Aleksandr Vladimiroviç Rutskoy (Rusça: Александр Владимирович Руцкой, 16 Eylül 1947, Hmelnitski), Rus siyasetçi ve eski Sovyet subayıdır. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonraki dönemi kapsayan şekilde 10 Temmuz 1991 – 4 Ekim 1993 tarihleri arasında Rusya Devlet Başkanı Yardımcılığı yapmıştır. 1996 – 2000 yılları arasında Kursk Oblastı valisi olmuştur. 1993 Rusya anayasa krizi sırasında Boris Yeltsin’e karşı devlet başkanı ilan edilmiştir.
Aleksandr Rutskoy | |
---|---|
Rusya Devlet Başkanı Yardımcısı | |
Görev süresi 10 Temmuz 1991 - 4 Ekim 1993 | |
Yerine gelen | Lağvedildi |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Oleksandr Volodımırovıç Rutskoy 17 Eylül 1947 Hmelnitski, SSCB |
Partisi | (Rusça: Держава) |
Evlilik(ler) | Neli Zolotuhin (boşanmış) Lyudmila Novikova (boşanmış) İrina Popova |
Çocuk(lar) | Dmitri Aleksandr Rostislav Katerina |
Mesleği | Asker, siyasetçi |
Ödülleri | |
Askerî hizmeti | |
Rütbesi | |
Çatışma/savaşları | Sovyet-Afgan Savaşı |
Yaşam öyküsü
Rutskoy Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Proskuriv (bugün Hmelnitski) şehrinde dünyaya geldi. 1971 yılında Barnaul Hava Kuvvetleri Lisesinden, 1980 yılında ise Gagarin Hava Kuvvetleri Akademisinden mezun oldu. Afganistan’daki Sovyet-Afgan Savaşına gönderildiğinde albay rütbesindedir. Burada hava taarruz komutanıyken 1986 ve 1988 yılında olmak üzere iki kez uçağı vurularak düşürülür. 1988 yılında kullandığı Su-25 savaş uçağı ile yanlışlıkla Pakistan hava sahasına girmiş, Pakistan Hava Kuvvetlerine bağlı bir F-16 tarafından düşürülünce kendisini fırlatmayı başarmış ancak eline düşmüştü. Mücahitlerin elinde yoğun sorgu ve işkenceden geçen Rutskoy’a CIA tarafından ajan olma teklifi yapılmış o ise reddetmiş ve bir süre sonra bırakılmıştır. 1988 yılında başından geçen olaylar sırasındaki kahramanlığından ötürü Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edilmiştir. 1991 yılındaki seçimlerde devlet başkanı adayı Boris Yeltsin’in devlet başkanı yardımcısı adayı olmuş ve seçilmiştir. Sovyetler Birliği'nin dağılması süreci sırasında ve 4 Ekim 1994’e kadar Rusya Federasyonu Devlet Başkan Yardımcısı olmuştur.
1993 Rusya anayasa krizi
Sovyetler Birliğinin dağılmasından ardından Rusya Federasyonu Devlet Başkanı olan Boris Yeltisn ile iyi ilişkiler içinde bulunan Rutskoy 1992 yılının sonlarına doğru tutumunu değiştirir. Yeltsin’in uyguladığı dış politikayı, ekonomi politikasını açıkça eleştirerek devlet kurumlarında yolsuzluk yapıldığını ilan eder. Yeltisn ile arasındaki gerilim özellikle 1993 yılı Mart ayında patlak verir. Bu dönemde Rusya Parlamentosu Yeltsin’i görevden almak için Yüce Divan’a sevk etmeye çalışsa da başarılı olamaz. Gerilimin tırmandığı bu dönemde 1 Eylül 1993 günü Yeltsin, hakkındaki yolsuzluk iddiaların bahane ederek Rutskoy’u görevden aldığını ilan eder. Rusya Anayasa Mahkemesi ise Yeltsin’in aldığı kararın anayasaya aykırı olduğuna karar verir. 21 Eylül günü Yeltsin, 1978 Anayasaını çiğneyere Yüksek Sovyeti lağvettiğini açıklar. 21-22 Eylül gecesi Rusya Parlamentosuna gelen Rutskoy artık rejimi tehdit eden bir hal alan gerilimde yeni bir adım atarak Rusya Devlet Başkanlığını ilan eder. İki hafta süren olaylar boyunca Yeltsin yanlılarıyla Parlamaneto yanlıları arasındaki silahlı çatışmalar yaşanır, çok sayıda insan hayatını kaybeder. Yeltsin 4 Ekim günü silahlı kuvvetlerin operasyonu sonucu Parlamento binasını ele geçirerek iktidarına yönelen tehdidi ortadan kaldıracaktır. Rutskoy ve diğer muhalif liderler tutuklanırken, çok sayıda gösterici yargısız infaz edilecektir. Moskova’daki 26 Şubat 1994 gününe kadar kalan Rutskoy ilan edilen af sonucu salıverilir.
Sonrası
Serbest kaldıktan sonra kurduğu milliyetçi Derjava (Rusça: Держава) partisiyle 1995 Duma seçimlerine katılsa da %2,5 oy alarak seçim barajının altında kalır. 1996 yılındaki Rusya Devlet Başkanlığı seçimlerinde aday olmamaya karar verir. Onun yerine memleketi olan Kursk Oblastından vali adayı olur. İlk başta adaylığı engellenmeye çalışılsa da yasal engeller aşılır ve sol partilerin de desteğiyle oyların %76’sını alarak vali seçilir. Günümüzde hala Rus siyasetinde aktif olarak yer almaktadır.
Kaynakça
- ^ Partinin kısa tarihi 27 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça), 13 Haziran 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Aynı yıl yaşanan darbe girişimi sırasında darbecilere karşı Mihail Gorbaçov ve Yeltsin'in safında yer almıştır.
- ^ Olayların 10.yıldönümünde A. Kramer tarafından yazılan 6 Ekim 2003 tarihli makale 17 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., marxist.com, (İngilizce), 13 Haziran 2010 tarihinde erişilmiştir
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aleksandr Vladimirovic Rutskoy Rusca Aleksandr Vladimirovich Ruckoj 16 Eylul 1947 Hmelnitski Rus siyasetci ve eski Sovyet subayidir Sovyetler Birligi nin dagilmasindan sonraki donemi kapsayan sekilde 10 Temmuz 1991 4 Ekim 1993 tarihleri arasinda Rusya Devlet Baskani Yardimciligi yapmistir 1996 2000 yillari arasinda Kursk Oblasti valisi olmustur 1993 Rusya anayasa krizi sirasinda Boris Yeltsin e karsi devlet baskani ilan edilmistir Aleksandr RutskoyRusya Devlet Baskani YardimcisiGorev suresi 10 Temmuz 1991 4 Ekim 1993Yerine gelen LagvedildiKisisel bilgilerDogum Oleksandr Volodimirovic Rutskoy 17 Eylul 1947 76 yasinda Hmelnitski SSCBPartisi Rusca Derzhava Evlilik ler Neli Zolotuhin bosanmis Lyudmila Novikova bosanmis Irina PopovaCocuk lar Dmitri Aleksandr Rostislav KaterinaMeslegi Asker siyasetciOdulleriAskeri hizmetiRutbesi General mayorCatisma savaslari Sovyet Afgan SavasiYasam oykusuRutskoy Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin Proskuriv bugun Hmelnitski sehrinde dunyaya geldi 1971 yilinda Barnaul Hava Kuvvetleri Lisesinden 1980 yilinda ise Gagarin Hava Kuvvetleri Akademisinden mezun oldu Afganistan daki Sovyet Afgan Savasina gonderildiginde albay rutbesindedir Burada hava taarruz komutaniyken 1986 ve 1988 yilinda olmak uzere iki kez ucagi vurularak dusurulur 1988 yilinda kullandigi Su 25 savas ucagi ile yanlislikla Pakistan hava sahasina girmis Pakistan Hava Kuvvetlerine bagli bir F 16 tarafindan dusurulunce kendisini firlatmayi basarmis ancak eline dusmustu Mucahitlerin elinde yogun sorgu ve iskenceden gecen Rutskoy a CIA tarafindan ajan olma teklifi yapilmis o ise reddetmis ve bir sure sonra birakilmistir 1988 yilinda basindan gecen olaylar sirasindaki kahramanligindan oturu Sovyetler Birligi Kahramani ilan edilmistir 1991 yilindaki secimlerde devlet baskani adayi Boris Yeltsin in devlet baskani yardimcisi adayi olmus ve secilmistir Sovyetler Birligi nin dagilmasi sureci sirasinda ve 4 Ekim 1994 e kadar Rusya Federasyonu Devlet Baskan Yardimcisi olmustur 1993 Rusya anayasa kriziSovyetler Birliginin dagilmasindan ardindan Rusya Federasyonu Devlet Baskani olan Boris Yeltisn ile iyi iliskiler icinde bulunan Rutskoy 1992 yilinin sonlarina dogru tutumunu degistirir Yeltsin in uyguladigi dis politikayi ekonomi politikasini acikca elestirerek devlet kurumlarinda yolsuzluk yapildigini ilan eder Yeltisn ile arasindaki gerilim ozellikle 1993 yili Mart ayinda patlak verir Bu donemde Rusya Parlamentosu Yeltsin i gorevden almak icin Yuce Divan a sevk etmeye calissa da basarili olamaz Gerilimin tirmandigi bu donemde 1 Eylul 1993 gunu Yeltsin hakkindaki yolsuzluk iddialarin bahane ederek Rutskoy u gorevden aldigini ilan eder Rusya Anayasa Mahkemesi ise Yeltsin in aldigi kararin anayasaya aykiri olduguna karar verir 21 Eylul gunu Yeltsin 1978 Anayasaini cigneyere Yuksek Sovyeti lagvettigini aciklar 21 22 Eylul gecesi Rusya Parlamentosuna gelen Rutskoy artik rejimi tehdit eden bir hal alan gerilimde yeni bir adim atarak Rusya Devlet Baskanligini ilan eder Iki hafta suren olaylar boyunca Yeltsin yanlilariyla Parlamaneto yanlilari arasindaki silahli catismalar yasanir cok sayida insan hayatini kaybeder Yeltsin 4 Ekim gunu silahli kuvvetlerin operasyonu sonucu Parlamento binasini ele gecirerek iktidarina yonelen tehdidi ortadan kaldiracaktir Rutskoy ve diger muhalif liderler tutuklanirken cok sayida gosterici yargisiz infaz edilecektir Moskova daki 26 Subat 1994 gunune kadar kalan Rutskoy ilan edilen af sonucu saliverilir SonrasiSerbest kaldiktan sonra kurdugu milliyetci Derjava Rusca Derzhava partisiyle 1995 Duma secimlerine katilsa da 2 5 oy alarak secim barajinin altinda kalir 1996 yilindaki Rusya Devlet Baskanligi secimlerinde aday olmamaya karar verir Onun yerine memleketi olan Kursk Oblastindan vali adayi olur Ilk basta adayligi engellenmeye calisilsa da yasal engeller asilir ve sol partilerin de destegiyle oylarin 76 sini alarak vali secilir Gunumuzde hala Rus siyasetinde aktif olarak yer almaktadir Kaynakca Partinin kisa tarihi 27 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 13 Haziran 2010 tarihinde erisilmistir Ayni yil yasanan darbe girisimi sirasinda darbecilere karsi Mihail Gorbacov ve Yeltsin in safinda yer almistir Olaylarin 10 yildonumunde A Kramer tarafindan yazilan 6 Ekim 2003 tarihli makale 17 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde marxist com Ingilizce 13 Haziran 2010 tarihinde erisilmistirAyrica bakiniz1991 Sovyet darbe girisimi 1993 Rusya anayasa kriziDis baglantilar