Moria ya da Khazad-dûm, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninde bir yeraltı şehri.
"Cüce Konağı" anlamını taşıyan Khazad-dûm, cüce krallıkları arasında en ünlüsü ve Cücelerin Yedi Atalarından en büyüğü olan Ölümsüz Durin'in efsanevi konağıdır. Azanulbizar vadisi üzerinde ve Dumanlı Dağlar'ın doğu yamacında doğal mağaralar bulan Durin, Khazad-dûm'u kazarak inşa etmeye başladı.
Tarih ve coğrafya
Tarih
Birinci Çağ
Birinci Çağ boyunca Khazad-dûm Cüceleri zenginlik içinde yaşadılar ve Dumanlı Dağlar'ın batı yamaçlarında bir mağara sistemi kazdılar. Birinci Çağ'ın sonunu getiren Öfke Savaşı'nda harap olan iki cüce şehri ve 'tan kaçan cüceler Khazad-dûm'a iltica etti; böylece önce Khazad-dûm'un nüfusu arttı, madenlerinde nadir bulunan ve sihirli nitelikler taşıyan bir metal olan mithril keşfedildikten sonra da refahı yükseldi.
İkinci Çağ
İkinci Çağı’nda, elfler ve Sauron arasında yüzünden çıkan savaş sırasında Durin’in soyunun ikamet etmekte olduğu Khazad-Dûm’un kapısı cüceler tarafından dış dünyaya kapatıldı ve cüceler dış dünya ile ilişkilerini kestiler. Kendilerine Sauron'a karşı yardıma gelmeyen cücelere kızan elfler Khazad-Dûm’a Moria (Karanlık Yarık) adını verdiler.
Üçüncü Çağ
Moria’da kendilerini dış dünyaya kapamış bulunan cüceler Üçüncü Çağ'ın ortalarına kadar huzur içinde yaşadılar. Ü.Ç. 1980'de mithril çıkarmak için Kızılboynuz (Caradhras) dağının çok altına indiklerinde, Birinci Çağ'dan kalma Moria'ya hapsolmuş ateşten ve gölgeden yaratılmış bir iblis olan Balrogla karşılaştılar. İki cüce kralını öldüren Balrog, Moria’yı ele geçirdi ve tüm cüceleri buradan sürdü. Bu tarihten sonra Moria, Orta Dünya’nın karanlık yerlerinde saklanan orkların ve mağara trollerinin yurdu haline geldi.
Ü.Ç. 2989 yılında Balin önderliğindeki cüceler Moria’yı tekrar ele geçirmeye çalıştı, fakat Balrog ve güçleri tarafından öldürüldüler. Moria Ü.Ç. 3019 yılına kadar Balrog'un hükümdarlığında kaldı. Bu yıl Moria’dan geçmek zorunda kalan saldırınca, kardeşliğin önderi olan Gandalf ile karşılaştı. Khazad-Dûm köprüsünde karşılaşan iki büyük güç, köprüden aşağıya düştüler ve dövüşe devam ettiler.
Dördüncü Çağ
Moria, Dördüncü Çağ'da tekrar cücelerin yurdu haline geldiyse de bir daha hiçbir zaman eski parlak günlerine dönemedi.
Belirli yerler
Batı Kapısı
Durin'in Kapıları ya da Moria'nın Batı Kapısı olarak da bilinir. İkinci Çağ'da Cüce Narvi tarafından inşa edildi. Khazad-dûm'un batı girişi olarak kullanılırdı. O dönemlerde kapı hep açıktı ve nöbetçi ile korunurdu. Elfler ve cüceler bu kapıdan serbestçe girip çıkarak ticaret yaparlardı.
Doğu Kapısı
Moria'nın Doğu Kapısı'nın diğer adı Dimrill Kapısı'dır. Dimrill Kapısı'nda kapı dikmelerine monte edilmiş iki dev kapı kanadı bulunur. Kapının kanatlarında çeşitli dillerde uyarılar yazılıdır. Khuzdul lisanında, içeri girmeyi engelleyecek tılsımlı sözler işlenmiştir. Sindarin, Quenya, Ortak Lisan, Rohan, Vadi ve Dağlı lisanlarında, Khazad-dûm kralının izni olmadan giriş yapılamayacağı yazılıdır.
Mazarbul Odası
Mazarbul Odası, "kayıtlar odası", Moria'da Balin'in mezarının olduğu odadır. Yüzük Kardeşliği kafilesi Moria'dan geçerken Balin'in mezarının bulunduğu odaya uğradıklarında, parlak bir gün ışığı hüzmesi dağdaki bir aralıktan Balin'in mezarının üzerine vuruyordu. Odanın duvarlarında çeşitli yarıklar, bölmeler meydana gelmişti. Bu bölmelerden birinde, Balin'in Moria seferinin anlatıldığı Mazarbul Kitabı vardı.
Khazad-dûm Köprüsü
Khazad-dûm Köprüsü, Moria'nın doğu kapılarının iç tarafında dipsiz bir uçurumun üzerine inşa edilmiştir. "Yüzüklerin Efendisi"nin "İkinci Kitap - Bölüm 5"inde Gandalf, köprüyü Durin'in Köprüsü olarak anmıştır. Gandalf ve Balrog burada dövüşerek köprünün yıkılmasına yol açtılar.
Sonsuz Merdiven
Sonsuz Merdiven, Moria'nın en dipteki mahzeninden en tepedeki Celebdil doruğuna kadar uzanır. Merdiven, cüceler arasında -gerçekte hiç var olmayan- bir efsane olarak düşünülürdü. Gandalf, Cüce Gimli'ye, Balrog ile dövüşürken Merdiven'i bizzat gördüğünü söyleyerek Merdiven'in gerçek bir yapı olduğunu doğrulamıştır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Moria ya da Khazad dum J R R Tolkien in kurgusal Orta Dunya evreninde bir yeralti sehri Mor ve Siyah Cuce Konagi anlamini tasiyan Khazad dum cuce kralliklari arasinda en unlusu ve Cucelerin Yedi Atalarindan en buyugu olan Olumsuz Durin in efsanevi konagidir Azanulbizar vadisi uzerinde ve Dumanli Daglar in dogu yamacinda dogal magaralar bulan Durin Khazad dum u kazarak insa etmeye basladi Tarih ve cografyaTarih Birinci Cag Birinci Cag boyunca Khazad dum Cuceleri zenginlik icinde yasadilar ve Dumanli Daglar in bati yamaclarinda bir magara sistemi kazdilar Birinci Cag in sonunu getiren Ofke Savasi nda harap olan iki cuce sehri ve tan kacan cuceler Khazad dum a iltica etti boylece once Khazad dum un nufusu artti madenlerinde nadir bulunan ve sihirli nitelikler tasiyan bir metal olan mithril kesfedildikten sonra da refahi yukseldi Ikinci Cag Ikinci Cagi nda elfler ve Sauron arasinda yuzunden cikan savas sirasinda Durin in soyunun ikamet etmekte oldugu Khazad Dum un kapisi cuceler tarafindan dis dunyaya kapatildi ve cuceler dis dunya ile iliskilerini kestiler Kendilerine Sauron a karsi yardima gelmeyen cucelere kizan elfler Khazad Dum a Moria Karanlik Yarik adini verdiler Ucuncu Cag Moria da kendilerini dis dunyaya kapamis bulunan cuceler Ucuncu Cag in ortalarina kadar huzur icinde yasadilar U C 1980 de mithril cikarmak icin Kizilboynuz Caradhras daginin cok altina indiklerinde Birinci Cag dan kalma Moria ya hapsolmus atesten ve golgeden yaratilmis bir iblis olan Balrogla karsilastilar Iki cuce kralini olduren Balrog Moria yi ele gecirdi ve tum cuceleri buradan surdu Bu tarihten sonra Moria Orta Dunya nin karanlik yerlerinde saklanan orklarin ve magara trollerinin yurdu haline geldi U C 2989 yilinda Balin onderligindeki cuceler Moria yi tekrar ele gecirmeye calisti fakat Balrog ve gucleri tarafindan oldurulduler Moria U C 3019 yilina kadar Balrog un hukumdarliginda kaldi Bu yil Moria dan gecmek zorunda kalan saldirinca kardesligin onderi olan Gandalf ile karsilasti Khazad Dum koprusunde karsilasan iki buyuk guc kopruden asagiya dustuler ve dovuse devam ettiler Dorduncu Cag Moria Dorduncu Cag da tekrar cucelerin yurdu haline geldiyse de bir daha hicbir zaman eski parlak gunlerine donemedi Belirli yerler Bati Kapisi Durin in Kapilari ya da Moria nin Bati Kapisi olarak da bilinir Ikinci Cag da Cuce Narvi tarafindan insa edildi Khazad dum un bati girisi olarak kullanilirdi O donemlerde kapi hep acikti ve nobetci ile korunurdu Elfler ve cuceler bu kapidan serbestce girip cikarak ticaret yaparlardi Dogu Kapisi Moria nin Dogu Kapisi nin diger adi Dimrill Kapisi dir Dimrill Kapisi nda kapi dikmelerine monte edilmis iki dev kapi kanadi bulunur Kapinin kanatlarinda cesitli dillerde uyarilar yazilidir Khuzdul lisaninda iceri girmeyi engelleyecek tilsimli sozler islenmistir Sindarin Quenya Ortak Lisan Rohan Vadi ve Dagli lisanlarinda Khazad dum kralinin izni olmadan giris yapilamayacagi yazilidir Mazarbul Odasi Mazarbul Odasi kayitlar odasi Moria da Balin in mezarinin oldugu odadir Yuzuk Kardesligi kafilesi Moria dan gecerken Balin in mezarinin bulundugu odaya ugradiklarinda parlak bir gun isigi huzmesi dagdaki bir araliktan Balin in mezarinin uzerine vuruyordu Odanin duvarlarinda cesitli yariklar bolmeler meydana gelmisti Bu bolmelerden birinde Balin in Moria seferinin anlatildigi Mazarbul Kitabi vardi Khazad dum Koprusu Khazad dum Koprusu Moria nin dogu kapilarinin ic tarafinda dipsiz bir ucurumun uzerine insa edilmistir Yuzuklerin Efendisi nin Ikinci Kitap Bolum 5 inde Gandalf kopruyu Durin in Koprusu olarak anmistir Gandalf ve Balrog burada dovuserek koprunun yikilmasina yol actilar Sonsuz Merdiven Sonsuz Merdiven Moria nin en dipteki mahzeninden en tepedeki Celebdil doruguna kadar uzanir Merdiven cuceler arasinda gercekte hic var olmayan bir efsane olarak dusunulurdu Gandalf Cuce Gimli ye Balrog ile dovusurken Merdiven i bizzat gordugunu soyleyerek Merdiven in gercek bir yapi oldugunu dogrulamistir Kaynakca a b Kocher Paul H 1980 A reader s guide to The Silmarillion Boston Houghton Mifflin ISBN 0 395 28950 5 Bates Brian 2002 The real Middle Earth magic and mystery in the Dark Ages Londra Sidgwick amp Jackson ISBN 0 283 07353 5