Gevherî, 17. yüzyılda yaşamış olduğu tahmin edilen bir Türk halk ozanıdır. 1998 yılında Prof. Dr. Şükrü Elçin tarafından yayımlanan Gevherî Divanı adlı eserde, ozanın cönklerde ve yazmalarda yer alan 945 şiiri bir araya getirilmiştir.
Yaşamı
Hayatı hakkında pek fazla bilgi olmayan Gevherî, aruz ve hece ölçüsü ile şiirler yazmıştır. Önceleri asıl adının "Mustafa" olduğu sanılırken, sonradan bir şiirindeki "Bir kemter kulundur Garip Mehemmed"dizesinden adının "Mustafa" değil, "Mehmed" olduğu ileri sürülmüştür. 1700 yılında ölen ozan ve hattat 'nın divan kâtipliğini yaptığı da biliniyor. Onun, İstanbul ve Bursa’daki divan katipliklerini, imparatorluğun diğer büyük memleketlerinde de kısa aralıklarla yürüttüğüne bakılırsa medrese tahsili gördüğü anlaşılmaktadır. Aruz ile yazdığı şiirlerindeki söyleyiş de bunun başka bir delildir. Ölümü 1127/1715’ten sonradır.
Şükrü Elçin, bazı şiirlerinde geçen Hacı Bektaş adını, onun Hacı Bektaş Veli’ye intisabından çok bir Bektaşi muhibbi olmasının işareti olarak kabul eder.
Tameşvarlı İbrahim Naimeddin’in Hadikatü’ş Şüheda ve Müstakimzade’nin Tuhfe-i Hattatin adlı eserinde adı geçmektedir. Musiki ile de ilgilenmiş olan Gevheri’nin kendi adını taşıyan bir de hava vardır. Aruz ile yazdığı şiirlerinde başta Fuzuli olmak üzere klasik şairlerimizin tesiri görülür. Yüzyılın başlıca adlarından biri olmasında, belki de, aruz veznini hece vezni kadar başarılı bir şekilde kullanan ender şairlerden biri olmasın da rolü vardır.
Usta bir aşık olması, onun sevilip örnek alınmasına vesile olmuştur. Pek az aşığa nasip olan bir husus da, sadece onun şiirlerine yer veren bir mecmuanın bulunmasıdır. Şiirleri arasında çeşitli tarihi olaylara yer verenler de vardır. Avusturya’ya karşı açılan 1663 ve 1689 seferleri için söylediği şiirlerini bu arada sayabiliriz.
Şairname’lerden sadece Gubari’de adı geçmektedir; Sun’i ve Hızri’de ise Cevheri adıyla kayıtlı olan şairin Gevheri olması muhakkaktır.
Bazı şiirleri
- Beyaz Göğsün Bana Karşı
- Bir Elâ Gözlüden Şikayetim Var
- Bizden Selam Olsun Gül Yüzlü Yare
- Bugün Ben Bir Bağa Girdim
- Bugün Ben Bir Güzel Gördüm
- Bülbül Ne Yatarsın Yaz Bahar Oldu
- Dağlara Gel (Ozan Erhan Çerkezoğlu ve Grup Yorum Seslendirmiştir)
- Dila Gör Bu Cihan İçre
- Ela Gözlerini Sevdiğim Dilber
- Ey Benim Nazlı Cananım
- Ey Peri Cihana Sen Gibi Dilber
- Garip Turna Bizi Senden Sorana
- Hey Ağalar Bir Sevdaya Uğradım
- Hey Ağalar Zaman Azdı
- Mecnun'a Dönmüşüm Bilmem Gezdiğim
- Sözün Bilmez Bazı Nadan Elinden
- Şunda Bir Dilbere Gönül Düşürdüm
- Bulunmaz
- Emanet Etmişsin Geldi Selamın
Kaynakça
- ^ a b Karasoy, Yakup; Yavuz, Orhan; Yılmaz, İbrahim (2017). "Gevherî Divanı'na Katkılar". Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi Güz 2017; (42): 1-22. 22 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2018.
- ^ M. Sunullah Arısoy, Türk halk şiiri antolojisi, Bilgi Yayınevi, 1985 s. 147.
- ^ "Şiir Defteri, Gevheri". 26 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gevheri 17 yuzyilda yasamis oldugu tahmin edilen bir Turk halk ozanidir 1998 yilinda Prof Dr Sukru Elcin tarafindan yayimlanan Gevheri Divani adli eserde ozanin conklerde ve yazmalarda yer alan 945 siiri bir araya getirilmistir YasamiHayati hakkinda pek fazla bilgi olmayan Gevheri aruz ve hece olcusu ile siirler yazmistir Onceleri asil adinin Mustafa oldugu sanilirken sonradan bir siirindeki Bir kemter kulundur Garip Mehemmed dizesinden adinin Mustafa degil Mehmed oldugu ileri surulmustur 1700 yilinda olen ozan ve hattat nin divan katipligini yaptigi da biliniyor Onun Istanbul ve Bursa daki divan katipliklerini imparatorlugun diger buyuk memleketlerinde de kisa araliklarla yuruttugune bakilirsa medrese tahsili gordugu anlasilmaktadir Aruz ile yazdigi siirlerindeki soyleyis de bunun baska bir delildir Olumu 1127 1715 ten sonradir Sukru Elcin bazi siirlerinde gecen Haci Bektas adini onun Haci Bektas Veli ye intisabindan cok bir Bektasi muhibbi olmasinin isareti olarak kabul eder Tamesvarli Ibrahim Naimeddin in Hadikatu s Suheda ve Mustakimzade nin Tuhfe i Hattatin adli eserinde adi gecmektedir Musiki ile de ilgilenmis olan Gevheri nin kendi adini tasiyan bir de hava vardir Aruz ile yazdigi siirlerinde basta Fuzuli olmak uzere klasik sairlerimizin tesiri gorulur Yuzyilin baslica adlarindan biri olmasinda belki de aruz veznini hece vezni kadar basarili bir sekilde kullanan ender sairlerden biri olmasin da rolu vardir Usta bir asik olmasi onun sevilip ornek alinmasina vesile olmustur Pek az asiga nasip olan bir husus da sadece onun siirlerine yer veren bir mecmuanin bulunmasidir Siirleri arasinda cesitli tarihi olaylara yer verenler de vardir Avusturya ya karsi acilan 1663 ve 1689 seferleri icin soyledigi siirlerini bu arada sayabiliriz Sairname lerden sadece Gubari de adi gecmektedir Sun i ve Hizri de ise Cevheri adiyla kayitli olan sairin Gevheri olmasi muhakkaktir Bazi siirleriBeyaz Gogsun Bana Karsi Bir Ela Gozluden Sikayetim Var Bizden Selam Olsun Gul Yuzlu Yare Bugun Ben Bir Baga Girdim Bugun Ben Bir Guzel Gordum Bulbul Ne Yatarsin Yaz Bahar Oldu Daglara Gel Ozan Erhan Cerkezoglu ve Grup Yorum Seslendirmistir Dila Gor Bu Cihan Icre Ela Gozlerini Sevdigim Dilber Ey Benim Nazli Cananim Ey Peri Cihana Sen Gibi Dilber Garip Turna Bizi Senden Sorana Hey Agalar Bir Sevdaya Ugradim Hey Agalar Zaman Azdi Mecnun a Donmusum Bilmem Gezdigim Sozun Bilmez Bazi Nadan Elinden Sunda Bir Dilbere Gonul Dusurdum Bulunmaz Emanet Etmissin Geldi SelaminKaynakca a b Karasoy Yakup Yavuz Orhan Yilmaz Ibrahim 2017 Gevheri Divani na Katkilar Selcuk Universitesi Turkiyat Arastirmalari Dergisi Guz 2017 42 1 22 22 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2018 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link M Sunullah Arisoy Turk halk siiri antolojisi Bilgi Yayinevi 1985 s 147 Siir Defteri Gevheri 26 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2014