Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
George Abramovich Koval (Rusça: Георгий Абрамович Коваль, Georgi Abramoviç Koval; 25 Aralık 1913, Sioux City - 31 Ocak 2006, Moskova), Sovyet atom bombası projesi için Sovyetler Birliği adına istihbarat görevlisi olarak görev yapan Amerika Birleşik Devletleri vatandaşı casus, bilim insanı, kandidat. Sovyet kaynaklarına göre Koval'ın Sovyet İstihbarat İdaresi (GRU) ajanı olarak Manhattan Projesi'ne sızıp bilgi aktarması, Sovyetler Birliği'nin nükleer silah geliştirmesi için gereken süreyi büyük ölçüde azalttı.
| George Koval | |
|---|---|
Kod adı: Delmar | |
 George Koval | |
| Casusluk faaliyeti | |
| Bağlılık | Sovyetler Birliği |
| Hizmet | GRU |
| Operasyon(ları) | Manhattan Projesi |
| Ödül(leri) | Rusya Federasyonu Kahramanı Vatanseverlik Savaşı Nişanı (2. derece) |
| Kod ad(ları) | Delmar |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum ismi | George Abramovich Koval |
| Doğum | 25 Aralık 1913 Sioux City, Amerika Birleşik Devletleri |
| Ölüm | 31 Ocak 2006 (92 yaşında) Moskova, Rusya |
| Mezarı | Danilov Mezarlığı |
| Milliyet | Yahudi |
| Eşi | Lüdmila İvanova |
| İşi | Bilim insanı, kandidat, casus |
| Öğrenim | D. Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Üniversitesi GRU akademisi |
Koval, Rusya'dan göçmüş Yahudi bir ailenin çocuğu olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin Iowa eyaletine bağlı Sioux City'de doğdu. Yetişkinliğe eriştikten bir süre sonra ailesiyle birlikte Sovyetler Birliği'ne giderek Birobican'a yerleşti. Bu dönemde GRU'ya girerek burada eğitim gördü ve "Delmar" kod adıyla göreve başladı. 1940 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne döndü ve 1943 başlarında Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetlerine sızdı. Koval, Amerika Birleşik Devletleri'nin atom araştırma laboratuvarlarında çalıştı ve ülkenin atom silahlarında kullandığı polonyum, plütonyum ve uranyum elementlerinin üretim süreçleri ve hacimleri hakkında Sovyetler Birliği'ne bilgi aktardı. II. Dünya Savaşı sonrasında silahlı kuvvetlerden atıldı. 1948'de ülkeden, dönmemek üzere ayrıldı. Koval'ın casusluk faaliyetlerinin açığa çıkması ise 2002 yılında gerçekleşti.
2007'de, Rusya devlet başkanı Vladimir Putin tarafından George Koval'a "özel görevlerde sergilediği cesaret ve kahramanlık" sebebiyle Rusya Federasyonu Kahramanı ünvânı lâyık görüldü.
İlk yılları
George Koval'ın babası olan Yahudi marangoz Abram Koval 1910'da, memleketi Tselyahanı'yı terk ederek Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti ve Sioux City, Iowa'ya yerleşerek marangozluk yapmaya başladı. Eşi Ethel Şenitskiy Koval'la birlikte İsaya (d. 1912), George (d. 1913) ve Gabriel (d. 1919) adlarında üç erkek çocuk sahibiydiler.
Merkez Lisesi'nde öğrenim gören George Koval, komşularının ifadelerine göre komünist fikirlerinden açıkça bahsetmekteydi. Merkez Lisesi'ne devam ederken, başarılı öğrencilerden oluşan Honor Society ("Takdir Cemiyeti") ve bir münazara kulübünün üyesiydi. 1929'da, 15 yaşındayken liseden mezun oldu. Bu süre zarfında 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı derinleştiğinden ailesi Sioux City'den ayrıldı. Abram Koval, Sovyetler Birliği Yahudi Kolonizasyon Örgütünün sekreteri oldu. Koval ailesi 1932'de Yahudilerin çoğunlukta yaşaması sebebiyle Amerika Birleşik Devletleri aile pasaportuyla seyahat ederek Birobican'a göç etti.
Koval ailesi, kolektif bir çiftlikte çalıştı. Paul Novick, New York'ta yayımlanan komünist görüşleriyle bilinen yerel bir gazetede yer alan Koval ailesini konu edindiği yazısında, ailenin "küçük esnaflığın belirsizliğini geride bırakıp, kendileri ve çocukları için endişeden uzak bir hayat tercih ettiğini" aktardı. George Koval, Rusçasını geliştirdi ve 1934'te D. Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Üniversitesi'nde okumaya başladı. Üniversitede tanıştığı Lüdmila İvanova ile daha sonraki zamanda evlendi. Beş yıl sonra mezun olan Koval, Sovyet vatandaşlığı aldı. Başarılı bir öğrenci olduğu kabul edildi ve sınavsız olarak doktora programına kaydolmasına izin verildi.
İstihdam ve casusluk
Üniversiteden mezun olması sonrasında Sovyet İstihbarat İdaresi (GRU) tarafından işe alındı. Diplomasını aldığı sırada casusluk görevinin parçası olan bir emir altında Moskova'yı terk etti. 1939'da, aniden ortadan kaybolduğunu açıklamak için Kızıl Ordu'ya askere çağrıldı. Ailesinin Amerika Birleşik Devletleri aile pasaportundan vazgeçmesine rağmen Koval, 1940'ta yasadışı yollardan gönderildiği Amerika Birleşik Devletleri'ne bir casus olarak döndü. Kod adı Delmar olarak belirlendi. Önce San Francisco'ya, ardından New York'a gitti. 2000 yılında tekrar bağlantıya geçtiği Amerikalı meslektaşı ve arkadaşı Arnold Kramish'e göre Koval, burada yerel bir GRU yapılanmasının başına görevlendirildi. Bu yerel yapılanma, General Electric gibi firmaların tedarikçisi olan Raven Electric Company maskesi altında işletildi. Koval, iş arkadaşlarına New Yorklu olduğunu ve ailenin tek çocuğu olduğunu söyledi. Koval'ın kimyasal silahlarda kullanılacak toksinler hakkında bilgi toplarken takma bir adla çalışması planlansa da, ilerleyen dönemde GRU yöneticileri gerçek adıyla çalışmasına karar verdiler.
II. Dünya Savaşı'nın başlarına denk gelen Eylül 1940'ta, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Franklin D. Roosevelt tarafından zorunlu askerliğe dair bir bildiri yayımlandı. Bu gelişmenin ardından Koval 2 Ocak 1942'de resmî olarak Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri bünyesine girdi. Raven Electric Company yönetimi, kendisinin askerlik görevini bir yıllığına Şubat 1942'ye kadar tecil ettirdi. Bu süre zarfında GRU yöneticileri Koval'a, kimyasal silahlarla ilgili bilgileri bir an önce Sovyetlere aktarılmasının gerekli olduğunu, zorunlu askerlik için alıkonulduğu takdirde bunu yapamayacağını bildirdi. Tecil süresi sona erdiğinde Koval, Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'nda görevlendirildi. New Jersey'deki Fort Dix'te temel askerî eğitimini almasının ardından Charleston Kalesi'ne sevk edildi ve buradaki 3410. Özel Eğitim ve Görev Biriminde er olarak görev yaptı. 11 Ağustos 1943'te, yetenekli seçmenlere eğitim ve teknik eğitim vermek üzere Aralık 1942'de kurulan bir birim olan Ordu Uzmanlık Eğitim Programına aktarıldı. Koval, New York Şehir Koleji'ne girerek elektrik mühendisliği okudu. Bu dönemdeki sınıf arkadaşları Koval'a "ödevini yapmayan bir rol modeli" olarak baktıklarını, buna karşın Sovyet eğitimi ve eşi hakkında hiçbir şey bilmediklerini ifade etmişlerdir. Kolej döneminden arkadaşları da siyaset ve Sovyetler Birliği hakkında hiç tartışmadığını hatırladıklarını bildirmişlerdir.
Atomla ilgili sırları
Savaşın Müttefik Devletler lehine ilerlemesiyle birlikte Uzmanlık Eğitim Programı 1944 başlarında sonlandırıldı ve New York Şehir Koleji'ndeki sınıf arkadaşlarının çoğu piyade olarak görevlendirirken Koval ile bir düzine kişi Özel Mühendis Müfreze Birliğine seçildi. Bu süreçte Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Birleşik Krallık tarafından atom bombası tasarlamak, mühendisliğini yapmak ve imal etmek amacıyla ortaklaşa kurduğu gizli Manhattan Projesi'nde çalışmak üzere görevlendirildi. Tennessee'deki Oak Ridge'e atandı. O dönem projede görev alan bilim insanları, zenginleştirilmiş uranyum ve plütonyum tabanlı bombaları araştırıyorlardı. Oak Ridge'deki laboratuvarlar, her ikisinin geliştirilmesinin merkezi oldu. Proje, insan kaynaklarının yetersizliği nedeniyle kötüye gitti ve ordudan teknik olarak nitelikli kişiler istendi.
Koval, Oak Ridge'deki birçok noktaya serbest erişim hakkına sahipti. Sağlık fiziği subayı oldu ve tesisteki radyasyon seviyelerini gözlemledi. Federal Soruşturma Bürosu (FBI) kayıtlarına göre iş, Koval'a çok gizli bir güvenlik izni verdi. O dönemler projedeki bilim insanları reaktörden üretilen plütonyumun amaçlanan bomba tasarımları için çok kararsız olduğunu ve gerekli olan zincirleme reaksiyonların meydana gelmesi için polonyum başlatıcılarına ihtiyaç duyulduğunu keşfettiler. Koval, kendisini görevlendirenler tarafından Oak Ridge'deki polonyum tedarikini izlemekle ve elde ettiği bilgileri "Clyde" adlı bir Sovyet bağlantısı aracılığıyla aktarmakla görevlendirildi. Elde ettiği bilgiler; kodlanmış gönderiler, kuryeler ve Sovyet Büyükelçiliği vasıtasıyla Moskova'ya ulaştırıldı. Gönderdiği istihbarat, Oak Ridge'deki polonyumunun Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'ndaki bir başka proje tesisine gönderildiği yönündeydi.
Koval, 27 Haziran 1945'te Oak Ridge'deki polonyum başlatıcılarının imal edildiği bir yer olan Dayton Projesi kapsamında toplanan gizli bir laboratuvara nakledildi. Dünyanın ilk atom bombası o yılın 16 Temmuz günü New Mexico'da patlatıldı. Atom bombalarının 6 ve 9 Ağustos tarihlerinde Japonya'ya atılması sonrasında Japonya teslim oldu ve II. Dünya Savaşı sona erdi. Sovyetler Birliği, kendi atom bombasını geliştirme yönündeki çabalarını artırdı. Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA), Sovyetlerin 1950-53 yıllarına kadar başarılı olamayacağını tahmin ederken 29 Ağustos 1949'da ilk Sovyet RDS-1 atom bombası denemesi gerçekleştirildi. Sovyet askeri yetkililerine göre, askeri istihbarat ajanı "Delmar Koval" tarafından sağlanan "tarif", hazırlanan plütonyum bombasının başlatıcısı oldu. Koval'ın bilgi aktarımı Sovyetler Birliği'nin nükleer silah geliştirmesi için gereken süre büyük ölçüde azalttı.
Sovyet atom bombası projesinin bir parçası olarak gizli araştırma ve geliştirmelerden sonra, Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Semipalatinsk test alanında gerçekleştirilen patlama, Amerikalılar tarafından Josef Stalin'e ithafen "Joe" kod adıyla anıldı.
Savaş sonrası yılları
Koval II. Dünya Savaşı'ndan sonra silahlı kuvvetlerden atıldı. New York ve Şehir Koleji'ne dönerek lisans eğitimini 1 Şubat 1948'de elektrik mühendisliği bölümünde tamamladı. Arkadaşlarına Polonya ya da İsrail'e seyahat etmeyi düşündüğünü söyleyen Koval, altı ay boyunca Avrupa seyahati için pasaport hazırladı. Rossiyskaya gazeta'ya göre Koval'ın Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrılmasının sebebi, karşı istihbarat ajanlarının bir Sovyet sığınmacının ihbarından sonra, Koval'ın ailesinin Sovyet geçmişine dair bilgileri keşfetmesiydi. Ekim 1948'de deniz yoluyla Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrıldı ve ülkeye bir daha dönmedi. Sovyetler Birliği'ndeyken acemi piyade eri ile özel rütbeli olarak terhis evraklarıyla Sovyet ordusunu bıraktı. Yıllar sonra, arkadaşı Kramish'e yabancı kökeninin ve hizmet sicilinin kendisini "çok şüpheli bir karakter" haline getirdiğini yazdı. Eğitim ve araştırma görevlerini reddeden Koval, eski GRU irtibat bürosuna başvurarak D. Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Üniversitesi'nde laboratuvar asistanlığı görevini üstlendi. Ardından burada öğretmenliğe başladı. 1949'da Kızılordu'daki görevinden ayrılıp D. Mendeleyev Enstitüsü'ne döndükten sonra bir bilim insanı ve akademisyen olarak hayatını sürdürdü. Enstitüde araştırmalar yapmaya başladı ve iki yıl sonra tezini sundu. 1953'ten itibaren doçent olarak yaklaşık kırk yıl akademik olarak dersler verdi.
1999'da Rusya'daki evinde yaşarken, Amerika Birleşik Devletleri'nin II. Dünya Savaşı gazilerine sosyal güvenlik ödemeleri yapacağını duydu. Başvuru yapan Koval'a 2000 yılında Sosyal Güvenlik İdaresi Merkezi Güvenlik Ofisi "Size emeklilik yardımı almaya hak kazanmadığınızı söylemek için yazıyoruz" yazılı tek cümlelik bir mektup yolladı.
Koval, casusluk sonrası hayatını "olaysız" olarak nitelendirdi. Ailesi GRU için çalıştığını biliyordu, fakat bu konu asla konuşulmadı. Sovyetler Birliği'ne döndüğünde yüksek bir Sovyet ödülü almaması Koval'ı rahatsız etti. Verdiği bir demeçte, "kariyer adamlarına çok büyük ödüller verildi" ifadelerini kullandı. Ayrıca "Şükrediyorum ki kendimi bir Gulag'da bulmadım, olması gerektiği gibi" dedi. 1985 yılında kendisine 2. derece Vatanseverlik Savaşı Nişanı verildi. Koval, 31 Ocak 2006 tarihinde Moskova'daki apartman dairesinde 92 yaşında öldü. Naaşı Moskova'daki Danilov Mezarlığı'na defnedildi. Koval, ölümünden birkaç gün önce kendisini ziyarete gelen GRU yetkilisine, "Artık benden söz etmenizde bir mahzur yok" dedi.
Kimliğinin açığa çıkışı ve sonrası
Savaştan sonra Ethel ve Julius Rosenberg ile Klaus Fuchs gibi casuslar yakalanırken Koval'in yıllarca fark edilmediği anlaşıldı. Kimi kaynaklar fark edilmemesinin nedenleri arasında, hizmet içi politikalarda çalışan kişiler üzerinde yoğun güvenlik kontrollerinin yapılmamasını ve Amerika Birleşik Devletleri hükûmetinin siyasi konular kadar bilimsel konuların üzerinde durmamasını gösterir. 1950'li yıllarda FBI kapsamlı olarak savaş olaylarını soruşturdu ve bu kapsamda Koval'ın eski meslektaşlarıyla görüşmeler gerçekleştirdi. Görüşmeler neticesinde Koval'ın bir casus olabileceği izlenimi oluştu. Buna karşın Amerika Birleşik Devletleri hükûmeti Koval'ın faaliyetlerinin ortaya çıkmasından kaynaklanacak politik hasardan ve oluşacak kötü izlenimden çekindiği için casusluk faaliyetlerinin açıklanması yaklaşık altmış yıl gizli tutuldu.
2000'li yıllara kadar gizli olan Koval'ın casusluk faaliyetleri 2002 yılında yayınlanan "GRU ve Atom Bombası" isimli kitap yayınlandıktan sonra ortaya çıktı. Kitapta Koval'ın kod adından bahsedildi ve karşı istihbarat gruplarından kaçan birkaç casus olarak tanımlandı. Ölümünden yaklaşık 22 ay sonra, 3 Kasım 2007'de Rusya devlet başkanı Vladimir Putin Koval'a Rusya Federasyonu Kahramanı ödülünün verilmesine karar verdi. Ödülü Koval adına Rusya Savunma Bakanı Anatoliy Serdyukov aldı. Koval bu ödülle onurlandırıldığında Rusya Devlet Başkanlığı "Delmar takma adı altında faaliyet gösteren Bay Koval, Sovyetler Birliği'nin kendine has bir atom bombası geliştirmesi için gereken süreyi önemli ölçüde hızlandırmaya yardımcı olan bilgi sağladı" ifadelerini kullandı. 2015 yılında adı, 1932'de Sovyetler Birliği'ne ilk göç ettikleri yer olan Birobican'daki Zafer Meydanı'ndaki granit plak üzerine yazıldı.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b Walsh 2009, s. 42.
- ^ Walsh 2009, s. 42-43.
- ^ a b c d e f Walsh 2009, s. 43.
- ^ a b c d Taşpınar, Suat (4 Kasım 2007). "Denizden gelen casus". Radikal. 23 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2017.
- ^ a b c d Walsh 2009, s. 44.
- ^ a b c Doyle, Leonard (13 Kasım 2007). "US embarrassed as Putin honours spy who came in from the cornfields". The Independent (İngilizce). 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2017.
- ^ a b Soldatov, Andrei. "The Soviet Atomic Spy Who Asked for a U.S. Pension" (İngilizce). The Daily Beast. 22 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2017.
- ^ a b c d e f g Broad, William J. (12 Kasım 2007). "A Spy's Path: Iowa to A-Bomb to Kremlin Honor". The New York Times (İngilizce). 17 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2017.
- ^ a b c Walsh 2009, s. 45.
- ^ Chervonnaya, Svetlana. (İngilizce). 18 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017.
- ^ Peslyak, Alexander (31 Ağustos 2009). (İngilizce). RIA Novosti. 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2016.
- ^ Righter, Rosemary (31 Temmuz 2002). "The nuclear guinea pigs". 16 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2016.
- ^ Kjelstrup, Christian (11 Ağustos 2013). "Dette er stedet der Sovjet testet atombombene sine". Dagens Næringsliv. 14 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2016.
- ^ a b Walsh 2009, s. 46.
- ^ a b c Walsh 2009, s. 47.
- ^ (Rusça). Muctr.ru. 8 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2017.
- ^ "Память народа :: Документ о награде :: Коваль Жорж Абрамович, Орден Отечественной войны II степени (Pamyat naroda :: Dokument o nagrade :: Koval Jorj Abramoviç, Orden Oteçestvennoy voynı II stepeni)" (Rusça). pamyat-naroda.ru. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2017.
- ^ "Надгробный памятник Ж. А. Ковалю на Даниловском кладбище Москвы (Nadgrobnıy pamyatnik J. A. Kovalyu na Danilovskom kladbişe Moskvı)" (Rusça). Warheroes.ru. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2017.
- ^ (İngilizce). Kremlin. 2 Kasım 2007. 23 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2018.
- ^ Moscow Kremlin (2 Kasım 2007). . Kremlin.ru (İngilizce). President of Russia. 3 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2017.
- ^ Vadim, Stejn (5 Ağustos 2015). (Rusça). Dvnovosti.ru. 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2017.
- Genel
- Kolpakidi, A. Ivanoviç (2010). GRU v Velikoj Otecestvennoj vojne (Rusça). Moskova: Jauza: Eksmo. s. 608. ISBN .
- Jukov, Aleksandr Petroviç (2013). Атмосфера действий: Жорж Абрамович Коваль (1913—2006) (Rusça). Moskova: D. Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Üniversitesi. s. 88. ISBN .
- Jukov, Aleksandr Petroviç (2001). "Mendeleyevets at OAK-RIDGE (st. Tennessee USA)" (Rusça). Moskova: D. Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Üniversitesi Bülteni. s. 31-34.
- (PDF) (Rusça), 28. Moskova: D. Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Üniversitesi Bülteni. 2009. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2018.
- Lebedev, Yuri Aleksandroviç (2014). Два выбора ...: об истории вербовок Ж. А. Коваля (Rusça). Moskova: D. Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Üniversitesi. s. 87. ISBN . 12 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2017.
- "Коваль, Жорж Абрамович (Koval, Zorz Abramovic)" (Rusça). Warheroes.ru. 17 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2017.
- "Родина помнит подвиг разведчика (Rodina pomnit podvig razvedcika)" (Rusça). Warheroes.ru. 1 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2017.
- Serafin, Serafimoviç Aranoviç (2005). Менделеевцы — ветераны Великой Отечественной войны 1941—1945 (Rusça). Moskova: D. Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Üniversitesi. s. 112. ISBN . 12 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2018.
- Walsh, Michael (Mayıs 2009). "George Koval: Atomic Spy Unmasked". Smithsonian (İngilizce). 40 (2). 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
George Abramovich Koval Rusca Georgij Abramovich Koval Georgi Abramovic Koval 25 Aralik 1913 Sioux City 31 Ocak 2006 Moskova Sovyet atom bombasi projesi icin Sovyetler Birligi adina istihbarat gorevlisi olarak gorev yapan Amerika Birlesik Devletleri vatandasi casus bilim insani kandidat Sovyet kaynaklarina gore Koval in Sovyet Istihbarat Idaresi GRU ajani olarak Manhattan Projesi ne sizip bilgi aktarmasi Sovyetler Birligi nin nukleer silah gelistirmesi icin gereken sureyi buyuk olcude azaltti George KovalKod adi DelmarGeorge KovalCasusluk faaliyetiBaglilikSovyetler BirligiHizmetGRUOperasyon lari Manhattan ProjesiOdul leri Rusya Federasyonu Kahramani Vatanseverlik Savasi Nisani 2 derece Kod ad lari DelmarKisisel bilgilerDogum ismiGeorge Abramovich KovalDogum25 Aralik 1913 1913 12 25 Sioux City Amerika Birlesik DevletleriOlum31 Ocak 2006 92 yasinda Moskova RusyaMezariDanilov MezarligiMilliyetYahudiEsiLudmila IvanovaIsiBilim insani kandidat casusOgrenimD Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Universitesi GRU akademisi Koval Rusya dan gocmus Yahudi bir ailenin cocugu olarak Amerika Birlesik Devletleri nin Iowa eyaletine bagli Sioux City de dogdu Yetiskinlige eristikten bir sure sonra ailesiyle birlikte Sovyetler Birligi ne giderek Birobican a yerlesti Bu donemde GRU ya girerek burada egitim gordu ve Delmar kod adiyla goreve basladi 1940 yilinda Amerika Birlesik Devletleri ne dondu ve 1943 baslarinda Amerika Birlesik Devletleri Silahli Kuvvetlerine sizdi Koval Amerika Birlesik Devletleri nin atom arastirma laboratuvarlarinda calisti ve ulkenin atom silahlarinda kullandigi polonyum plutonyum ve uranyum elementlerinin uretim surecleri ve hacimleri hakkinda Sovyetler Birligi ne bilgi aktardi II Dunya Savasi sonrasinda silahli kuvvetlerden atildi 1948 de ulkeden donmemek uzere ayrildi Koval in casusluk faaliyetlerinin aciga cikmasi ise 2002 yilinda gerceklesti 2007 de Rusya devlet baskani Vladimir Putin tarafindan George Koval a ozel gorevlerde sergiledigi cesaret ve kahramanlik sebebiyle Rusya Federasyonu Kahramani unvani layik goruldu Ilk yillariGeorge Koval in babasi olan Yahudi marangoz Abram Koval 1910 da memleketi Tselyahani yi terk ederek Amerika Birlesik Devletleri ne goc etti ve Sioux City Iowa ya yerleserek marangozluk yapmaya basladi Esi Ethel Senitskiy Koval la birlikte Isaya d 1912 George d 1913 ve Gabriel d 1919 adlarinda uc erkek cocuk sahibiydiler Merkez Lisesi nde ogrenim goren George Koval komsularinin ifadelerine gore komunist fikirlerinden acikca bahsetmekteydi Merkez Lisesi ne devam ederken basarili ogrencilerden olusan Honor Society Takdir Cemiyeti ve bir munazara kulubunun uyesiydi 1929 da 15 yasindayken liseden mezun oldu Bu sure zarfinda 1929 Dunya Ekonomik Bunalimi derinlestiginden ailesi Sioux City den ayrildi Abram Koval Sovyetler Birligi Yahudi Kolonizasyon Orgutunun sekreteri oldu Koval ailesi 1932 de Yahudilerin cogunlukta yasamasi sebebiyle Amerika Birlesik Devletleri aile pasaportuyla seyahat ederek Birobican a goc etti Koval ailesi kolektif bir ciftlikte calisti Paul Novick New York ta yayimlanan komunist gorusleriyle bilinen yerel bir gazetede yer alan Koval ailesini konu edindigi yazisinda ailenin kucuk esnafligin belirsizligini geride birakip kendileri ve cocuklari icin endiseden uzak bir hayat tercih ettigini aktardi George Koval Ruscasini gelistirdi ve 1934 te D Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Universitesi nde okumaya basladi Universitede tanistigi Ludmila Ivanova ile daha sonraki zamanda evlendi Bes yil sonra mezun olan Koval Sovyet vatandasligi aldi Basarili bir ogrenci oldugu kabul edildi ve sinavsiz olarak doktora programina kaydolmasina izin verildi Istihdam ve casuslukOak Ridge sehrindeki uranyum zenginlestirme tesisinde Calutron kizlari olarak adlandirilan calisanlar izotoplari kutlelerine gore ayiran elektromanyetik cihazlar olan kalutronlari calistiriyorlar Tesiste bir saglik gorevlisi olan George Koval in bu gorevi kendi arabasina sahip olmasi ve tesisin bircok hassas bolgesine erisebilmesi anlamina gelmekteydi Universiteden mezun olmasi sonrasinda Sovyet Istihbarat Idaresi GRU tarafindan ise alindi Diplomasini aldigi sirada casusluk gorevinin parcasi olan bir emir altinda Moskova yi terk etti 1939 da aniden ortadan kayboldugunu aciklamak icin Kizil Ordu ya askere cagrildi Ailesinin Amerika Birlesik Devletleri aile pasaportundan vazgecmesine ragmen Koval 1940 ta yasadisi yollardan gonderildigi Amerika Birlesik Devletleri ne bir casus olarak dondu Kod adi Delmar olarak belirlendi Once San Francisco ya ardindan New York a gitti 2000 yilinda tekrar baglantiya gectigi Amerikali meslektasi ve arkadasi Arnold Kramish e gore Koval burada yerel bir GRU yapilanmasinin basina gorevlendirildi Bu yerel yapilanma General Electric gibi firmalarin tedarikcisi olan Raven Electric Company maskesi altinda isletildi Koval is arkadaslarina New Yorklu oldugunu ve ailenin tek cocugu oldugunu soyledi Koval in kimyasal silahlarda kullanilacak toksinler hakkinda bilgi toplarken takma bir adla calismasi planlansa da ilerleyen donemde GRU yoneticileri gercek adiyla calismasina karar verdiler II Dunya Savasi nin baslarina denk gelen Eylul 1940 ta Amerika Birlesik Devletleri Baskani Franklin D Roosevelt tarafindan zorunlu askerlige dair bir bildiri yayimlandi Bu gelismenin ardindan Koval 2 Ocak 1942 de resmi olarak Amerika Birlesik Devletleri Silahli Kuvvetleri bunyesine girdi Raven Electric Company yonetimi kendisinin askerlik gorevini bir yilligina Subat 1942 ye kadar tecil ettirdi Bu sure zarfinda GRU yoneticileri Koval a kimyasal silahlarla ilgili bilgileri bir an once Sovyetlere aktarilmasinin gerekli oldugunu zorunlu askerlik icin alikonuldugu takdirde bunu yapamayacagini bildirdi Tecil suresi sona erdiginde Koval Amerika Birlesik Devletleri Ordusu nda gorevlendirildi New Jersey deki Fort Dix te temel askeri egitimini almasinin ardindan Charleston Kalesi ne sevk edildi ve buradaki 3410 Ozel Egitim ve Gorev Biriminde er olarak gorev yapti 11 Agustos 1943 te yetenekli secmenlere egitim ve teknik egitim vermek uzere Aralik 1942 de kurulan bir birim olan Ordu Uzmanlik Egitim Programina aktarildi Koval New York Sehir Koleji ne girerek elektrik muhendisligi okudu Bu donemdeki sinif arkadaslari Koval a odevini yapmayan bir rol modeli olarak baktiklarini buna karsin Sovyet egitimi ve esi hakkinda hicbir sey bilmediklerini ifade etmislerdir Kolej doneminden arkadaslari da siyaset ve Sovyetler Birligi hakkinda hic tartismadigini hatirladiklarini bildirmislerdir Atomla ilgili sirlari Gunumuzde Moskova Politeknik Muzesi nde bulunan ilk Sovyet atom bombasi modeli RDS 1 Koval in verdigi bilgiler sayesinde Sovyetler Birligi RDS 1 i daha erken deneme sansi buldu Savasin Muttefik Devletler lehine ilerlemesiyle birlikte Uzmanlik Egitim Programi 1944 baslarinda sonlandirildi ve New York Sehir Koleji ndeki sinif arkadaslarinin cogu piyade olarak gorevlendirirken Koval ile bir duzine kisi Ozel Muhendis Mufreze Birligine secildi Bu surecte Amerika Birlesik Devletleri Kanada ve Birlesik Krallik tarafindan atom bombasi tasarlamak muhendisligini yapmak ve imal etmek amaciyla ortaklasa kurdugu gizli Manhattan Projesi nde calismak uzere gorevlendirildi Tennessee deki Oak Ridge e atandi O donem projede gorev alan bilim insanlari zenginlestirilmis uranyum ve plutonyum tabanli bombalari arastiriyorlardi Oak Ridge deki laboratuvarlar her ikisinin gelistirilmesinin merkezi oldu Proje insan kaynaklarinin yetersizligi nedeniyle kotuye gitti ve ordudan teknik olarak nitelikli kisiler istendi Koval Oak Ridge deki bircok noktaya serbest erisim hakkina sahipti Saglik fizigi subayi oldu ve tesisteki radyasyon seviyelerini gozlemledi Federal Sorusturma Burosu FBI kayitlarina gore is Koval a cok gizli bir guvenlik izni verdi O donemler projedeki bilim insanlari reaktorden uretilen plutonyumun amaclanan bomba tasarimlari icin cok kararsiz oldugunu ve gerekli olan zincirleme reaksiyonlarin meydana gelmesi icin polonyum baslaticilarina ihtiyac duyuldugunu kesfettiler Koval kendisini gorevlendirenler tarafindan Oak Ridge deki polonyum tedarikini izlemekle ve elde ettigi bilgileri Clyde adli bir Sovyet baglantisi araciligiyla aktarmakla gorevlendirildi Elde ettigi bilgiler kodlanmis gonderiler kuryeler ve Sovyet Buyukelciligi vasitasiyla Moskova ya ulastirildi Gonderdigi istihbarat Oak Ridge deki polonyumunun Los Alamos Ulusal Laboratuvari ndaki bir baska proje tesisine gonderildigi yonundeydi Koval 27 Haziran 1945 te Oak Ridge deki polonyum baslaticilarinin imal edildigi bir yer olan Dayton Projesi kapsaminda toplanan gizli bir laboratuvara nakledildi Dunyanin ilk atom bombasi o yilin 16 Temmuz gunu New Mexico da patlatildi Atom bombalarinin 6 ve 9 Agustos tarihlerinde Japonya ya atilmasi sonrasinda Japonya teslim oldu ve II Dunya Savasi sona erdi Sovyetler Birligi kendi atom bombasini gelistirme yonundeki cabalarini artirdi Merkezi Istihbarat Teskilati CIA Sovyetlerin 1950 53 yillarina kadar basarili olamayacagini tahmin ederken 29 Agustos 1949 da ilk Sovyet RDS 1 atom bombasi denemesi gerceklestirildi Sovyet askeri yetkililerine gore askeri istihbarat ajani Delmar Koval tarafindan saglanan tarif hazirlanan plutonyum bombasinin baslaticisi oldu Koval in bilgi aktarimi Sovyetler Birligi nin nukleer silah gelistirmesi icin gereken sure buyuk olcude azaltti Sovyet atom bombasi projesinin bir parcasi olarak gizli arastirma ve gelistirmelerden sonra Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin Semipalatinsk test alaninda gerceklestirilen patlama Amerikalilar tarafindan Josef Stalin e ithafen Joe kod adiyla anildi Savas sonrasi yillariKoval II Dunya Savasi ndan sonra silahli kuvvetlerden atildi New York ve Sehir Koleji ne donerek lisans egitimini 1 Subat 1948 de elektrik muhendisligi bolumunde tamamladi Arkadaslarina Polonya ya da Israil e seyahat etmeyi dusundugunu soyleyen Koval alti ay boyunca Avrupa seyahati icin pasaport hazirladi Rossiyskaya gazeta ya gore Koval in Amerika Birlesik Devletleri nden ayrilmasinin sebebi karsi istihbarat ajanlarinin bir Sovyet siginmacinin ihbarindan sonra Koval in ailesinin Sovyet gecmisine dair bilgileri kesfetmesiydi Ekim 1948 de deniz yoluyla Amerika Birlesik Devletleri nden ayrildi ve ulkeye bir daha donmedi Sovyetler Birligi ndeyken acemi piyade eri ile ozel rutbeli olarak terhis evraklariyla Sovyet ordusunu birakti Yillar sonra arkadasi Kramish e yabanci kokeninin ve hizmet sicilinin kendisini cok supheli bir karakter haline getirdigini yazdi Egitim ve arastirma gorevlerini reddeden Koval eski GRU irtibat burosuna basvurarak D Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Universitesi nde laboratuvar asistanligi gorevini ustlendi Ardindan burada ogretmenlige basladi 1949 da Kizilordu daki gorevinden ayrilip D Mendeleyev Enstitusu ne dondukten sonra bir bilim insani ve akademisyen olarak hayatini surdurdu Enstitude arastirmalar yapmaya basladi ve iki yil sonra tezini sundu 1953 ten itibaren docent olarak yaklasik kirk yil akademik olarak dersler verdi 1999 da Rusya daki evinde yasarken Amerika Birlesik Devletleri nin II Dunya Savasi gazilerine sosyal guvenlik odemeleri yapacagini duydu Basvuru yapan Koval a 2000 yilinda Sosyal Guvenlik Idaresi Merkezi Guvenlik Ofisi Size emeklilik yardimi almaya hak kazanmadiginizi soylemek icin yaziyoruz yazili tek cumlelik bir mektup yolladi Koval casusluk sonrasi hayatini olaysiz olarak nitelendirdi Ailesi GRU icin calistigini biliyordu fakat bu konu asla konusulmadi Sovyetler Birligi ne dondugunde yuksek bir Sovyet odulu almamasi Koval i rahatsiz etti Verdigi bir demecte kariyer adamlarina cok buyuk oduller verildi ifadelerini kullandi Ayrica Sukrediyorum ki kendimi bir Gulag da bulmadim olmasi gerektigi gibi dedi 1985 yilinda kendisine 2 derece Vatanseverlik Savasi Nisani verildi Koval 31 Ocak 2006 tarihinde Moskova daki apartman dairesinde 92 yasinda oldu Naasi Moskova daki Danilov Mezarligi na defnedildi Koval olumunden birkac gun once kendisini ziyarete gelen GRU yetkilisine Artik benden soz etmenizde bir mahzur yok dedi Kimliginin aciga cikisi ve sonrasiRusya devlet baskani Vladimir Putin George Koval adina verilen Rusya Federasyonu Kahramani odulunu Rusya Savunma Bakani Anatoliy Serdyukov a takdim ediyor 2 Kasim 2007 Savastan sonra Ethel ve Julius Rosenberg ile Klaus Fuchs gibi casuslar yakalanirken Koval in yillarca fark edilmedigi anlasildi Kimi kaynaklar fark edilmemesinin nedenleri arasinda hizmet ici politikalarda calisan kisiler uzerinde yogun guvenlik kontrollerinin yapilmamasini ve Amerika Birlesik Devletleri hukumetinin siyasi konular kadar bilimsel konularin uzerinde durmamasini gosterir 1950 li yillarda FBI kapsamli olarak savas olaylarini sorusturdu ve bu kapsamda Koval in eski meslektaslariyla gorusmeler gerceklestirdi Gorusmeler neticesinde Koval in bir casus olabilecegi izlenimi olustu Buna karsin Amerika Birlesik Devletleri hukumeti Koval in faaliyetlerinin ortaya cikmasindan kaynaklanacak politik hasardan ve olusacak kotu izlenimden cekindigi icin casusluk faaliyetlerinin aciklanmasi yaklasik altmis yil gizli tutuldu 2000 li yillara kadar gizli olan Koval in casusluk faaliyetleri 2002 yilinda yayinlanan GRU ve Atom Bombasi isimli kitap yayinlandiktan sonra ortaya cikti Kitapta Koval in kod adindan bahsedildi ve karsi istihbarat gruplarindan kacan birkac casus olarak tanimlandi Olumunden yaklasik 22 ay sonra 3 Kasim 2007 de Rusya devlet baskani Vladimir Putin Koval a Rusya Federasyonu Kahramani odulunun verilmesine karar verdi Odulu Koval adina Rusya Savunma Bakani Anatoliy Serdyukov aldi Koval bu odulle onurlandirildiginda Rusya Devlet Baskanligi Delmar takma adi altinda faaliyet gosteren Bay Koval Sovyetler Birligi nin kendine has bir atom bombasi gelistirmesi icin gereken sureyi onemli olcude hizlandirmaya yardimci olan bilgi sagladi ifadelerini kullandi 2015 yilinda adi 1932 de Sovyetler Birligi ne ilk goc ettikleri yer olan Birobican daki Zafer Meydani ndaki granit plak uzerine yazildi KaynakcaOzel a b Walsh 2009 s 42 Walsh 2009 s 42 43 a b c d e f Walsh 2009 s 43 a b c d Taspinar Suat 4 Kasim 2007 Denizden gelen casus Radikal 23 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2017 a b c d Walsh 2009 s 44 a b c Doyle Leonard 13 Kasim 2007 US embarrassed as Putin honours spy who came in from the cornfields The Independent Ingilizce 21 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2017 a b Soldatov Andrei The Soviet Atomic Spy Who Asked for a U S Pension Ingilizce The Daily Beast 22 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2017 a b c d e f g Broad William J 12 Kasim 2007 A Spy s Path Iowa to A Bomb to Kremlin Honor The New York Times Ingilizce 17 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2017 a b c Walsh 2009 s 45 Chervonnaya Svetlana Ingilizce 18 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2017 Peslyak Alexander 31 Agustos 2009 Ingilizce RIA Novosti 10 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2016 Righter Rosemary 31 Temmuz 2002 The nuclear guinea pigs 16 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2016 Kjelstrup Christian 11 Agustos 2013 Dette er stedet der Sovjet testet atombombene sine Dagens Naeringsliv 14 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2016 a b Walsh 2009 s 46 a b c Walsh 2009 s 47 Rusca Muctr ru 8 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ekim 2017 Pamyat naroda Dokument o nagrade Koval Zhorzh Abramovich Orden Otechestvennoj vojny II stepeni Pamyat naroda Dokument o nagrade Koval Jorj Abramovic Orden Otecestvennoy voyni II stepeni Rusca pamyat naroda ru 5 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2017 Nadgrobnyj pamyatnik Zh A Kovalyu na Danilovskom kladbishe Moskvy Nadgrobniy pamyatnik J A Kovalyu na Danilovskom kladbise Moskvi Rusca Warheroes ru 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2017 Ingilizce Kremlin 2 Kasim 2007 23 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2018 Moscow Kremlin 2 Kasim 2007 Kremlin ru Ingilizce President of Russia 3 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2017 Vadim Stejn 5 Agustos 2015 Rusca Dvnovosti ru 19 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2017 GenelKolpakidi A Ivanovic 2010 GRU v Velikoj Otecestvennoj vojne Rusca Moskova Jauza Eksmo s 608 ISBN 978 5 699 41251 8 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Jukov Aleksandr Petrovic 2013 Atmosfera dejstvij Zhorzh Abramovich Koval 1913 2006 Rusca Moskova D Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Universitesi s 88 ISBN 978 5 7237 1147 1 Jukov Aleksandr Petrovic 2001 Mendeleyevets at OAK RIDGE st Tennessee USA Rusca Moskova D Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Universitesi Bulteni s 31 34 PDF Rusca 28 Moskova D Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Universitesi Bulteni 2009 20 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2018 Lebedev Yuri Aleksandrovic 2014 Dva vybora ob istorii verbovok Zh A Kovalya Rusca Moskova D Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Universitesi s 87 ISBN 978 5 7237 1165 5 12 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2017 Koval Zhorzh Abramovich Koval Zorz Abramovic Rusca Warheroes ru 17 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2017 Rodina pomnit podvig razvedchika Rodina pomnit podvig razvedcika Rusca Warheroes ru 1 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Eylul 2017 Serafin Serafimovic Aranovic 2005 Mendeleevcy veterany Velikoj Otechestvennoj vojny 1941 1945 Rusca Moskova D Mendeleyev Rusya Kimya Teknolojisi Universitesi s 112 ISBN 5 7237 0502 4 12 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2018 Walsh Michael Mayis 2009 George Koval Atomic Spy Unmasked Smithsonian Ingilizce 40 2 7 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2017