Kayseri Herakles Lahdi 1991 yılında Kayseri'de bulunmuş olan lahit.Kayseri Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir. Pamfilya tipi Frizli lahitler grubuna girmektedir. Üzerine işlenen sahnelerde Herakles'in yerine getirdiği 12 görev sırayla anlatılır.
Tarihçe
Kayseri'de bir kültür sitesinin inşaatı için başlayan hafriyat çalışmalarında ortaya çıkan lahide, Kayseri Arkeoloji Müzesi tarafından el konulmuş ve müzeye taşınmıştır. Lahit toprağın 3 metre kadar altında bulunmuş ve yapılan ilk incelemelerde arka kısmından bir delik açılmak suretiyle soyulmuş olduğu anlaşılmıştır. Lahidin çıkarılmasından sonra içinden dağılmış şekilde iki insan iskeleti ve iki cam gözyaşı şişesi bulunması, içindeki bazı değerli eşyaların çalınmış olduğunu kesinleştirmistir.
Özellikleri
Beyaz mermerden, dikdörtgen prizma şeklinde ve ters tekne biçimli (semerdam) bir kapaktan oluşmaktadır. Uzunluğu 215 cm, genişliği 101 cm. yüksekliği 133 cm.dir. Tekne, yekpare mermer bloğun içinin dikdörtgen şekilde oyulması ile yapılmıştır. Tepe ve köşe akroterleri palmet şeklindedir. Kapağın üzeri yassı kiremitlerle süslüdür. Kapak üzerinde aslan başı çörtenler bulunur. Lahdin teknesi üzerinde yer yüksek kabartma figürler, lahdin iki uzun bir kısa yanını çevreler.
Lahidin ön cephesindeki kısa yüzde iki kanatlı bir kapı ve profilli bir taç kısmı yer alır. Böylece kapıya anıtsal bir görüntü verilmiştir. Herakles ilk sahneden itibaren fizyolojik değişimler gösterir ve yaşlanma süreci sırasıyla izlenebilir. Öteki dünyayı sembolize eden kapının bulunduğu yüzün sağında yer alan uzun yüzde e diğer yüzlerde Herakles'in yaptığı 12 işi sırasıyla anlatılmaktadır.
Betimlemeler
Lahdin yüzü | İşlenen Sahneler | Lahitdeki betimlemeler | Detay görüntüsü |
---|---|---|---|
1. dar yan | İki kanatlı, öteki dünyayı sembolize eden lahtin kapısı | Kapının her iki tarafında yas tutan, Frig külaklı mezara bekçilik etmektedir. | |
1. uzun yan | Nemea aslanının öldürülmesi | Aslan arka ayakları üzerinde kalkmış Herakles'e saldırmış durumdadır. Herakles ise aslanın boğazına yapışmıştır. Herakles'in dinamik adalelerine karşın aslan, ayakları yerden kesilecekmiş gibi çaresiz bir durumdadır. Herakles'in budaklı sopası üst tarafta durmaktadır. | |
Hydria adlı çok başlı yılanı öldürmesi | Herakles, sağ bacağına dolanmış ejderin başını sol eliyle tutmakta, sağ elindeki sopasını ise kaldırmış, vurmak üzeredir. Sağ ayağıyla ejderin kuyruğuna basmıştır, Sırtında ise bir önceki sahnede öldürdüğü Nemea aslanının postu vardır. Hydra'nın başı insan, gövdesi yılan biçimindedir. Saçları da yine yılan biçiminde betimlenmiştir. | ||
dağında yaşayan yaban domuzunu öldürmesi. | Herakles domuzu avlamış, omzuna almış, sol eliyle domuzun bacağını tutmaktadır. Sol kolunda aslan postu sag elinde sopası durmaktadır. Herakles'in vücudu cepheden, başı ise profilden gösterilmiştir. Domuzun bacağının biri ve burnu kırılmıştır. | ||
Artemis'e ait altın boynuzlu, tunç ayaklı geyiği yakalaması. | Herakles yere çökmüş olan geyiğin boynuzlarından yakalamış ve sol bacağını büküp dizini geyiğin sırtına bastırarak onu hareketsiz hale getirmiştir. Sol kolunda yine aslan postu dalgalanmaktadır. Herakles'in başı profilden, gövdesi cepheden betimlenirken, geyiğin başı cepheden, gövdesi profilden betimlenmiştir. Herakles'in yeni yeni büyüyen sakalları fark edilir. Herakles'in sol kolu dirsekten, geyiğin ise boynuzları ve burnu eksiktir. | ||
Stymphalos gölünde yaşayan insan yiyen kuşları öldürmesi. | Herakles sol eliyle yayın kirişini tutarken, sağ eliyle yayını gererek okunu kuru bir ağaç üzerinde duran kuşa doğru fırlatmaya hazırlanmıştır. Sol omzunda sadağının bağı gözükmektedir. Avladığı kuşlardan birisi de yerde bacakları arasındadır. Herakles'in başı profilden, vücudu cepheden sunulmuştur. Sakalları çeneye kadar uzamıştır. | ||
2. dar yan | Kral Augias'ın ahırlarını temizlemesi. | Efsanede Herakles Augias ahırlarını iki nehrin yatağını değiştirip ahırlardan geçirerek temizler. Lahitte Herakles, işini bitirmiş bir kayanın üzerinde otururken gösterilmiştir. Sağ elini lahdin köşesine yerleştirilen ağacın budağına koymuştur. Sol elini ise sopasına dayamıştır. Sahnede bir sükûnet hakimdir. Herakles akan suyun üzerine uzanmış bir nehir tanrısı gibi gösterilmiştir. Baş profilden, gövde cepheden verilmiştir. Herakles'in yüzü artık tamamen kıvırcık sakallarla kaplıdır. | |
Girit Kralı Minos'a ait kudurmuş boğayı, Kral Eurystheus'a götürmesi. | Herakles'in boğayı yakalama anı tasvir edilmiştir. Herakles sağ dizini kırarak boğanın üstüne bastırmış, sol ayağını geriye doğru gererek destek almaktadır. Sağ elindeki sopayı kaldırmış, vurmak üzeredir. Sol kol geriye doğru bükülmüş ve aslan postunu tutmaktadır. Boğanın başı ve Herakles'in başı eksiktir. Lahdi soyanlar tam bu sahneden bir delik açmışlar. Heraklesin ve boğanın başı daha sonra kırık şekilde ele geçirilmiştir. | ||
2. uzun yan | Trakya Kralı Diomedes'in insan etiyle beslenen atlarını ehlileştirmesi. | Herakles yere çömelmis durumdaki Diomedes'in saçlarından kavramıştır. Çaresiz görünen Dioemedes'in aman dileyen bir hali vardır. Herakles sol bacağını ileri doğru atmış, sol koluyla Diomedes'in saçlarını tutarken, sağ kolunu rahat bir biçimde arkasına atmıştır. Aslan postu bu sefer başındadır ve sarkan kısımları Diomedes'in saçlarını tutan sol kolunun üzerine dökülür. Diomedes kıvırcık saçlı ve gür sakallıdır, üzerinde Romalı bir asker zırhı, ayağında çizmeler ve elinde bir kalkan vardır. Diomedes'in atları ise sahnenin sağ üst köşesinde yem yiyen iki at başı biçiminde gösterilmiştir. | |
Amazonların Kraliçesi Hypolite'nin altın kemerini getirmesi. | Herakles, bir atın üzerinde olan Hypolite'i saçlarından yakalamış, Hypolite ise başını acı ile yukarı kaldırmış durumdadır. Herakles sol dizini bükmüş ve ayağını bir taş blok üzerine basmaktadır. Geriye doğru attığı sağ kolunu sopasına dayamıştır. Hypolite sağ omzunu açıkta bırakan bir elbise giymiş ve boynundan bir pelerin sarkmaktadır. Bir elinde kalkanı, diğerinde çift uçlu baltası vardır. Üzerine oturmuş olduğu atın açık ağzı da sahneye dinamizm katmaktadır. Hypolite'in kalkanı ve atın bir bacağı eksiktir. | ||
Geryoneus'u öldürterek büyük sığır sürülerini Eurystheus'a götürmesi. | Herakles, bir dizini, sağ dizi üzerinde yere çökmüş olan Geryoneus'un karnına doğru bastırmıştır, sağ elindeki sopasını Geryoneus'a vurmak üzere havaya kaldırmıştır. Sol eline dolamış olduğu aslan kürkü dalgalanmaktadır. Geryoneus, gelmek üzere olan darbeden korunabilmek için sol kolunu kaldırıp Herakles'in göğsüne dayamıştır. Aman dileyen bir yüz ifadesi olan Geryoneus mitolojide olduğu gibi üç başlı çizilmiştir, ancak başların sadece birisi cepheden gösterilerek detaylandırılmış, diğerleri profilden ve daha silik şekilde bırakılmıştır. Sahnenin üst kısmına Geryoneus'un sığır sürülerini sembolize edecek şekilde iki boğa başı yerleştirilmiştir. | ||
Hades'in köpeği Kerberos'un ölüler ülkesinden kaçırılması. | Herakles Kerberos'u boynuna bağladığı kayıştan tutarak sakin bir biçimde götürmektedir. Kayalık bir arazi üzerinde yürüyen Herakles bir eliyle Kerberos'un kayışını diğeriyle de dik şekilde havaya kaldırmış olduğu sopasını tutmaktadır. Kerberos'un üç başı da verilmiştir ancak sadece ikisi detaylı biçimde tasvir edilmiştir. Kerberos Herakles'e karşı direnmez. Herakles'in başı eksiktir. | ||
Hesperidlerin bahçelerinden altın elmaları çalması. | Kayalık bir zemin üzerinde duran Herakles, sağ elini yere dik olarak tuttuğu sopasının üzerine koymuştur. Sol elinde, çaldığı 3 altın elmayı tutarken, kolundan kürkü sarkar. Başında zeytin ya da defne dallarından yapılmış bir çelenk vardir. Bu çelenk aldığı bütün zor görevleri başarıyla yaptığını gösteren bir işaret gibidir. Ancak bu son sahnede Herakles'in saç ve sakalları iyice uzamış, kasları sarkmış ve yaşlanmış bir görüntüsü vardır. |
Galeri
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- , sayı:97, 1993, Kayseri Herakles Lahdi, Saim Cırtıl ve Mahmut Altuncan (3 Mayıs 2012'de erişildi)
Kaynakça
- ^ a b c d Kültür Bakanlığı Kültür Dergisi 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., sayı:97, 1993, Kayseri Herakles Lahdi, Saim Cırtıl ve Mahmut Altuncan (3 Mayıs 2012'de erişildi)
- ^ a b c http://www.kayseriden.biz/icerik.asp?ICID=266 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (3 Mayıs 2012'de erişildi)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kayseri Herakles Lahdi 1991 yilinda Kayseri de bulunmus olan lahit Kayseri Arkeoloji Muzesi nde sergilenmektedir Pamfilya tipi Frizli lahitler grubuna girmektedir Uzerine islenen sahnelerde Herakles in yerine getirdigi 12 gorev sirayla anlatilir Kayseri Arkeoloji Muzesinde sergilenen Kayseri Herakles LahdiTarihceKayseri de bir kultur sitesinin insaati icin baslayan hafriyat calismalarinda ortaya cikan lahide Kayseri Arkeoloji Muzesi tarafindan el konulmus ve muzeye tasinmistir Lahit topragin 3 metre kadar altinda bulunmus ve yapilan ilk incelemelerde arka kismindan bir delik acilmak suretiyle soyulmus oldugu anlasilmistir Lahidin cikarilmasindan sonra icinden dagilmis sekilde iki insan iskeleti ve iki cam gozyasi sisesi bulunmasi icindeki bazi degerli esyalarin calinmis oldugunu kesinlestirmistir OzellikleriBeyaz mermerden dikdortgen prizma seklinde ve ters tekne bicimli semerdam bir kapaktan olusmaktadir Uzunlugu 215 cm genisligi 101 cm yuksekligi 133 cm dir Tekne yekpare mermer blogun icinin dikdortgen sekilde oyulmasi ile yapilmistir Tepe ve kose akroterleri palmet seklindedir Kapagin uzeri yassi kiremitlerle susludur Kapak uzerinde aslan basi cortenler bulunur Lahdin teknesi uzerinde yer yuksek kabartma figurler lahdin iki uzun bir kisa yanini cevreler Lahidin on cephesindeki kisa yuzde iki kanatli bir kapi ve profilli bir tac kismi yer alir Boylece kapiya anitsal bir goruntu verilmistir Herakles ilk sahneden itibaren fizyolojik degisimler gosterir ve yaslanma sureci sirasiyla izlenebilir Oteki dunyayi sembolize eden kapinin bulundugu yuzun saginda yer alan uzun yuzde e diger yuzlerde Herakles in yaptigi 12 isi sirasiyla anlatilmaktadir BetimlemelerKayseri Herakles lahdindeki sahneler Lahdin yuzu Islenen Sahneler Lahitdeki betimlemeler Detay goruntusu1 dar yan Iki kanatli oteki dunyayi sembolize eden lahtin kapisi Kapinin her iki tarafinda yas tutan Frig kulakli mezara bekcilik etmektedir 1 uzun yan Nemea aslaninin oldurulmesi Aslan arka ayaklari uzerinde kalkmis Herakles e saldirmis durumdadir Herakles ise aslanin bogazina yapismistir Herakles in dinamik adalelerine karsin aslan ayaklari yerden kesilecekmis gibi caresiz bir durumdadir Herakles in budakli sopasi ust tarafta durmaktadir Hydria adli cok basli yilani oldurmesi Herakles sag bacagina dolanmis ejderin basini sol eliyle tutmakta sag elindeki sopasini ise kaldirmis vurmak uzeredir Sag ayagiyla ejderin kuyruguna basmistir Sirtinda ise bir onceki sahnede oldurdugu Nemea aslaninin postu vardir Hydra nin basi insan govdesi yilan bicimindedir Saclari da yine yilan biciminde betimlenmistir daginda yasayan yaban domuzunu oldurmesi Herakles domuzu avlamis omzuna almis sol eliyle domuzun bacagini tutmaktadir Sol kolunda aslan postu sag elinde sopasi durmaktadir Herakles in vucudu cepheden basi ise profilden gosterilmistir Domuzun bacaginin biri ve burnu kirilmistir Artemis e ait altin boynuzlu tunc ayakli geyigi yakalamasi Herakles yere cokmus olan geyigin boynuzlarindan yakalamis ve sol bacagini bukup dizini geyigin sirtina bastirarak onu hareketsiz hale getirmistir Sol kolunda yine aslan postu dalgalanmaktadir Herakles in basi profilden govdesi cepheden betimlenirken geyigin basi cepheden govdesi profilden betimlenmistir Herakles in yeni yeni buyuyen sakallari fark edilir Herakles in sol kolu dirsekten geyigin ise boynuzlari ve burnu eksiktir Stymphalos golunde yasayan insan yiyen kuslari oldurmesi Herakles sol eliyle yayin kirisini tutarken sag eliyle yayini gererek okunu kuru bir agac uzerinde duran kusa dogru firlatmaya hazirlanmistir Sol omzunda sadaginin bagi gozukmektedir Avladigi kuslardan birisi de yerde bacaklari arasindadir Herakles in basi profilden vucudu cepheden sunulmustur Sakallari ceneye kadar uzamistir 2 dar yan Kral Augias in ahirlarini temizlemesi Efsanede Herakles Augias ahirlarini iki nehrin yatagini degistirip ahirlardan gecirerek temizler Lahitte Herakles isini bitirmis bir kayanin uzerinde otururken gosterilmistir Sag elini lahdin kosesine yerlestirilen agacin budagina koymustur Sol elini ise sopasina dayamistir Sahnede bir sukunet hakimdir Herakles akan suyun uzerine uzanmis bir nehir tanrisi gibi gosterilmistir Bas profilden govde cepheden verilmistir Herakles in yuzu artik tamamen kivircik sakallarla kaplidir Girit Krali Minos a ait kudurmus bogayi Kral Eurystheus a goturmesi Herakles in bogayi yakalama ani tasvir edilmistir Herakles sag dizini kirarak boganin ustune bastirmis sol ayagini geriye dogru gererek destek almaktadir Sag elindeki sopayi kaldirmis vurmak uzeredir Sol kol geriye dogru bukulmus ve aslan postunu tutmaktadir Boganin basi ve Herakles in basi eksiktir Lahdi soyanlar tam bu sahneden bir delik acmislar Heraklesin ve boganin basi daha sonra kirik sekilde ele gecirilmistir 2 uzun yan Trakya Krali Diomedes in insan etiyle beslenen atlarini ehlilestirmesi Herakles yere comelmis durumdaki Diomedes in saclarindan kavramistir Caresiz gorunen Dioemedes in aman dileyen bir hali vardir Herakles sol bacagini ileri dogru atmis sol koluyla Diomedes in saclarini tutarken sag kolunu rahat bir bicimde arkasina atmistir Aslan postu bu sefer basindadir ve sarkan kisimlari Diomedes in saclarini tutan sol kolunun uzerine dokulur Diomedes kivircik sacli ve gur sakallidir uzerinde Romali bir asker zirhi ayaginda cizmeler ve elinde bir kalkan vardir Diomedes in atlari ise sahnenin sag ust kosesinde yem yiyen iki at basi biciminde gosterilmistir Amazonlarin Kralicesi Hypolite nin altin kemerini getirmesi Herakles bir atin uzerinde olan Hypolite i saclarindan yakalamis Hypolite ise basini aci ile yukari kaldirmis durumdadir Herakles sol dizini bukmus ve ayagini bir tas blok uzerine basmaktadir Geriye dogru attigi sag kolunu sopasina dayamistir Hypolite sag omzunu acikta birakan bir elbise giymis ve boynundan bir pelerin sarkmaktadir Bir elinde kalkani digerinde cift uclu baltasi vardir Uzerine oturmus oldugu atin acik agzi da sahneye dinamizm katmaktadir Hypolite in kalkani ve atin bir bacagi eksiktir Geryoneus u oldurterek buyuk sigir surulerini Eurystheus a goturmesi Herakles bir dizini sag dizi uzerinde yere cokmus olan Geryoneus un karnina dogru bastirmistir sag elindeki sopasini Geryoneus a vurmak uzere havaya kaldirmistir Sol eline dolamis oldugu aslan kurku dalgalanmaktadir Geryoneus gelmek uzere olan darbeden korunabilmek icin sol kolunu kaldirip Herakles in gogsune dayamistir Aman dileyen bir yuz ifadesi olan Geryoneus mitolojide oldugu gibi uc basli cizilmistir ancak baslarin sadece birisi cepheden gosterilerek detaylandirilmis digerleri profilden ve daha silik sekilde birakilmistir Sahnenin ust kismina Geryoneus un sigir surulerini sembolize edecek sekilde iki boga basi yerlestirilmistir Hades in kopegi Kerberos un oluler ulkesinden kacirilmasi Herakles Kerberos u boynuna bagladigi kayistan tutarak sakin bir bicimde goturmektedir Kayalik bir arazi uzerinde yuruyen Herakles bir eliyle Kerberos un kayisini digeriyle de dik sekilde havaya kaldirmis oldugu sopasini tutmaktadir Kerberos un uc basi da verilmistir ancak sadece ikisi detayli bicimde tasvir edilmistir Kerberos Herakles e karsi direnmez Herakles in basi eksiktir Hesperidlerin bahcelerinden altin elmalari calmasi Kayalik bir zemin uzerinde duran Herakles sag elini yere dik olarak tuttugu sopasinin uzerine koymustur Sol elinde caldigi 3 altin elmayi tutarken kolundan kurku sarkar Basinda zeytin ya da defne dallarindan yapilmis bir celenk vardir Bu celenk aldigi butun zor gorevleri basariyla yaptigini gosteren bir isaret gibidir Ancak bu son sahnede Herakles in sac ve sakallari iyice uzamis kaslari sarkmis ve yaslanmis bir goruntusu vardir GaleriAyrica bakinizHerakles LahitleriDis baglantilar sayi 97 1993 Kayseri Herakles Lahdi Saim Cirtil ve Mahmut Altuncan 3 Mayis 2012 de erisildi Kaynakca a b c d Kultur Bakanligi Kultur Dergisi 11 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde sayi 97 1993 Kayseri Herakles Lahdi Saim Cirtil ve Mahmut Altuncan 3 Mayis 2012 de erisildi a b c http www kayseriden biz icerik asp ICID 266 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 Mayis 2012 de erisildi