Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Şubat 2017) |
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Ağustos 2016) () |
Kompost, bitkisel ve hayvansal atıkların nemli-oksijenli ortamda bozunarak dönüştüğü organik gübredir.
Kompost değişik şekillerde ve değişik araçlar kullanarak elde edilebilir. Doğal ortamdakine benzer şekilde bitkisel artıklar koku yapan anaerobik bozunmaya izin vermeyecek şekilde oksijenli bozunmaya uğratılır, böylece hızlı ve temiz bir gübre elde edilmiş olur. Bu sistemde yer solucanlarının ve bakteri kültürlerinin kullanımı da söz konusu olabilir. Bakteri kültürü ile uygun nem ve ısı koşulları sağlandığında çok hızlı bir kompost eldesi mümkün hale gelmektedir.
Yapımı
Evsel Organik Mutfak Atıklarının ayrıştırlarak, kimi uygulamalarda solucanlar yardımıyla geri dönüşüm yapılarak yüksek kaliteli organik gübre elde etmek için tasarlanan bir araçtır.
ABD Kaliforniya eyaletinde, evsel atıkları değerlendirme için geliştirilen bir proje sonucu dünya ilk kez KompostBox ile tanıştı.
Eyaletin amacı, kâğıt, plastik, cam vb. evsel atıkları değerlendiren “Evsel atıkları değerlendirme” projelerine bir yenisini eklemek ve evlerden çöpe atılan ve koku, sinek yaratan sebze, meyve benzeri organik atıkları ayrıştırarak geri dönüşüme dahil edip, tekrar doğaya kazandırmaktı. Çünkü evlerden atılan sebze ve meyve atıkları, aslında kompostlaştırıldığında (yığın haline getirip, bekletildiğinde) verimli bir gübre haline gelmekteydi.
Proje çalışmaları başladığında, Kaliforniya Üniversitesi, bu evsel atıkların toplanması için yine kamyonlarla taşıma yapılacağı, bunun da yine mazot, yağ, lastik vs. kullanımı ile emisyon oranlarının arttıracağını, yine fabrikalar kurulacağını, bacaların tüteceğini ve nihayetinde üretilen gübrenin tekrar aynı evlere geri satılmak için kamyonlara yükleneceğini, dağıtım şirketleri, pazarlama çalışmaları, istihdam gibi kalemlerle, Evsel Atıkların evlerden toplanıp tekrar tüketiciye ulaştırılmasında bu döngü çalıştırıldığında, projenin çevreye yarardan çok zarar getireceğini raporladı.
Bunun üzerine Eyalet, Evsel Atıkları tüketicinin evlerinde kompost'a nasıl çevrilebileceği üzerine bir proje sipariş etti.
Bilim insanları, evlerde kompost üretiminin kolay olduğunu ama atıkların koku, küflenme vs. doğal dönüşümlerinden dolayı tüketicinin isteksiz davranacağını düşünerek, aslında yüzbinlerce yıldır toprakta bu görevi sessiz sakin yerine getiren solucanların bu iş için mucize bir çözüm olduğunu fark ettiler.
Çünkü solucanlar, evlerden çıkacak meyve, sebze, yumurta kabukları, çay, kahve posası, kâğıt vb. atıkları kokusuz, doğal bir şekilde kompostlaştırmaktaydılar.
Ve üstelik bu dönüşümden elde edilen gübre Solucan Gübresi (Vermicompost), solucanlarda bulunan sölom sıvısı sayesinde, diğer organik gübrelere oranla kat kat daha güçlü, verim arttırıcı, bitki hastalıklarına karşı direnç sağlayıcı olduğunu tespit ettiler.
Bu tespitler sonucu Kaliforniya Eyaleti, her eve birer kompostbox ve bu proje için özel yetiştirilmiş kültür solucanı Eisenia foetida ya da dünyada bilinen adıyla Kırmızı Kaliforniya Solucanı’nı dağıtarak, evlerde Solucan gübresi üretimini teşvik edici kampanyalar düzenlediler.
Günümüze gelindiğinde Amerika, Kanada ve Avrupa ülkeleri başta olmak üzere tüm dünyada Evsel Organik Atıklar KompostBox’lar ve solucanlar yardımıyla değerlendirilip, yüksek kalitede Solucan Gübresi üretimi teşvik edilmekte.
Tarımda kırmızı Kaliforniya solucanının faydaları
Kırmızı Kaliforniya solucanı 40 yıla yakındır başta ABD olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde tarım sektöründe kullanılıyor. Kırmızı Kaliforniya solucanı adıyla bilinen Lumbricus rubellis ve Eisenia foetida solucan gübreleri, toprağın dengesini düzenlemesi ve bitkileri beslemesi amacıyla üretilip kullanılır.
Solucan gübresi yüksek oranda (rhizobium) ve asimbiyotik (serbest ve azot fiske eden bakteriler ve mikoriza mantarları) bakteriler içerir. Bu sayede toprağa canlılık kazandırmaktadır.
Kırmızı Kaliforniya solucanı faydaları, solucan gübresinin faydaları
- Toprakta bulunan zararlı bakterileri pasife ederek bakterilerin zararlı etkilerini ortadan kaldırır.
- Don, aşırı sıcaklık gibi bitkilere zarar veren hava şartlarına karşı bitkileri koruma altına alır.
- Topraktaki asit seviyesini dengeler ve tarıma daha elverişli hale getirir.
- 0 ekolojik ve organik olması tercih edilmesinin başlıca sebeplerinden biridir.
- Ziraat de kullanılan gübreler ne kadar organik adı altında satılsalar da üretilen sebzelerde nitrat kalıntıları bırakırlar. Solucan gübresi ile yetişmiş sebzede nitrat kalıntısı bulunmaz.
- Yabani ot tohumu içermeyen solucan gübreleri yaşamın doğal dengesinde ki gibi doğal üretimi amaçlar.
- Bitkileri daha dayanıklı hale getirir.
- Faydalı mikroorganizmaları uyarır.
- Suda çabucak çözülür ve piyasada kullanılan diğer gübrelerle uyumludur.
Sebzelerde etkisi
- Sebzelerde alınan verimi %35- 40 oranında arttırır.
- Sebzelerde erkencilik özelliği bulunmaktadır.
- Çimlenme oranını arttırır
- Besinlerde ekolojik olmasından dolayı orijinal tat, koku ve renkte olmasını sağlar.
Bağcılıkta etkisi
- Bitki kök ve gövde yapısını güçlendirir.
- Erken hasat olmasını sağlar.
- Lezzet ve tatlarını arttırır.
Meyvecilikte etkisi
- Sağlıklı sürgün oluşumunu sağlar gövde yapısını güçlendirir.
- Erkencilik özelliği bulunur.
- Üretilen ürünler yüksek vitamin değerine sahip olmanın yanı sıra kanserojen etkisi olmaz.
Çimlerde etkisi
Çimlenmeyi arttırır. Çimlerde oluşacak sararmayı önler ve verim arttığı için tohum maliyeti en aza iner.
Kullanımı
Sebzelerde dikimden önce sıraya atılmalıdır. Dikim sonrası atacaklar ise iz düşümüne denk gelen zamanda toprağa uygulama yapmalıdır.
Ağaçlar da ise dikim öncesi veya sonrası iz düşümüne denk gelen toprağa uygulama yapılması öneriliyor.
Kaynakça
- ^ "Kırmızı Kaliforniya Solucanı". 8 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Subat 2017 Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Kompost haber gazete kitap akademik JSTOR Agustos 2016 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Kompost bitkisel ve hayvansal atiklarin nemli oksijenli ortamda bozunarak donustugu organik gubredir KompostEvde yapim bir kompost makinesi Kompost degisik sekillerde ve degisik araclar kullanarak elde edilebilir Dogal ortamdakine benzer sekilde bitkisel artiklar koku yapan anaerobik bozunmaya izin vermeyecek sekilde oksijenli bozunmaya ugratilir boylece hizli ve temiz bir gubre elde edilmis olur Bu sistemde yer solucanlarinin ve bakteri kulturlerinin kullanimi da soz konusu olabilir Bakteri kulturu ile uygun nem ve isi kosullari saglandiginda cok hizli bir kompost eldesi mumkun hale gelmektedir YapimiEvsel Organik Mutfak Atiklarinin ayristirlarak kimi uygulamalarda solucanlar yardimiyla geri donusum yapilarak yuksek kaliteli organik gubre elde etmek icin tasarlanan bir aractir ABD Kaliforniya eyaletinde evsel atiklari degerlendirme icin gelistirilen bir proje sonucu dunya ilk kez KompostBox ile tanisti Kompost kutusu Eyaletin amaci kagit plastik cam vb evsel atiklari degerlendiren Evsel atiklari degerlendirme projelerine bir yenisini eklemek ve evlerden cope atilan ve koku sinek yaratan sebze meyve benzeri organik atiklari ayristirarak geri donusume dahil edip tekrar dogaya kazandirmakti Cunku evlerden atilan sebze ve meyve atiklari aslinda kompostlastirildiginda yigin haline getirip bekletildiginde verimli bir gubre haline gelmekteydi Proje calismalari basladiginda Kaliforniya Universitesi bu evsel atiklarin toplanmasi icin yine kamyonlarla tasima yapilacagi bunun da yine mazot yag lastik vs kullanimi ile emisyon oranlarinin arttiracagini yine fabrikalar kurulacagini bacalarin tutecegini ve nihayetinde uretilen gubrenin tekrar ayni evlere geri satilmak icin kamyonlara yuklenecegini dagitim sirketleri pazarlama calismalari istihdam gibi kalemlerle Evsel Atiklarin evlerden toplanip tekrar tuketiciye ulastirilmasinda bu dongu calistirildiginda projenin cevreye yarardan cok zarar getirecegini raporladi Bunun uzerine Eyalet Evsel Atiklari tuketicinin evlerinde kompost a nasil cevrilebilecegi uzerine bir proje siparis etti Bilim insanlari evlerde kompost uretiminin kolay oldugunu ama atiklarin koku kuflenme vs dogal donusumlerinden dolayi tuketicinin isteksiz davranacagini dusunerek aslinda yuzbinlerce yildir toprakta bu gorevi sessiz sakin yerine getiren solucanlarin bu is icin mucize bir cozum oldugunu fark ettiler Cunku solucanlar evlerden cikacak meyve sebze yumurta kabuklari cay kahve posasi kagit vb atiklari kokusuz dogal bir sekilde kompostlastirmaktaydilar Ve ustelik bu donusumden elde edilen gubre Solucan Gubresi Vermicompost solucanlarda bulunan solom sivisi sayesinde diger organik gubrelere oranla kat kat daha guclu verim arttirici bitki hastaliklarina karsi direnc saglayici oldugunu tespit ettiler Bu tespitler sonucu Kaliforniya Eyaleti her eve birer kompostbox ve bu proje icin ozel yetistirilmis kultur solucani Eisenia foetida ya da dunyada bilinen adiyla Kirmizi Kaliforniya Solucani ni dagitarak evlerde Solucan gubresi uretimini tesvik edici kampanyalar duzenlediler Gunumuze gelindiginde Amerika Kanada ve Avrupa ulkeleri basta olmak uzere tum dunyada Evsel Organik Atiklar KompostBox lar ve solucanlar yardimiyla degerlendirilip yuksek kalitede Solucan Gubresi uretimi tesvik edilmekte Thermofil mikroorganizmalar ile endustriyel olcekte kompost yapimi Tarimda kirmizi Kaliforniya solucaninin faydalariKirmizi Kaliforniya solucani 40 yila yakindir basta ABD olmak uzere bircok Avrupa ulkesinde tarim sektorunde kullaniliyor Kirmizi Kaliforniya solucani adiyla bilinen Lumbricus rubellis ve Eisenia foetida solucan gubreleri topragin dengesini duzenlemesi ve bitkileri beslemesi amaciyla uretilip kullanilir Solucan gubresi yuksek oranda rhizobium ve asimbiyotik serbest ve azot fiske eden bakteriler ve mikoriza mantarlari bakteriler icerir Bu sayede topraga canlilik kazandirmaktadir Kirmizi Kaliforniya solucani faydalari solucan gubresinin faydalari Toprakta bulunan zararli bakterileri pasife ederek bakterilerin zararli etkilerini ortadan kaldirir Don asiri sicaklik gibi bitkilere zarar veren hava sartlarina karsi bitkileri koruma altina alir Topraktaki asit seviyesini dengeler ve tarima daha elverisli hale getirir 0 ekolojik ve organik olmasi tercih edilmesinin baslica sebeplerinden biridir Ziraat de kullanilan gubreler ne kadar organik adi altinda satilsalar da uretilen sebzelerde nitrat kalintilari birakirlar Solucan gubresi ile yetismis sebzede nitrat kalintisi bulunmaz Yabani ot tohumu icermeyen solucan gubreleri yasamin dogal dengesinde ki gibi dogal uretimi amaclar Bitkileri daha dayanikli hale getirir Faydali mikroorganizmalari uyarir Suda cabucak cozulur ve piyasada kullanilan diger gubrelerle uyumludur Sebzelerde etkisi Sebzelerde alinan verimi 35 40 oraninda arttirir Sebzelerde erkencilik ozelligi bulunmaktadir Cimlenme oranini arttirir Besinlerde ekolojik olmasindan dolayi orijinal tat koku ve renkte olmasini saglar Bagcilikta etkisi Bitki kok ve govde yapisini guclendirir Erken hasat olmasini saglar Lezzet ve tatlarini arttirir Meyvecilikte etkisi Saglikli surgun olusumunu saglar govde yapisini guclendirir Erkencilik ozelligi bulunur Uretilen urunler yuksek vitamin degerine sahip olmanin yani sira kanserojen etkisi olmaz Cimlerde etkisi Cimlenmeyi arttirir Cimlerde olusacak sararmayi onler ve verim arttigi icin tohum maliyeti en aza iner Kullanimi Sebzelerde dikimden once siraya atilmalidir Dikim sonrasi atacaklar ise iz dusumune denk gelen zamanda topraga uygulama yapmalidir Agaclar da ise dikim oncesi veya sonrasi iz dusumune denk gelen topraga uygulama yapilmasi oneriliyor Kaynakca Kirmizi Kaliforniya Solucani 8 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2016