Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aerodinamik, genel anlamda havanın kuvvetsel etkilerini inceleyen bilim dalıdır. Katı bir cisim etrafında akan hava veya hareketsiz duran hava içinde hareket eden katı cisim söz konusu olduğunda hava, aerodinamik kanunlarına uygun davranır. Havanın göreli hareketinden kaynaklanan kuvvetler taşıma ve sürükleme kuvvetleridir. direnç kuvvetleridir. Hava taşımacılığında bu iki kuvvet önemli yer tutarken kara nakil araçları için belli bir hıza kadar sadece direnç sürükleme kuvveti göz önüne alınır. Ancak çok hızlı araçlarda örneğin Formula 1 yarış arabalarında taşıma kuvveti (aracın yol tutuşuyla ilgili olarak) dikkate alınması gereken değerlere ulaşır. Kuvvetler, hızın karesi ile orantılıdır.
Otomotiv sektöründeki önemi
Üretici firmalar, araçlarının insanın ayağını yerden kesmek yanında yüksek sürat, yüksek taşıma kapasitesi, ekonomi gibi üstün performans özelliklerine sahip olması gerektiğini fark ettiklerinden bu yana bir yandan motor tarafından sağlanan gücü artırma, diğer yandan da aracın sistemlerindeki ve bilhassa hava direncinden kaynaklanan kayıpları minimize etme yolları aramışlardır. İlk binek otolarının bir telefon kulübesinden farkı yok iken günümüzdeki otomobil üreticileri araçlarının daha iyi aerodinamik özelliklere sahip olmaları amacıyla köklü form değişikliklerine gitmişlerdir ve bu konudaki Ar-Ge çalışmalarına büyük önem vermektedirler. Özellikle rekabet piyasasında daha geniş yer hedefleyen üreticiler araçlarının ekonomikliğini artırırken, ekonomikliği artırmada en büyük engel olan hava direnç kaybını azaltmak için bu tür araştırmalara gelirlerinin büyük miktarını ayırmaktadırlar.
Otomobillerdeki kayıplar
Kara nakil araçlarında motorca üretilen güç hava direnci ve sistem içindeki kayıpları dengeler. Bu kayıplar :
- Termodinamik kayıplar
- Transmisyon kayıpları
- Yuvarlanma kayıpları
- İvme kayıplarıdır.
Düşük hızlarda hava direnci diğer kayıplar yanında oldukça düşük mertebelerdedir. Ancak hız 30-40 km/h değerine ulaşınca hava direnci önem kazanır. Bunun sebebi hava direncinin hızın karesiyle doğru orantılı olarak artmasıdır.
Geometrik boyutları araç dış formuna bağlı direnç katsayısı (cw) belli olan bir araca herhangi bir hızda etkiyen direnç kuvveti hesaplanabilir. Örnek olarak ; hızı 30 m/sn (108 km/h) olan bir aracın rüzgara dik kesit yüzeyi 3m'kare olsun. Aracın direnç katsayısı Cw =0,45 ise bu araca etkiyen direnç şu şekilde bulunur :
Burada;
- d : Havanın yoğunluğu ( 1.255 kg/m³ )
- A : Aracın dik kesit alanı ( m² )
- V : aracın hızı ( m/sn ) dir.
- D= 0,5 x 1,255 x 0,45 x 3 x (30)²
- D= 762,4Newton
Bu kuvvet 80 kg ağırlığında bir kütleyi havaya kaldırmak için gerekli olan kuvvete eşittir.
| Açıklama | Kısmi yük (Sabit hız) | Tam yük (İvme veya yokuş) |
| Termodinamik kayıplar | %78 | %72 |
| Yardımcı sistemler | %5 | %5 |
| Yuvarlanma kaybı | %4,6 | %2 |
| İvme veya yokuş kaybı | %0 | %14,3 |
| Aerodinamik kayıplar | %10,6 | %5,9 |
| Transmisyon kaybı | %1,8 | %0,8 |
| Krank milindeki faydalı enerji | %22 | %28 |
| Taşıta verilen toplam enerji | %100 | %100 |
Cw değeri bir cismin dış formu sebebiyle düzgün doğrusal akım içinde oluşturduğu süreksizlik ve girdaplar gibi akım bozuntularının sonucu ortaya çıkar. Dış form itibarıyla cisim ne derece az bozuntuya sebep olursa direnç katsayısı ve buna bağlı olarak direnç kuvveti de o derece küçük olur. Görüldüğü gibi hızı ve geometrik boyutları belli olan bir aracın hava direnç kaybını azaltmanın tek yolu aracın dış formuna bağlı olan direnç katsayısı Cw'yi azaltmaktır. Cw değerinin azaltılması :
- Motor gücü sabit bir aracın daha yüksek hıza erişebilmesi
- Belli hıza çıkması istenen araca daha küçük motor takılabilmesi
anlamına gelir.
Binek araçları için ekonomi açısından ikinci şık yarış arabalarında ise yüksek performans hedeflendiğinden birinci şık Cw değerinin önemini ortaya koyar.
Direnç katsayısı Cw'nin azaltılabilmesi için araç formları gün geçtikçe aerodinamikteki adıyla damla formuna benzetilmeye çalışılmaktadır. Damla formunun özelliği doğrusal akımda bilinen en az bozuntuya sebep olan yapı olmasıdır.
Hava Direnç Katsayısını Azaltmak İçin Yapılan Çalışmalar
Aracın kaportası çevresinde akan havanın mümkün olduğunca kesintisiz ve pürüzsüz bir yüzey etrafında akması sağlanarak direnç katsayısı daha da düşürülebilmiştir. Bu amaca yönelik araçlarda kapı camlarının ve farların kaporta ile bir yüzeyde dizayn edilmesi, ön ve arka camların daha yatık dizayn edilmesi, yan aynaların formunun aerodinamik özellik taşıması, lastik oyuklarının genişletilmiş çamurluklarla örtülmesi, ön ve arka tekerlekler arasına etekler yerleştirilmesi, ön panel altına hava kesiciler ( airdam ) yerleştirilmesi, jant kapaklarının mümkün olduğunca aerodinamik yapıda imal edilmeleri, aracın altındaki düzgünsüzlükleri alt kaplama takviyesi ile kamufle edilmesi gibi önlemlere rastlanmaktadır. Günümüzde yukarıda bahsettiğimiz önlemler sayesinde direnç katsayısı ;
- Binek araçlarında 0,25'e
- Otobüslerde 0,5'e
- Motosikletlerde 0,4'e
- Kamyonlarda ise 0,65'e
dek düşürülebilmiştir.
Hava akımı içinde akım yönüne dik olarak tutulan bir levha için bu değer 1.28, paraşütte 1.70, tabanca mermisinde 0.3, futbol topunda 0.29, yolcu uçaklarında 0.25, bomba ve yedek yakıt tankı taşımayan savaş uçaklarında 0.20 civarındadır.
Bu arada laboratuvar çalışmalarında bulunan sonuçların normal trafikte tespit edilenler ile uyuşmaması çoğunlukla rastlanan haldir. Çünkü araca etkiyen yan rüzgar, yük durumu vb. faktörler direnç katsayısına doğrudan tesir ederler.
Açık bir pencere, bagajdaki 20 kg'lık fazla yükün oluşturduğu yere yaklaşma veya kullanılan lastiklerin daha kalın olanlarıyla değiştirilmesi gibi hallerde direnç katsayısı değeri %10-12 artış gösterir. Küçük gibi görünen bu artışın ise yakıt sarfiyatının %5 yükselmesine neden olduğu tespit edilmiştir.
Aracın altındaki düzgünsüzlüklerin alt kaplama ile kamufle edilmesi halinde cw değeri 0.045 düşüş gösterir.Ön ve arka camların eğik dizayn edilmesi, aracın iç kısmını etkileyen güneş ışığı miktarının artmasına neden olur. Bunun doğuracağı yüksek sıcaklık problemine çözüm olarak cam imalatçı firmalar renksiz iki ince cam tabakası arasına altın veya gümüş metalden mikron mertebesinde film sıvayarak güneşin görünür dalga boyundaki ışınlarını geçiren fakat enfraruj ışınlarını yansıtan camlar geliştirmişlerdir. Bunun maliyeti ise normal cam maliyetinin % 50 üzerindedir.
Cw değerini azaltma çalışmalarının sonucu olarak şu söylenebilir : Geliştirilen farklı önlemler sayesinde direnç kaybı oldukça düşürülebilmiştir ve hatta daha da düşürülebilir ancak bu amaç için uygulanacak ilave önlemlerin doğurabileceği maliyet artışı cw değerinin küçültülmesi sonucu ortaya çıkacak avantajı aşacağından bu gibi önlemler şimdilik sadece deneme, geliştirme ve yarış gibi özel amaçlı araçlara uygulanabilmektedir. Binek otolarında cw değeri 0.25 ile 0.6 arasında değişirken bu tür numunelerde cw değeri 0.20'ye düşebilmektedir.
Bu konuda rekor 0.182 ile Mercedes'in C111 serisinin 1985'te geliştirdiği C111/4 modelindedir. Zaman değerlerini alt üst 1936 yapımı geliştirilmiş Mercedes W125 0.20'lik cw değeri ile damla formuna en yakın araçlardan biridir.
Otomobil Üzerinde Oluşan Kaldırma Kuvveti
Tayfun veya hortum gibi şiddetli rüzgarların tehlikeli olmalarının bir nedeni çok alçaktan eserek yukarıya doğru basınç oluşturup herhangi bir kütleyi havaya savurmasıdır. Benzer bir etki de hızlı kullanılan otomobillerde oluşmaktadır. Bu etki aracın üstünde oluşan emme, altında oluşan kaldırma kuvvetiyle daha çok artmaktadır.
Yüksek hızlı araçlarda aracın üst kaporta yüzeyinin kambur olması doğrusal akım karakteristiği taşıyan hava akımının ( V ) bu bölgede eğrilik sebebiyle hareket yönüne dik bir hız bileşeni kazanmasına ( V2 ) neden olur. Böylece yeni bileşen sayesinde daha büyük değere sahip bir bileşke hız vektörü ( Vb ) ortaya çıkar.
Hızdaki artışa paralel olarak aracın üstündeki basınç düşer. Aracın üstünde oluşan basınç düşmesi araca yukarıdan emme etkisi yapar. Bu etki oluşurken bir yandan da aracın altından giren hava aracı yukarıya kaldırmak için basınç uygulamaktadır. Bu kaldırma ve emme kuvvetleri aracın tekerleklerindeki ağırlık kuvveti etkisini azaltarak kumandanın zorlaşmasına bilhassa viraj halinde aracın kolaylıkla savrulmasına ve hatta yerden havalanıp takla atmasına neden olur. Bu sebeple yarış otomobillerinin alt yapısına eğrilik verilerek yere basma kuvvetini artırmaya çalışılmıştır. Buna rağmen tam bir başarı sağlanamamıştır. Şöyle ki: olanca hızıyla giden bir yarış arabasını rüzgar piste adeta yapıştırır, öte yandan arabanın karoseri rüzgar direncini asgariye indirecek şekilde biçimlendirilmiştir. Rüzgar bir yandan arabayı piste yapıştırırken, öte yandan arabanın altında oluşan hava cereyanı bir karşı güç oluşturur.
Öndeki otomobile fazla yanaşan bir yarış arabasının üzerindeki rüzgar baskısı azalır, çünkü rüzgarın esas baskısını öndeki otomobil karşılar. arkadaki otomobilin sürati artar ancak ön tekerlerin piste olan teması zayıflar.
Bu durumda saatte 300 km hızla giden araç birdenbire açıkta kalıp esen rüzgarla karşı karşıya geldiğinde arabanın altından giren hava tekerlerin yerle olan temasını keser ve aracı havalandırır.
Normal binek araçlarında tehlike bu boyutlarda olmamaktadır yine de savrulma riski vardır. Porsche 1966'dan 1969'a kadar ürettiği 911 marka araçlarda ağırlık artırımı yaparak soruna pratik bir çözüm bulmuştur. Saatte 225 km hızla giden araçlarının ön tarafına döküm demir sağ ile sol tarafa birer akü koyarak aracın yere yapışmasını sağlamıştır. Teknik açıdan daha akıllıca çözüm ise spoiler kullanımı ile gelmiştir.
Kelime anlamıyla spoiler bozucu veya dağıtıcıdır. Yapılan laboratuvar araştırmalarında aracın üstünden akan hava akımının kaportayı terk ettiği arka bölüme konulan spoiler bu bölgenin arkasında oluşturduğu hız düşüşü ve buna bağlı olarak ortaya çıkan basınç artışının araca ilave itme kuvveti sağladığı veya diğer bir deyişle aracın hava direnç kaybını azalttığını ortaya koymuştur Aracın ön tarafına konulan spoilerin ise rüzgarı yönlendirerek yukarı doğru basınç yapmasını ve böylece otomobilin ön kısmının havalanmasını engellemektedir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aerodinamik genel anlamda havanin kuvvetsel etkilerini inceleyen bilim dalidir Kati bir cisim etrafinda akan hava veya hareketsiz duran hava icinde hareket eden kati cisim soz konusu oldugunda hava aerodinamik kanunlarina uygun davranir Havanin goreli hareketinden kaynaklanan kuvvetler tasima ve surukleme kuvvetleridir direnc kuvvetleridir Hava tasimaciliginda bu iki kuvvet onemli yer tutarken kara nakil araclari icin belli bir hiza kadar sadece direnc surukleme kuvveti goz onune alinir Ancak cok hizli araclarda ornegin Formula 1 yaris arabalarinda tasima kuvveti aracin yol tutusuyla ilgili olarak dikkate alinmasi gereken degerlere ulasir Kuvvetler hizin karesi ile orantilidir Ford Flex de havanin arac uzerinde akmasiOtomotiv sektorundeki onemiUretici firmalar araclarinin insanin ayagini yerden kesmek yaninda yuksek surat yuksek tasima kapasitesi ekonomi gibi ustun performans ozelliklerine sahip olmasi gerektigini fark ettiklerinden bu yana bir yandan motor tarafindan saglanan gucu artirma diger yandan da aracin sistemlerindeki ve bilhassa hava direncinden kaynaklanan kayiplari minimize etme yollari aramislardir Ilk binek otolarinin bir telefon kulubesinden farki yok iken gunumuzdeki otomobil ureticileri araclarinin daha iyi aerodinamik ozelliklere sahip olmalari amaciyla koklu form degisikliklerine gitmislerdir ve bu konudaki Ar Ge calismalarina buyuk onem vermektedirler Ozellikle rekabet piyasasinda daha genis yer hedefleyen ureticiler araclarinin ekonomikligini artirirken ekonomikligi artirmada en buyuk engel olan hava direnc kaybini azaltmak icin bu tur arastirmalara gelirlerinin buyuk miktarini ayirmaktadirlar Otomobillerdeki kayiplarKara nakil araclarinda motorca uretilen guc hava direnci ve sistem icindeki kayiplari dengeler Bu kayiplar Termodinamik kayiplar Transmisyon kayiplari Yuvarlanma kayiplari Ivme kayiplaridir Dusuk hizlarda hava direnci diger kayiplar yaninda oldukca dusuk mertebelerdedir Ancak hiz 30 40 km h degerine ulasinca hava direnci onem kazanir Bunun sebebi hava direncinin hizin karesiyle dogru orantili olarak artmasidir Geometrik boyutlari arac dis formuna bagli direnc katsayisi cw belli olan bir araca herhangi bir hizda etkiyen direnc kuvveti hesaplanabilir Ornek olarak hizi 30 m sn 108 km h olan bir aracin ruzgara dik kesit yuzeyi 3m kare olsun Aracin direnc katsayisi Cw 0 45 ise bu araca etkiyen direnc su sekilde bulunur D 0 5 x d x Cw x A x V Burada d Havanin yogunlugu 1 255 kg m A Aracin dik kesit alani m V aracin hizi m sn dir D 0 5 x 1 255 x 0 45 x 3 x 30 D 762 4Newton Bu kuvvet 80 kg agirliginda bir kutleyi havaya kaldirmak icin gerekli olan kuvvete esittir Tablo Benzin motorlu 1200 kg lik bir otomobilde 90 km h hizda yakit enerjisinin olarak kullanimi Aciklama Kismi yuk Sabit hiz Tam yuk Ivme veya yokus Termodinamik kayiplar 78 72Yardimci sistemler 5 5Yuvarlanma kaybi 4 6 2Ivme veya yokus kaybi 0 14 3Aerodinamik kayiplar 10 6 5 9Transmisyon kaybi 1 8 0 8Krank milindeki faydali enerji 22 28Tasita verilen toplam enerji 100 100 Cw degeri bir cismin dis formu sebebiyle duzgun dogrusal akim icinde olusturdugu sureksizlik ve girdaplar gibi akim bozuntularinin sonucu ortaya cikar Dis form itibariyla cisim ne derece az bozuntuya sebep olursa direnc katsayisi ve buna bagli olarak direnc kuvveti de o derece kucuk olur Goruldugu gibi hizi ve geometrik boyutlari belli olan bir aracin hava direnc kaybini azaltmanin tek yolu aracin dis formuna bagli olan direnc katsayisi Cw yi azaltmaktir Cw degerinin azaltilmasi Motor gucu sabit bir aracin daha yuksek hiza erisebilmesi Belli hiza cikmasi istenen araca daha kucuk motor takilabilmesi anlamina gelir Binek araclari icin ekonomi acisindan ikinci sik yaris arabalarinda ise yuksek performans hedeflendiginden birinci sik Cw degerinin onemini ortaya koyar Direnc katsayisi Cw nin azaltilabilmesi icin arac formlari gun gectikce aerodinamikteki adiyla damla formuna benzetilmeye calisilmaktadir Damla formunun ozelligi dogrusal akimda bilinen en az bozuntuya sebep olan yapi olmasidir Hava Direnc Katsayisini Azaltmak Icin Yapilan CalismalarAracin kaportasi cevresinde akan havanin mumkun oldugunca kesintisiz ve puruzsuz bir yuzey etrafinda akmasi saglanarak direnc katsayisi daha da dusurulebilmistir Bu amaca yonelik araclarda kapi camlarinin ve farlarin kaporta ile bir yuzeyde dizayn edilmesi on ve arka camlarin daha yatik dizayn edilmesi yan aynalarin formunun aerodinamik ozellik tasimasi lastik oyuklarinin genisletilmis camurluklarla ortulmesi on ve arka tekerlekler arasina etekler yerlestirilmesi on panel altina hava kesiciler airdam yerlestirilmesi jant kapaklarinin mumkun oldugunca aerodinamik yapida imal edilmeleri aracin altindaki duzgunsuzlukleri alt kaplama takviyesi ile kamufle edilmesi gibi onlemlere rastlanmaktadir Gunumuzde yukarida bahsettigimiz onlemler sayesinde direnc katsayisi Binek araclarinda 0 25 e Otobuslerde 0 5 e Motosikletlerde 0 4 e Kamyonlarda ise 0 65 e dek dusurulebilmistir Hava akimi icinde akim yonune dik olarak tutulan bir levha icin bu deger 1 28 parasutte 1 70 tabanca mermisinde 0 3 futbol topunda 0 29 yolcu ucaklarinda 0 25 bomba ve yedek yakit tanki tasimayan savas ucaklarinda 0 20 civarindadir Bu arada laboratuvar calismalarinda bulunan sonuclarin normal trafikte tespit edilenler ile uyusmamasi cogunlukla rastlanan haldir Cunku araca etkiyen yan ruzgar yuk durumu vb faktorler direnc katsayisina dogrudan tesir ederler Acik bir pencere bagajdaki 20 kg lik fazla yukun olusturdugu yere yaklasma veya kullanilan lastiklerin daha kalin olanlariyla degistirilmesi gibi hallerde direnc katsayisi degeri 10 12 artis gosterir Kucuk gibi gorunen bu artisin ise yakit sarfiyatinin 5 yukselmesine neden oldugu tespit edilmistir Aracin altindaki duzgunsuzluklerin alt kaplama ile kamufle edilmesi halinde cw degeri 0 045 dusus gosterir On ve arka camlarin egik dizayn edilmesi aracin ic kismini etkileyen gunes isigi miktarinin artmasina neden olur Bunun doguracagi yuksek sicaklik problemine cozum olarak cam imalatci firmalar renksiz iki ince cam tabakasi arasina altin veya gumus metalden mikron mertebesinde film sivayarak gunesin gorunur dalga boyundaki isinlarini geciren fakat enfraruj isinlarini yansitan camlar gelistirmislerdir Bunun maliyeti ise normal cam maliyetinin 50 uzerindedir Cw degerini azaltma calismalarinin sonucu olarak su soylenebilir Gelistirilen farkli onlemler sayesinde direnc kaybi oldukca dusurulebilmistir ve hatta daha da dusurulebilir ancak bu amac icin uygulanacak ilave onlemlerin dogurabilecegi maliyet artisi cw degerinin kucultulmesi sonucu ortaya cikacak avantaji asacagindan bu gibi onlemler simdilik sadece deneme gelistirme ve yaris gibi ozel amacli araclara uygulanabilmektedir Binek otolarinda cw degeri 0 25 ile 0 6 arasinda degisirken bu tur numunelerde cw degeri 0 20 ye dusebilmektedir Bu konuda rekor 0 182 ile Mercedes in C111 serisinin 1985 te gelistirdigi C111 4 modelindedir Zaman degerlerini alt ust 1936 yapimi gelistirilmis Mercedes W125 0 20 lik cw degeri ile damla formuna en yakin araclardan biridir Otomobil Uzerinde Olusan Kaldirma KuvvetiTayfun veya hortum gibi siddetli ruzgarlarin tehlikeli olmalarinin bir nedeni cok alcaktan eserek yukariya dogru basinc olusturup herhangi bir kutleyi havaya savurmasidir Benzer bir etki de hizli kullanilan otomobillerde olusmaktadir Bu etki aracin ustunde olusan emme altinda olusan kaldirma kuvvetiyle daha cok artmaktadir Yuksek hizli araclarda aracin ust kaporta yuzeyinin kambur olmasi dogrusal akim karakteristigi tasiyan hava akiminin V bu bolgede egrilik sebebiyle hareket yonune dik bir hiz bileseni kazanmasina V2 neden olur Boylece yeni bilesen sayesinde daha buyuk degere sahip bir bileske hiz vektoru Vb ortaya cikar Hizdaki artisa paralel olarak aracin ustundeki basinc duser Aracin ustunde olusan basinc dusmesi araca yukaridan emme etkisi yapar Bu etki olusurken bir yandan da aracin altindan giren hava araci yukariya kaldirmak icin basinc uygulamaktadir Bu kaldirma ve emme kuvvetleri aracin tekerleklerindeki agirlik kuvveti etkisini azaltarak kumandanin zorlasmasina bilhassa viraj halinde aracin kolaylikla savrulmasina ve hatta yerden havalanip takla atmasina neden olur Bu sebeple yaris otomobillerinin alt yapisina egrilik verilerek yere basma kuvvetini artirmaya calisilmistir Buna ragmen tam bir basari saglanamamistir Soyle ki olanca hiziyla giden bir yaris arabasini ruzgar piste adeta yapistirir ote yandan arabanin karoseri ruzgar direncini asgariye indirecek sekilde bicimlendirilmistir Ruzgar bir yandan arabayi piste yapistirirken ote yandan arabanin altinda olusan hava cereyani bir karsi guc olusturur Ondeki otomobile fazla yanasan bir yaris arabasinin uzerindeki ruzgar baskisi azalir cunku ruzgarin esas baskisini ondeki otomobil karsilar arkadaki otomobilin surati artar ancak on tekerlerin piste olan temasi zayiflar Bu durumda saatte 300 km hizla giden arac birdenbire acikta kalip esen ruzgarla karsi karsiya geldiginde arabanin altindan giren hava tekerlerin yerle olan temasini keser ve araci havalandirir Normal binek araclarinda tehlike bu boyutlarda olmamaktadir yine de savrulma riski vardir Porsche 1966 dan 1969 a kadar urettigi 911 marka araclarda agirlik artirimi yaparak soruna pratik bir cozum bulmustur Saatte 225 km hizla giden araclarinin on tarafina dokum demir sag ile sol tarafa birer aku koyarak aracin yere yapismasini saglamistir Teknik acidan daha akillica cozum ise spoiler kullanimi ile gelmistir Kelime anlamiyla spoiler bozucu veya dagiticidir Yapilan laboratuvar arastirmalarinda aracin ustunden akan hava akiminin kaportayi terk ettigi arka bolume konulan spoiler bu bolgenin arkasinda olusturdugu hiz dususu ve buna bagli olarak ortaya cikan basinc artisinin araca ilave itme kuvveti sagladigi veya diger bir deyisle aracin hava direnc kaybini azalttigini ortaya koymustur Aracin on tarafina konulan spoilerin ise ruzgari yonlendirerek yukari dogru basinc yapmasini ve boylece otomobilin on kisminin havalanmasini engellemektedir