Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde tümüyle ya da çoğunluğuyla dayanıyor. (Ağustos 2020) |
Bülent Arel (23 Nisan 1919, İstanbul - 24 Kasım 1990; Stony Brook, New York), Türk bestecidir.
Uluslararası literatürde elektronik müziğin öncü bestecilerinden olarak yer alan Arel, Colombia-Princeton Elektronik Müzik Merkezi'nin kuruluşunda önemli pay sahibidir.
Ressam Müzdan Arel'in oğludur. 1939 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı’na giren Arel, Ferhunde Erkin ile piyano, Necil Kazım Akses ile kompozisyon çalışmış, 1947’ de konservatuvarı bitirmiştir. 1950’den sonra Gazi Eğitim, Ankara Radyosu ve konservatuvardaki görevlerinin yanı sıra, orkestralar yönetmiş, piyanist olarak resitaller vermiş, eşlikçilik yapmış, korolar kurmuş, tonmayster olarak çalışmıştır. Bu yıllarda Helikon adlı derneğin kurucuları arasına katılmış, derneğin yaylı çalgılar orkestrasıyla Barok dönemden çağdaş müziğe uzanan zengin bir repertuvarın tanınmasına öncülük etmiştir.
Bülent Arel’in çocukluğundan beri uçak ve uçmaya meraklıydı. Yaşamının son yıllarında aldığı pilotluk ehliyetiyle ABD’de kiralık küçük uçaklar kullanmak onun en büyük zevklerinden biri olmuştur. Yine çocukluğundan beri radyolara merak salmıştı: ortaokuldayken evinde kurduğu atölyede bozuk radyoları onarmış, kimi radyoları da demonte edip yeniden montajını yapmıştır. Onun elektronik müziğe duyduğu tutku, işte bu radyo ve daha sonraki elektronik aygıtlara olan merakıyla desteklenmiştir.
Müzik tarihçisi ve eleştirmeni Filiz Ali, 1959’da Arel’in Rockefeller bursuyla gittiği New York'ta Columbia-Princeton Elektronik Müzik Merkezi’nin kuruluşunda öncelikli bir yeri olmasının nedenini, , Vladimir Uçasevski, Milton Babbitt ve Otto Leiuning gibi elektronik müzik bestecilerinin hepsinden daha fazla pratik, teorik bilgi ve beceriyle donanmış bulunması ve bu birikimi yaşama kolayca geçirebilmesi olarak açıklar.
Arel, 1962’de Türkiye’ye dönmüş ve ABD’deki birikimini Türkiye'ye aktarmak istemiştir. 1962-65 yılları arasında Ankara Radyosu Müdürlüğü'nü yaparken bir yandan da konservatuvar ve Gazi Eğitim’de öğretmenliği sürdürmüş, ama asıl Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde bir elektronik müzik merkezi kurmak için çaba göstermiştir. Bu amaç gerçekleşmeyince 1965 yılında yeniden ABD’ye giderek orada yerleşmiştir.
Bestecimiz, ilk yapıtlarını 1950’lerde üretmiştir. Bu yapıtlar, genelde izlenimci akımın etkisindedir. 1957 yılından sonra ise Schönberg’in on iki ton yöntemine yönelmiş ve elektronsal gereçleri de kullanmaya başlamıştır. ABD’deki yaratıcı serüveni ise önce 1959-62 arasını, sonra da 1963’ten 1990’da öldüğü güne kadar süren iki dönemi kapsar. İlk dönemde Arel, Elektronik Müzik Merkezi’nde dersler vermiş, elektronik müzik laboratuvarında yeni yöntemler bulmuş ya da geliştirmiş ve 15 dolayında yapıt bestelemiştir. 1965 yılından sonra ise Yale Üniversitesi’nin elektronik müzik laboratuvarını kurmuş, ’nde (State University of New York, SUNY) Stony Brook’ta profesör olarak dersler vermeye başlamıştır.
Arel’in yapıtları üç grupta değerlendirilebilir:
- Geleneksel çalgılar için ve belirli biçimlere (formlara) göre bestelenenler
- Geleneksel çalgılarla elektronsal gerecin birlikte kullanıldığı yapıtlar
- Bütünüyle elektronsal olan kompozisyonlar.
Türkiye’de yaşadığı yıllarda, film ve TV müzikleri ile dans toplulukları için yazdığı müziklerin yanı sıra, çocuklar için de müzikli oyunlar yazmıştır.
ABD'de ölen Bülent Arel’in yapıtlarının hakları, American Composers Alliance’a aittir.
Başlıca eserleri
Bale için
- Çocuklar için Eski Tarzda Bale suiti, piyano için, 1948.
- Orkestralama 1951.
- Haensel ve Gratel, 1952.
- Bremen Mızıkacıları, 1956.
- Nasreddin Hoca, 1956-57.
Orkestra için
- Divertimento, üflemeliler için, 1946.
- Suite intime, 1949.
- Senfoni No: 1, 1949.
- Senfoni No: 2, 1951-52.
- Senfoni No: 3, (on iki ton tekniğiyle), 1952.
- Dört Anadolu Dansı, 1958.
- Haydn’a Saygı Senfonisi, 1960.
Solo çalgı ve orkestra için
- Allegro de concert, piyano ve orkestra için, 1946.
- La Danse, piyano ve orkestra için, 1951-52.
Tiyatro için
- Bulvar, 1963
Oda müziği
- Sonatin, viyola ve piyano için, 1945.
- Yaylılar Kuarteti, 1946.
- Trio, keman, viyolonsel ve piyano için, 1947-49.
- Klee’nin Resimleri Üzerine Improvisation, oda orkestrası için, 1951.
- Altı Bagatel, yaylılar orkestrası için, 1952.
- Kuvartet, yaylılar dörtlüsü ve ses şeridi için, 1960.
Şan ve piyano
- Les Roses, (Rilke’nin altı şiiri üzerine), 1952.
- Beş Sonnet, (İlhan Berk’in şiirleri üzerine), 1958.
Koro
- Üç Madrigal, 1948.
Solo çalgı için
- Halk Türküleri, piyano için, 1945.
- Çeşitlemeler, piyano için, 1946.
- La Danse, piyano için, 1949.
- Eski Bir Mask, arp için, 1950.
- Altı Vals, arp için, 1950.
- Keman için Müzik, 1950.
Elektronik müzik yapıtları
- Yaylılar dörtlüsü ve Ses Şeridi için Müzik, 1957.
- Stereo-elektronik Müzik No.1, 1961.
- Stereo-elektronik Müzik No.2, 1961.
- Kutsal Tören, 1961.
- Wall Street’ten İzlenimler, 1964.
- Modern dans ve müzik, video teyp için, 1964.
- Fragment, 1960.
- Mimiana I / Flux, modern dans topluluğu için müzik, 1968.
- Mimiana II / Frieze, Modern dans topluluğu için müzik, 1969.
- Capriccio, TV için, 1969.
- Mimiana III / Six and Seven, dansçılar için, 1973.
- Out of Into, film için.
- Roudling, Mimi Garrard Dans Grubu için, 1985.
Kaynakça
- Evin İlyasoğlu (1989). Yirmibeş Türk bestecisi. Pan. s. 60. ISBN . 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde tumuyle ya da cogunluguyla tek kaynaga dayaniyor Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Lutfen baska kaynaklar ekleyerek bu maddeyi gelistirmeye yardim ediniz Agustos 2020 Bulent Arel 23 Nisan 1919 Istanbul 24 Kasim 1990 Stony Brook New York Turk bestecidir Uluslararasi literaturde elektronik muzigin oncu bestecilerinden olarak yer alan Arel Colombia Princeton Elektronik Muzik Merkezi nin kurulusunda onemli pay sahibidir Ressam Muzdan Arel in ogludur 1939 yilinda Ankara Devlet Konservatuvari na giren Arel Ferhunde Erkin ile piyano Necil Kazim Akses ile kompozisyon calismis 1947 de konservatuvari bitirmistir 1950 den sonra Gazi Egitim Ankara Radyosu ve konservatuvardaki gorevlerinin yani sira orkestralar yonetmis piyanist olarak resitaller vermis eslikcilik yapmis korolar kurmus tonmayster olarak calismistir Bu yillarda Helikon adli dernegin kuruculari arasina katilmis dernegin yayli calgilar orkestrasiyla Barok donemden cagdas muzige uzanan zengin bir repertuvarin taninmasina onculuk etmistir Bulent Arel in cocuklugundan beri ucak ve ucmaya merakliydi Yasaminin son yillarinda aldigi pilotluk ehliyetiyle ABD de kiralik kucuk ucaklar kullanmak onun en buyuk zevklerinden biri olmustur Yine cocuklugundan beri radyolara merak salmisti ortaokuldayken evinde kurdugu atolyede bozuk radyolari onarmis kimi radyolari da demonte edip yeniden montajini yapmistir Onun elektronik muzige duydugu tutku iste bu radyo ve daha sonraki elektronik aygitlara olan merakiyla desteklenmistir Muzik tarihcisi ve elestirmeni Filiz Ali 1959 da Arel in Rockefeller bursuyla gittigi New York ta Columbia Princeton Elektronik Muzik Merkezi nin kurulusunda oncelikli bir yeri olmasinin nedenini Vladimir Ucasevski Milton Babbitt ve Otto Leiuning gibi elektronik muzik bestecilerinin hepsinden daha fazla pratik teorik bilgi ve beceriyle donanmis bulunmasi ve bu birikimi yasama kolayca gecirebilmesi olarak aciklar Arel 1962 de Turkiye ye donmus ve ABD deki birikimini Turkiye ye aktarmak istemistir 1962 65 yillari arasinda Ankara Radyosu Mudurlugu nu yaparken bir yandan da konservatuvar ve Gazi Egitim de ogretmenligi surdurmus ama asil Orta Dogu Teknik Universitesi nde bir elektronik muzik merkezi kurmak icin caba gostermistir Bu amac gerceklesmeyince 1965 yilinda yeniden ABD ye giderek orada yerlesmistir Bestecimiz ilk yapitlarini 1950 lerde uretmistir Bu yapitlar genelde izlenimci akimin etkisindedir 1957 yilindan sonra ise Schonberg in on iki ton yontemine yonelmis ve elektronsal gerecleri de kullanmaya baslamistir ABD deki yaratici seruveni ise once 1959 62 arasini sonra da 1963 ten 1990 da oldugu gune kadar suren iki donemi kapsar Ilk donemde Arel Elektronik Muzik Merkezi nde dersler vermis elektronik muzik laboratuvarinda yeni yontemler bulmus ya da gelistirmis ve 15 dolayinda yapit bestelemistir 1965 yilindan sonra ise Yale Universitesi nin elektronik muzik laboratuvarini kurmus nde State University of New York SUNY Stony Brook ta profesor olarak dersler vermeye baslamistir Arel in yapitlari uc grupta degerlendirilebilir Geleneksel calgilar icin ve belirli bicimlere formlara gore bestelenenler Geleneksel calgilarla elektronsal gerecin birlikte kullanildigi yapitlar Butunuyle elektronsal olan kompozisyonlar Turkiye de yasadigi yillarda film ve TV muzikleri ile dans topluluklari icin yazdigi muziklerin yani sira cocuklar icin de muzikli oyunlar yazmistir ABD de olen Bulent Arel in yapitlarinin haklari American Composers Alliance a aittir Baslica eserleriBale icin Cocuklar icin Eski Tarzda Bale suiti piyano icin 1948 Orkestralama 1951 Haensel ve Gratel 1952 Bremen Mizikacilari 1956 Nasreddin Hoca 1956 57 Orkestra icin Divertimento uflemeliler icin 1946 Suite intime 1949 Senfoni No 1 1949 Senfoni No 2 1951 52 Senfoni No 3 on iki ton teknigiyle 1952 Dort Anadolu Dansi 1958 Haydn a Saygi Senfonisi 1960 Solo calgi ve orkestra icin Allegro de concert piyano ve orkestra icin 1946 La Danse piyano ve orkestra icin 1951 52 Tiyatro icin Bulvar 1963Oda muzigi Sonatin viyola ve piyano icin 1945 Yaylilar Kuarteti 1946 Trio keman viyolonsel ve piyano icin 1947 49 Klee nin Resimleri Uzerine Improvisation oda orkestrasi icin 1951 Alti Bagatel yaylilar orkestrasi icin 1952 Kuvartet yaylilar dortlusu ve ses seridi icin 1960 San ve piyano Les Roses Rilke nin alti siiri uzerine 1952 Bes Sonnet Ilhan Berk in siirleri uzerine 1958 Koro Uc Madrigal 1948 Solo calgi icin Halk Turkuleri piyano icin 1945 Cesitlemeler piyano icin 1946 La Danse piyano icin 1949 Eski Bir Mask arp icin 1950 Alti Vals arp icin 1950 Keman icin Muzik 1950 Elektronik muzik yapitlari Yaylilar dortlusu ve Ses Seridi icin Muzik 1957 Stereo elektronik Muzik No 1 1961 Stereo elektronik Muzik No 2 1961 Kutsal Toren 1961 Wall Street ten Izlenimler 1964 Modern dans ve muzik video teyp icin 1964 Fragment 1960 Mimiana I Flux modern dans toplulugu icin muzik 1968 Mimiana II Frieze Modern dans toplulugu icin muzik 1969 Capriccio TV icin 1969 Mimiana III Six and Seven danscilar icin 1973 Out of Into film icin Roudling Mimi Garrard Dans Grubu icin 1985 KaynakcaEvin Ilyasoglu 1989 Yirmibes Turk bestecisi Pan s 60 ISBN 975 7652 05 9 15 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2019