Haber-Bosch işlemi olarak da adlandırılan, Haber işlemi, yapay bir azot bağlanması işlemidir ve günümüzde için kullanılan ana endüstriyel yöntemdir. İşlem adını, 20, yüzyılın ilk on yılında geliştiren mucitleri Alman kimyagerler Fritz Haber ve Carl Bosch’tan almıştır. İşlem yüksek sıcaklıklar ve basınçlar altında bir metal katalizör kullanarak hidrojen (H2) ile atmosferik azot (N2)’u reaksiyonla amonyağa (NH3) dönüştürür:
Haber işleminin geliştirilmesinden önce, ve gibi erken yöntemlerin tümü oldukça verimsiz olduğu için endüstriyel ölçekte amonyak üretmek zordu.
Haber işlemi günümüzde esas olarak gübre üretmek için kullanılsa da, I. Dünya Savaşı sırasında Almanya'ya, İtilaf Güçlerinin üzerindeki ticari ablukasını telafi ederek patlayıcı maddelerin üretimi için bir amonyak kaynağı sağladı.
Tarihçe
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Papers, Chemistry (2018). Habers process chemistry. India: Arihant publications. s. 264. ISBN .
- ^ Appl, M. (1982). "The Haber-Bosch Process and the Development of Chemical Engineering". A Century of Chemical Engineering. New York: Plenum Press. ss. 29-54. ISBN .
- ^ Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a02_143.pub2.
- ^ Smil, Vaclav (2004). Enriching the Earth: Fritz Haber, Carl Bosch, and the Transformation of World Food Production. 1st. Cambridge, MA: MIT. ISBN .
- ^ Hager, Thomas (2008). The Alchemy of Air: A Jewish genius, a doomed tycoon, and the scientific discovery that fed the world but fueled the rise of Hitler. 1st. New York, NY: Harmony Books. ISBN .
- ^ Sittig, Marshall (1979). Fertilizer Industry: Processes, Pollution Control, and Energy Conservation. Park Ridge, NJ: Noyes Data Corp. ISBN .
Dış bağlantılar
- Haber–Bosch işlemi 27 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., V. Smil'e göre 20. yüzyılın en önemli buluşu, Nature, 29 July 1999, p. 415 (by )
- Britannica guide to Nobel Prizes: Fritz Haber 22 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Nobel e-Museum – Biography of Fritz Haber 12 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- BASF – Fertilizer out of thin air
- Amonyak Kullanımı ve Üretimi 6 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Amonyak Sentezi için Haber İşlemi12 Mayıs 2015 tarihinde Wikiwix sitesinde arşivlendi
- Review of "Between Genius and Genocide: The Tragedy of Fritz Haber, Father of Chemical Warfare" by Daniel Charles 15 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Haber İşlemi". Chemguide.co.uk. 18 Aralık 2002 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Haber Bosch islemi olarak da adlandirilan Haber islemi yapay bir azot baglanmasi islemidir ve gunumuzde icin kullanilan ana endustriyel yontemdir Islem adini 20 yuzyilin ilk on yilinda gelistiren mucitleri Alman kimyagerler Fritz Haber ve Carl Bosch tan almistir Islem yuksek sicakliklar ve basinclar altinda bir metal katalizor kullanarak hidrojen H2 ile atmosferik azot N2 u reaksiyonla amonyaga NH3 donusturur Fritz Haber 1918N2 3H2 2NH3DH 91 8 kJ mol displaystyle ce N2 3 H2 gt 2 NH3 quad Delta H circ 91 8 text kJ mol Haber isleminin gelistirilmesinden once ve gibi erken yontemlerin tumu oldukca verimsiz oldugu icin endustriyel olcekte amonyak uretmek zordu Haber islemi gunumuzde esas olarak gubre uretmek icin kullanilsa da I Dunya Savasi sirasinda Almanya ya Itilaf Guclerinin uzerindeki ticari ablukasini telafi ederek patlayici maddelerin uretimi icin bir amonyak kaynagi sagladi TarihceAyrica bakinizAsiri insan nufusu artisi GuanoKaynakca Papers Chemistry 2018 Habers process chemistry India Arihant publications s 264 ISBN 9789313163039 Appl M 1982 The Haber Bosch Process and the Development of Chemical Engineering A Century of Chemical Engineering New York Plenum Press ss 29 54 ISBN 978 0 306 40895 3 Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry Weinheim Wiley VCH doi 10 1002 14356007 a02 143 pub2 Smil Vaclav 2004 Enriching the Earth Fritz Haber Carl Bosch and the Transformation of World Food Production 1st Cambridge MA MIT ISBN 9780262693134 Hager Thomas 2008 The Alchemy of Air A Jewish genius a doomed tycoon and the scientific discovery that fed the world but fueled the rise of Hitler 1st New York NY Harmony Books ISBN 978 0 307 35178 4 Sittig Marshall 1979 Fertilizer Industry Processes Pollution Control and Energy Conservation Park Ridge NJ Noyes Data Corp ISBN 978 0 8155 0734 5 Dis baglantilarHaber Bosch islemi 27 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde V Smil e gore 20 yuzyilin en onemli bulusu Nature 29 July 1999 p 415 by Britannica guide to Nobel Prizes Fritz Haber 22 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nobel e Museum Biography of Fritz Haber 12 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde BASF Fertilizer out of thin air Amonyak Kullanimi ve Uretimi 6 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Amonyak Sentezi icin Haber Islemi12 Mayis 2015 tarihinde Wikiwix sitesinde arsivlendi Review of Between Genius and Genocide The Tragedy of Fritz Haber Father of Chemical Warfare by Daniel Charles 15 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haber Islemi Chemguide co uk 18 Aralik 2002 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2020