Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Yusuf Hemedani, (1048-1140) (Arapça: أبو يعقوب يوسف همداني; Ebu Yakub Yusuf Hamdani) önde gelen din bilginlerindendir. Rey ile Hamedan arasında Bûzencird adlı bir köyde doğmuştur. Merv şehrinde türbesi bulunmaktadır. Ebû Yakûb Yusuf Hemedanî, Hoca Ahmed Yesevî ile Abdülhâlik Gucdüvânî'nin hocasıdır.
Ebû Yakûb Yûsuf Hamdanî | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1048 Bûzencird Köyü, Rey ile Hamedan arasında |
| Ölüm | 1140 (91-92 yaşlarında) Merv |
| Etnik köken | Azerbaycan Türkü |
Hayâtı
Nakşibendi Tarikatı'nın silsilesinde yer alan Yusuf Hemedani, Allah yolunda hizmet için Merv, Buhara, Herat, Semerkand gibi İslâm merkezlerini dolaşarak halkı irşâda davet etmekteydi. Tarihi kaynaklarda kaydedildiğine göre devrin Selçuklu Hanı Sultan Sencer, Yusuf Hemedani’ye bağlılığını her vesileyle göstermiştir. Dolayısıyla "Hocaların Hocası" olarak anılmaktadır.
Evliyânin büyüklerindendir ve ismi "Yûsuf bin Yâkûb Hemedânî"dir. Künyesi "Ebû Yâkûb"dur. İmâm-ı A’zâm'ın neslindendir. İnsanları Hakk'a dâvet eden, onlara doğru yolu gösterip, hakiki saâdete kavuşturan ve kendilerine “Silsile-i âlîyye” denilen büyük âlim ve velîlerin Muhammed'den sonra gelen sekizincisidir. 1048 (H.440) senesinde Hemedan’da doğdu. 1140 (H.535) de Herat’tan Merv’e giderken yolda vefat etti.
On sekiz yaşında Bağdat’a gelip, fıkh îlmini Ebû İshâk-î Şîrâzî’den öğrendi. Yaşı küçük olmasına rağmen, Ebû İshâk kendisine husûsî ihtimâm gösterirdi. Bunun ve diğer fıkh âlimlerinin derslerine devam etmekle, Hanefî mezhebinde fıkh ve münazara âlimi oldu. İsfahan ve Semerkand’da, zamanın meşhur hadîs âlimlerinden hadîs ilmini öğrendi. Tasavvufu Şeyh Ebû 'Ali el-Fermâdî'den öğrenip, onun sohbetinde yetişerek kemâle ulaştı. Abdullâh-ı Cûveynî, Hasan Simnânî ve birçok büyük zat ile görüşüp, sohbet etti. Kendilerinden ilim öğrendi. Yaya olarak otuz yedi hac yaptı. Kur'ân-ı Kerîm'i sayısız defalar hatmetti. Gece namazlarında her rekâtta bir cüz okurdu. Tefsir, hadîs, kelâm ve fıkh ilminden yedi yüz cüz ezberindeydi. İki yüz on üç mürşîd-i kâmilden istifâde etti. Yedi bin kâfirin îmâna gelmesine sebep oldu. Hızır aleyhisselâm ile çok sohbet etti.
Yetiştirdiği meşhûr şahsiyetler
Altmış yıldan fazla, insanlara doğru yolu göstermekle meşgul oldu. Yüzlerce talebe ondan ders aldı. Abdullâh-î Berkî, Hasan-î Endâkî, Ahmed Yesevî ve Abdülhâlik-i Gücdüvânî gibi büyük veliler yetiştirdi. Bunlardan Ahmed Yesevi, Türkistan tarafına göç edip, insanları irşada davet ederek büyük hizmetlerde bulundu. Yûsuf-û Hemedânî, bütün dostlarına, talebesi Abdülhâlik-i Gücdüvânî’ye tâbi olmalarını söyledi. Kendisinden sonra, bu talebesi insanlara doğru yolu gösterdi.
Yûsuf-û Hemedânî, önce Merv şehrinde bir müddet kalıp Herât’a gitti ve orada uzun zaman kaldı. Sonra, tekrar Merv’e gelip bir müddet daha kaldıktan sonra Herat’a döndü. Herat’tan Merv’e yaptığı son yolculuğu sırasında vefat etti. Kabri Merv şehrinde olup, ziyâret edilmektedir.
Yûsuf-û Hemedânî, İmâm-ı Â'zama pek çok bağlıydı. Irak, Horasan, Mâverâünnehr bölgelerinin muhtelif şehirlerinde bulunarak, halka saadet yolunu anlatmak ile meşgul olmuştur. İlmî, fazîleti ve kerâmetleriyle İslam dünyasında tanınıp, çok sevilmiştir.
Kişiliği
Hakiki İslâm âlimlerinden ve evliyânın büyüklerinden olan Yûsuf-i Hemedânî orta boylu, buğday benizli, kumral sakallı, zayıf bir kişi idi. Eline ne geçerse muhtaçlara verir, kimseden bir şey istemezdi. Herkese karşı çok iltifât eder, yumuşak ve merhametli davranırdı. Yolda yürürken bile Kur'ân-ı kerîm okumakla meşguldü. Hoş-dû denilen yerden, câmiye gelinceye kadar bir hatim okur, mescid kapısından, Hasan Endâkî ve Hoca Ahmed Yesevî hanesine varıncaya kadar Bakara Sûresi'ni okurdu. Geri dönerken Âl-i İmrân Sûresi'ni bitirirdi. Arada bir yüzünü Hemedân’a çevirir ve çok ağlardı. Salmân-ı Fârisî'nin asası ile sarığı kendisindeydi. Her ay başında, Semerkand âlimlerini çağırarak onlarla sohbet ederdi. Bir taraftan köylülere ve yanına gelen herkese doğru din bilgilerini öğretmeye çalışır, insanlarla uğraşmaktan, onları yetiştirmek için çalışmaktan hiç sıkılmazdı. Diğer taraftan, ağrılara ve yaralara ilâç yaparak herkesin derdine deva bulmaya çalışırdı. Böylece, maddi ve manevi hastalıkların iyileştirilebilir, mütehassısı olduğunu ispat ederdi.
Talebelerine ve kendisini sevenlere daima Muhammed ve ashabının yolunda gitmelerini tavsiye ederdi. Kalbi, bütün mahlûkât için derin bir sevgi ile doluydu. Gayrimüslimlerin evlerine giderek, onlara İslamiyeti anlatırdı. Her şeye sabır ve tahammül eder, herkese karşı muhabbet gösterirdi. Altın ve gümüş esyâ kullanılmasına müsâde etmez, fakirlere zenginlerden daha fazla itibar ederdi. Zühd sâhibi idi. Dünya'ya ehemmiyet ve kıymet vermezdi. (Melâmetîik ve Kalenderîlik) Odasında hasır, keçe, ibrik, iki yastık ve bir tencereden başka bir şey bulunmazdı. Talebelerine, Dört Halife'nin menkibe ve fazîletlerinden bahseder, onlar gibi ahlâklanmalarını nasihat ederdi.
Bibliyografya
- Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye (49. Baski); s.1164
- El-A’lâm; c.8, s.220
- Sezerât üz-Zeheb; c.4, s.110
- Câmiû Kerâmât-il-Evliyâ; c.2, s.289
- Tabakât-ül-Kübrâ; c.1, s.135
- Hadâik-ul-Verdiyye; s.106
- Reşahât (Arabî); s.14
- Reşahât (Osmanlıca); s.17
- Kalâid-ül-Cevâhir; s.110
- Hadîkat-ül-Evliyâ; s.14
- İrgâm-ül-Merîd; s.48
- Behçet-üs-Seniyye; s.11
- Rehber Ansiklopedisi; c.18, s.232
- İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.7, s.367
- Makâmât-i Yûsuf Hemedânî; Süleymâniye Kütüphânesi, İbrâhim Efendi Kısmı, No: 430
- Bırifkan Seyyidleri ; s.72
Kaynakça
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki uslubun ansiklopedik bir yazidan beklenen resmi ve ciddi usluba uygun olmadigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ya da konuyla ilgili tartismaya katilarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Yusuf Hemedani 1048 1140 Arapca أبو يعقوب يوسف همداني Ebu Yakub Yusuf Hamdani onde gelen din bilginlerindendir Rey ile Hamedan arasinda Buzencird adli bir koyde dogmustur Merv sehrinde turbesi bulunmaktadir Ebu Yakub Yusuf Hemedani Hoca Ahmed Yesevi ile Abdulhalik Gucduvani nin hocasidir Ebu Yakub Yusuf HamdaniDogum1048 Buzencird Koyu Rey ile Hamedan arasindaOlum1140 91 92 yaslarinda MervEtnik kokenAzerbaycan TurkuHayatiNaksibendi Tarikati nin silsilesinde yer alan Yusuf Hemedani Allah yolunda hizmet icin Merv Buhara Herat Semerkand gibi Islam merkezlerini dolasarak halki irsada davet etmekteydi Tarihi kaynaklarda kaydedildigine gore devrin Selcuklu Hani Sultan Sencer Yusuf Hemedani ye bagliligini her vesileyle gostermistir Dolayisiyla Hocalarin Hocasi olarak anilmaktadir Evliyanin buyuklerindendir ve ismi Yusuf bin Yakub Hemedani dir Kunyesi Ebu Yakub dur Imam i A zam in neslindendir Insanlari Hakk a davet eden onlara dogru yolu gosterip hakiki saadete kavusturan ve kendilerine Silsile i aliyye denilen buyuk alim ve velilerin Muhammed den sonra gelen sekizincisidir 1048 H 440 senesinde Hemedan da dogdu 1140 H 535 de Herat tan Merv e giderken yolda vefat etti On sekiz yasinda Bagdat a gelip fikh ilmini Ebu Ishak i Sirazi den ogrendi Yasi kucuk olmasina ragmen Ebu Ishak kendisine hususi ihtimam gosterirdi Bunun ve diger fikh alimlerinin derslerine devam etmekle Hanefi mezhebinde fikh ve munazara alimi oldu Isfahan ve Semerkand da zamanin meshur hadis alimlerinden hadis ilmini ogrendi Tasavvufu Seyh Ebu Ali el Fermadi den ogrenip onun sohbetinde yetiserek kemale ulasti Abdullah i Cuveyni Hasan Simnani ve bircok buyuk zat ile gorusup sohbet etti Kendilerinden ilim ogrendi Yaya olarak otuz yedi hac yapti Kur an i Kerim i sayisiz defalar hatmetti Gece namazlarinda her rekatta bir cuz okurdu Tefsir hadis kelam ve fikh ilminden yedi yuz cuz ezberindeydi Iki yuz on uc mursid i kamilden istifade etti Yedi bin kafirin imana gelmesine sebep oldu Hizir aleyhisselam ile cok sohbet etti Yetistirdigi meshur sahsiyetlerAltmis yildan fazla insanlara dogru yolu gostermekle mesgul oldu Yuzlerce talebe ondan ders aldi Abdullah i Berki Hasan i Endaki Ahmed Yesevi ve Abdulhalik i Gucduvani gibi buyuk veliler yetistirdi Bunlardan Ahmed Yesevi Turkistan tarafina goc edip insanlari irsada davet ederek buyuk hizmetlerde bulundu Yusuf u Hemedani butun dostlarina talebesi Abdulhalik i Gucduvani ye tabi olmalarini soyledi Kendisinden sonra bu talebesi insanlara dogru yolu gosterdi Yusuf u Hemedani once Merv sehrinde bir muddet kalip Herat a gitti ve orada uzun zaman kaldi Sonra tekrar Merv e gelip bir muddet daha kaldiktan sonra Herat a dondu Herat tan Merv e yaptigi son yolculugu sirasinda vefat etti Kabri Merv sehrinde olup ziyaret edilmektedir Yusuf u Hemedani Imam i A zama pek cok bagliydi Irak Horasan Maveraunnehr bolgelerinin muhtelif sehirlerinde bulunarak halka saadet yolunu anlatmak ile mesgul olmustur Ilmi fazileti ve kerametleriyle Islam dunyasinda taninip cok sevilmistir KisiligiHakiki Islam alimlerinden ve evliyanin buyuklerinden olan Yusuf i Hemedani orta boylu bugday benizli kumral sakalli zayif bir kisi idi Eline ne gecerse muhtaclara verir kimseden bir sey istemezdi Herkese karsi cok iltifat eder yumusak ve merhametli davranirdi Yolda yururken bile Kur an i kerim okumakla mesguldu Hos du denilen yerden camiye gelinceye kadar bir hatim okur mescid kapisindan Hasan Endaki ve Hoca Ahmed Yesevi hanesine varincaya kadar Bakara Suresi ni okurdu Geri donerken Al i Imran Suresi ni bitirirdi Arada bir yuzunu Hemedan a cevirir ve cok aglardi Salman i Farisi nin asasi ile sarigi kendisindeydi Her ay basinda Semerkand alimlerini cagirarak onlarla sohbet ederdi Bir taraftan koylulere ve yanina gelen herkese dogru din bilgilerini ogretmeye calisir insanlarla ugrasmaktan onlari yetistirmek icin calismaktan hic sikilmazdi Diger taraftan agrilara ve yaralara ilac yaparak herkesin derdine deva bulmaya calisirdi Boylece maddi ve manevi hastaliklarin iyilestirilebilir mutehassisi oldugunu ispat ederdi Talebelerine ve kendisini sevenlere daima Muhammed ve ashabinin yolunda gitmelerini tavsiye ederdi Kalbi butun mahlukat icin derin bir sevgi ile doluydu Gayrimuslimlerin evlerine giderek onlara Islamiyeti anlatirdi Her seye sabir ve tahammul eder herkese karsi muhabbet gosterirdi Altin ve gumus esya kullanilmasina musade etmez fakirlere zenginlerden daha fazla itibar ederdi Zuhd sahibi idi Dunya ya ehemmiyet ve kiymet vermezdi Melametiik ve Kalenderilik Odasinda hasir kece ibrik iki yastik ve bir tencereden baska bir sey bulunmazdi Talebelerine Dort Halife nin menkibe ve faziletlerinden bahseder onlar gibi ahlaklanmalarini nasihat ederdi BibliyografyaTam Ilmihal Seadet i Ebediyye 49 Baski s 1164 El A lam c 8 s 220 Sezerat uz Zeheb c 4 s 110 Camiu Keramat il Evliya c 2 s 289 Tabakat ul Kubra c 1 s 135 Hadaik ul Verdiyye s 106 Resahat Arabi s 14 Resahat Osmanlica s 17 Kalaid ul Cevahir s 110 Hadikat ul Evliya s 14 Irgam ul Merid s 48 Behcet us Seniyye s 11 Rehber Ansiklopedisi c 18 s 232 Islam Alimleri Ansiklopedisi c 7 s 367 Makamat i Yusuf Hemedani Suleymaniye Kutuphanesi Ibrahim Efendi Kismi No 430 Birifkan Seyyidleri s 72Kaynakca Ismailaga Camiasi Resmi Internet Sitesi 22 Ekim 2014 21 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mart 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 17 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mart 2021 Silsilah Arapca سلسلة Turkcesi zincir Dis baglantilar