Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şükûfe Nihal Başar (1896, İstanbul - 24 Eylül 1973, İstanbul), Türk şair, öğretmen, eylemci ve aktivisttir.
| Şükûfe Nihal Başar | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1896 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 24 Eylül 1973 (77 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Aşiyan Mezarlığı |
| Meslek | Şair, öğretmen |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | Darülfünun |
Türkiye’nin önemli toplumsal değişmeler geçirdiği bir dönem olan 1919-1960 yılları arasında şiir, öykü ve romanlar yayımlamış bir edebiyatçıdır.
1919’da Darülfünun’un Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü’nü bitirerek “Türkiye’de Darülfünun’dan mezun ilk kadın” unvanının sahibi olmuştur. 15 Haziran 1923'te Nezihe Muhittin ile birlikte Kadınlar Halk Fırkası'nın kuruluşuna katılan Şükûfe Nihal, ilk kadın partisinin genel sekreterliği görevini yürütmüş ve kadınların seçme ve seçilme hakları konusunda verdikleri mücadelenin başında yer alan ilk isimlerden olmuştur. Ancak kadınların bu hakkı kullanmaları konusunda Anayasa'da değişiklik yapılması ihtiyacı ve Cumhuriyet Halk Fırkası gibi hemen hemen aynı ismi taşıyan bir partinin kurulma çalışmaları gerekçe gösterilerek Kadınlar Halk Fırkası'nın talepleri geri çevrilmiş ve Fırka Türk Kadınlar Birliği adıyla bir dernek haline getirilmiştir. Yazar Süs dergisinde yayımlanan "Fırkamızın Mefkûresi" (S. 3, 30 Haziran 1339/1923, s. 3-4) başlıklı yazısında Kadınlar Halk Fırkası'nın amaçları hakkında bilgi verir (Hülya Argunşah, Bir Cumhuriyet Kadını: Şükûfe Nihal,İstanbul: Timaş Yay., 2011 (ikinci baskı)s. 72-78) Müdafaa-yı Hukuk-ı Nisvan ve Asri Kadınlar Derneği gibi Birçok kadın derneğinde aktif görev alan sanatçı; Türkiye’de kadın özgürlüğünün ilk temsilcileri ve savunucularından birisidir.
Yaşamı
1896 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Miralay Ahmet Bey, annesi Nazire Hanım’dır. Eğitimine özel hocalardan ders alarak başladı. Babasının memuriyeti nedeniyle ilk ve orta öğrenimine Osmanlı İmparatorluğu'nun değişik şehirlerinde devam etti. Ortaokulu Şam’da okudu, Selanik’te özel bir okula gitti. Arapça, Farsça, Fransızca öğrendi. Babasınn evde düzenlediği toplantılarda tanıdığı devlet adamları, şairler, yazarlardan aldığı ilhamla memleket meselelerin küçük yaşta ilgi duydu. Şiir yazmaya da çok küçük yaşlarda başladı. İlk yazısı 13 yaşında iken Mehasin gazetesinde yayınlandı.
1912’de ailesinin etkisiyle ile evlendi. 1916’da İnas Darülfünunu’na (Kadın Üniversitesi) girdi. Darülfünun’da eğitimi devam etmekte iken ilk eşi ile birlikte “Mekteb-i Ümit” adında bir okul kurdu ve eğitimciliğe başladı. Mithat Sadullah Bey ile evliliğinden bir oğlu oldu. Oğlunun dünyaya gelişinden kısa bir süre sonra eşinden ayrıldı.
İnas Darülfünunu'nda üç yıl edebiyat şubesine devam ettikten sonra son sınıfı coğrafya şubesinde okudu. Son sınıf öğrencisi oluğu 1919’da İnas Darülfünunu ile Zükur Darülfünunu’nun (Erkek Üniversitesi) birleşmesi gündeme gelmiş; kadınlara eğitimlerini isterlerse İnas Darülfünunu sınavlarına girerek tamamlama ya da erkeklerin aldığı ek dersleri vererek Zükur Darülfünunu mezunu sayılma imkânı verilmişti. Öğrencilerin çoğu İnas Darülfünun’u olmayı seçerken Şükûfe Nihal Hanım, o sene bölüm değiştirmiş olmasına rağmen erkeklerin aldığı ek derslerin sınavlarını da verdi. Böylece “Darülfünun mezunu ilk kadın” unvanını elde etti.
Mezun olduğu yıl ilk şiir kitabı “Yıldızlar ve Gölgeler” yayımlandı. Kitapta yer alan şiirleri Servet-i Fünûn etkisinde, aruz vezninde idi.
Son sınıfta iken tanıştığı Coğrafya bölümünde okuyan politikacı Ahmet Hamdi Başar ile ikinci evliliğini yaptı. Bu evlilikten bir kızı dünyaya geldi.
Türk Kurtuluş Savaşı sırasında eşi ile birlikte Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin önde gelen isimlerinden birisi oldu. Evinde yaptığı toplantılarda kadınları millî mücadeleye destek olmaları için teşvik etti; Sultanahmet mitingi’nde Halide Edip Hanım’ın yanında durdu, ’nde konuşmasıyla kalabalığı ateşledi.
Cumhuriyetin ilanından sonra, kadınların siyasi haklarını kazanması için mücadele eden Türk Kadınlar Birliği’nin kurucuları arasında yer aldı. 1924’te kurulan dernek, 1935’te kendini feshedene kadar faaliyetlerini sürdürdü.Şükûfe Nihal derneğin 1925-1927 yılları arasında yayımlanan Türk Kadın Yolu adlı dergisinin yazarları arasındaydı.
Şükûfe Nihal Hanım, 1953’e kadar İstanbul’da çeşitli okullarda çalıştı; Darülmuallimat'ta, Bezmiâalem İnas Sultanisi'nde ve Sultanisi'nde coğrafya öğretmenliği ve Nişantaşı, Kandilli ve Kadıköy Kız liselerinde edebiyat öğretmenliği görevlerini sürdürdü.
Bir yandan da edebî yaşamı devam eden Şükûfe Hanım; 1927’de yayımladığı “Hazan Rüzgarları”ndaki şiirlerinde aruz veznini bırakıp hece ölçüsünü kullandı. Kadın, yurt sorunları ve aşk konularını işledi. Şiirlerinin yanı sıra öyküler ve romanlar kaleme aldı. 1928 yılında “Tevekkülün Cezası” adlı öykü kitabı ve ilk romanı “Renksiz Istırap” yayımlandı. Bunları, “Çöl Güneşi”(1933) adlı romanı izledi. 1935 yılında “Finlandiya” gezi notları yayımlandı. Faruk Nafiz Çamlıbel ile olan aşkını anlattığı düşünülen“Yalnız Dönüyorum” adlı romanı, 1938'de yayımlandı. 1946’da yayımlanan “Domaniç Dağlarının Yolcusu” adlı gezi notları Şakir Sırmalı tarafından “Sır” adıyla filme çekildi. Son olarak “Çölde Sabah Oluyor” adlı romanını yayımlandı. 1960’ta sayısı yediye ulaşan şiir kitaplarında cumhuriyetin “aydın” kadınlarından biri olarak Anadolu’nun geri kalmışlık sorunu üzerine şiirler yazdı.
Yıllar boyunca onu besleyen en önemli kaynak, evinde düzenlediği ve devrin önemli edebiyatçılarını bir araya getiren toplantılar oldu. Bu arda devrin şairlerinin aşkları ile tanındı. Ona aşık edebiyatçılar arasında Nâzım Hikmet, Ahmet Kutsi Tecer ve Faruk Nafiz Çamlıbel’in adları sayılmaktadır. Ayrıca Servet-i Fünûn'un ünlü öğretici metin yazarı Cenap Şahabettin'in kardeşi şair Osman Fahri Şukufe Nihal'e âşık olan sanatçılar arasındaydı. Aşkına karşılık bulamadığı için intihar eden Osman Fahri aşağıdaki dizeleri Şükûfe Nihal için yazmıştır;
"Sen benim hem-dem-i hayalatım,
Ben senin yar-ı tesellikárın
Olacakken; fakat, nedense, NihalSen benim gözlerimde dert aradın.."
Devrinin neredeyse tüm önde gelen gazete ve dergilerinde şiirlerini ve özellikle kadın sorunları üzerine makaleler yayımladı. Hayatının son yıllarına kadar Türk Kadını dergisinin yazarları arasında yer aldı.
1950’lerin sonlarında eşinden boşandı 1962’de İstanbul’da geçirdiği bir kaza sonucu sol ayağı sakat kaldı. 1965’te bir huzurevine yerleşti. Kızının ölümü, dostlarının uzaklaşması sonucunda konuşmamaya başladı ve suskunluğunu hayatının sonuna kadar sürdürdü. 24 Eylül 1973'te İstanbul'da yaşamını yitirdi. 26 Eylül 1973 günü Rumelihisarı Aşiyan Mezarlığı'na gömüldü.
Eserleri
Roman
Öykü
Gezi notları
| Şiir
|
Kaynakça
- ^ . 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2012.
- ^ a b c d Kayhan, Türkan Yeşilyurt. "Kadın Şairde Kadın:Şükufe Nihal'in Şiirleri" (PDF). thesis.bilkent.edu.tr. 19 Eylül 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
- ^ a b c d e f Domaniç Dağlarının Yolcusu. İstanbul: Timaş Yayınları. Şubat 2009. s. 5. ISBN . Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ a b Özgürel, Avni. "Bir Şükufe Nihal vardı..." Radikal. 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
- ^ Baskın, Bahar. . journals.istanbul.edu.tr. 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
- ^ Koç, Duygu (2020). "Öcü Geçmiş, Yüceltilen Bugün Ve Umutlu Gelecek: Türk Kadın Yolu Dergisinde Siyasi Söylem". Tarih Araştırmaları Dergisi (TAD). 39 (67). s. 592. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
- ^ a b "Mor Kitaplık Şükûfe Nihal'in Tüm Eserlerini Derleyip Kitaplaştırdı". bianet.org. 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
- ^ a b c Yalçın, Soner. "Hep ideal aşkı arayan bir şair: Şükûfe Nihal". Hürriyet. 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sukufe Nihal Basar 1896 Istanbul 24 Eylul 1973 Istanbul Turk sair ogretmen eylemci ve aktivisttir Sukufe Nihal BasarDogum1896 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum24 Eylul 1973 77 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriAsiyan MezarligiMeslekSair ogretmenMilliyetTurkEgitimDarulfunun Turkiye nin onemli toplumsal degismeler gecirdigi bir donem olan 1919 1960 yillari arasinda siir oyku ve romanlar yayimlamis bir edebiyatcidir 1919 da Darulfunun un Edebiyat Fakultesi Cografya Bolumu nu bitirerek Turkiye de Darulfunun dan mezun ilk kadin unvaninin sahibi olmustur 15 Haziran 1923 te Nezihe Muhittin ile birlikte Kadinlar Halk Firkasi nin kurulusuna katilan Sukufe Nihal ilk kadin partisinin genel sekreterligi gorevini yurutmus ve kadinlarin secme ve secilme haklari konusunda verdikleri mucadelenin basinda yer alan ilk isimlerden olmustur Ancak kadinlarin bu hakki kullanmalari konusunda Anayasa da degisiklik yapilmasi ihtiyaci ve Cumhuriyet Halk Firkasi gibi hemen hemen ayni ismi tasiyan bir partinin kurulma calismalari gerekce gosterilerek Kadinlar Halk Firkasi nin talepleri geri cevrilmis ve Firka Turk Kadinlar Birligi adiyla bir dernek haline getirilmistir Yazar Sus dergisinde yayimlanan Firkamizin Mefkuresi S 3 30 Haziran 1339 1923 s 3 4 baslikli yazisinda Kadinlar Halk Firkasi nin amaclari hakkinda bilgi verir Hulya Argunsah Bir Cumhuriyet Kadini Sukufe Nihal Istanbul Timas Yay 2011 ikinci baski s 72 78 Mudafaa yi Hukuk i Nisvan ve Asri Kadinlar Dernegi gibi Bircok kadin derneginde aktif gorev alan sanatci Turkiye de kadin ozgurlugunun ilk temsilcileri ve savunucularindan birisidir Yasami1896 yilinda Istanbul da dunyaya geldi Babasi Miralay Ahmet Bey annesi Nazire Hanim dir Egitimine ozel hocalardan ders alarak basladi Babasinin memuriyeti nedeniyle ilk ve orta ogrenimine Osmanli Imparatorlugu nun degisik sehirlerinde devam etti Ortaokulu Sam da okudu Selanik te ozel bir okula gitti Arapca Farsca Fransizca ogrendi Babasinn evde duzenledigi toplantilarda tanidigi devlet adamlari sairler yazarlardan aldigi ilhamla memleket meselelerin kucuk yasta ilgi duydu Siir yazmaya da cok kucuk yaslarda basladi Ilk yazisi 13 yasinda iken Mehasin gazetesinde yayinlandi 1912 de ailesinin etkisiyle ile evlendi 1916 da Inas Darulfununu na Kadin Universitesi girdi Darulfunun da egitimi devam etmekte iken ilk esi ile birlikte Mekteb i Umit adinda bir okul kurdu ve egitimcilige basladi Mithat Sadullah Bey ile evliliginden bir oglu oldu Oglunun dunyaya gelisinden kisa bir sure sonra esinden ayrildi 28 Ocak 1935 tarihli Cumhuriyet gazetesinde Sukufe Nihal Inas Darulfununu nda uc yil edebiyat subesine devam ettikten sonra son sinifi cografya subesinde okudu Son sinif ogrencisi olugu 1919 da Inas Darulfununu ile Zukur Darulfununu nun Erkek Universitesi birlesmesi gundeme gelmis kadinlara egitimlerini isterlerse Inas Darulfununu sinavlarina girerek tamamlama ya da erkeklerin aldigi ek dersleri vererek Zukur Darulfununu mezunu sayilma imkani verilmisti Ogrencilerin cogu Inas Darulfunun u olmayi secerken Sukufe Nihal Hanim o sene bolum degistirmis olmasina ragmen erkeklerin aldigi ek derslerin sinavlarini da verdi Boylece Darulfunun mezunu ilk kadin unvanini elde etti Mezun oldugu yil ilk siir kitabi Yildizlar ve Golgeler yayimlandi Kitapta yer alan siirleri Servet i Funun etkisinde aruz vezninde idi Son sinifta iken tanistigi Cografya bolumunde okuyan politikaci Ahmet Hamdi Basar ile ikinci evliligini yapti Bu evlilikten bir kizi dunyaya geldi Turk Kurtulus Savasi sirasinda esi ile birlikte Mudafaa i Hukuk Cemiyeti nin onde gelen isimlerinden birisi oldu Evinde yaptigi toplantilarda kadinlari milli mucadeleye destek olmalari icin tesvik etti Sultanahmet mitingi nde Halide Edip Hanim in yaninda durdu nde konusmasiyla kalabaligi atesledi Cumhuriyetin ilanindan sonra kadinlarin siyasi haklarini kazanmasi icin mucadele eden Turk Kadinlar Birligi nin kuruculari arasinda yer aldi 1924 te kurulan dernek 1935 te kendini feshedene kadar faaliyetlerini surdurdu Sukufe Nihal dernegin 1925 1927 yillari arasinda yayimlanan Turk Kadin Yolu adli dergisinin yazarlari arasindaydi Sukufe Nihal Hanim 1953 e kadar Istanbul da cesitli okullarda calisti Darulmuallimat ta Bezmiaalem Inas Sultanisi nde ve Sultanisi nde cografya ogretmenligi ve Nisantasi Kandilli ve Kadikoy Kiz liselerinde edebiyat ogretmenligi gorevlerini surdurdu Bir yandan da edebi yasami devam eden Sukufe Hanim 1927 de yayimladigi Hazan Ruzgarlari ndaki siirlerinde aruz veznini birakip hece olcusunu kullandi Kadin yurt sorunlari ve ask konularini isledi Siirlerinin yani sira oykuler ve romanlar kaleme aldi 1928 yilinda Tevekkulun Cezasi adli oyku kitabi ve ilk romani Renksiz Istirap yayimlandi Bunlari Col Gunesi 1933 adli romani izledi 1935 yilinda Finlandiya gezi notlari yayimlandi Faruk Nafiz Camlibel ile olan askini anlattigi dusunulen Yalniz Donuyorum adli romani 1938 de yayimlandi 1946 da yayimlanan Domanic Daglarinin Yolcusu adli gezi notlari Sakir Sirmali tarafindan Sir adiyla filme cekildi Son olarak Colde Sabah Oluyor adli romanini yayimlandi 1960 ta sayisi yediye ulasan siir kitaplarinda cumhuriyetin aydin kadinlarindan biri olarak Anadolu nun geri kalmislik sorunu uzerine siirler yazdi Yillar boyunca onu besleyen en onemli kaynak evinde duzenledigi ve devrin onemli edebiyatcilarini bir araya getiren toplantilar oldu Bu arda devrin sairlerinin asklari ile tanindi Ona asik edebiyatcilar arasinda Nazim Hikmet Ahmet Kutsi Tecer ve Faruk Nafiz Camlibel in adlari sayilmaktadir Ayrica Servet i Funun un unlu ogretici metin yazari Cenap Sahabettin in kardesi sair Osman Fahri Sukufe Nihal e asik olan sanatcilar arasindaydi Askina karsilik bulamadigi icin intihar eden Osman Fahri asagidaki dizeleri Sukufe Nihal icin yazmistir Sen benim hem dem i hayalatim Ben senin yar i tesellikarin Olacakken fakat nedense Nihal Sen benim gozlerimde dert aradin Devrinin neredeyse tum onde gelen gazete ve dergilerinde siirlerini ve ozellikle kadin sorunlari uzerine makaleler yayimladi Hayatinin son yillarina kadar Turk Kadini dergisinin yazarlari arasinda yer aldi 1950 lerin sonlarinda esinden bosandi 1962 de Istanbul da gecirdigi bir kaza sonucu sol ayagi sakat kaldi 1965 te bir huzurevine yerlesti Kizinin olumu dostlarinin uzaklasmasi sonucunda konusmamaya basladi ve suskunlugunu hayatinin sonuna kadar surdurdu 24 Eylul 1973 te Istanbul da yasamini yitirdi 26 Eylul 1973 gunu Rumelihisari Asiyan Mezarligi na gomuldu EserleriRoman Renksiz Istirap 1928 Yakut Kayalar 1931 Col Gunesi 1933 Yalniz Donuyorum 1938 Colde Sabah Oluyor 1951 Vatanim IcinOyku Tevekkulun Cezasi 1928 Gezi notlari Finlandiya 1935 Domanic Daglarinin Yolcusu 1946 Siir Yildizlar ve Golgeler 1919 Hazan Ruzgarlari 1927 Gayya 1930 Yakut Kayalar 1931 Su 1933 Sila Yollari 1935 Sabah Kuslari 1943 Yerden Goge 1960 Sukufe Nihal Siirler 1975 Kaynakca 14 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ocak 2012 a b c d Kayhan Turkan Yesilyurt Kadin Sairde Kadin Sukufe Nihal in Siirleri PDF thesis bilkent edu tr 19 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Ocak 2016 a b c d e f Domanic Daglarinin Yolcusu Istanbul Timas Yayinlari Subat 2009 s 5 ISBN 978 975263 826 6 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Ozgurel Avni Bir Sukufe Nihal vardi Radikal 30 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2016 Baskin Bahar journals istanbul edu tr 17 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2016 Koc Duygu 2020 Ocu Gecmis Yuceltilen Bugun Ve Umutlu Gelecek Turk Kadin Yolu Dergisinde Siyasi Soylem Tarih Arastirmalari Dergisi TAD 39 67 s 592 10 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2020 a b Mor Kitaplik Sukufe Nihal in Tum Eserlerini Derleyip Kitaplastirdi bianet org 17 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2016 a b c Yalcin Soner Hep ideal aski arayan bir sair Sukufe Nihal Hurriyet 20 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2016