Litvanya Kurucu Meclisi, 1920 yılında, 1922 Litvanya Anayasası'nı hazırlamak ve kabul etmek için demokratik olarak seçilen meclis.
Litvanya Kurucu Meclisi Steigiamasis Seimas | |
---|---|
Litvanya | |
Tür | |
Tür | |
Tarih | |
Kuruluş | 1920 |
Dağılış | 1922 |
Sonraki | Seimas |
Sandalye | 150 |
Seçimler | |
Doğrudan çok partili seçim | |
Tarihsel arka plan
1795'te Polonya-Litvanya Birliği'nin son bölümünün de parçalanmasının ardından Litvanya, Rus İmparatorluğu tarafından ilhak edildi ve Rusya'nın bir parçası haline geldi. I. Dünya Savaşı sonunda, 16 Şubat 1918'de Litvanya Konseyi Litvanya'nın bağımsızlığını ilan etti. Bildirge, en kısa zamanda bir Kurucu Meclisin kurulmasını istedi. Ancak Litvanya, 1918'in sonlarında Kiel İsyanı'na kadar Almanya kontrolü altında kaldı. 2 Kasım 1918'de Litvanya Anayasası'nın ilk taslağı kabul edildi. 11 Kasım'da, I. Dünya Savaşı'nı bitiren son ateşkes anlaşmasıyla aynı gün imzalanan metinle birlikte ilk Litvanya hükûmeti kuruldu ve Augustinas Voldemaras ilk başbakan seçildi. Aralık 1918'de Kızıl Ordu Litvanya'ya girdi ve Litvanya-Sovyet Savaşı başladı. Litvanya Bağımsızlık Savaşı başladı. 1919'un sonunda Kızıl Ordu Litvanya topraklarından çekildi ve Rusya SFSC Litvanya'nın bağımsızlığını tanıdığını açıkladı. Ardından yeni devlet kurumlarının ve altyapısının oluşumu başladı.
Temsilcileri
Seçim prosedürlerini ve Kurucu Meclisin yetkilerini açıklayan yasa 30 Ekim 1919'da kabul edildi. Seçimler 14-15 Nisan 1920'de yapıldı. Seçmen katılım oranı yaklaşık %90 idi. Hem erkek hem de kadın seçmenler 112 temsilci seçtiler. Çoğunluğu 59 sandalye ile Hristiyan demokratlar aldı. 28 sandalye Köylüler Birliği ve sosyalistler, 12'si sosyal demokratlar, 10'u azınlıklar (Yahudiler, Polonyalılar ve Almanlar) tarafından alındı. Diğer 3 temsilci bağımsızdı. Sadece 8 temsilci 50 yaşından büyüktü. Temsilcilerin beşi kadındı. Tanınan Litvanyalı kadın yazar olan , başkan seçilmeden önce en yaşlı üyenin başkanlık ettiği geleneğini onurlandıran ilk oturuma başkanlık etti. Zaman geçtikçe meclisin 38 üyesi istifa etti ve değiştirildi. Toplamda 150 Kurucu Meclis üyesi vardı.
Polonya kontrolü altındaki Vilnius Bölgesi'nin ve Fransız kontrolü altındaki Klaipėda'nın nüfusu seçimlere katılamadı. Ancak seçim yasası Vilnius bölgesi için 108 sandalye ve Klaipėda bölgesi için 9 sandalye ayırdı. Bu nedenle 229 seçilmiş temsilci olmalıydı.
Başarılar
İlk toplantı 15 Mayıs 1920'de geçici başkent Kaunas'ta yapıldı . Aleksandras Stulginskis fiili başkan olarak seçildi. 10 Haziran 1920 gibi kısa bir sürede anayasanın üçüncü ve nihai taslağını geçti.
12 Haziran 1920'de Rusya SFSC ile bir barış anlaşması imzalandı. Rusya'nın bağımsızlığı tanıması ve Vilnius Bölgesi'nin geniş alanlarının Litvanya'ya ait olduğu kabul etmesi Litvanya için oldukça faydalı oldu. Varşova Muharebesi'ndeki yenilgiden kısa bir süre sonra geri çekilen Kızıl Ordu, anlaşmaya göre Vilnius'u Litvanya'ya teslim etti.
Ekim 1920'den Şubat 1921'e kadar, yönetimindeki Polonya Ordusu'nun Litvanya-Belarus Bölümü Vilnius'u ele geçirdiği için Kurucu Meclis ertelendi. Tarihi bölgeyi savunmak için birçok temsilci cepheye gitti. Ertelemeden önce, acil yasaları geçirme yetkisine sahip olan düzenli Kurucu Meclis Başkanı ve altı üyeden oluşan Küçük Seimas'ı (Litvanca: Mažasis Seimas) oluşturdu.
Mart 1921'de uluslararası tahkim sonrasında Letonya ile bir sınır anlaşması imzalandı. Palanga ve Šventoji kasabaları da dahil olmak üzere kıyı şeridinin 21 kilometresi Litvanya'ya verildi. Ayrıca Mažeikiai şehrine olan ilgisini de savundu. Buna karşılık Letonya, Rokiškis'in kuzeyindeki Aknysta ön bölgesini (Letonca: Aknīste) aldı. Litvanya toplamda yaklaşık 100 km² 'den fazla toprak kazandı. Bu antlaşma, Litvanya ile olan tüm sınır çatışmalarını çözdü. Sınır günümüzde de aynı haldedir.
23 Eylül 1921'de Litvanya Milletler Cemiyeti'ne üye oldu. Dünya ülkelerinin çoğu bağımsızlığını hemen tanıdı.
15 Şubat 1922'de arazi reformu yasasını kabul etti. Bu reform Araziyi millileştiren ve Bağımsızlık Savaşı'nda savaşan gönüllülere ve çok az araziye sahip olan veya hiç olmayan köylülere dağıtan on yıl süren bir reformdu. Yıllar boyunca 65.000'den fazla kişiye 459.000 ha arazi dağıtılmıştır. Gönüllü savaşçılar dışında arazi alan kişilerin, arazi karşılığında 36 yıl boyunca devlete para ödemeleri gerekiyordu.
Yeni bir anayasanın kabulü olan ana hedefe 1 Ağustos 1922'de ulaşıldı. Anayasa, Seimas'a geniş yetkiler verdi, Bakanlar Kurulu'nu seçti ve Cumhurbaşkanı seçildi. Seimas ve cumhurbaşkanı üç yılda bir demokratik seçimlerde seçilecekti. Litvanya, Fransa örneğinden sonra modellenen demokratik bir cumhuriyet ilan edildi. Anayasa, Hristiyan demokratların çoğunluğu nedeniyle Hristiyan fikirlerini açıkça yansıtıyordu. Örneğin din eğitimi zorunlu idi ve eğitimin önsözü "Yüce Tanrı adına" (Litvanca: Vardan Dievo Visagalio) idi.
9 Eylül'de litaları tanıtan ulusal para birimi ile ilgili bir yasa çıkarıldı. 1 Ekim'de tanıtıldı.
6 Ekim 1922'de Kurucu Meclis istifa etti. 13 Kasım'da yeni düzenli Seimas göreve başladı. Kurucu Meclis yaklaşık 150 yasa kabul etti, devletin idari sistemini güçlendirdi ve Litvanya'daki gelecekteki ekonomik, sosyal ve kültürel hayatın temellerini attı.
Litvanya Kurucu Meclis Başkanları
- (Kurucu Meclisin ilk oturumuna başkanlık etti) 15 Mayıs 1920
- Aleksandras Stulginskis, 1920-1922.
Kaynakça
- ^ Constituent Assembly (Seimas) 1920 - 1922 12 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Seimas
- ^ Gimtoji istorija, Nuo 7 iki 12 klasės (Lietuvos istorijos vadovėlis), CD, 2002, ISBN|9986-9216-7-8
- ^ [Lietuvos Steigiamojo Seimo (1920–1922 metų) narių biografinis žodynas (sud. Aivas Ragauskas, Mindaugas Tamošaitis). – Vilnius: Vilniaus pedagoginio universiteto leidykla, 2006. – 553 p.: iliustr. –
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Litvanya Kurucu Meclisi 1920 yilinda 1922 Litvanya Anayasasi ni hazirlamak ve kabul etmek icin demokratik olarak secilen meclis Litvanya Kurucu Meclisi Steigiamasis SeimasLitvanyaTurTurKurucu meclisTarihKurulus1920Dagilis1922SonrakiSeimasSandalye150SecimlerOylama sistemiDogrudan cok partili secimTarihsel arka planKaunas Sehir Tiyatrosu 15 Mayis 1920 tarihinde Litvanya Kurucu Meclisi nin ilk oturumu burada gerceklestirilmistir 1795 te Polonya Litvanya Birligi nin son bolumunun de parcalanmasinin ardindan Litvanya Rus Imparatorlugu tarafindan ilhak edildi ve Rusya nin bir parcasi haline geldi I Dunya Savasi sonunda 16 Subat 1918 de Litvanya Konseyi Litvanya nin bagimsizligini ilan etti Bildirge en kisa zamanda bir Kurucu Meclisin kurulmasini istedi Ancak Litvanya 1918 in sonlarinda Kiel Isyani na kadar Almanya kontrolu altinda kaldi 2 Kasim 1918 de Litvanya Anayasasi nin ilk taslagi kabul edildi 11 Kasim da I Dunya Savasi ni bitiren son ateskes anlasmasiyla ayni gun imzalanan metinle birlikte ilk Litvanya hukumeti kuruldu ve Augustinas Voldemaras ilk basbakan secildi Aralik 1918 de Kizil Ordu Litvanya ya girdi ve Litvanya Sovyet Savasi basladi Litvanya Bagimsizlik Savasi basladi 1919 un sonunda Kizil Ordu Litvanya topraklarindan cekildi ve Rusya SFSC Litvanya nin bagimsizligini tanidigini acikladi Ardindan yeni devlet kurumlarinin ve altyapisinin olusumu basladi TemsilcileriKurucu Meclis Sarayi Gunumuzde Kaunas Maironis Universitesi Spor Salonu dur Secim prosedurlerini ve Kurucu Meclisin yetkilerini aciklayan yasa 30 Ekim 1919 da kabul edildi Secimler 14 15 Nisan 1920 de yapildi Secmen katilim orani yaklasik 90 idi Hem erkek hem de kadin secmenler 112 temsilci sectiler Cogunlugu 59 sandalye ile Hristiyan demokratlar aldi 28 sandalye Koyluler Birligi ve sosyalistler 12 si sosyal demokratlar 10 u azinliklar Yahudiler Polonyalilar ve Almanlar tarafindan alindi Diger 3 temsilci bagimsizdi Sadece 8 temsilci 50 yasindan buyuktu Temsilcilerin besi kadindi Taninan Litvanyali kadin yazar olan baskan secilmeden once en yasli uyenin baskanlik ettigi gelenegini onurlandiran ilk oturuma baskanlik etti Zaman gectikce meclisin 38 uyesi istifa etti ve degistirildi Toplamda 150 Kurucu Meclis uyesi vardi Polonya kontrolu altindaki Vilnius Bolgesi nin ve Fransiz kontrolu altindaki Klaipeda nin nufusu secimlere katilamadi Ancak secim yasasi Vilnius bolgesi icin 108 sandalye ve Klaipeda bolgesi icin 9 sandalye ayirdi Bu nedenle 229 secilmis temsilci olmaliydi BasarilarIlk toplanti 15 Mayis 1920 de gecici baskent Kaunas ta yapildi Aleksandras Stulginskis fiili baskan olarak secildi 10 Haziran 1920 gibi kisa bir surede anayasanin ucuncu ve nihai taslagini gecti 12 Haziran 1920 de Rusya SFSC ile bir baris anlasmasi imzalandi Rusya nin bagimsizligi tanimasi ve Vilnius Bolgesi nin genis alanlarinin Litvanya ya ait oldugu kabul etmesi Litvanya icin oldukca faydali oldu Varsova Muharebesi ndeki yenilgiden kisa bir sure sonra geri cekilen Kizil Ordu anlasmaya gore Vilnius u Litvanya ya teslim etti Ekim 1920 den Subat 1921 e kadar yonetimindeki Polonya Ordusu nun Litvanya Belarus Bolumu Vilnius u ele gecirdigi icin Kurucu Meclis ertelendi Tarihi bolgeyi savunmak icin bircok temsilci cepheye gitti Ertelemeden once acil yasalari gecirme yetkisine sahip olan duzenli Kurucu Meclis Baskani ve alti uyeden olusan Kucuk Seimas i Litvanca Mazasis Seimas olusturdu Mart 1921 de uluslararasi tahkim sonrasinda Letonya ile bir sinir anlasmasi imzalandi Palanga ve Sventoji kasabalari da dahil olmak uzere kiyi seridinin 21 kilometresi Litvanya ya verildi Ayrica Mazeikiai sehrine olan ilgisini de savundu Buna karsilik Letonya Rokiskis in kuzeyindeki Aknysta on bolgesini Letonca Akniste aldi Litvanya toplamda yaklasik 100 km den fazla toprak kazandi Bu antlasma Litvanya ile olan tum sinir catismalarini cozdu Sinir gunumuzde de ayni haldedir 23 Eylul 1921 de Litvanya Milletler Cemiyeti ne uye oldu Dunya ulkelerinin cogu bagimsizligini hemen tanidi 15 Subat 1922 de arazi reformu yasasini kabul etti Bu reform Araziyi millilestiren ve Bagimsizlik Savasi nda savasan gonullulere ve cok az araziye sahip olan veya hic olmayan koylulere dagitan on yil suren bir reformdu Yillar boyunca 65 000 den fazla kisiye 459 000 ha arazi dagitilmistir Gonullu savascilar disinda arazi alan kisilerin arazi karsiliginda 36 yil boyunca devlete para odemeleri gerekiyordu Yeni bir anayasanin kabulu olan ana hedefe 1 Agustos 1922 de ulasildi Anayasa Seimas a genis yetkiler verdi Bakanlar Kurulu nu secti ve Cumhurbaskani secildi Seimas ve cumhurbaskani uc yilda bir demokratik secimlerde secilecekti Litvanya Fransa orneginden sonra modellenen demokratik bir cumhuriyet ilan edildi Anayasa Hristiyan demokratlarin cogunlugu nedeniyle Hristiyan fikirlerini acikca yansitiyordu Ornegin din egitimi zorunlu idi ve egitimin onsozu Yuce Tanri adina Litvanca Vardan Dievo Visagalio idi 9 Eylul de litalari tanitan ulusal para birimi ile ilgili bir yasa cikarildi 1 Ekim de tanitildi 6 Ekim 1922 de Kurucu Meclis istifa etti 13 Kasim da yeni duzenli Seimas goreve basladi Kurucu Meclis yaklasik 150 yasa kabul etti devletin idari sistemini guclendirdi ve Litvanya daki gelecekteki ekonomik sosyal ve kulturel hayatin temellerini atti Litvanya Kurucu Meclis Baskanlari Kurucu Meclisin ilk oturumuna baskanlik etti 15 Mayis 1920 Aleksandras Stulginskis 1920 1922 Kaynakca Constituent Assembly Seimas 1920 1922 12 Mayis 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Seimas Gimtoji istorija Nuo 7 iki 12 klases Lietuvos istorijos vadovelis CD 2002 ISBN 9986 9216 7 8 Lietuvos Steigiamojo Seimo 1920 1922 metu nariu biografinis zodynas sud Aivas Ragauskas Mindaugas Tamosaitis Vilnius Vilniaus pedagoginio universiteto leidykla 2006 553 p iliustr ISBN 978 9955 20 146 5 Arsivlenmis kopya 22 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2020