi ine istirak etmek isteyen kardesi Robert Corthose a 1000 mark altin finansman sagladi ve William Rufus da bu Hacli Seferi icin Normandiya Dukaligindan ayrilacak olan Robert Corthose in naibi olarak burayi adaletle idare etmeye soz verdi Robert in Hacli Seferine gitmesi ile Henry nin durumu yine degisti ve Normandiya da efektif devlet gucunu eline gecirmis olan agabeyi William Rufus a itaat etmek zorunda kaldi William Rufus Henry nin Cotentin uzerindeki ve Caen ve sehirleri haric Bessin bolgesi uzerinde haklari oldugunu kabul etti 1097 de Henry agabeyi William Rufus un Fransa Krali na karsi ciktigi sefere destek sagladi Bu askeri sefer sonunda iki kardes birkac yil once Robert in Fransa ya terk etmek zorunda kaldigi Gisors bolgesini geri aldilar 1099 da Birinci Hacli Seferi Haclilarin Kudus u ele gecirmeleri ile son buldu ve bu sefere istirak edenler bu arada Robert Curthose Bati Avrupa da ulkelerine geri donmeye basladilar Normandiya ya donmekte olan Robert Guney Italya da bir muddet kaldi ve ayni bolgede bir evlilik de yapti Bu ne William Rufus ne de Henry icin iyi haberdi cunku Robert in evliginden yeni ogullari olmasi veraset durumlarini daha da karisacakti Erken Saltanat 1100 1106Tahta Cikisi 1100 Henry nin tac giyme toreninin 17 yuzyildan kalma bir el yazmasi cizimi 2 Agustos 1100 ogleden sonra Kral William bir avci ekibi ve Henry de dahil olmak uzere bir dizi Norman soylusu esliginde New Forest ta ava cikti Muhtemelen baron Walter Tirel tarafindan atilan bir ok William Rufus a carpti ve onu oldurdu Kralin kasten olduruldugunu one suren cok sayida komplo teorisi one suruldu avlanma riskli bir faaliyet oldugu ve bu tur kazalar yaygin oldugu icin cogu modern tarihci bunlari reddediyor Kaos patlak verdi ve Tirel ya olumcul oku attigi icin ya da haksiz yere suclandigi ve Kral in olumu icin gunah kecisi yapilacagindan korktugu icin olay yerinden Fransa ya kacti Henry atini Winchester a surdu ve burada artik kimin tahtta en iyi iddiaya sahip olduguna dair bir tartisma cikti Breteuil li William hala yurtdisinda olan Hacli Seferi nden donen ve Henry ile baronlarin onceki yillarda saygi duyduklari Robert in haklarini savundu Henry Robert in aksine hukum suren bir kral ve kralicenin cocugu olarak dogdugunu savundu ve bu nedenle ona Porfirogennetos hakki altinda bir hak iddia etti Gerginlikler alevlendi ancak Henry de Beaumont ve Meulan li Robert tarafindan desteklenen Henry hakimiyeti elinde tuttu ve baronlari onu takip etmeye ikna etti isgal etti ve kraliyet hazinesini ele gecirdi Canterbury baspiskoposu Anselmus William Rufus tarafindan surgune gonderilmisti ve York baspiskoposu Thomas Ingiltere nin kuzeyindeki Ripon daydi Henry Ingiliz gelenegine uygun olarak ve yonetimini mesrulastirmak icin cesitli taahhutler iceren bir tac giyme toreni tuzugu yayinladi Yeni kral sorunlu bir ulkede duzeni yeniden kurmus olarak kendini tanitti William Rufus un din adamlari tarafindan baskici olarak gorulen Kilise ye yonelik politikalarindan vazgececegini duyurdu baronlarin mulkiyet haklarinin kraliyet tarafindan suiistimal edilmesini onleyecegine soz verdi ve Kral Edward in daha nazik geleneklerine donusu garanti etti Ingiltere genelinde saglam bir baris kuracagini iddia etti ve bu barisin bundan boyle korunmasini emretti Henry cogu yeni topraklarla zengin bir sekilde odullendirilen mevcut destekci cevresine ek olarak mevcut yonetimin cogunu hizla yeni kraliyet ailesine dahil etti William Rufus un sansolyesi William Giffard Winchester piskoposu oldu ve onde gelen serifler ve Robert Fitzhamon hukumette ust duzey bir rol oynamaya devam ettiler Buna karsilik populer olmayan Durham piskoposu ve onceki rejimin onemli bir uyesi olan Londra Kulesi ne hapsedildi ve yolsuzlukla suclandi William bircok Kilise pozisyonunu bos birakmisti ve Henry yeni hukumetine daha fazla destek saglamak amaciyla bunlara adaylar gostermeye basladi Atamalarin kutsanmasi gerekiyordu ve Henry Anselmus a bir mektup yazarak baspiskopos henuz Fransa dayken tac giydigi icin ozur diledi ve ondan hemen geri donmesini istedi Matilda ile Evlilik 1100 Henry nin ilk esi Matilda 11 Kasim 1100 de Henry Westminster Abbey de Iskocya Krali III Malcolm un kiziMatilda ile evlendi Henry 31 yasindaydi ancak soylular icin gec evlilikler XI yuzyilda alisilmadik bir durum degildi Cift muhtemelen Salisbury Piskoposu Osmund araciligiyla onceki on yilin baslarinda tanismisti Tarihci Warren Hollister Henry ve Matilda nin duygusal olarak yakin olduklarini ancak birlikteliklerinin kesinlikle politik olarak da etkili oldugunu savunuyor Matilda baslangicta bir Anglo Sakson ismi olan Edith olarak adlandirilmisti ve Bati Sakson kraliyet ailesinin bir uyesiydi Edgar AEtheling in yegeni Edmund un torunuydu ve Buyuk Alfred in soyundan geliyordu Henry icin Matilda ile evlenmek hukumdarligina mesruiyet kazandirdi ve hirsli bir kadin olan Matilda icin bu Ingiltere de yuksek statu ve guc icin bir firsatti Bununla birlikte Matilda bir dizi manastirda egitim gormustu ve resmi olarak rahibe olma yemini etmis olabilir bu da evliligin ilerlemesine engel teskil ediyordu Rahibe olmak istemedi ve Henry ile evlenme izni icin Anselmus a basvurdu ve Baspiskopos konuyu degerlendirmek icin bir konsey kurdu Bazi muhalif seslere ragmen konsey Matilda nin bir manastirda yasamis olmasina ragmen aslinda bir rahibe olmadigi ve bu nedenle evlenmekte ozgur oldugu sonucuna vardi bu Anselmus un daha sonra onaylayarak evliligin devam etmesine izin verdigi bir karardir Matilda zaman zaman Ingiltere de naip olarak hareket ederek konseylere hitap ederek ve baskanlik ederek ve sanati kapsamli bir sekilde destekleyerek Henry icin etkili bir kralice oldugunu kanitladi Ciftin kisa sure sonra 1102 dogumlu Matilda ve 1103 dogumlu William Adelin adinda iki cocugu oldu Richard adinda genc yasta olen ikinci bir ogullari da olmasi mumkundur Bu cocuklarin dogumundan sonra Matilda Westminster da kalmayi tercih ederken Henry ya dini nedenlerle ya da kraliyet yonetisim mekanizmasina dahil olmaktan zevk aldigi icin Ingiltere ve Normandiya yi dolasti Henry nin kayda deger bir cinsel istahi vardi ve onemli sayida metresten hoslandi bu da pek cok gayri mesru cocuga en az dokuz ogluna ve cogunu tanidigi ve destekledigi gorundugu 13 kiziyla sonuclandi Evli olmayan Anglo Norman soylularinin fahiseler ve yerel kadinlarla cinsel iliskiye girmesi normaldi ve krallarin da metresleri olmasi bekleniyordu Bu iliskilerin bir kismi Henry evlenmeden once gerceklesti ancak bircogu Matilda ile evlendikten sonra gerceklesti Henry nin cesitli gecmislerden gelen cok cesitli metresleri vardi ve iliskilerin nispeten acik bir sekilde yurutuldugu goruluyor Asil metreslerinden bazilarini siyasi amaclarla secmis olabilir ancak bu teoriyi destekleyecek kanitlar sinirlidir Alton Antlasmasi 1101 1102 Henry nin 14 yuzyilin baslarindan kalma tasviri 1101 in baslarinda Henry nin yeni rejimi kuruldu ve isliyor ancak Anglo Norman seckinlerinin cogu hala kardesi Robert i destekliyordu veya Robert in Ingiltere de guc kazanmasi muhtemel gorunurse taraf degistirmeye hazir olacakti Subat ayinda Flambard Londra Kulesi nden kacti ve Mans Denizi ni gecerek Normandiya ya gitti ve burada Robert in bir istila kuvvetini seferber etme girisimlerine yeni bir yon ve enerji katti Temmuz ayina gelindiginde Robert Ingiltere de Henry ye karsi harekete gecmeye hazir bir ordu ve bir filo olusturmustu Catismadaki riskleri artiran Henry topraklarini ele gecirdi ve Anselmus un destegiyle Flambard piskoposluk gorevinden alindi Kral Nisan ve Haziran aylarinda tahta cikti ve burada soylular ona baglilik yemini ettiler ancak destekleri hala kismi ve zayif gorunuyordu Isgalin yaklasmasiyla Henry kuvvetlerini ve filosunu Robert in beklenen cikartma sahasina yakin olan Pevensey in disinda seferber etti ve bazilarini suvari saldirilarina nasil karsi koyacaklari konusunda kisisel olarak egitti Onemli sayida gelen Kilise ye askerlik hizmeti nedeniyle Ingiliz askerleri ve sovalyelerine ragmen baronlarinin cogu gorunmedi Anselmus Henry ye sadakatlerinin dini onemini vurgulayarak bazi suphecilere mudahale etti Robert beklenmedik bir sekilde 20 Temmuz da birkac yuz kisilik mutevazi bir kuvvetle sahilin daha yukarisina Portsmouth a cikti ancak bunlara Ingiltere deki bircok baron hizla katildi Ancak Robert yakindaki Winchester a yurumek ve Henry nin hazinesini ele gecirmek yerine durakladi ve Henry ye batiya yurumesi ve isgal kuvvetini durdurmasi icin zaman verdi Iki ordu muhtemelen Henry veya Robert tarafindan baslatilan ve muhtemelen Flambard tarafindan desteklenen baris muzakerelerinin basladigi Alton Hampshire da bir araya geldi Kardesler daha sonra Robert in Henry yi saygi yemininden kurtardigi ve onu kral olarak tanidigi kabul ettiler Henry Domfront disinda Bati Normandiya uzerindeki iddialarindan vazgecti ve Robert a omur boyu yilda 2 000 sterlin odemeyi kabul etti kardeslerden biri erkek varis birakmadan olurse digeri onun topraklarini miras alacakti rakibini destekledikleri icin Kral ya da Duk tarafindan topraklarina el konulan baronlar onlari geri getirecek ve Flambard piskopos olarak yeniden gorevlendirilecekti iki kardes Normandiya daki topraklarini savunmak icin birlikte seferber olacakti Robert Normandiya ya donmeden once Henry ile birkac ay daha Ingiltere de kaldi Anlasmaya ragmen Henry isgal sirasinda kendisine karsi cikan baronlara agir cezalar vermeye basladi Surrey Kontu William de Warenne Alton affi kapsamina girmeyen yeni suclarla itham edildi ve Ingiltere den suruldu 1102 de Henry daha sonra baronlarin en guclusu olan Belleme li Robert ve kardeslerine karsi cikti ve onu 45 farkli sucla sucladi Robert kacti ve Henry ye karsi silahlandi Henry Robert in Tickhill ve Shrewsbury deki kalelerini kusatti ve Bridgnorth a saldirmak icin guneybatiya dogru ilerledi Ingiltere deki guc ussu kirilan Robert Henry nin surgun teklifini kabul etti ve Normandiya ya gitmek uzere ulkeyi terk etti Normandiya nin Fethi 1103 1106 2008 de Normandiya daki Tinchebray koyu 1106 da Tinchebray Savasi nin yapildigi yer Henry nin Normandiya daki muttefik agi 1103 te guclendi Gayri mesru kizlari ve sirasiyla Breteuil li Eustace ve ile Norman sinirini koruyan ikinci birlik olan evliliklerini ayarladi Henry Norman soylularinin diger uyelerini kazanmaya calisti ve onemli Norman lordlarina diger Ingiliz mulkleri ve kazancli teklifler verdi Duk Robert Belleme li Robert ile savasmaya devam etti ancak Duk un konumu daha da kotulesti ta ki 1104 e kadar hayatta kalmak icin Belleme ile resmi olarak ittifak yapmak zorunda kaldi Duk un anlasmanin sartlarini cignedigini savunan Kral Kanali gecerek gitti ve burada Normandiya nin dort bir yanindan kendisiyle ittifak kurmaya hevesli kidemli baronlarla bulustu Duk ile yuzlesti ve Ingiltere ye donmeden once onu dusmanlarinin yaninda yer almakla sucladi Normandiya kaosa suruklenmeye devam etti 1105 te Henry gorunuse gore Duk Robert ile bir catismayi kiskirtmak icin arkadasi Robert Fitzhamon u ve bir sovalye kuvvetini Dukaliga gonderdi Fitzhamon yakalandi ve Henry bunu isgal etmek icin bir bahane olarak kullandi Barisi ve duzeni yeniden tesis etme sozu verdi Henry Normandiya sinirlari cevresindeki komsu kontluklarin cogunun destegini aldi ve Fransa Krali Philip tarafsiz kalmaya ikna edildi Henry bati Normandiya yi isgal etti ve Fitzhamon un tutuldugu Bayeux uzerinde doguya ilerledi Sehir teslim olmayi reddetti ve Henry onu kusatarak yerle bir etti Ayni kaderle karsilasmaktan korkan Caen taraf degistirdi ve teslim oldu Henry nin bazi kayiplarla aldigi Calvados Falaise de ilerlemesine izin verdi Sefer durdu ve Kral bunun yerine Robert ile baris gorusmelerine basladi Muzakereler sonucsuz kaldi ve catisma Henry nin Ingiltere ye dondugu Noel e kadar surdu Henry kesin bir savasi kiskirtmayi umarak Temmuz 1106 da yeniden isgal etti Baslangictaki bazi taktiksel basarilardan sonra guneybatiya kalesine dogru dondu Kaleyi kusatti ve Belleme li Robert tarafindan desteklenen Duk Robert onu rahatlatmak icin Falaise den ilerledi Muzakere girisimleri basarisiz olduktan sonra muhtemelen 28 Eylul de gerceklesti Savas yaklasik bir saat surdu ve Duk Robert in suvarilerinin saldirisiyla basladi her iki tarafin piyadeleri ve atli sovalyeleri daha sonra savasa katildi Maine Kontu I Elias ve Bretonya Duku IV Alan liderligindeki Henry nin rezervleri dusmanin kanatlarina saldirarak once Belleme nin birliklerini ve ardindan duk kuvvetlerinin buyuk bir kismini bozguna ugratti Duk Robert esir alindi ama Belleme kacti Henry Normandiya da kalan direnisi silip supurdu ve Duk Robert son garnizonlarina teslim olmalarini emretti Rouen e ulasan Henry Normandiya nin yasalarini ve geleneklerini yeniden onayladi ve onde gelen baronlardan ve vatandaslardan saygi gordu Tinchebray de alinan daha onemsiz mahkumlar serbest birakildi ancak Duk ve diger birkac onde gelen soylu suresiz olarak hapse atildi Duk un oglu sadece uc yasindaydi ve Norman bir baron olan gozetimine birakildi Henry ele gecirdigi dukluk topraklarindan vazgecip kraliyet sarayina yeniden katilan Belleme li Robert ile baristi Henry nin Dukaligi kardesinden yasal olarak uzaklastirmasinin hicbir yolu yoktu ve baslangicta Henry duk unvanini kullanmaktan kacindi ve Ingiltere krali olarak yalnizca sorunlu Dukaligin koruyucusu olarak hareket ettigini vurguladi Hukumet Aile ve EvHukumet hukuk ve saray Henry Ingiltere kralligini William Rufus tan devraldi ona Galler ve Iskocya uzerinde bir hukumdarlik iddiasi verdi Sorunlu sinirlari olan karmasik bir varlik olan Normandiya Dukaligi ni daha sonra aldi Ingiltere ve Iskocya arasindaki sinirlar Henry nin hukumdarligi sirasinda Anglo Norman etkisinin Cumbria uzerinden kuzeye dogru ilerlemesiyle hala belirsizdi ancak ile iliskisi kismen Henry nin kiz kardesiyle olan evliligi nedeniyle genel olarak iyiydi Galler de Henry gucunu yerli Galli prensleri zorlamak ve cezbetmek icin kullanirken Norman Marcher Lordlari Guney Galler vadilerini asti Normandiya sinirlar boyunca buyuyen bir dizi onemli duk kalesi tarafindan desteklenen duk dini ve aile baglantilarinin birbirine kenetlenmis cesitli aglari araciligiyla kontrol ediliyordu Norman siniri boyunca komsu kontluklarla olan ittifaklar ve iliskiler Dukaligin istikrarini korumak icin ozellikle onemliydi Henry siyasi etki icin ustaca manipule ettigi Ingiltere ve Normandiya daki cesitli baronlar ve lordlar araciligiyla hukum surdu Latincede amicitia olarak adlandirilan siyasi dostluklar 12 yuzyilda onemliydi ve Henry gerektiginde kralligindaki cesitli gruplardaki arkadaslari arasinda arabuluculuk yaparak ve ona sadik olanlari odullendirerek bunlarin genis bir yelpazesini surdurdu Ayrica kendisine karsi cikan baronlari cezalandirmakla da unluydu ve olaylar hakkinda kendisine rapor veren muhbirler ve casuslardan olusan etkili bir ag surduruyordu Henry sert saglam bir hukumdardi ancak cagina gore asiri degildi Zamanla baronlar uzerindeki kontrolunun derecesini artirdi dusmanlarini ortadan kaldirdi ve tarihci Warren Hollister in tanimladigi gibi yeniden insa edilen baronluk agirlikli olarak sadik ve Kral a bagimli olana kadar arkadaslarini destekledi Henry nin gezici kraliyet sarayi cesitli bolumlerden olusuyordu Kalbinde domus adi verilen ev halki vardi daha genis bir grup olarak adlandirildi ve sarayin resmi toplantilarina curia adi verildi Domus birkac bolume ayrildi Sansolye baskanligindaki sapel kraliyet belgeleriyle ilgileniyordu oda mali islerle ilgileniyordu ve bas maresal seyahat ve konaklamadan sorumluydu Familia regis Henry nin daha genis bir sosyal gecmise sahip olan ve gerektiginde Ingiltere ve Normandiya da konuslandirilabilen birkac yuze kadar guclu atli ev birliklerini iceriyordu Baslangicta Henry babasinin curia sinda duzenli tac takma torenleri uygulamasina devam etti ancak yillar gectikce daha seyrek hale geldi Henry nin sarayi buyuk ve gosterisliydi sakladigi egzotik hayvanlardan olusan ozel hayvanat bahcesi de dahil olmak uzere sergilenen bir dizi degerli hediyeyle buyuk yeni binalarin ve kalelerin insasini finanse ediyordu Canli bir topluluk olmasina ragmen Henry nin sarayi onceki krallarinkinden daha siki kontrol ediliyordu William Rufus doneminde norm oldugu gibi kati kurallar kisisel davranislari kontrol ediyordu ve saray uyelerinin komsu koyleri yagmalamasini yasakliyordu Henry kraliyet adalet sisteminin onemli olcude genisletilmesinden sorumluydu Ingiltere de Henry mevcut Anglo Sakson adalet sisteminden yerel yonetimden ve vergilerden yararlandi ancak onu ek merkezi hukumet kurumlariyla guclendirdi Salisbury li Roger 1110 dan sonra kraliyet maliyesini gelistirmeye basladi ve onu Kral in seriflerdeki gelirlerini toplamak ve denetlemek icin kullandi Henry yonetiminde gezici yargiclar ortaya cikmaya basladi ulke capinda seyahat ederek yonetti ve daha bircok yasa resmi olarak kaydedildi Henry hem para cezalarindan hem de ucretlerden kraliyet adaletinin genisletilmesinden artan gelir elde etti Hayatta kaldigi bilinen ilk kraliyet harcamalarini kaydeden 1130 tarihlidir Henry 1107 1108 ve 1125 te madeni parayi yeniden duzenledi ve paranin degerini dusurmekten suclu bulunan Ingiliz madeni paracilara agir bedensel cezalar verdi Normandiya da 1106 dan sonra bir Norman yargiclari organi ve Ingiltere dekine benzer bir maliye sistemi araciligiyla yasa ve duzeni yeniden sagladi Norman kurumlari Ingiltere dekinden daha yavas olmasina ragmen Henry altinda olcek ve kapsam olarak buyudu Henry nin sistemini yoneten yetkililerin coguna yeni adamlar deniyordu yonetici olarak kademelerde yukselen adaleti veya kraliyet gelirlerini yoneten nispeten dusuk statude dogan kisilerdiler Kilise ile Iliskiler Kilise ve Kral Canterbury Baspiskoposu Anselmus un muhru Henry nin yonetme yetenegi hem Ingiltere nin hem de Normandiya nin yonetiminin anahtarini olusturan Kilise ile yakindan baglantiliydi ve bu iliski hukumdarligi boyunca onemli olcude degisti Fatih William Kral in yakin meslektasi ve danismani olan Canterbury Baspiskoposu Lanfranc in destegiyle Ingiliz Kilisesi nde reform yapmisti William Rufus altinda bu duzenleme coktu Kral ve Baspiskopos Anselmus yabancilasti ve Anselmus surgune gitti Henry ayrica Kilise reformuna da inaniyordu ancak Ingiltere de iktidara geldiginde yatirim tartismasina karisti Arguman kimin yeni bir piskoposa asa ve yuzugu vermesi gerektigi ile ilgiliydi geleneksel olarak bu Kral tarafindan kraliyet gucunun sembolik bir gosterimi icin gerceklestirilmisti ancak Papa II Urbanus 1099 da bu uygulamayi yalnizca papaligin yapabilecegini savunarak kinamisti Bu gorevi yalnizca papaligin yerine getirebilecegini savunarak ve din adamlarinin yerel gecici yoneticilerine biat etmemesi gerektigini ilan etti Anselmus Urban in aciklamasini duyduktan sonra 1100 yilinda surgunden Ingiltere ye dondu ve Henry ye Papa nin isteklerine uyacagini bildirdi Henry zor durumdaydi Bir yandan sembolizm ve saygi onun icin onemliydi Ote yandan agabeyi Robert ile mucadelesinde Anselmus un destegine ihtiyaci vardi Anselmus Henry nin onu gelecekteki bir kraliyet uzlasmasina dair belirsiz bir guvence karsiliginda teslim olmaya ikna etme girisimlerine ragmen papalik kararnamesinin mektubuna siki sikiya bagli kaldi Anselmus un surgune geri donmesi ve Henry nin mulklerinin gelirlerine el koymasiyla meseleler kizisti Anselmus aforoz tehdidinde bulundu ve Temmuz 1105 te iki adam nihayet cozum icin muzakere etti Henry nin din adamlarina yatirim yapma hakkindan vazgectigi ancak onlardan Ingiltere de ellerinde tuttuklari toprak mulkleri olan gecicilikler icin gelip saygi gosterme gelenegini surdurdugu piskoposlarin dini olmayan ve dini gucleri arasinda bir ayrim yapildi Bu argumana ragmen ikili ornegin Duk Robert in 1101 i isgaliyle basa cikmak icin bir araya gelerek ve 1102 ve 1108 de buyuk reform konseyleri duzenleyerek yakin bir sekilde calisti Canterbury ve York Baspiskoposlari arasinda uzun suredir devam eden bir anlasmazlik Anselmus un halefi altinda alevlendi Geleneksel olarak iki kurumun en kidemlisi olan Canterbury York Baspiskoposunun resmi olarak Baspiskoposlarina itaat sozu vermesi gerektigini uzun suredir tartismisti ancak York iki piskoposlugun Ingiliz Kilisesi icinde bagimsiz oldugunu ve boyle bir sozun gerekli olmadigini savundu Henry Ingiltere nin tek bir dini yonetim altinda kalmasini saglamak icin Canterbury nin onceligini destekledi ancak Papa York ornegini tercih etti Konu Henry nin York Baspiskoposu ile kisisel dostlugu ve Kral in davanin kraliyet kontrolunun otesinde bir papalik mahkemesinde sonuclanmamasini istemesi nedeniyle karmasikti Bununla birlikte Henry Fransa Krali Louis ile mucadelesinde Papaligin destegine ihtiyac duydu ve bu nedenle Thurstan in 1119 da Rheims Konseyi ne katilmasina izin verdi burada Thurstan Canterbury ye karsi herhangi bir gorevden bahsetmeden Papa tarafindan kutsandi Henry bunun Thurstan in daha once verdigi guvencelere aykiri olduguna inaniyordu ve ertesi yil Kral ve Baspiskopos muzakereli bir cozume ulasana kadar onu Ingiltere den surgune gonderdi Taht anlasmazligindan sonra bile Henry yeni Ingiliz ve Norman piskoposlarinin ve baspiskoposlarinin seciminde onemli bir rol oynamaya devam etti Yetkililerinin cogunu piskoposluga atadi ve tarihci Martin Brett in one surdugu gibi Burokratlarindan bazilari mutlak guvenle bir piskoposlugu dort gozle bekleyebilirdi Henry nin sansolyeleri ve kralicelerininkiler Durham Hereford Londra Lincoln Winchester ve Salisbury nin piskoposlari oldular Henry danisman olarak bu piskoposlardan giderek daha fazla yararlandi ozellikle de Salisbury li Roger esas olarak Canterbury Baspiskoposuna guvenme seklindeki onceki gelenegi bozdu Sonuc Henry nin dikkatli bir sekilde etkide bulunabilecegi politikanin temel meselelerini tartismak icin genel konseyler toplayabilecegi uyumlu bir yoneticiler organiydi Bu istikrar 1125 ten sonra Kilise nin ust duzey pozisyonlarina genellikle daha reformist goruslere sahip daha genis bir aday yelpazesi enjekte etmeye basladiginda biraz degisti ve bu neslin etkisi Henry nin olumunden sonraki yillarda hissedilecekti Kisisel Inanclar ve Dindarlik 2008 de Reading Abbey in harap bolumu Donemin diger yoneticileri gibi Henry de Kilise ye bagista bulundu ve cesitli dini topluluklari himaye etti ancak cagdas tarihciler onu alisilmadik derecede dindar bir kral olarak gormediler Bununla birlikte kisisel inanclari ve dindarligi hayati boyunca gelismis olabilir Henry her zaman dine ilgi duymustu ancak sonraki yillarinda ruhani meselelerle cok daha fazla ilgilenmeye baslamis olabilir Eger oyleyse dusuncesindeki buyuk degisiklikler oglu William Adelin in oldugu 1120 den ve kizinin evliliginin cokusun esigine geldigi 1129 dan sonra meydana gelmis gibi gorunuyor Dini reformun bir savunucusu olarak Henry Kilise icindeki reformist gruplara kapsamli bir sekilde bagista bulundu Muhtemelen entelektuel nedenlerle keskin bir destekcisiydi Cluny deki manastira para bagisladi ve 1120 den sonra bir Cluniac kurulusu olan comertce bagista bulundu Reading in insaati 1121 de basladi ve Henry onu hanedan soyunun bir sembolu haline getirerek zengin topraklar ve kapsamli ayricaliklar bahsetti Ayrica katip topluluklarinin Augustinus kanonlarina donusturulmesini cuzzamlilar icin hastanelerin kurulmasini manastirlarin saglanmasini ve ve karizmatik tarikatlarini genisletmeyi tesvik etmeye odaklandi Hevesli bir eski eser koleksiyoncusuydu ve 1118 de Konstantinopolis e Bizans esyalarini toplamak icin bir elci gonderdi Bunlarin bir kismi Reading Manastiri na bagislandi Gec Saltanat 1107 1135Kita ve Galler siyaseti 1108 1114 Normandiya 1108 den sonra Fransa Anjou ve Flanders dan artan bir tehditle karsi karsiya kaldi Kral VI Louis 1108 de Fransiz tahtina gecti ve merkezi kraliyet gucunu yeniden savunmaya basladi Louis Henry den kendisine saygi gostermesini ve Normandiya sinirindaki iki tartismali kalenin tarafsiz kale muhafizlarinin kontrolune verilmesini istedi Henry reddetti ve Louis bir orduyu seferber ederek karsilik verdi Bazi tartismalardan sonra iki kral bir ateskes muzakere etti ve temel sorunlari cozumsuz birakarak savasmadan geri cekildi 1109 da Anjou da iktidari ele gecirdi ve Angevin otoritesini yeniden insa etmeye basladi Maine kontlugunu miras aldi ancak Henry yi efendisi olarak tanimayi reddetti ve bunun yerine Louis ile ittifak kurdu Flanders li II Robert de 1111 deki olumunden once kisa bir sure ittifaka katildi Henry nin rakibi Fransa Krali VI Louis nin denye madeni parasi 1108 de Henry alti yasindaki kizi Matilda yi gelecegin Kutsal Roma Imparatoru V Henry ile nisanladi Kral Henry icin bu prestijli bir evlilikti V Henry Ingiltere ve Normandiya dan 6 666 sterlinlik bir ceyiz aldigi icin mali durumunu duzeltmek ve Italya ya bir kesif gezisini finanse etmek icin bir firsatti Bu parayi toplamak zor oldu ve Ingiltere de ozel bir yardim veya vergi uygulanmasini gerektirdi Matilda 1110 da Alman kralicesi olarak tac giydi Henry kendi destekci agini Norman sinirlarinin otesine genisleterek Fransiz ve Angevin tehdidine yanit verdi Guvenilmez oldugu dusunulen bazi Norman baronlari tutuklandi veya mulksuzlestirildi ve Henry kaybedilen mulklerini komsu topraklardaki ozellikle de Maine deki potansiyel muttefiklerine rusvet vermek icin kullandi 1110 civarinda Henry genc tutuklamaya calisti ancak William in akil hocalari o goturulemeden onu Flanders e goturdu Bu siralarda Henry muhtemelen kendisini Normandiya Duku olarak adlandirmaya basladi Belleme li Robert bir kez daha Henry nin aleyhine dondu 1112 de Henry nin sarayina yeni bir Fransiz buyukelcisi olarak girdiginde tutuklandi ve hapsedildi 1111 ile 1113 yillari arasinda Fransa ve Anjou da isyanlar patlak verdi ve Henry ayaklanmada Louis in yaninda yer alan yegeni Kont II Theobald u desteklemek icin Normandiya ya gecti Louis i diplomatik olarak izole etmek amaciyla Henry kucuk oglu William Adelin i Fulk un kizi Matilda ile nisanladi ve gayri mesru kizi Matilda yi Brittany Duku III Conan ile evlendirerek sirasiyla Anjou ve Bretonya ile ittifaklar kurdu Louis geri adim atti ve Mart 1113 te Henry ile bir baris anlasmasi yapmak icin Gisors yakinlarinda bir araya geldi Henry ye tartismali kaleleri verdi ve Henry nin Maine Belleme ve Bretonya da ki derebeyligini onayladi Bu arada Galler deki durum kotulesiyordu Henry 1108 de Guney Galler de bir sefer duzenleyerek bolgedeki kraliyet gucunu disari atti ve Pembroke cevresindeki bolgeyi Flemings ile kolonilestirdi 1114 te yerlesik Norman lordlarindan bazilari saldiri altindayken Orta Galler de elinde tuttugu siyasi rehinelerden birini kor etti ve Kuzey Galler de Chester Kontu nun gucunu tehdit etti Henry o yil Galler e uc ordu gonderdi Gilbert Fitz Richard guneyden bir kuvvete liderlik ediyor Iskocya Krali Alexander kuzeyden baski yapiyor ve Henry Orta Galler e ilerliyordu Owain ve Gruffudd baris istedi ve Henry siyasi bir uzlasmayi kabul etti Galler Yuruyuslerini kendi atadigi kisilerle guclendirerek sinir bolgelerini guclendirdi Isyan 1115 1120 Henry nin gumus penileri Oxford darphanesinde basildi Henry VI Louis i oglunun saygisi karsiliginda oglu William Adelin i gelecekteki mesru Normandiya Duku olarak kabul etmeye ikna etmeye calisti Henry 1115 te Normandiya ya gecti ve sadakat yemini etmek icin Norman baronlarini topladi ayrica Louis ile neredeyse basarili bir sekilde bir anlasma muzakere etti ve William in buyuk miktarda para karsiliginda Dukalik hakkini onayladi Ancak muttefiki tarafindan desteklenen Louis bunun yerine Dukaligin mesru varisi olarak gordugunu acikladi Henry Louis in saldirisi altindaki Theobald i desteklemek icin bir orduyla Normandiya ya dondukten sonra savas cikti Henry ve Louis sinir boyunca birbirlerinin kasabalarina baskin duzenlediler ve daha sonra muhtemelen 1116 da daha genis bir catisma cikti Fransiz Flaman ve Angevin gucleri Normandiya kirsalini yagmalamaya basladiginda Henry savunmaya itildi Montfort lu III Amaury ve diger bircok baron Henry ye karsi ayaklandi ve kendi evinden bir suikast plani vardi Henry nin karisi Matilda 1118 in baslarinda oldu ancak Normandiya daki durum Henry nin cenaze icin Ingiltere ye donememesine yetecek kadar baski yapiyordu Henry asi baronlara karsi seferler duzenleyerek ve Theobald ile ittifakini derinlestirerek yanit verdi Flanders li Baldwin savasta yaralandi ve Eylul 1118 de oldu kuzeydogudan Normandiya uzerindeki baskiyi hafifletti Henry Alencon sehrinde bir isyani bastirmaya calisti ancak Fulk ve Angevin ordusu tarafindan yenildi Alencon dan geri cekilmek zorunda kalan Henry nin konumu kaynaklari asiri gerildikce ve daha fazla baron davasini terk ettikce endise verici bir sekilde kotulesti 1119 un baslarinda Breteuil li Eustace ve Henry nin kizi Juliana baron ayaklanmasina katilmakla tehdit etti Catismayi onlemek icin rehineler degis tokus edildi ancak iliskiler bozuldu ve her iki taraf da tutsaklarini sakat birakti Henry saldirdi ve Juliana nin babasini arbaletle oldurme girisimine ragmen Eure Breteuil kasabasini aldi Sonrasinda Henry ciftin Normandiya daki neredeyse tum topraklarina el koydu Henry nin durumu Mayis 1119 da sonunda William Adelin ile Fulk un kizi Matilda ile evlenmeyi kabul ederek ve Fulk a buyuk miktarda para odeyerek Fulk u taraf degistirmeye ikna ettiginde iyilesti Fulk Maine Kontlugunu Henry nin gozetiminde birakarak Levant a gitti ve Kral kalan dusmanlarini ezmeye odaklanmakta ozgurdu Yaz boyunca Henry Louis in ordusuyla karsilastigi ve Bremule Savasi ile sonuclanan Vexin e ilerledi Henry gozculeri konuslandirmis ve ardindan birliklerini dikkatlice olusturulmus birkac atli sovalye hatti halinde organize etmis gorunuyor Henry nin kuvvetlerinin aksine Fransiz sovalyeleri atli kaldi aceleyle Anglo Norman mevzilerine saldirdilar savunmanin ilk sirasini astilar ama sonra Henry nin ikinci sovalye hattina karistilar Etrafi sarilan Fransiz ordusu cokmeye basladi Yakin dovuste Henry bir kilic darbesiyle vuruldu ama zirhi onu korudu Louis ve William Clito savastan kacarak Henry yi zaferle Rouen e donmeye birakti Savas bu muharebeden sonra yavas yavas azaldi ve Louis Normandiya konusundaki anlasmazligi Ekim ayinda Papa II Callixtus un Reims teki konseyine goturdu Henry Normandiya yi sonradan almasi ve muteakip yonetimiyle ilgili bir dizi Fransiz sikayetiyle karsi karsiya kaldi ve Rouen Baspiskoposu Geoffrey tarafindan savunulmasina ragmen Henry nin davasi konseyin Fransiz yanlisi unsurlari tarafindan reddedildi Ancak Callixtus Louis i desteklemeyi reddetti ve yalnizca iki yoneticiye baris aramalarini tavsiye etti Amaury de Montfort Henry ile anlasti ancak Henry ve William Clito karsilikli olarak tatmin edici bir uzlasma bulamadilar Haziran 1120 de Henry ve Louis Ingiltere Krali icin avantajli sartlarda resmen baris yaptilar William Adelin Louis e saygilarini sundu ve karsiliginda Louis William in Dukalik uzerindeki haklarini onayladi Veraset Krizi 1120 1124 Beyaz Gemi nin 25 Kasim 1120 de Barfleur da batisinin 14 yuzyilin baslarina ait tasviri Henry nin halefiyet planlari 25 Kasim 1120 de Beyaz Gemi nin batmasiyla kaosa suruklendi Henry aksamin erken saatlerinde Ingiltere ye gitmek uzere Barfleur limanindan ayrilmisti ve William Adelin ve sarayin genc uyelerinin bircogunu o geceyi ayri bir gemi olan Beyaz Gemi ile takip etmeleri icin arkada birakmisti Hem murettebat hem de yolcular sarhostu ve limanin hemen disinda gemi batik bir kayaya carpti Gemi batti ve 300 kadar insani oldurdu hayatta kalan tek kisi Rouen den bir kasapti Henry nin saray halki baslangicta William in olumunu Kral a bildirmekten cok korkmustu Sonunda kendisine soylendiginde kederle yere yigildi Felaket Henry yi mesru bir oglu olmadan birakti yegenleri artik mumkun olan en yakin erkek varisleriydi Henry yeni bir oglu olma ihtimalini acarak Louvain li Adeliza adinda yeni bir es alacagini duyurdu ve ikisi Ocak 1121 de Windsor Kalesi nde evlendi Gorunuse gore Henry onu cekici oldugu ve prestijli bir asil soydan geldigi icin secmis Gorunuse gore Adeliza Henry ye duskundu ve muhtemelen bir cocuga hamile kalma sansini en ust duzeye cikarmak icin seyahatlerinde ona katildi Beyaz Gemi felaketi Chester Kontu Richard in bogulmasinin liderligindeki bir isyani tesvik ettigi Galler de yeni bir catisma baslatti Henry o yaz Kuzey Galler e bir orduyla mudahale etti ve bir Galli okuyla vurulmasina ragmen sefer bolge genelinde kraliyet gucunu yeniden teyit etti Henry nin oglu William in Fulk un kizi Matilda ile evlenmesine dayanan Anjou ile ittifaki dagilmaya basladi Fulk Levant tan dondu ve Henry den Matilda yi ve ceyizini Maine deki bir dizi malikane ve tahkimati iade etmesini istedi Matilda Anjou ya gitmek icin ayrildi ancak Henry ceyizin aslinda Fulk un eline gecmeden once kendisine ait oldugunu savundu ve bu nedenle mulkleri Anjou ya geri vermeyi reddetti Fulk kizi Sibylla ile William Clito yu evlendirdi ve onlara Maine i verdi Amaury de Montfort Fulk ile ittifak kurup 1123 te Norman Anjou sinirinda bir isyana onderlik ettiginde bir kez daha catisma cikti Amaury ye Henry nin eski muttefiki Meulanli Robert ogullarindan biri olan Waleran de Beaumont liderligindeki birkac baska Norman baronu katildi Henry Gloucesterli Robert ve Ranulf le Meschin i Normandiya ya gonderdi ve ardindan 1123 un sonlarinda mudahale etti Dukalik ta kisi gecirmeden once asi kalelerini kusatma surecine basladi 1124 baharinda sefer yeniden basladi Bourgtheroulde savasinda Bernay Eure nin kale muhafizi Odo Borleng Kral in ordusuna liderlik etti ve isyancilarin Beaumont le Roger daki isyanci ussunden ayrilarak Brotonne ormanindan gecerken onlari pusuya dusurmesine izin verdigine dair istihbarat aldi Waleran kraliyet guclerine saldirdi ancak sovalyeleri Odo nun okculari tarafindan kesildi ve isyancilar hizla bunaldi Waleran yakalandi ama Amaury kacti Henry isyanin geri kalanini silip supurdu bazi asi liderleri kor etti o zamanlar infazdan daha merhametli bir ceza olarak goruluyordu ve son asi kalelerini geri aldi Papaligin William Clito ve Sibylla nin evliligini akrabalik nedeniyle iptal etmesi karsiliginda Papa Callixtus a buyuk miktarda para odedi Veraset Planlari 1125 1134 Henry ve Adeliza herhangi bir cocuk sahibi olmadilar bu da olasi aciklamaya dair sehvetli spekulasyonlara yol acti ve hanedanin gelecegi risk altinda gorunuyordu Henry olasi bir varisi yegenleri arasinda aramaya baslamis olabilir Blois li Stephen i olasi bir secenek olarak gormus olabilir ve belki de buna hazirlik olarak Stephen icin zengin bir mirasci olan Matilda ile faydali bir evlilik ayarlamistir Yakin muttefiki Blois li Theobald da Henry den yana oldugunu hissetmis olabilir Kral Louis in tercih ettigi secim olan William Clito Henry ye karsi kaldi ve bu nedenle uygun degildi Henry gayri mesru oglu Gloucesterli Roberti de olasi bir aday olarak gormus olabilir ancak Ingiliz gelenegi buna olumsuz bakardi Henry nin planlari Imparatorice Matilda nin kocasi Imparator Henry 1125 te oldugunde degisti Kral ertesi yil kizini Ingiltere ye geri cagirdi ve bir erkek varis olmadan olurse onun halefi olacagini ilan etti Anglo Norman baronlari 1126 Noel inde Westminster da bir araya toplandilar ve burada Matilda yi ve gelecekte sahip olabilecegi herhangi bir mesru varisi tanimaya yemin ettiler Bir kadini bu sekilde potansiyel bir varis olarak one surmek alisilmadik bir durumdu Ingiliz sarayinda Matilda ya muhalefet devam etti ve Louis onun adayligina siddetle karsi cikti 1127 de cocuksuz Flanders Kontu I Charles olduruldugunde yerel bir veraset krizi yaratti ve yeni bir catisma cikti Kral Louis tarafindan desteklenen William Clito Flamanlar tarafindan yeni hukumdarlari olmasi icin secildi Bu gelisme potansiyel olarak Normandiya yi tehdit etti ve Henry William in Flaman rakiplerinin iddialarini destekleyerek Flanders da bir vekalet savasini finanse etmeye basladi Henry William ile Fransiz ittifakini bozmak icin 1128 de Fransa ya bir saldiri duzenleyerek Louis in William a yardimini kesmeye zorladi William Temmuz ayinda beklenmedik bir sekilde oldu Henry nin yonetimine son buyuk meydan okuyani ortadan kaldirdi ve Flanders daki savasi durma noktasina getirdi William olmadan Normandiya daki baronluk muhalefetinin bir lideri yoktu Fransa ile yeni bir baris yapildi ve Henry nihayet 1123 isyanindan kalan mahkumlari kraliyet sarayina rehabilite edilen Meulan li Waleran da dahil olmak uzere serbest birakmayi basardi Bu arada Henry bu kez Matilda yi Fulk un en buyuk oglu Geoffrey ile evlendirerek Anjou lu Fulk ile ittifakini yeniden kurdu Cift 1127 de nisanlandi ve ertesi yil evlendi Henry nin Geoffrey in gelecekte Ingiltere veya Normandiya uzerinde herhangi bir hak iddia etmesini isteyip istemedigi bilinmiyor ve muhtemelen damadinin statusunu kasitli olarak belirsiz tutuyordu Benzer sekilde Matilda ya ceyizinin bir parcasi olarak bir dizi Normandiya kalesi verilmis olsa da ciftin bunlari fiilen ne zaman ele gecirecegi belirtilmemisti Fulk 1129 da Anjou dan Kudus e gitmek uzere ayrildi ve Geoffrey i Anjou ve Maine Kontu ilan etti Cift birbirinden pek hoslanmadigi ve tartismali kaleler bir cekisme noktasi oldugu icin evlilik zor oldu ve Matilda o yil Normandiya ya geri dondu Henry ayriliktan Geoffrey i sorumlu tutmus gibi gorunuyor ancak 1131 de cift baristi Matilda Henry yi cok memnun edecek ve rahatlatacak sekilde 1133 ve 1134 te Henry ve adinda iki erkek cocuk dogurdu Olum ve MirasOlum Oglunun yasini tutan Henry nin 14 yuzyilin baslarindan kalma tasviri Henry Matilda ve Geoffrey arasindaki iliskiler Kral in son yillarinda giderek gerginlesti Matilda ve Geoffrey Ingiltere de gercek bir destekten yoksun olduklarindan supheleniyorlardi 1135 te Henry yi Normandiya daki kraliyet kalelerini o hala hayattayken Matilda ya teslim etmeye cagirdilar ve Norman soylularinin ona derhal baglilik yemini etmesi konusunda israr ettiler boylece Henry nin olumunden sonra cifte daha guclu bir konum verilecekti Henry muhtemelen Geoffrey in Normandiya da iktidari ele gecirmeye calisacagi endisesiyle bunu yapmayi ofkeyle reddetti Guney Normandiya daki baronlar arasinda Ponthieu Kontu III William liderligindeki yeni bir isyan patlak verdi ve bunun uzerine Geoffrey ve Matilda isyancilari desteklemek icin mudahale etti Henry sonbahar boyunca guney sinirini guclendirerek sefer duzenledi ve ardindan Kasim ayinda gorunuse gore hala saglikliydi Biraz avlanmanin tadini cikarmak icin Lyons la Foret e gitti Orada hastalandi tarihci Henry of Huntingdon a gore doktorunun tavsiyesine karsi cok fazla fazlasiyla yedi ve durumu bir hafta icinde kotulesti Durum olumcul gorundugunde Henry itirafta bulundu ve Gloucesterli Robert ve sarayin diger uyelerinin de katildigi Amiens Baspiskoposu Hugh u cagirdi Geleneklere uygun olarak Henry nin odenmemis borclarini kapatmak ve odenmemis musadere cezalarini iptal etmek icin hazirliklar yapildi Kral 1 Aralik 1135 te oldu ve cesedi mumyalandi Baronlar esliginde Rouen e goturuldu bagirsaklari yerel olarak Notre Dame du Pre manastirina gomuldu ve korunan ceset Reading Manastiri na gomuldugu Ingiltere ye goturuldu Fakat bu manastir Ingiltere de Protestan Reformu doneminde yikilmis ve Henry nin mezari da kaybolmustur Henry nin cabalarina ragmen miras tartismaliydi Kralin olumuyle ilgili haberler yayilmaya basladiginda Geoffrey ve Matilda Gloucesterli Robert gibi bir dizi Matilda destekcisinin de dahil oldugu kraliyet ordusuna karsi yuruttukleri seferde isyancilari desteklemek icin Anjou da bulunuyorlardi Bu baronlarin cogu kral duzgun bir sekilde gomulene kadar Normandiya da kalmaya yemin etmisti bu da onlarin Ingiltere ye donmelerini engelledi Norman soylulari Theobald i kral ilan etmeyi tartisti Theobald in kucuk erkek kardesi Stephen askeri ailesiyle birlikte hizla Boulogne dan Ingiltere ye gecti Hugh Bigod Henry nin olum dosegindeyken baronlari Matilda ya yeminlerinden dondugune ve kardesi Henry nin yardimiyla Stephen in Ingiltere de iktidari ele gecirdigine ve 22 Aralik ta kral olarak tac giydigine dair supheli bir sekilde yazdi Matilda Ingiltere ve Normandiya uzerindeki iddiasindan vazgecmedi once Stephen in tac giyme torenine izin verme kararina karsi Papa ya basvurdu ve ardindan 1135 ile 1153 arasinda Anarsi olarak bilinen uzun sureli bir ic savas baslatmak icin Ingiltere yi isgal etti Tarih Yazimi Henry nin saltanati icin tarihci kaynaklarindan biri olan Welsh Brut y Tywysogion un bir parcasi Tarihciler tarihcilerin kayitlari da dahil olmak uzere Henry hakkinda bir dizi kaynaktan yararlandilar erken boru rulolari dahil olmak uzere diger belgesel kanitlar ve hayatta kalan binalar ve mimarilerden yararlandilar Henry nin hayatindaki olaylari anlatan uc ana vakanuvis Malmesburyli William Orderic Vitalis ve Huntingdonlu Henry idi ancak her biri kayitlarina kapsamli sosyal ve ahlaki yorumlar dahil etti ve diger populer eserlerden bir dizi edebi arac ve klise olay odunc aldi Diger tarihciler arasinda Eadmer Hugh Chanter Abbot Suger ve Welsh Brut un yazarlari yer alir Donemin tum kraliyet belgeleri gunumuze ulasmadi ancak bazi erken mali kayitlarin yani sira bir dizi kraliyet eylemi tuzuk yazi ve mektup var O zamandan beri bunlardan bazilarinin sahte oldugu kesfedildi ve digerleri sonradan degistirildi veya tahrif edildi Henry nin modern tarihleri 1960 larin baslarinda Richard Southern in calismalariyla basladi ardindan 20 yuzyilin geri kalaninda Ingiltere deki hukumdarligindan cok sayida temaya yonelik kapsamli arastirmalar ve Normandiya daki yonetimine iliskin cok daha sinirli sayida calisma izledi Henry nin yalnizca iki buyuk modern biyografisi uretildi C Warren Hollister in 2001 deki olumunden sonra yayinlanan cildi ve Judith Green in 2006 calismasiydi Henry nin kisiliginin tarihciler tarafindan yorumlanmasi zamanla degisti Austin Poole ve Richard Southern gibi daha onceki tarihciler Henry yi zalim gaddar bir hukumdar olarak goruyorlardi Hollister ve Green gibi daha yakin tarihli tarihciler onun adalet uygulamasini ozellikle gunun standartlarina aykiri oldugunda cok daha sempatik bir sekilde goruyorlar ancak Green bile Henry nin bircok acidan son derece tatsiz oldugunu kaydetti ve Alan Cooper sunu gozlemledi bircok cagdas vakanuvis muhtemelen Kral dan cok fazla elestiride bulunamayacak kadar korkuyordu Tarihciler ayrica Henry nin idari reformlarinin ne olcude Hollister ve John Baldwin in sistematik idari krallik olarak adlandirdiklari seyin bir girisini olusturdugunu veya bakis acisinin temelde geleneksel kalip kalmadigini tartistilar Ailesi ve CocuklariMesru Matilda ve William a ek olarak Henry nin muhtemelen ilk karisi Iskocyali Matilda dan Richard adinda cok yasamamis bir oglu vardi Henry ve ikinci karisi Louvain li Adeliza nin cocuklari yoktu Gayrimesru Henry nin cesitli metreslerden bir dizi gayri mesru cocugu vardi Ogullar 1090 larda dogdu Richard Ansfride de dogdu Lincoln Piskoposu Robert Bloet tarafindan buyutuldu Reginald de Dunstanville Cornwall Kontu 1110 larda veya 1120 lerin basinda muhtemelen Sibyl Corbet den dogdu Robert FitzEdith Edith Forne den dogdu Gilbert FitzRoy muhtemelen Walter Gand in isimsiz bir kiz kardesi veya kizinin cocugu olarak dunyaya geldi William de Tracy muhtemelen 1090 larda dogdu Henry FitzRoy muhtemelen Nest ferch Rhys de dogdu Fulk FitzRoy muhtemelen Ansfride da dogdu William Normandiyali Sybilla nin oz kardesi muhtemelen Reginald de Dunstanville den dogdu Kizlar Matilda FitzRoy Perche Kontesi Matilda FitzRoy Bretonya Dusesi Juliane Breteuil li Eustace in karisi muhtemelen Ansfrida da dogmustur Mabel William Gouet karisi Constance Beaumont sur Sarthe Vikontesi Aline Matthew de Montmorency nin karisi Isabel Pembroke Kontesi Isabel de Beaumont un kizi Sybilla de Normandy Iskocya Kralicesi muhtemelen 1100 den once dogdu Matilda Fitzroy Montivilliers Basrahibi Gundrada de Dunstanville Muhtemelen Rohese Henry de la Pomerai nin karisi Emma Guy of Laval in karisi Adeliza kralin kizi Elizabeth Fitzroy Galloway li Fergus un karisi Muhtemelen Falaise li Sibyl Notlar Henry nin dogumunun tarihlenmesi tarihcilerin anlatimlari ile ebeveynleri William ve Matilda nin cesitli seyahatlerinin karsilastirilmasina baglidir bunlar Annesinin Henry ye hamile kalabilecegi ve dogurabilecegi sinirli donemler verir Tarihci Warren Hollister 1068 yazini Judith Green i yil sonunu tercih ediyor ancak Henry nin 1069 un baslarinda dogmus olmasi muhtemel Selby nin olasi dogum yeri olmasi yerel bir gelenege dayaniyor Tarihci Orderic Vitalis l Aigle kasabasinda Henry ile erkek kardesleri Robert ve William Rufus arasinda meydana geldigi soylenen renkli bir tartismayi anlatiyor Judith Green ve Warren Hollister dahil olmak uzere modern tarihciler hikayenin dogrulugundan suphe etme egilimindedir Tarihci Warren Hollister Henry nin kaderinin ruhban sinifi oldugundan suphe ediyor Judith Green daha az emin Kronikler tutari 2 000 veya 5 000 olarak bildirmede farklilik gosteriyordu ancak sonraki tarihciler arasinda daha yaygin olarak alintilanan rakam 5 000 dir 5 000 sterlin yaklasik 1 5 milyon gumus kurus olusturacakti bu karsi cikilirsa Dukalik tan kolayca cikarilmasi zor bir meblagdi Bati Normandiya baslangicta Henry nin olen kardesi Richard icin tasarlanmisti ve Rouen deki baskentten uygun bir sekilde uzaktaydi Kronikler kusatmanin uzunluguna iliskin aciklamalarinda farklilik gosteriyor ve bu 15 gun 6 haftalik bir sure oneriyor Warren Hollister alti haftayi tercih ediyor Judith Green 15 gunu tercih ediyor Henry nin ana sefere katilmama karari Robert in guclerinin Eu da William Rufus a katilmasini engelleyecek kadar guclu olmasindan kaynaklaniyor olabilir David Carpenter William Rufus un olumunu neredeyse kesinlikle bir kaza olarak goruyor Warren Hollister oldurmenin acik ara en olasi aciklamasinin basitce bunun bir av kazasi olmasi oldugunu dusunuyor Judith Green her dengede Rufus un bir kaza nedeniyle olmus olmasinin buyuk olasilikla gorundugunu savunuyor Emma Mason William Rufus un Henry ya da Fransiz kralinin ajanlari tarafindan olduruldugu teorisine guvenerek daha supheli Azinlik gorusu Henry yi bir gaspci olarak goren Austin Poole tarafindan da savunuldu 20 yuzyilin baslarinda yazarak gerceklerin cirkin gorundugunu ozellikle Tirel in olay yerinden ayrilmasinin Henry nin olasi nedeninin ve erkek kardesini acikca hice saymasinin ve bir komplo oneriyor gibi gorundugunu savundu Tarihciler Eadmer Malmesbury ve Orderic cifti yakin olarak tanimlarken Eadmer onlarin asik olduklarini belirtiyor Anselmus bazi cevrelerde kraliyet evliliginin devam etmesine izin verdigi icin elestirildi Ikinci bir ogul oneren tek tarihci Canterbury li Gervase dir Biseksuellik de bu sosyal grup arasinda yaygindi ancak Henry nin erkek partnerleri olduguna dair hicbir kanit yok Cogu tarihci bu meblagi 2 000 sterline esdeger 3 000 mark olarak bildirdi ancak Orderic kararlastirilan miktari 3 000 sterlin olarak kaydetti Cagdas tarihciler savas icin 27 28 veya 29 Eylul u oneren birkac olasi tarih sagladi Tarihci Judith Green daha az emin olsa da modern tarihciler daha yaygin olarak 28 Eylul u kullaniyor Monmouth lu Geoffrey Historia Regum Britanniae de Merlin in kehanetlerini anlattigi bir bolumde Henry yi unutulmaz bir sekilde Adalet Aslani na benzetti Belgenin kendisinde Henry nin adi gecmemesine ragmen tarihciler Geoffrey in ona atifta bulunma niyetinde oldugu konusunda genel olarak hemfikirdir ancak benzetmenin kendisinin farkli yorumlari vardir Ornegin Judith Green aciklamanin olumlu oldugunu savunuyor Alan Cooper cok daha temkinli bu donemde aslanlarin guclu ama ayni zamanda acimasiz ve zalim olarak kabul edildigini ve bolumu cevreleyen baglamin kesinlikle konusu hakkinda pohpohlayici olmadigini belirtiyor 1124 te Henry askerlerinden standart alti Ingiliz gumus kuruslariyla odeme aldiklarina dair raporlar aldi Salisbury li Roger a sorusturma yapmasi talimatini verdi ve suclu bulunan madeni paracilarin sag ellerinin ve cinsel organlarinin kesilmesini emretti Cumle Piskopos tarafindan Salisbury de infaz edildi Cagdas tarihciler Henry nin kararli eylemini onayladilar Tarihci David Crouch Henry nin kilit danismanlarinin ve yetkililerinin cogunun daha sonra Kral adina yaptiklarindan pismanlik duyduklarini ve Kral Henry nin mahkemesindeki yasamin mahkumlarin vicdanlarina bir yuk getirme egiliminde oldugunu gozlemledigini belirtti Anselmus hukumetin sirasiyla dunyevi ve dini haklarla yoneten Kral ve Baspiskopos olmak uzere iki okuzun cektigi bir saban oldugu metaforunu kullandi Henry nin hayatinin ilerleyen donemlerinde dine karsi kisisel tutumunu degerlendirmek zordur Tarihci Richard Southern iki vardiyanin 1120 ve 1129 da olmasini savundu ancak Martin Brett 1120 yi olasi bir tarih olarak reddetti ve 1129 u kilit tarih olarak tercih etti Judith Green sonraki donemde vakanuvisler arasindaki modanin yazilarinin daha cok tovbe ve itiraf temalarina odaklanmak oldugunu gozlemleyerek daha temkinli davraniyor ve bu Henry nin dusuncesinde bir degisiklik olduguna dair yanlis bir izlenim vermis olabilir Henry Mayr Harting ayrica orta yas degisikligine dair kanitlarin boyutundan da suphe ediyor ancak daha onceki dindarligindan daha fazlasini ortaya cikararak Henry nin her zaman bir zamanlar sanildigindan daha dindar egilimli oldugunu one suruyor Tarihci Abbot Suger olayin Henry icin savasi reddettigi icin utanc verici oldugunu ancak bunun saglam bir askeri karar oldugunu one surdu Ceyiz 6 666 sterline esdeger gumus olarak 10 000 markti Latince de duk unvani kelimenin tam anlamiyla Normanlarin Duku olan Dux Normannorum du Bu seferin tarihi belirsizdir Judith Green kesin olarak 1116 ya yerlestirirken Warren Hollister daha az emin 1116 ile 1118 arasina dusmesini tercih ediyor Subat 1119 da Henry nin eski muttefikleri olan Breteuil li Eustace ve Juliana kendilerine Ivry la Bataille kalesi verilmezse isyan etmekle tehdit ettiler Henry Eustace e kale sozu verdi ve iyi niyetini gostermek icin rehineleri degis tokus etti Eustace ve Juliana nin kizlari kalenin polis memurunun ogluyla degis tokus edildi Tarihci Orderic Vitalis e gore Eustace daha sonra polis memurunun oglunu kor etti bunun uzerine Henry kizlarinin torunlarinin korlestirilmesine ve sakatlanmasina izin verdi Eustace guclerini seferber etmeye ve Breteuil i Henry nin saldirisina karsi savunmaya calisti buna ragmen Henry sehri aldi ve Juliana Henry yi tatar yayi ile oldurmeye calistiktan sonra kacti Batik kaya muhtemelen Quillebœuf Kayasiydi Henry nin ikinci evliliginin gerceklesme hizi onun Beyaz Gemi felaketinden once bile yeniden evlenmeyi planladigini gosteriyor olabilir Waleran de Beaumont un Henry ye isyan etmesine neyin sebep oldugu belirsiz Waleran William Clito nun Dukalik uzerinde hakli bir iddiasi olduguna gercekten inanmis ve Henry nin yonetimi altinda fayda saglama olasiliginin dusuk oldugunu dusunmus olabilir O zamanki Orta Cag Kilisesi yasasi yedi derece icinde evliligi yasakladi Uygulamada ust siniflarin cogu bu sekilde akrabaydi ancak evlilikleri iptal etmek icin ara sira konseye basvurulabilirdi Henry nin cocuk sahibi olamamasi hakkindaki soylentilerin ne oldugu ve sorunun partnerlerden birinde mi yoksa her ikisinde mi oldugu tam olarak bilinmiyor Ortacag tarihcilerinin bu yeminle ilgili aciklamalari ayrintilara gore degisir Malmesbury li William orada bulunanlarin Matilda yi baba ve anne tarafindan kraliyet soyuna dayanarak mesru varis olarak tanidiklarini anlatti Worcesterli John Ingiltere nin mirasinin Matilda nin mesru bir erkek varisine sahip olmasina bagli oldugunu acikladi Anglo Sakson kronigi hem Ingiltere nin hem de Normandiya nin mirasiyla ilgili bir yemin verildigini ileri surdu ne Orderic ne de Huntingdon lu Henry olayi hic kaydetmedi Bazi tarihci kayitlari Stephen in 1135 te tahti ele gecirmesinden ve sonraki Anarsi olaylarindan etkilenmis olabilir Tarihci Geoffrey White in 1940 larda yaptigi calisma Henry nin Kathleen Thompson tarafindan yapilan en son akademik arastirmasinin temelini olusturan gayri mesru cocuklarinin kapsamli bir listesini uretti Kaynakca Hollister 2003 ss 30 31 Hollister 2003 ss 32 40 Carpenter 2004 s 128 Green 2009 s 21 Newman 1988 s 54 Hollister 2003 s 35 a b c d Green Judith 2006 Henry I King of England and Duke of Normandy Cambridge Cambridge University Press say 22 Ingilizce Hollister 2003 s 37 Green 2009 s 23 Hollister 2003 s 37 Hollister 2003 ss 37 38 a b c Barlow 1999 s 162 Hollister 2003 s 38 a b Hollister 2003 ss 38 39 Hollister 2003 ss 39 46 Hollister 2003 s 39 a b Hollister 2003 s 48 Hollister 2003 ss 48 49 Hollister 2003 ss 40 47 a b Hollister 2003 s 49 Hollister 2003 ss 51 53 Thompson 2007 s 19 Hollister 2003 s 53 Hollister 2003 s 50 Hollister 2003 ss 56 61 Hollister 2003 ss 57 59 Hollister 2003 s 56 Hollister 2003 s 54 Green 2009 s 29 Hollister 2003 s 61 Hollister 2003 s 62 Hollister 2003 s 65 Hollister 2003 ss 65 66 Hollister 2003 ss 66 68 Hollister 2003 s 68 Hollister 2003 ss 6 69 Hollister 2003 s 69 Hollister 2003 s 70 a b Hollister 2003 s 71 a b Hollister 2003 s 72 Hollister 2003 s 73 Hollister 2003 ss 74 76 Hollister 2003 s 76 a b Hollister 2003 ss 76 77 Hollister 2003 s 77 Hollister 2003 ss 78 79 Hollister 2003 s 79 Hollister 2003 s 80 Hollister 2003 ss 80 81 Hollister 2003 ss 81 82 Hollister 2003 s 82 Green 2009 s 32 Hollister 2003 ss 82 83 Hollister 2003 s 82 Hollister 2003 s 85 Hollister 2003 ss 85 86 Hollister 2003 ss 86 88 Green 2009 s 33 Hollister 2003 s 89 Hollister 2003 s 89 Hollister 2003 ss 90 91 Hollister 2003 s 96 Hollister 2003 ss 96 97 Hollister 2003 s 99 Green 2009 s 35 Hollister 2003 ss 102 103 a b Hollister 2003 s 103 Hollister 2003 ss 103 104 Carpenter 2004 s 134 Green ss 39 41 Hollister 2003 ss 103 105 Hollister 2003 s 104 Hollister 2003 s 105 Hollister 2003 ss 104 105 Green 2009 s 43 Hollister 2003 ss 104 105 Holister s 106 Hollister 2003 s 19 Green 2009 s 45 Green 2009 ss 45 50 Hollister 2003 ss 110 112 a b Hollister 2003 s 116 Hollister 2003 ss 116 117 Hollister 2003 s 117 Green 2009 ss 51 52 a b Hollister 2003 s 130 Hollister 2003 s 43 Thompson 2003 s 134 Green 2009 s 26 Thompson 2007 s 24 Huneycutt 2003 s 27 Hollister 2003 ss 126 127 Green 2009 s 58 Hollister 2003 ss 126 127 Hollister 2003 ss 127 128 Thompson 2003 s 137 a b c Hollister 2003 ss 128 129 Hollister 2003 s 130 Thompson 2003 s 137 Hollister 2003 s 130 Green 2009 s 75 a b Thompson 2003 s 137 Hollister 2003 s 43 Green 2009 ss 26 27 307 309 Hollister 2003 s 45 Thompson 2003 s 135 Thompson 2003 s 135 Thompson 2003 ss 130 133 Hollister 2003 ss 132 133 Green 2009 s 61 Hollister 2003 ss 133 134 Hollister 2003 ss 134 135 Hollister 2003 ss 135 136 Hollister 2003 s 125 Hollister 2003 s 137 Green 2009 s 63 Hollister 2003 s 137 Hollister 2003 ss 137 138 Hollister 2003 s 138 a b Hollister 2003 ss 139 140 Hollister 2003 ss 142 143 Hollister 2003 s 145 Hollister 2003 s 143 Hollister 2003 ss 143 144 Hollister 2003 s 157 Hollister 2003 ss 157 158 Hollister 2003 ss 158 162 Hollister 2003 ss 164 165 Green 2009 ss 74 77 Hollister 2003 ss 178 179 Hollister 2003 ss 182 183 Hollister 2003 ss 183 184 Hollister 2003 s 184 Green 2009 s 78 Green 2009 ss 80 81 a b Hollister 2003 s 185 Hollister 2003 ss 184 185 Green 2009 s 82 Hollister 2003 s 186 a b Hollister 2003 s 188 Hollister 2003 ss 188 189 Hollister 2003 ss 189 190 Hollister 2003 s 190 Green 2009 s 85 Hollister 2003 s 198 Green 2009 ss 88 89 a b Hollister 2003 s 199 Hollister 2003 ss 199 200 Hollister 2003 ss 199 201 a b Hollister 2003 s 201 Hollister 2003 ss 204 207 Hollister 2003 s 207 Hollister 2003 s 205 Hollister 2003 s 206 Hollister 2003 ss 208 209 Green 2009 s 96 Green 2003 s 64 Green 2009 ss 224 225 Green 2009 ss 226 227 Hollister 2003 s 126 Green 2009 s 226 Davies 1990 ss 11 12 48 49 Green 2009 ss 98 105 Green 2009 s 228 Green 2009 ss 232 233 Mayr Harting 2011 ss 47 48 Green 2009 s 231 Green 2009 ss 232 233 Crouch 2008 s 17 Green 2009 s 314 Hollister 2003 ss 332 334 Hollister 2003 ss 329 324 347 Green 2009 ss 285 286 Mayr Harting 2011 s 69 Green 2009 ss 285 286 Green 2009 ss 286 287 Chibnall 1992 ss 86 89 Prestwich 1992 ss 102 3 118 Green 2009 ss 289 290 Green 2009 ss 294 295 304 305 a b Hollister 2003 ss 330 331 Hollister 2003 s 350 Hollister 2003 ss 351 356 Hollister 2003 ss 356 357 Hollister 2003 ss 358 359 Green 2009 s 319 Newman 1988 s 24 Hollister 2003 s 358 Hollister 2003 s 356 Hollister 2003 s 354 Haskins 1918 ss 86 93 105 106 Newman 1988 s 20 Green 2009 ss 242 243 Vaughn 2007 s 134 Green 2009 s 255 Green 2009 s 273 Mayr Harting 2011 ss 51 53 Mayr Harting 2011 ss 52 53 Mayr Harting 2011 s 53 Green 2009 s 53 Mayr Harting 2011 s 53 Vaughn 2007 s 142 Mayr Harting 2011 s 53 Vaughn 2007 s 142 Green 2009 ss 84 88 Hollister 2003 s 196 Hollister 2003 s 196 Vaughn 2007 ss 139 140 144 a b c Mayr Harting 2011 ss 58 59 Mayr Harting 2011 ss 61 62 Mayr Harting 2011 s 62 Hollister 2003 ss 272 273 Green 2009 ss 262 265 Brett 1975 s 106 Brett 1975 ss 106 107 Vaughn 2007 s 148 Hollister 2003 ss 371 379 Brett 1975 ss 110 111 Brett 1975 ss 111 112 Green 2009 s 14 Mayr Harting 2011 ss 44 45 Brett 1975 s 112 Brett 1975 s 112 Green 2009 ss 277 280 a b Green 2009 s 278 Hollister 2003 ss 435 438 Green 2009 ss 278 279 Green 2009 s 14 Bethell 1971 s 69 a b Hollister 2003 s 221 Hallam amp Everard 2001 s 153 Hollister 2003 s 223 a b Hollister 2003 s 223 Hollister 2003 ss 221 224 Hallam amp Everard 2001 s 67 Hollister 2003 s 224 Hollister 2003 ss 224 225 Hollister 2003 s 216 Hollister 2003 ss 216 217 Green 2009 s 118 Hollister 2003 s 217 Hollister 2003 s 218 Hollister 2003 s 225 Hollister 2003 ss 225 228 Green 2009 s 121 Hollister 2003 ss 227 228 Green 2003 s 65 Hollister 2003 ss 226 227 Green 2009 s 123 Hollister 2003 s 229 Hollister 2003 s 230 Hollister 2003 ss 231 232 Carpenter 2004 ss 38 140 a b Green 2009 s 132 Green 2009 ss 132 133 Green 2009 s 133 Hollister 2003 s 238 Hollister 2003 ss 239 240 a b Hollister 2003 s 246 Green 2009 s 135 a b Hollister 2003 ss 246 248 Green 2009 ss 135 143 Green 2009 ss 139 140 Hollister 2003 s 247 Hollister 2003 ss 250 251 Hollister 2003 s 251 a b Hollister 2003 s 252 Hollister 2003 s 253 Green 2009 ss 143 146 a b Hollister 2003 ss 253 254 Hollister 2003 ss 254 255 Hollister 2003 s 261 Hollister 2003 s 261 Green 2009 s 149 Hollister 2003 ss 263 264 a b Hollister 2003 s 264 Hollister 2003 s 264 Green 2009 s 152 Hollister 2003 ss 264 265 Hollister 2003 s 265 Hollister 2003 ss 265 266 Green 2009 ss 153 154 Hollister 2003 s 267 Green 2009 s 157 Hollister 2003 ss 267 268 Hollister 2003 ss 268 269 Hollister 2003 s 274 Hollister 2003 ss 276 279 Hollister 2003 ss 276 277 a b Hollister 2003 ss 277 278 Hollister 2003 s 278 Green 2009 s 167 Hollister 2003 s 280 Green 2009 s 168 Hollister 2003 s 280 Hollister 2003 s 281 Thompson 2003 s 137 Green 2009 s 169 a b Hollister 2003 s 282 a b Hollister 2003 s 290 Hollister 2003 s 291 a b Hollister 2003 s 292 Hollister 2003 ss 292 293 Green 2009 s 179 Hollister 2003 ss 293 294 Hollister 2003 ss 297 298 Green 2009 s 184 a b Hollister 2003 s 300 Hollister 2003 ss 302 303 Green 2009 ss 186 187 Hollister 2003 s 306 Hollister 2003 ss 308 309 Green 2009 s 170 Hollister 2003 s 310 Green 2009 s 168 Hollister 2003 ss 312 313 Hollister 2003 ss 311 312 Hollister 2003 s 396 a b Hollister 2003 s 309 Hollister 2003 s 318 Green 2009 s 191 Green 2009 ss 196 197 Green 2009 s 197 Hollister 2003 ss 319 321 Green 2009 ss 197 198 Hollister 2003 s 321 Hollister 2003 ss 325 326 Hollister 2003 s 326 Newman 1988 ss 57 58 Hollister 2003 s 323 Hollister 2003 s 324 Hollister 2003 ss 324 325 Green 2009 ss 202 203 Chibnall 1993 ss 56 60 Hollister 2003 s 463 Chibnall 1993 s 57 Hollister 2003 s 463 Green 2009 ss 58 61 Hollister 2003 s 465 Green 2009 s 213 King 2010 ss 38 39 Green 2009 ss 216 217 King 2010 s 38 Crouch 2008 s 162 Barlow 1999 s 162 Hollister 2003 s 467 Hollister 2003 ss 467 473 Hollister 2003 ss 467 468 473 Hollister 2003 s 473 Hollister 2003 ss 467 473 Green 2009 s 220 Hollister 2003 ss 467 474 Crouch 2002 s 246 King 2010 ss 47 48 Barlow 1999 s 163 King 2010 s 43 a b Warren Wilfred L 1973 Henry II King 2010 s 43 Carpenter 2004 ss 169 171 Green 2009 ss 1 2 Newman 1988 s 7 Green 2009 ss 2 5 Newman 1988 s 7 Green 2009 ss 6 7 Green 2009 s 9 Green 2009 s 11 Green 2009 ss 14 17 Green 2009 ss 14 15 Green 2009 s 314 Southern 1962 s 231 cited in Green 2009 s 314 Poole 1993 s 99 Green 2009 s 314 Green 1989 s 1 Cooper 2001 s 65 Hollister 2003 ss 484 485 Green 2009 ss 15 319 Hollister amp Baldwin 1978 ss 867 868 Thompson 2003 ss 141 143 Thompson 2003 ss 143 146 Thompson 2003 ss 143 146 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Thompson 2003 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Henry I of England ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Green Judith A 2009 Henry I King of England and Duke of Normandy Cambridge Cambridge University Press ISBN 0 521 74452 0 Ingilizce Hollister C Warren 2003 Henry I Yale English Monarchs Series Yale University Press ISBN 0 300 09829 4 Ingilizce Resmi unvanlarOnce gelen II William Ingiltere Krali 1100 1135 Sonra gelen Blois li Stephen