Göçüşme ya da metatez, sözcük içerisindeki iki sesin sıralanışının değişmesi, diğer bir deyişle yer değiştirmesi olayıdır. Bu durum günümüz Türkçesinde yazım yanlışına neden olur.
Oluşumu
Meydana gelmesi belirli ölçüt ve düzene bağlanamaz, yani belli ses düzenlerinin göçüşmeyi beraberinde getirdiği düşünülemez; ancak söyleyiş kolaylığı sağlama eğilimi genel etken kabul edilebilir. Genelde ardışık sessizler arasında gerçekleşen göçüşme, sesli ile sessiz arasında ve uzak sesler arasında da görülebilir. Her dilde, her dönemde karşımıza çıkan göçüşme olayının tipik örneklerine ağızlarda ve çocuk dilinde sıkça rastlanır. Kimi örnekleri şunlardır:
- köprü > körpü
- öğretmek > örgetmek
- çömlek > çölmek
- toprak > torpak
- yaprak > yarpak
- kibrit > kirbit
- ekşi > eşki
- kirpik > kiprik
- sarımsak > sarmısak
- memnun > menmun
- lanet > nalet
- memleket > melmeket
- naylon > laylon
Kaynakça
- ^ Vardar, Berke. Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. 2. Baskı. İstanbul: Multilingual, 2007. s. 104.
- ^ Banguoğlu, Tahsin. Türkçenin Grameri. 9. Baskı. Ankara: Türk Dil kurumu Yayınları, 2011. s. 70.
- ^ Gölpınarlı, Abdülbaki. Vilayet-Name İndeksi. 2 Baskı. İstanbul, 2017, İnkılap Kitabevi, s. 158: 78
Dilbilim ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gocusme ya da metatez sozcuk icerisindeki iki sesin siralanisinin degismesi diger bir deyisle yer degistirmesi olayidir Bu durum gunumuz Turkcesinde yazim yanlisina neden olur OlusumuMeydana gelmesi belirli olcut ve duzene baglanamaz yani belli ses duzenlerinin gocusmeyi beraberinde getirdigi dusunulemez ancak soyleyis kolayligi saglama egilimi genel etken kabul edilebilir Genelde ardisik sessizler arasinda gerceklesen gocusme sesli ile sessiz arasinda ve uzak sesler arasinda da gorulebilir Her dilde her donemde karsimiza cikan gocusme olayinin tipik orneklerine agizlarda ve cocuk dilinde sikca rastlanir Kimi ornekleri sunlardir kopru gt korpu ogretmek gt orgetmek comlek gt colmek toprak gt torpak yaprak gt yarpak kibrit gt kirbit eksi gt eski kirpik gt kiprik sarimsak gt sarmisak memnun gt menmun lanet gt nalet memleket gt melmeket naylon gt laylonKaynakca Vardar Berke Aciklamali Dilbilim Terimleri Sozlugu 2 Baski Istanbul Multilingual 2007 s 104 Banguoglu Tahsin Turkcenin Grameri 9 Baski Ankara Turk Dil kurumu Yayinlari 2011 s 70 Golpinarli Abdulbaki Vilayet Name Indeksi 2 Baski Istanbul 2017 Inkilap Kitabevi s 158 78 Dilbilim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz