Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Örnekler |
|---|
|
Kelime veya sözcük, tek başına anlamlı, bir ya da birbirine bağlı birden fazla biçimbirimden (morfem) oluşan, ses değeri taşıyan dil birimidir.
Etimoloji
Kelime sözcüğü Arapça "söylenen şey, söz" manasına gelen كلمة (kalima(t)) sözcüğünden ödünçlenmiştir. Arapça sözcük yine aynı dilde bulunan كَلَمَ (kalama) "söyledi" fiilinin faˁila(t) vezninde türevidir. Kelimenin Türkçede tespit edildiği ilk kaynak 1300 civarına tarihlenen adlı eserin tercümesinde görülmektedir.
Sözcük kelimesi, Türkçede yer alan söz sözcüğüne Yeni Türkçe +çUk eklenmesi sonucunda türetilmiştir. Sözcüğün tespit edildiği ilk kaynak Meninski'nin 1680'e tarihlenen Thesaurus'u olup; burada sözcik kelimesinin karşılığı olarak kelimecik manasındaki "vocula, verbulum" verilmiştir. Sözcük, "kelimecik" anlamında marjinal bir tabir iken, Dil Devrimi'nin ikinci evresinde, muhtemelen Fransızca vocable "söz-cük" > "kelime" bağıntısından esinlenerek "kelime" anlamı yüklenmiştir. "Kelime" anlamında kullanımına dair ilk kayıt 1959'da görülmektedir. Sözcük kelimesi TDK sözlüğünün 1969 basımından öncesindeki sözlüklerde yer almamıştır.
Özellikler
Yazı dilinde her iki tarafında birer boşluk verilerek gösterilirler. Sözcükler, bir kök ve ona bağlı bir ya da daha fazla ekten oluşabilir.
Yazında sözcükler hecelerden, heceler ise harflerden meydana gelir. Bir sözcük en az bir harften ve en az bir heceden meydana gelir: can, at, mal, o vb. Sözcükler bir araya gelerek sözcük öbeklerini, cümlecik ve cümleleri meydana getirirler.
Günümüzdeki her milletin bir geçmişi olduğu ve o milletin birçok asır içinde şekillenerek günümüze ulaşması gibi, diller ve dilin birimi olan kelimeler de bir geçmişe sahiptir ve çeşitli şekillenmeler sonucu günümüz şekilleri ortaya çıkmıştır.
Nurullah Ataç eserlerinde sözcük kelimesi yerine ''Tilcik'' kelimesini kullanmıştır.
Kelimelerin kökenlerini (sözköklerini) inceleyen bilim dalına Etimoloji (Kökenbilim) adı verilir.
Türkçede sözcük türleri
- Ad ya da isim
- Adıl ya da zamir
- Bağlaç ya da rabıt
- Belirteç ya da zarf
- Eylem ya da fiil
- İlgeç ya da edat
- Önad ya da sıfat
- Ünlem ya da nida
Bu sözcük türlerinden ilk yedisi isim soyludur. Yani isimlerden türetilmiş ya da isimlerin farklı görevlerde kullanılmaya başlanmasıyla oluşturulmuştur. Eylemler (fiiller) ise kendi içinde önemli bir sözcük türünü oluşturur.
Sözcük türleri içinde en önemlileri ad ve eylemlerdir. Jean Deny, Türkçedeki sözcük türlerini ad, eylem ve ilgeç olmak üzere üçe ayırır. Bu temel ayrım Türkçe için genelde kabul gören bir anlayışı gösterir. Çünkü, dilin anlatım yapısının temelinde yapılan bir iş vardır, bir de işi yapan kişi bulunur. Ad işi yapanı, eylem işin yapılışını bildirir. Öteki sözcük türleri ise yalnızca ad ve eylemin anlamlarını tamamlar.
Türkçede sözcük türleri birbirinden kesin çizgilerle ayrılmaz. Aynı sözcük ad, ön ad, belirteç, ünlem gibi görevleri üstlendiği için sözcük türlerini sınıflandırmak zordur. Bu konuda en geçerli ve kolay çözüm, sözcüklerin cümle içerisindeki anlam ve işlevlerine bakmaktır. Bu nedenle, bir sözcük belirli bir sözcük türü ile etiketlenmemeli, cümle içerisindeki anlam ve işleyişine göre değerlendirmelidir.
Kaynakça
| Vikisözlük'te kelime ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
- ^ . Nişanyan Sözlük. 29 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020.
- ^ . Nişanyan Sözlük. 12 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020.
- ^ Nadir Engin Uzun (1998), (Türkçe Üzerine Tartışmalar), Ankara, s.28-29
- ^ Erdem KONUR,"GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE 'İYİ' KELİMESİ 24 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .",Edebiyat ve Sanat Akademisi
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ Türkçe Dilbilgisi, Mehmet Hengirmen, 2005
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ornekleranne Internet mavi o ogreniyorum sabahtan Kelime veya sozcuk tek basina anlamli bir ya da birbirine bagli birden fazla bicimbirimden morfem olusan ses degeri tasiyan dil birimidir EtimolojiKelime sozcugu Arapca soylenen sey soz manasina gelen كلمة kalima t sozcugunden odunclenmistir Arapca sozcuk yine ayni dilde bulunan ك ل م kalama soyledi fiilinin faˁila t vezninde turevidir Kelimenin Turkcede tespit edildigi ilk kaynak 1300 civarina tarihlenen adli eserin tercumesinde gorulmektedir Sozcuk kelimesi Turkcede yer alan soz sozcugune Yeni Turkce cUk eklenmesi sonucunda turetilmistir Sozcugun tespit edildigi ilk kaynak Meninski nin 1680 e tarihlenen Thesaurus u olup burada sozcik kelimesinin karsiligi olarak kelimecik manasindaki vocula verbulum verilmistir Sozcuk kelimecik anlaminda marjinal bir tabir iken Dil Devrimi nin ikinci evresinde muhtemelen Fransizca vocable soz cuk gt kelime bagintisindan esinlenerek kelime anlami yuklenmistir Kelime anlaminda kullanimina dair ilk kayit 1959 da gorulmektedir Sozcuk kelimesi TDK sozlugunun 1969 basimindan oncesindeki sozluklerde yer almamistir OzelliklerYazi dilinde her iki tarafinda birer bosluk verilerek gosterilirler Sozcukler bir kok ve ona bagli bir ya da daha fazla ekten olusabilir Yazinda sozcukler hecelerden heceler ise harflerden meydana gelir Bir sozcuk en az bir harften ve en az bir heceden meydana gelir can at mal o vb Sozcukler bir araya gelerek sozcuk obeklerini cumlecik ve cumleleri meydana getirirler Gunumuzdeki her milletin bir gecmisi oldugu ve o milletin bircok asir icinde sekillenerek gunumuze ulasmasi gibi diller ve dilin birimi olan kelimeler de bir gecmise sahiptir ve cesitli sekillenmeler sonucu gunumuz sekilleri ortaya cikmistir Nurullah Atac eserlerinde sozcuk kelimesi yerine Tilcik kelimesini kullanmistir Kelimelerin kokenlerini sozkoklerini inceleyen bilim dalina Etimoloji Kokenbilim adi verilir Turkcede sozcuk turleriAd ya da isim Adil ya da zamir Baglac ya da rabit Belirtec ya da zarf Eylem ya da fiil Ilgec ya da edat Onad ya da sifat Unlem ya da nida Bu sozcuk turlerinden ilk yedisi isim soyludur Yani isimlerden turetilmis ya da isimlerin farkli gorevlerde kullanilmaya baslanmasiyla olusturulmustur Eylemler fiiller ise kendi icinde onemli bir sozcuk turunu olusturur Sozcuk turleri icinde en onemlileri ad ve eylemlerdir Jean Deny Turkcedeki sozcuk turlerini ad eylem ve ilgec olmak uzere uce ayirir Bu temel ayrim Turkce icin genelde kabul goren bir anlayisi gosterir Cunku dilin anlatim yapisinin temelinde yapilan bir is vardir bir de isi yapan kisi bulunur Ad isi yapani eylem isin yapilisini bildirir Oteki sozcuk turleri ise yalnizca ad ve eylemin anlamlarini tamamlar Turkcede sozcuk turleri birbirinden kesin cizgilerle ayrilmaz Ayni sozcuk ad on ad belirtec unlem gibi gorevleri ustlendigi icin sozcuk turlerini siniflandirmak zordur Bu konuda en gecerli ve kolay cozum sozcuklerin cumle icerisindeki anlam ve islevlerine bakmaktir Bu nedenle bir sozcuk belirli bir sozcuk turu ile etiketlenmemeli cumle icerisindeki anlam ve isleyisine gore degerlendirmelidir KaynakcaVikisozluk te kelime ile ilgili tanim bulabilirsiniz Nisanyan Sozluk 29 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2020 Nisanyan Sozluk 12 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2020 Nadir Engin Uzun 1998 Turkce Uzerine Tartismalar Ankara s 28 29 Erdem KONUR GECMISTEN GUNUMUZE IYI KELIMESI 24 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Edebiyat ve Sanat Akademisi Arsivlenmis kopya PDF 10 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Nisan 2020 Turkce Dilbilgisi Mehmet Hengirmen 2005Dis baglantilar