Kazakistan'daki Uygurlar, öncelikle İslam'ı uygulayan bir Türk etnik grubudur. 1999 nüfus sayımına göre, Uygurlar ülkenin yedinci en büyük etnik grubunu oluşturuyor.
Diller | |
---|---|
Göç geçmişi
Günümüzde komşu Kazakistan Cumhuriyeti ve Çin tarafından kontrol edilen bölgeler arasında yüzyıllar süren bir nüfus hareketleri tarihi vardır. Genellikle bu durum, sınırın bir tarafında zulümden kaçan ve diğer tarafına sığınan azınlıkları içeriyor.
Rus İmparatorluğu nüfus sayımına göre, 1897'de Kazakistan'da yaklaşık 56.000 Uygur vardı. 1940'larda, Kazak SSC'ndeki üst düzey Komünist Parti yetkilileri, günümüz Almatı Eyaleti topraklarının büyük bir bölümünde Uygur özerk bölgesi kurmayı planladılar. Bununla birlikte, hükûmetin amacı Sincan'daki yerel Uygurların gerçek özerkliğini gözetmek yerine Sovyet yörüngesine sokmak olduğu için, plan 1949'da Çin'deki Komünist zaferinden sonra kaldırıldı. 1950'lerde Çin'de etnik gerilimler ve azınlık ayrılıkçı hareketlerden dolayı oluşan baskı sonucunda Sincan'dan Uygurlar, Kazaklar, Kırgızlar ve Moğollardan oluşan topluluklar Kazak SSC'sine kitlesel göç gerçekleştirdi. Çin-Sovyet ayrışması ve sınır çatışmasının ardından Çin hükûmeti, hem etnik azınlıkların göçünü hem de Sovyet gizli ajanlarının Çin'e girmesini önlemek için Sincan-Kazak SSC sınırını kapattı.
Kazakistan'daki Uygurlar, atalarının göç zamanına göre kabaca üç gruba ayrılabilir. En eski olan yärlik ("yerli halk"), ülkede en uzun süredir yaşayanlardır. 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Kazakistan'ın çeşitli bölgelerine, özellikle Yedisu'ya göç ettiler. Kazakistan'daki 200.000'den fazla Uygur'un çoğu, kökleriniin izini 1950'ler ve 1960'larda gerçekleşen göçlere kadar takip edebiliyor. Kegänlär Kendilerini, kelimenin tam anlamıyla "yeni gelenler" olarak ifade etme eğilimindedirler. Diğerleri onlara kitailik derlerdi, ama şimdi daha sık kullanılan terim köchäp kegän oldu; kitailik bunun yerine 1990'lardan bu yana gelen yeni Uygur gelenlerine (wätändin veya "vatandan gelenler" olarak da bilinir) hitaben söylenir oldu. Bugün, Kazakistan Uygurların Batı Avrupa ve Kuzey Amerika'ya göçü için genellikle bir geçiş noktasıdır; Norveç ve Kanada gibi ülkelere giden çoğu Uygur Çin'den ziyade Orta Asya'dan gidiyor.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Özel
- ^ Sadovskaya 2007, s. 159
- ^ Laruelle & Peyrouse 2009, s. 104
- ^ Alekseenko 2001, s. 2
- ^ Kamalov 2007, s. 36
- ^ Parham 2004, s. 39
- ^ Parham 2004, s. 57
- ^ a b Roberts 2007, s. 204
- ^ Laruelle & Peyrouse 2009, s. 96
- ^ Parham 2004, s. 59
- ^ Parham 2004, s. 88
- ^ Kamalov 2005, s. 164
- Genel
- Alekseenko, A. N. (2001), "Республика в зеркале переписей населения" (PDF), Sotsiologicheskie Issledovaniia, 12, ss. 58-62, 30 Haziran 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 14 Nisan 2010
- Parham, Stephen (2004), (PDF), Arbeitsblatt, 25, Institut fur Ethnologie, Universitat Bern, ISBN , 10 Aralık 2005 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 20 Şubat 2006
- Laruelle, Marlène; Peyrouse, Sebastien (2009), "Cross-border Minorities as Cultural and Economic Mediators between China and Central Asia" (PDF), China and Eurasia Forum Quarterly, 7 (1), ss. 29-46, ISSN 1653-4212, erişim tarihi: 17 Nisan 2009[]
- Roberts, Sean R. (2007), "'The Dawn of the East': A Portrait of a Uyghur Community Between China and Kazakhstan", Bellér-Hann, Ildikó (Ed.), Situating the Uyghurs between China and Central Asia, Anthropology and cultural history in Asia and the Indo-Pacific, Ashgate Publishing, ss. 203-218, ISBN
- Solovyov, Dmitry (Haziran 2011), "Kazakh deports Uighur to China, rights groups cry foul", Reuters, 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 10 Ağustos 2011
- Kamalov, Ablet (2005), "Uighurs in Post-Soviet Central Asia", Atabaki, Touraj; Mehendale, Sanjyot (Ed.), Central Asia and the Caucasus: Transnationalism and Diaspora, Psychology Press, ss. 154-168
- Kamalov, Ablet (2007), "The Uyghurs as a Part of Central Asian Commonality: Soviet Historiography on the Uyghurs", Bellér-Hann, Ildikó (Ed.), Situating the Uyghurs between China and Central Asia, Anthropology and cultural history in Asia and the Indo-Pacific, Ashgate Publishing, ss. 31-46, ISBN
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kazakistan daki Uygurlar oncelikle Islam i uygulayan bir Turk etnik grubudur 1999 nufus sayimina gore Uygurlar ulkenin yedinci en buyuk etnik grubunu olusturuyor Kazakistan daki UygurlarDillerUygurca Kazakca RuscaGoc gecmisiGunumuzde komsu Kazakistan Cumhuriyeti ve Cin tarafindan kontrol edilen bolgeler arasinda yuzyillar suren bir nufus hareketleri tarihi vardir Genellikle bu durum sinirin bir tarafinda zulumden kacan ve diger tarafina siginan azinliklari iceriyor Rus Imparatorlugu nufus sayimina gore 1897 de Kazakistan da yaklasik 56 000 Uygur vardi 1940 larda Kazak SSC ndeki ust duzey Komunist Parti yetkilileri gunumuz Almati Eyaleti topraklarinin buyuk bir bolumunde Uygur ozerk bolgesi kurmayi planladilar Bununla birlikte hukumetin amaci Sincan daki yerel Uygurlarin gercek ozerkligini gozetmek yerine Sovyet yorungesine sokmak oldugu icin plan 1949 da Cin deki Komunist zaferinden sonra kaldirildi 1950 lerde Cin de etnik gerilimler ve azinlik ayrilikci hareketlerden dolayi olusan baski sonucunda Sincan dan Uygurlar Kazaklar Kirgizlar ve Mogollardan olusan topluluklar Kazak SSC sine kitlesel goc gerceklestirdi Cin Sovyet ayrismasi ve sinir catismasinin ardindan Cin hukumeti hem etnik azinliklarin gocunu hem de Sovyet gizli ajanlarinin Cin e girmesini onlemek icin Sincan Kazak SSC sinirini kapatti Kazakistan daki Uygurlar atalarinin goc zamanina gore kabaca uc gruba ayrilabilir En eski olan yarlik yerli halk ulkede en uzun suredir yasayanlardir 19 yuzyilin sonlarinda ve 20 yuzyilin baslarinda Kazakistan in cesitli bolgelerine ozellikle Yedisu ya goc ettiler Kazakistan daki 200 000 den fazla Uygur un cogu kokleriniin izini 1950 ler ve 1960 larda gerceklesen goclere kadar takip edebiliyor Keganlar Kendilerini kelimenin tam anlamiyla yeni gelenler olarak ifade etme egilimindedirler Digerleri onlara kitailik derlerdi ama simdi daha sik kullanilan terim kochap kegan oldu kitailik bunun yerine 1990 lardan bu yana gelen yeni Uygur gelenlerine watandin veya vatandan gelenler olarak da bilinir hitaben soylenir oldu Bugun Kazakistan Uygurlarin Bati Avrupa ve Kuzey Amerika ya gocu icin genellikle bir gecis noktasidir Norvec ve Kanada gibi ulkelere giden cogu Uygur Cin den ziyade Orta Asya dan gidiyor Ayrica bakinizUygur diasporasi Uygurlar listesiKaynakcaOzel Sadovskaya 2007 s 159 Laruelle amp Peyrouse 2009 s 104 Alekseenko 2001 s 2 Kamalov 2007 s 36 Parham 2004 s 39 Parham 2004 s 57 a b Roberts 2007 s 204 Laruelle amp Peyrouse 2009 s 96 Parham 2004 s 59 Parham 2004 s 88 Kamalov 2005 s 164 GenelAlekseenko A N 2001 Respublika v zerkale perepisej naseleniya PDF Sotsiologicheskie Issledovaniia 12 ss 58 62 30 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 14 Nisan 2010 Parham Stephen 2004 PDF Arbeitsblatt 25 Institut fur Ethnologie Universitat Bern ISBN 3 906465 25 X 10 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 20 Subat 2006 Laruelle Marlene Peyrouse Sebastien 2009 Cross border Minorities as Cultural and Economic Mediators between China and Central Asia PDF China and Eurasia Forum Quarterly 7 1 ss 29 46 ISSN 1653 4212 erisim tarihi 17 Nisan 2009 olu kirik baglanti Roberts Sean R 2007 The Dawn of the East A Portrait of a Uyghur Community Between China and Kazakhstan Beller Hann Ildiko Ed Situating the Uyghurs between China and Central Asia Anthropology and cultural history in Asia and the Indo Pacific Ashgate Publishing ss 203 218 ISBN 978 0 7546 7041 4 Solovyov Dmitry Haziran 2011 Kazakh deports Uighur to China rights groups cry foul Reuters 27 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 10 Agustos 2011 Kamalov Ablet 2005 Uighurs in Post Soviet Central Asia Atabaki Touraj Mehendale Sanjyot Ed Central Asia and the Caucasus Transnationalism and Diaspora Psychology Press ss 154 168 Kamalov Ablet 2007 The Uyghurs as a Part of Central Asian Commonality Soviet Historiography on the Uyghurs Beller Hann Ildiko Ed Situating the Uyghurs between China and Central Asia Anthropology and cultural history in Asia and the Indo Pacific Ashgate Publishing ss 31 46 ISBN 978 0 7546 7041 4