Faik Baysal (1922, Adapazarı - 9 Aralık 2002, İstanbul), Türk yazar ve şair.
Faik Baysal | |
---|---|
Doğum | 1922 Adapazarı, Sakarya, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 9 Aralık 2002 (80 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Milliyet | Türkiye Cumhuriyeti |
Meslek | Şair ve yazar |
Dönem | Cumhuriyet Dönemi |
İlk, orta ve liseyi Saint-Joseph Fransız Lisesi'nde okudu. 1942 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü'ndeki yüksek öğrenimini tamamladı. Sonra gazetelerde, şirketlerde, ansiklopedilerde çevirmenlik ve çeşitli liselerde Fransızca ve İngilizce öğretmenliği yaptı. Gazetelerde ve dergilerde çalıştı. II. Dünya Savaşı boyunca yedek subay olarak orduda görev aldı. Başından sonuna kadar Meydan Larousse'un çalışmalarına katıldı.
İlk romanı Sarduvan'ı 1944 yılında yayınladı. Arkasından çok sayıda şiir, öykü ve roman yazdı. Sarduvan'la Orhan Kemal Roman Armağanı'nı Sancı Meydanı'yla Sait Faik Hikâye Armağanı'nı kazandı. Fransızcadan çeviriler yaptı.
İlk şiiri Gündüz dergisinde “Yapraklar” adıyla çıkan (1936), 1943'ten bu yana, en çok Varlık dergisinde şiir, hikâyelerine, gazetelerde tefrika romanlarına rastlanan Baysal, konularını büyükbabasının yanında çocukluğunu geçirdiği Adapazarı ve çevresi köy ve kasabalarında, İstanbul'un kenar mahallerinden aldı, sefalet ve serseriliklere kaymış insanların hayat dramlarını inceledi. Faik Baysal, 9 Aralık 2002'de öldü.
Baysal'ın Sanatı
Baysal, öyle gözler önünde olmayan, köşesinde kozasını ören; ömrünü edebiyatla iç içe yaşamaya, hatta bununla soluk almaya adayan, çevirileriyle yeryüzü kültürlerine açılmayı bir yaşama biçimine dönüştüren aydınlanmacı bir yazın insanıydı. Şiirle adım attı yazın dünyasına. Ama asıl öykü ve romanlarıyla "1940 Kuşağı" içinde yer aldı, adını duyurdu. Bir bakıma 1944'te yayımladığı ilk romanı Sarduvan, yazarımızın edebiyat alanındaki yönelimini de ortaya koyan bir yapıt oldu. Romanın yeni basımındaki sunuş yazısında, Baysal; "Roman büyük gürültü kopardı ve sonunda edebiyat kazandı," derken; gerçekten de o koparılan gürültünün üzerinde, en az bu roman kadar, durmak gerektiğini düşündürüyordu bizlere.
Baysal, 19 yaşında bir genç edebiyatçı olarak, içinden çıktığı toplumun sorunlarına ilgi duyan, yaşanılan düzensizlik ve yoksulluklardan rahatsız olan biridir. Amacı o tanıklığını romanıyla yansıtmaktır. Öyle de yapar. Yazar, gelip yaşadığı kentle yüzleşirken; taşrada (Adapazarı) yakından tanıdığı bir yörenin insan-yaşam gerçekliğine döner yüzünü. Duyduğu rahatsızlık toplumdaki değişimle gelen çarpıklık, yozlaşmadan kaynaklanır. Yazarı harekete geçiren de toplumun vicdanı olma duygusudur diyebiliriz. Bunu kendisi şöyle dile getirir: "Ben Sarduvan'ı daha çok bu rezilliği sarsmak, okuyucuya uyarıda bulunmak, biraz abartılı da olsa insanımızın gerçek dramını gözlerin önüne sermek, edebiyatımızı saçmasapan kitaplarıyla halkı afyon yutmuş gibi uyutan tefrikacılarımızın gerçek yüzlerini ortaya koymak için yazdım."
Romancımız, döneminin yazın ortamına da tepki duymaktadır aslında. Bu ilk roman, Baysal'ın bundan sonraki edebiyat yolu için bir kilometre taşı olur.
1957'de yayımladığı ikinci romanı Rezil Dünya, o çıkışının ne denli yerinde olduğunu pekiştiren bir örnektir. Henüz köy-kent kavramlarının edebiyatımızda tartışılmadığı bir ortamda, toplumcu bir bakışla yalın gerçekçilik savının roman ve öyküde nasıl biçim alabileceğini gösterebilen bir kuşağın yazarıdır, Baysal.
Bir yanı "Garip Şiiri"nin getirdiği açılımla dışa/sokağa/toplum yaşamına, ötedeki 'küçük insan'a nasıl bakılması gerektiğini; diğer yanı da toplumcu gerçekçi bakışla insan-toplum gerçekliğinin nasıl yansıtılması gerektiğini gösterir. İşte bu iki bileşimdir Faik Baysal kuşağının edebiyatını var eden. Gelenekselle modern arasındaki çizginin önünü açan, düzyazıda yeni bir dil kurup biçim geliştirerek, farklı bakış açılarının edebiyatı nasıl zenginleştirebileceğini gösterirler. ilk eseri olan Sarduvan’ı değerlendirenler, Rus romanlarının etkisinde kaldığını özellikle belirtirler.
Baysal, işte bu oluşumun en 'sahih', en 'yalın' yerinde durur. İnandırıcı, içten, insanı ve toplumu seven, yerellikten çok yöre/kasaba-kent gerçekliğini önceleyen; giderek de öykü ve romanlarında bunun daha derişik yanlarını irdelemeyi amaçlayan bir tavır geliştirdiğini söyleyebiliriz. Elleri Sesinin Rengindeydi (1998) kitabındaki öyküleri bunun güzel örneğini sergiler.
Rezil Dünya (1957), Drina'da Son Gün (1972) ve Voli (1993) romanları değişimin dönemsel tanıklıklarını içermesi bakımından hem Faik Baysal'ın anlatı dünyasında, hem de romancılığımızda önemli bir yere sahiptir. Son romanı Madam Bambu'dur.
Eserleri
- Güller Kanıyordu
- Unutamıyorum
- Ilgaz Teyze Öldü
- Rezil Dünya
- Sarduvan
- Voli
- Drina'da Son Gün
- Ateşi Yakanlar
- Perşembe Adası
- Sancı Meydanı
- Nuni
- Militan
- Tota
- Terlikler
- Ayın Ucunda
- Kırmızı Sardunya
- Madam Bambu
- Şiirlerini Ayın Uçunda (1994)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Faik Baysal 1922 Adapazari 9 Aralik 2002 Istanbul Turk yazar ve sair Faik BaysalDogum1922 Adapazari Sakarya Osmanli ImparatorluguOlum9 Aralik 2002 80 yasinda Istanbul TurkiyeMilliyetTurkiye CumhuriyetiMeslekSair ve yazarDonemCumhuriyet Donemi Ilk orta ve liseyi Saint Joseph Fransiz Lisesi nde okudu 1942 yilinda Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Fransiz Dili ve Edebiyati Bolumu ndeki yuksek ogrenimini tamamladi Sonra gazetelerde sirketlerde ansiklopedilerde cevirmenlik ve cesitli liselerde Fransizca ve Ingilizce ogretmenligi yapti Gazetelerde ve dergilerde calisti II Dunya Savasi boyunca yedek subay olarak orduda gorev aldi Basindan sonuna kadar Meydan Larousse un calismalarina katildi Ilk romani Sarduvan i 1944 yilinda yayinladi Arkasindan cok sayida siir oyku ve roman yazdi Sarduvan la Orhan Kemal Roman Armagani ni Sanci Meydani yla Sait Faik Hikaye Armagani ni kazandi Fransizcadan ceviriler yapti Ilk siiri Gunduz dergisinde Yapraklar adiyla cikan 1936 1943 ten bu yana en cok Varlik dergisinde siir hikayelerine gazetelerde tefrika romanlarina rastlanan Baysal konularini buyukbabasinin yaninda cocuklugunu gecirdigi Adapazari ve cevresi koy ve kasabalarinda Istanbul un kenar mahallerinden aldi sefalet ve serseriliklere kaymis insanlarin hayat dramlarini inceledi Faik Baysal 9 Aralik 2002 de oldu Baysal in SanatiBaysal oyle gozler onunde olmayan kosesinde kozasini oren omrunu edebiyatla ic ice yasamaya hatta bununla soluk almaya adayan cevirileriyle yeryuzu kulturlerine acilmayi bir yasama bicimine donusturen aydinlanmaci bir yazin insaniydi Siirle adim atti yazin dunyasina Ama asil oyku ve romanlariyla 1940 Kusagi icinde yer aldi adini duyurdu Bir bakima 1944 te yayimladigi ilk romani Sarduvan yazarimizin edebiyat alanindaki yonelimini de ortaya koyan bir yapit oldu Romanin yeni basimindaki sunus yazisinda Baysal Roman buyuk gurultu kopardi ve sonunda edebiyat kazandi derken gercekten de o koparilan gurultunun uzerinde en az bu roman kadar durmak gerektigini dusunduruyordu bizlere Baysal 19 yasinda bir genc edebiyatci olarak icinden ciktigi toplumun sorunlarina ilgi duyan yasanilan duzensizlik ve yoksulluklardan rahatsiz olan biridir Amaci o tanikligini romaniyla yansitmaktir Oyle de yapar Yazar gelip yasadigi kentle yuzlesirken tasrada Adapazari yakindan tanidigi bir yorenin insan yasam gercekligine doner yuzunu Duydugu rahatsizlik toplumdaki degisimle gelen carpiklik yozlasmadan kaynaklanir Yazari harekete geciren de toplumun vicdani olma duygusudur diyebiliriz Bunu kendisi soyle dile getirir Ben Sarduvan i daha cok bu rezilligi sarsmak okuyucuya uyarida bulunmak biraz abartili da olsa insanimizin gercek dramini gozlerin onune sermek edebiyatimizi sacmasapan kitaplariyla halki afyon yutmus gibi uyutan tefrikacilarimizin gercek yuzlerini ortaya koymak icin yazdim Romancimiz doneminin yazin ortamina da tepki duymaktadir aslinda Bu ilk roman Baysal in bundan sonraki edebiyat yolu icin bir kilometre tasi olur 1957 de yayimladigi ikinci romani Rezil Dunya o cikisinin ne denli yerinde oldugunu pekistiren bir ornektir Henuz koy kent kavramlarinin edebiyatimizda tartisilmadigi bir ortamda toplumcu bir bakisla yalin gercekcilik savinin roman ve oykude nasil bicim alabilecegini gosterebilen bir kusagin yazaridir Baysal Bir yani Garip Siiri nin getirdigi acilimla disa sokaga toplum yasamina otedeki kucuk insan a nasil bakilmasi gerektigini diger yani da toplumcu gercekci bakisla insan toplum gercekliginin nasil yansitilmasi gerektigini gosterir Iste bu iki bilesimdir Faik Baysal kusaginin edebiyatini var eden Gelenekselle modern arasindaki cizginin onunu acan duzyazida yeni bir dil kurup bicim gelistirerek farkli bakis acilarinin edebiyati nasil zenginlestirebilecegini gosterirler ilk eseri olan Sarduvan i degerlendirenler Rus romanlarinin etkisinde kaldigini ozellikle belirtirler Baysal iste bu olusumun en sahih en yalin yerinde durur Inandirici icten insani ve toplumu seven yerellikten cok yore kasaba kent gercekligini onceleyen giderek de oyku ve romanlarinda bunun daha derisik yanlarini irdelemeyi amaclayan bir tavir gelistirdigini soyleyebiliriz Elleri Sesinin Rengindeydi 1998 kitabindaki oykuleri bunun guzel ornegini sergiler Rezil Dunya 1957 Drina da Son Gun 1972 ve Voli 1993 romanlari degisimin donemsel tanikliklarini icermesi bakimindan hem Faik Baysal in anlati dunyasinda hem de romanciligimizda onemli bir yere sahiptir Son romani Madam Bambu dur EserleriGuller Kaniyordu Unutamiyorum Ilgaz Teyze Oldu Rezil Dunya Sarduvan Voli Drina da Son Gun Atesi Yakanlar Persembe Adasi Sanci Meydani Nuni Militan Tota Terlikler Ayin Ucunda Kirmizi Sardunya Madam Bambu Siirlerini Ayin Ucunda 1994 Ayrica bakinizMEB 100 Turk EdebiyatcisiKaynakca Arsivlenmis kopya 22 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2023 AYDEMIR Mustafa 29 Kasim 2018 Faik Baysal 22 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2023