Ceyhun Atuf Kansu (7 Aralık 1919, İstanbul - 17 Mart 1978, Ankara), Türk yazar, şair ve doktor.
Ceyhun Atuf Kansu | |
---|---|
Doğum | 7 Aralık 1919 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 17 Mart 1978 (58 yaşında) Ankara, Türkiye |
Ölüm sebebi | Kalp yetmezliği |
Defin yeri | Cebeci Asri Mezarlığı, Ankara |
Meslek | Yazar, şair, doktor |
Ebeveyn(ler) | Nafi Atuf Kansu, Müfdale Hanım |
Cumhuriyet’in ilk yıllarında ortaya çıkan memleket edebiyatı geleneğini bağımsız bir şekilde sürdürdü. Şiirlerinde ve diğer çalışmalarında Türk tarihi, Anadolu’nun yurt tutulması, çocuk ve problemleri, köy ve eğitim konularını işledi.
Yaşamı
İlk yılları ve eğitimi
7 Aralık 1919 günü Bostancı'da doğdu. Babası, o sırada Ortaköy‟de bir yetimhane okulunda idareci olan Nafi Atuf Bey, annesi eğitimci Müfdale Hanım'dır. Ailenin ikinci çocuğu idi. 1921 kışında babası Nafi Atuf ve dayısı Mehmet Vehbi Bey'in Milli Mücadele'ye katılmak için Ankara'ya gitti. Henüz bir buçuk yaşında olan Ceyhun Atuf, o günlerde ani bir rahatsızlık geçiren annesini kaybedine ağabeyi Tuğrul Atuf ile Ankara'da babasının yanında büyüdü ve ulusal kurtuluş savaşına tanıklık etti.
Sakarya Meydan Muharebesi dolayısıyla Ankara boşaltılırken, Ankara Lisesi müdürü olan ve öğrencilerinin başında okulu Kayseri'ye taşıyan babası ile birlikte Kayseri'ye gitti. 1922 yılında ailesi ile birlikte Ankara'ya döndü. 1926 yılında Ankara Samanpazarı İlkokulu'na başladı, 1932 yılında Necatibey İlkokulu'nda ilköğrenimini tamamladı. İlkokul beşinci sınıftayken geçirdiği kemik veremi nedeniyle altı ay kadar vücudu alçılarla kaplı olarak hiç kalkmadan yatmak zorunda kaldı.
Ortaöğrenimine İstanbul'da İstiklal Lisesi'nde yatılı öğrenci olarak başladı. İlk öyküsü bu lisenin yıllığında yayımlandı. Eğitimine 1935 yılında Ankara'daki Gazi Lisesi'nde yatılı olarak devam etti. Bu lisede arkadaşları ile Filiz adında bir dergi çıkardı. Şiirleri önce Filiz dergisinde sonra İnkılapçı Gençlik, Ülkü, Yücel, Millet, İstanbul gibi dergilerde yayımlandı. 1938 yılında Ankara Gazi Lisesi'nden mezun oldu.
Siyasal bilgiler öğrenimi görmek istese de babasının isteği üzerine tıp öğrenimi gördü. 1938-1944 arasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde okudu. Tıp öğrenimi sırasında doğa, çocuk, yurt sevgisini işlediği Bir Çocuk Bahçesi'nde ve Bağbozumu Sofrası adlı ilk şiir kitaplarını yayımladı. Bu iki kitaptaki şiirlerinde genellikle tabiat, çocuk ve vatan sevgisi konularını ele aldı. Eminönü Halkevi'nin Dil-Tarih-Edebiyat koluna üye oldu.
Tıp eğitimini tamamladıktan sonra çocuk hastalıkları alanında uzmanlaştı. Ankara Numune Hastanesi'nde çalıştı. Bir yandan da Altındağ mahallesinde açtığı bir poliklinikte gecekondu mahallesi çocuklarına sağlık hizmeti götürmeye çalıştı. Bu yıllarda şiirlerini Çocuklar Gemisi (1946) isimli kitapta topladı.
“ | “Ben bir halk ve toplum ozanıyım. Ya da öyle bir ozan olmak isterim. İlk şiirlerimi lise sıralarında yazdım. Bireysel duygularla dolu şiirlerimde bile hiç olmazsa halk diline yaslandım. Açık açık, tatlı tatlı anlaşılır söylemeyi yeğ tuttum. Sevdiğim ozanlardan en aşağı üçü halk ozanıdır. Yunus Emre, Pir Sultan Abdal ve Karacaoğlan’dır. Güneş vurmuş dereler gibi ışıl ışıl akmalı mısralarım. Bulanık sulardan hoşlanmam. Ne var ki bu yolu tutunca da, sizi ozan saymayıveriyorlar. Saymasınlar, ben onların ozanı değilim ki, ben halk ozanıyım. | ” |
Turhal yılları
1948 yılında Tokat/Turhal’daki Şeker Fabrikasında doktor olarak çalışmaya başladı. Bu sırada tanıştığı Muzaffer Hanım ile evlendi; Bahar ve Işık adını verdikleri iki çocukları oldu. 11 yıl Turhal'da yaşayan Kansu, bir yandan Turhal Şeker Fabrikası'nın çocuk doktoru olarak çalışırken, diğer yandan şiir kitapları yayımlamayı sürdürdü. 1940 Kuşağı'ndan etkilenerek toplum şiire yönelen şair, Anadolu'yu salt doğa itibarıyla anlatmak yerine bu makandaki insanı anlatan şiirler yazdıÜlkü, Millet gibi dergilerde yayımladığı şiirlerini Yanık Hava, Haziran Defteri ve Yurdumdan kitaplarını yayınladı. Yanık Hava'daki Dünyanın Bütün Çiçekleri adlı şiir, onun en bilinen şiirlerinden birisi oldu. Kansu, şiir kitapları dışıdan çocukların sağlık problemlerine dair Turhal Dolaylarında Çocuk Bakımı (1954) adlı bir kitap yayımladı.
Ankara yılları
1959 yılından itibaren Ankara'da Ankara Şeker Fabrikası ile Şeker Şirketi Genel Müdürlüğünde doktorluk mesleğini sürdürdü. Bu dönemde Ankara Radyosu'nda yaptığı Türk Kurtuluş Savaşı, Mustafa Kemal ve Türk dili konuları üzerine konuşmalarıyla tanındı. Çocuk sağlığı ile ilgili kitaplar yazmayı da sürdürdü; Anneler Soruyorlar (1959-1961), Kasabalar ve Köylerde Çocuk Bakımı (1961) adlı kitaplarını yayımladı.
Yurdumdan (1960) isimli şiir kitabında dış dünyadaki siyasi gelişmelere paralel olarak Cumhuriyet ve Türk İnkılabı üzerine düşüncelerini dile getirdi. Bu tarihten sonra çeşitli dergilerde yayımladığı şiirlerini Bağımsızlık Gülü (1965), Sakarya Meydan Savaşı (1970) ve Buğday Kadın Gül ve Gökyüzü (1970) isimli kitaplarında topladı. Bağımsızlık Gülü kitabıyla 1965-1966 Yeditepe Şiir Armağanı'nı, Kurtuluş Savaşı yıllarında yaşananların perde arkası bir destan havasıyla dile getirdiği Sakarya Meydan Savaşı kitabıyla da 1970-1971 'nü aldı.
1960'taki askerî darbe sonrasında Halkevleri'nin Türk Kültür Derneği adıyla, bir dernek statüsünde faaliyete geçirilmesinden sonra bir süre bu derneğin genel başkan yardımcısı oldu ve dernek adına çıkan Dernek dergisini de yönetti. Türk Kültür Dernekleri adının Halkevleri olmasından sonra çıkan Halkevleri Dergisi‟nin yazı kurulunda çalıştı.
1969 yılında Türk Dil Kurumu Yönetim Kurulu üyeliğine seçilen Kansu, Türk Dili dergisinin de yazı kurulunda yer aldı.
Hayatının son dönemlerinde Atatürk'ün Nutuk'unu yorumlaya çalıştı ve aynı doğrultuda Söylevi Okurken başlıklı bir yazı dizisi hazırladı; ancak tamamlayamadı.
Ölümü
Şair, 17 Mart 1978 günü kalp yetmezliği sonucu elli dokuz yaşında öldü. Naaşı 19 Mart 1978'de Türk Dil Kurumu ve Şeker Fabrikaları Genel Müdürlüğü önüne getirildikten sonra Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedildi.
Eserleri
Şiirleri
- 1941: Bir Çocuk Bahçesinde
- 1944: Bağbozumu Sofrası
- 1946: Çocuklar Gemisi
- 1951: Yanık Hava
- 1955: Haziran Defteri
- 1960: Yurdumdan
- 1965: Bağımsızlık Gülü
- 1970: Sakarya Meydan Savaşı
- 1970: Buğday, Kadın, Gül ve Gökyüzü
- 1978: Tüm Şiirleri (iki cilt ölümünden sonra)
- xxxx: Dünyanın bütün çiçekleri
Denemeleri
- 1962: Devrimcinin Takvimi
- 1964: Ya Bağımsızlık Ya Ölüm
- 1964: Köy Öğretmenine Mektuplar
- 1965: Tonguç'un Kitapları
- 1966: Atatürkçü Olmak
- 1969: Atatürk ve Kurtuluş Savaşı
- 1971: Balım Kız Dalım Oğul
- 1972: Halk Önderi Atatürk
- 1972: Sevgi Elması
- 1973: Cumhuriyet Ağacı
- 1973: Cumhuriyet Bayrağı Altında
Hekimlikle İlgili Kitapları
- 1954: Turhal Dolaylarında Çocuk Bakımı
- 1959: Anneler Soruyorlar
- 1961: Kasabalar ve Köylerde Çocuk Bakımı
Çocuk Kitapları
- İyi İnsan Mehmet Ali
- Üvey Ana
Ölümünden sonra yayılanan kitaplar
Kitaplarında yer alan bütün şiirler Vecihi Timuroğlu tarafından iki ciltte toplandı ve Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayımlandı.
Kitaplarına girmeyen şiir ve düz yazılarını Kansu'nun ölümünden sonra Güneş Salkımı (1991), Bir Kasabadan Resimler (1992), Halk Albümü (1993) ismiyle bir araya getirmiştir.
Uyguner ayrıca Kansu'nun Ilgaz dergisinde seri yazı şeklinde neşrettiği “Söylevi Okurken” isimli seri yazılarını, aynı doğrultuda diğer yayın organlarında kaleme aldığı yazılarıyla birlikte Söylevi Okurken (1996) isimli kitapta topladı.
Ödülleri
- 1965: , Köy Öğretmenine Mektuplar denemesi ile.
- 1966: Yeditepe Şiir Armağanı, Bağımsızlık Gülü şiir kitabı ile.
- 1970: , Sakarya Meydan Savaşı şiir kitabı ile.
Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü
1986'dan başlayarak her yıl verilmek üzere kendi adına şiir ödülü kondu. Ödül töreni, her yıl ölüm yıldönümü olan 17 Mart'ta gerçekleşmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . 30 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ a b c d e Işık, Ayşegül (2019). . Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans tezi. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c Şengül, Abdullah (11 Aralık 2018). . teis.yesevi.edu.tr. 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2023.
- ^ a b Türkan Gözütok (2015). "Ceyhun Atuf Kansu'nun Şiirlerinde 'Anadolu'" (PDF). 5 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Mart 2017.
- ^ Erkal, Metin (1998). . Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Ceyhun Atuf Kansu ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ceyhun Atuf Kansu 7 Aralik 1919 Istanbul 17 Mart 1978 Ankara Turk yazar sair ve doktor Ceyhun Atuf KansuDogum7 Aralik 1919 1919 12 07 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum17 Mart 1978 58 yasinda Ankara TurkiyeOlum sebebiKalp yetmezligiDefin yeriCebeci Asri Mezarligi AnkaraMeslekYazar sair doktorEbeveyn ler Nafi Atuf Kansu Mufdale Hanim Cumhuriyet in ilk yillarinda ortaya cikan memleket edebiyati gelenegini bagimsiz bir sekilde surdurdu Siirlerinde ve diger calismalarinda Turk tarihi Anadolu nun yurt tutulmasi cocuk ve problemleri koy ve egitim konularini isledi YasamiIlk yillari ve egitimi 7 Aralik 1919 gunu Bostanci da dogdu Babasi o sirada Ortakoy de bir yetimhane okulunda idareci olan Nafi Atuf Bey annesi egitimci Mufdale Hanim dir Ailenin ikinci cocugu idi 1921 kisinda babasi Nafi Atuf ve dayisi Mehmet Vehbi Bey in Milli Mucadele ye katilmak icin Ankara ya gitti Henuz bir bucuk yasinda olan Ceyhun Atuf o gunlerde ani bir rahatsizlik geciren annesini kaybedine agabeyi Tugrul Atuf ile Ankara da babasinin yaninda buyudu ve ulusal kurtulus savasina taniklik etti Sakarya Meydan Muharebesi dolayisiyla Ankara bosaltilirken Ankara Lisesi muduru olan ve ogrencilerinin basinda okulu Kayseri ye tasiyan babasi ile birlikte Kayseri ye gitti 1922 yilinda ailesi ile birlikte Ankara ya dondu 1926 yilinda Ankara Samanpazari Ilkokulu na basladi 1932 yilinda Necatibey Ilkokulu nda ilkogrenimini tamamladi Ilkokul besinci siniftayken gecirdigi kemik veremi nedeniyle alti ay kadar vucudu alcilarla kapli olarak hic kalkmadan yatmak zorunda kaldi Ortaogrenimine Istanbul da Istiklal Lisesi nde yatili ogrenci olarak basladi Ilk oykusu bu lisenin yilliginda yayimlandi Egitimine 1935 yilinda Ankara daki Gazi Lisesi nde yatili olarak devam etti Bu lisede arkadaslari ile Filiz adinda bir dergi cikardi Siirleri once Filiz dergisinde sonra Inkilapci Genclik Ulku Yucel Millet Istanbul gibi dergilerde yayimlandi 1938 yilinda Ankara Gazi Lisesi nden mezun oldu Siyasal bilgiler ogrenimi gormek istese de babasinin istegi uzerine tip ogrenimi gordu 1938 1944 arasinda Istanbul Universitesi Tip Fakultesi nde okudu Tip ogrenimi sirasinda doga cocuk yurt sevgisini isledigi Bir Cocuk Bahcesi nde ve Bagbozumu Sofrasi adli ilk siir kitaplarini yayimladi Bu iki kitaptaki siirlerinde genellikle tabiat cocuk ve vatan sevgisi konularini ele aldi Eminonu Halkevi nin Dil Tarih Edebiyat koluna uye oldu Tip egitimini tamamladiktan sonra cocuk hastaliklari alaninda uzmanlasti Ankara Numune Hastanesi nde calisti Bir yandan da Altindag mahallesinde actigi bir poliklinikte gecekondu mahallesi cocuklarina saglik hizmeti goturmeye calisti Bu yillarda siirlerini Cocuklar Gemisi 1946 isimli kitapta topladi Ben bir halk ve toplum ozaniyim Ya da oyle bir ozan olmak isterim Ilk siirlerimi lise siralarinda yazdim Bireysel duygularla dolu siirlerimde bile hic olmazsa halk diline yaslandim Acik acik tatli tatli anlasilir soylemeyi yeg tuttum Sevdigim ozanlardan en asagi ucu halk ozanidir Yunus Emre Pir Sultan Abdal ve Karacaoglan dir Gunes vurmus dereler gibi isil isil akmali misralarim Bulanik sulardan hoslanmam Ne var ki bu yolu tutunca da sizi ozan saymayiveriyorlar Saymasinlar ben onlarin ozani degilim ki ben halk ozaniyim Turhal yillari 1948 yilinda Tokat Turhal daki Seker Fabrikasinda doktor olarak calismaya basladi Bu sirada tanistigi Muzaffer Hanim ile evlendi Bahar ve Isik adini verdikleri iki cocuklari oldu 11 yil Turhal da yasayan Kansu bir yandan Turhal Seker Fabrikasi nin cocuk doktoru olarak calisirken diger yandan siir kitaplari yayimlamayi surdurdu 1940 Kusagi ndan etkilenerek toplum siire yonelen sair Anadolu yu salt doga itibariyla anlatmak yerine bu makandaki insani anlatan siirler yazdiUlku Millet gibi dergilerde yayimladigi siirlerini Yanik Hava Haziran Defteri ve Yurdumdan kitaplarini yayinladi Yanik Hava daki Dunyanin Butun Cicekleri adli siir onun en bilinen siirlerinden birisi oldu Kansu siir kitaplari disidan cocuklarin saglik problemlerine dair Turhal Dolaylarinda Cocuk Bakimi 1954 adli bir kitap yayimladi Ankara yillari 1959 yilindan itibaren Ankara da Ankara Seker Fabrikasi ile Seker Sirketi Genel Mudurlugunde doktorluk meslegini surdurdu Bu donemde Ankara Radyosu nda yaptigi Turk Kurtulus Savasi Mustafa Kemal ve Turk dili konulari uzerine konusmalariyla tanindi Cocuk sagligi ile ilgili kitaplar yazmayi da surdurdu Anneler Soruyorlar 1959 1961 Kasabalar ve Koylerde Cocuk Bakimi 1961 adli kitaplarini yayimladi Yurdumdan 1960 isimli siir kitabinda dis dunyadaki siyasi gelismelere paralel olarak Cumhuriyet ve Turk Inkilabi uzerine dusuncelerini dile getirdi Bu tarihten sonra cesitli dergilerde yayimladigi siirlerini Bagimsizlik Gulu 1965 Sakarya Meydan Savasi 1970 ve Bugday Kadin Gul ve Gokyuzu 1970 isimli kitaplarinda topladi Bagimsizlik Gulu kitabiyla 1965 1966 Yeditepe Siir Armagani ni Kurtulus Savasi yillarinda yasananlarin perde arkasi bir destan havasiyla dile getirdigi Sakarya Meydan Savasi kitabiyla da 1970 1971 nu aldi 1960 taki askeri darbe sonrasinda Halkevleri nin Turk Kultur Dernegi adiyla bir dernek statusunde faaliyete gecirilmesinden sonra bir sure bu dernegin genel baskan yardimcisi oldu ve dernek adina cikan Dernek dergisini de yonetti Turk Kultur Dernekleri adinin Halkevleri olmasindan sonra cikan Halkevleri Dergisi nin yazi kurulunda calisti 1969 yilinda Turk Dil Kurumu Yonetim Kurulu uyeligine secilen Kansu Turk Dili dergisinin de yazi kurulunda yer aldi Hayatinin son donemlerinde Ataturk un Nutuk unu yorumlaya calisti ve ayni dogrultuda Soylevi Okurken baslikli bir yazi dizisi hazirladi ancak tamamlayamadi Olumu Sair 17 Mart 1978 gunu kalp yetmezligi sonucu elli dokuz yasinda oldu Naasi 19 Mart 1978 de Turk Dil Kurumu ve Seker Fabrikalari Genel Mudurlugu onune getirildikten sonra Cebeci Asri Mezarligi na defnedildi EserleriSiirleri 1941 Bir Cocuk Bahcesinde 1944 Bagbozumu Sofrasi 1946 Cocuklar Gemisi 1951 Yanik Hava 1955 Haziran Defteri 1960 Yurdumdan 1965 Bagimsizlik Gulu 1970 Sakarya Meydan Savasi 1970 Bugday Kadin Gul ve Gokyuzu 1978 Tum Siirleri iki cilt olumunden sonra xxxx Dunyanin butun cicekleriDenemeleri 1962 Devrimcinin Takvimi 1964 Ya Bagimsizlik Ya Olum 1964 Koy Ogretmenine Mektuplar 1965 Tonguc un Kitaplari 1966 Ataturkcu Olmak 1969 Ataturk ve Kurtulus Savasi 1971 Balim Kiz Dalim Ogul 1972 Halk Onderi Ataturk 1972 Sevgi Elmasi 1973 Cumhuriyet Agaci 1973 Cumhuriyet Bayragi AltindaHekimlikle Ilgili Kitaplari 1954 Turhal Dolaylarinda Cocuk Bakimi 1959 Anneler Soruyorlar 1961 Kasabalar ve Koylerde Cocuk BakimiCocuk Kitaplari Iyi Insan Mehmet Ali Uvey AnaOlumunden sonra yayilanan kitaplar Kitaplarinda yer alan butun siirler Vecihi Timuroglu tarafindan iki ciltte toplandi ve Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari tarafindan yayimlandi Kitaplarina girmeyen siir ve duz yazilarini Kansu nun olumunden sonra Gunes Salkimi 1991 Bir Kasabadan Resimler 1992 Halk Albumu 1993 ismiyle bir araya getirmistir Uyguner ayrica Kansu nun Ilgaz dergisinde seri yazi seklinde nesrettigi Soylevi Okurken isimli seri yazilarini ayni dogrultuda diger yayin organlarinda kaleme aldigi yazilariyla birlikte Soylevi Okurken 1996 isimli kitapta topladi Odulleri1965 Koy Ogretmenine Mektuplar denemesi ile 1966 Yeditepe Siir Armagani Bagimsizlik Gulu siir kitabi ile 1970 Sakarya Meydan Savasi siir kitabi ile Ceyhun Atuf Kansu Siir Odulu1986 dan baslayarak her yil verilmek uzere kendi adina siir odulu kondu Odul toreni her yil olum yildonumu olan 17 Mart ta gerceklesmektedir Ayrica bakinizCeyhun Atuf Kansu Siir Odulu MEB 100 Turk EdebiyatcisiKaynakca 30 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2021 a b c d e Isik Aysegul 2019 Akdeniz Universitesi Egitim Bilimleri Enstitusu yuksek lisans tezi 10 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c Sengul Abdullah 11 Aralik 2018 teis yesevi edu tr 16 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ocak 2023 a b Turkan Gozutok 2015 Ceyhun Atuf Kansu nun Siirlerinde Anadolu PDF 5 Mart 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Mart 2017 Erkal Metin 1998 Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi 10 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarVikisoz de Ceyhun Atuf Kansu ile ilgili sozleri bulabilirsiniz