Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1974 Kıbrıs Darbesi veya 1974'te Kıbrıs'ta askerî ihtilâl veya Kıbrıs'ta Yunan Darbesi, 15 Temmuz 1974 tarihinde Yunanistan'daki askeri cunta desteği ile Kıbrıs'ta enosis'e yönelik milliyetçi Rumların III. Makarios'u devirmesi ve 20 Temmuz 1974'te Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kıbrıs'a harekât düzenlemesine neden olan askerî müdahale.
Arka plan
Kasım 1973 tarihinde Yunanistan'da Yunan Ordusu'ndan Dimitrios Yoannidis'in önderliğinden bir grup albay ihtilâl yaparak, ülkenin yönetimine el koydu. Kıbrıs Cumhuriyeti istihbaratı Mart 1974 tarihinde Yunanistan'daki cunta tarafından finansal ve idari yönden desteklenen EOKA-B’nin, darbe yapacağına dair III. Makarios'a haber verdi. Bunun üzerine 25 Nisan 1974 tarihinde bir bildiri yayınlanarak EOKA-B ada üzerinde yasa dışı ilan edildi ve 2000'e yakın EOKA-B üyesi tutuklandı.
III. Makarios Temmuz 1974'ün başlarında Yunanistan Cumhurbaşkanı'na Yunan askerlerin adadan çekilmesi ve kendisine düzenlenen suikast planlarının son bulmasını istedi. 3-5 Temmuz tarihlerinde ise asker ile polisler ada üzerinde birbirleri ile çatışmaya başladı. Makarios bunun arkasında cunta yönetiminin olduğunu iddia etti ve bu olayların son bulmasını istedi.
Darbe
Yunan Cuntası, III. Makarios'un bu açıklamaları nedeniyle 15 Temmuz 1974 tarihinde Kıbrıs Ulusal Muhafız Birliği'ne bu birliğin komutanının görevinden alınmasını ve adanın kontrolünü Yunan subayların bulunduğu bu birliğin almasını istedi. Birlik aynı gün Lefkoşa'daki Başkanlık Sarayı'nı bastı, fakat sarayın önceden basılacağı yönünde istihbarat alan III. Makarios, sarayın arka bahçesinden iki yaveri ile birlikte bir askeri zırhlı araca binerek Baf'a kaçtı. Bir helikopter, Ağrotur’daki Birleşik Krallık Üssü’nden III. Makarios ve yaverlerini alarak Londra’ya götürdü.
III. Makarios, 16-17 Temmuz tarihlerinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kendisinin Kıbrıs Cumhuriyeti’nin hukukî lideri olarak kabul edildiği toplantılarda "Kıbrıs’ın bağımsızlığının ortadan kalktığını ve halkının tehlike altına olduğunu" belirtti. EOKA'nın tanınan simalarından Nikos Sampson yeni hükûmetin geçici devlet başkanı olarak dünyaya ilan edildi. Ertesi gün başkanlık yetkileri kullanılarak Kıbrıs Helen Cumhuriyeti ilan edildi.
Sonuçları
15 Temmuz 1974 darbesi ve Nikos Sampson'un yeni hükûmetin devlet başkanı olması sonucu, Türkiye, Kıbrıs Harekâtı'nı başlattı.
Kaynakça
- ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 44. sayfa, Alfa Yayınları, .
- ^ Ali Çarkoğlu, Barry M. Rubin, (2005). Greek-Turkish relations in an era of détente; 12. sayfa , Routledge, .
- ^ 'Failing' Cyprus talks resume 26 Temmuz 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), BBC, Yayımlanma: 4 Ekim 2002, Erişim Tarihi: 30 Eylül 2008.
- ^ Mütercimler, Erol (1990). Kıbrıs Barış Harekatının bilinmeyen yönleri, 376. sayfa, Yaprak Yayınevi.
- ^ Akman, Halil (2006). Paylaşılamayan Balkanlar, 149. sayfa, İQ Kültür Sanat Yayıncılık, .
- ^ Bölükbaşı, Süha (Ağustos 1998) “The Cyprus Dispute and the United Nations: Peaceful Non-Settlement between 1954 and 1996”, International Journal of Middle East Studies, Vol.30, No.3, s.411–434, s.420.
- ^ a b Osmanlı İdaresinde Kıbrıs (Nüfusu, Arazi Dağılımı ve Türk Vakıflar), Ankara; Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 2000, s.39.
- ^ Osmanlı İdaresinde Kıbrıs, s.38.
- ^ Osmanlı İdaresinde Kıbrıs, s.40.
- ^ Osmanlı İdaresinde Kıbrıs, s.41.
- ^ "EOKA'cı Nikos Sampson öldü". arsiv.ntv.com.tr. NTV. AA. 10 Mayıs 2001. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2021.
- ^ Ata Atun (28 Aralık 2008). "Filistin, KKTC ve Garantiler". Habercumhuriyeti.com. 1 Ocak 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2009.
- ^ Ismail Bozkurt, Hüseyin Mehmet Ateşin, (1999). Second International Congress for Cyprus Studies: 262. sayfa., Eastern Mediterranean University (Doğu Akdeniz Üniversitesi).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1974 Kibris Darbesi veya 1974 te Kibris ta askeri ihtilal veya Kibris ta Yunan Darbesi 15 Temmuz 1974 tarihinde Yunanistan daki askeri cunta destegi ile Kibris ta enosis e yonelik milliyetci Rumlarin III Makarios u devirmesi ve 20 Temmuz 1974 te Turk Silahli Kuvvetleri nin Kibris a harekat duzenlemesine neden olan askeri mudahale Ilk CagKibris Roma eyaleti Luzinyanlar Luzinyanli Guy Kibris Kralligi Caterina CornaroOsmanli donemiLala Mustafa Pasa Kibris Eyaleti Cezayir i Bahr i SefidBirlesik Krallik donemiKibris Sozlesmesi 1931 Kibris ayaklanmasi 1950 Kibris enosis referandumuModern tarihZurih ve Londra Antlasmalari 1963 1964 olaylari 1974 Darbesi Kibris Harekati Annan PlaniArka planKasim 1973 tarihinde Yunanistan da Yunan Ordusu ndan Dimitrios Yoannidis in onderliginden bir grup albay ihtilal yaparak ulkenin yonetimine el koydu Kibris Cumhuriyeti istihbarati Mart 1974 tarihinde Yunanistan daki cunta tarafindan finansal ve idari yonden desteklenen EOKA B nin darbe yapacagina dair III Makarios a haber verdi Bunun uzerine 25 Nisan 1974 tarihinde bir bildiri yayinlanarak EOKA B ada uzerinde yasa disi ilan edildi ve 2000 e yakin EOKA B uyesi tutuklandi III Makarios Temmuz 1974 un baslarinda Yunanistan Cumhurbaskani na Yunan askerlerin adadan cekilmesi ve kendisine duzenlenen suikast planlarinin son bulmasini istedi 3 5 Temmuz tarihlerinde ise asker ile polisler ada uzerinde birbirleri ile catismaya basladi Makarios bunun arkasinda cunta yonetiminin oldugunu iddia etti ve bu olaylarin son bulmasini istedi DarbeYunan Cuntasi III Makarios un bu aciklamalari nedeniyle 15 Temmuz 1974 tarihinde Kibris Ulusal Muhafiz Birligi ne bu birligin komutaninin gorevinden alinmasini ve adanin kontrolunu Yunan subaylarin bulundugu bu birligin almasini istedi Birlik ayni gun Lefkosa daki Baskanlik Sarayi ni basti fakat sarayin onceden basilacagi yonunde istihbarat alan III Makarios sarayin arka bahcesinden iki yaveri ile birlikte bir askeri zirhli araca binerek Baf a kacti Bir helikopter Agrotur daki Birlesik Krallik Ussu nden III Makarios ve yaverlerini alarak Londra ya goturdu III Makarios 16 17 Temmuz tarihlerinde Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi nin kendisinin Kibris Cumhuriyeti nin hukuki lideri olarak kabul edildigi toplantilarda Kibris in bagimsizliginin ortadan kalktigini ve halkinin tehlike altina oldugunu belirtti EOKA nin taninan simalarindan Nikos Sampson yeni hukumetin gecici devlet baskani olarak dunyaya ilan edildi Ertesi gun baskanlik yetkileri kullanilarak Kibris Helen Cumhuriyeti ilan edildi Sonuclari 15 Temmuz 1974 darbesi ve Nikos Sampson un yeni hukumetin devlet baskani olmasi sonucu Turkiye Kibris Harekati ni baslatti Kaynakca Hasguler Mehmet Subat 2007 Kibris ta Enosis ve Taksim Politikalarinin Sonu 44 sayfa Alfa Yayinlari ISBN 975 297 836 3 Ali Carkoglu Barry M Rubin 2005 Greek Turkish relations in an era of detente 12 sayfa Routledge ISBN 0 7146 5694 1 Failing Cyprus talks resume 26 Temmuz 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce BBC Yayimlanma 4 Ekim 2002 Erisim Tarihi 30 Eylul 2008 Mutercimler Erol 1990 Kibris Baris Harekatinin bilinmeyen yonleri 376 sayfa Yaprak Yayinevi Akman Halil 2006 Paylasilamayan Balkanlar 149 sayfa IQ Kultur Sanat Yayincilik ISBN 975 255 106 8 Bolukbasi Suha Agustos 1998 The Cyprus Dispute and the United Nations Peaceful Non Settlement between 1954 and 1996 International Journal of Middle East Studies Vol 30 No 3 s 411 434 s 420 a b Osmanli Idaresinde Kibris Nufusu Arazi Dagilimi ve Turk Vakiflar Ankara Basbakanlik Devlet Arsivleri Genel Mudurlugu 2000 s 39 Osmanli Idaresinde Kibris s 38 Osmanli Idaresinde Kibris s 40 Osmanli Idaresinde Kibris s 41 EOKA ci Nikos Sampson oldu arsiv ntv com tr NTV AA 10 Mayis 2001 15 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2021 Ata Atun 28 Aralik 2008 Filistin KKTC ve Garantiler Habercumhuriyeti com 1 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2009 Ismail Bozkurt Huseyin Mehmet Atesin 1999 Second International Congress for Cyprus Studies 262 sayfa Eastern Mediterranean University Dogu Akdeniz Universitesi