Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bizerte Krizi (Arapça: أحداث بنزرت, Aḥdāth Bīzart, Fransızca: Crise de Bizerte), Temmuz 1961'de Tunus'un liman kenti Bizerte'yi Fransa'dan geri almak için başlattığı abluka nedeniyle Tunus ve Fransız kuvvetleri arasında yaşanan silahlı çatışma.
| Bizerte Krizi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bizerte'nin havadan görünümü (1961) | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Tunus |  Fransa | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Habib Burgiba | Charles de Gaulle | ||||||||
Arka plan
Tunus'un 1956'da Fransa'dan bağımsızlık ilanına rağmen Fransa, Akdeniz'de önemli bir konumda olan Bizerte kenti ve buradaki deniz üssünü, Cezayir Savaşı'ndaki operasyonlarında kullanmak amacıyla elinde tutmaya devam etmişti. Fransızlar şehrin ve üssün geleceği için müzakere yapılacağına dair Tunus'a söz vermelerine karşın bu sözü tutmakta isteksiz kalmaları ve üssü daha da genişletme kararı almaları Tunusluların tepkisini ekmekteydi. Buna ek olarak devam eden Cezayir Bağımsızlık Savaşı nedeniyle bozulmuş olan Tunus-Fransa ilişkilerindeki gerginlik, 8 Şubat 1958'de Fransız uçaklarının, Tunus’un Cezayir sınırındaki Sakiyet Sidi Yusuf köyünü bombalaması ve saldırıda 70'ten fazla kişinin yaşamını kaybetmesiyle zirveye çıktı.
Saldırının ardından devlet başkanı Habib Burgiba, Fransız gemilerinin Tunus karasularına girişini tümden yasakladığını ilan etti ve Bizerte’yi Fransız kontrolünde tutan eski tarihli anlaşmanın iptali için hazırladığı kanun teklifini Meclis’ten geçirmeyi başardı.
Çatışma
1961'de Tunus kuvvetleri Fransızları terk etmeye zorlamak için şehirdeki deniz üssünü kuşatarak abluka altına aldılar. Bunun dışında Tunuslular Tunus hava sahasını kullanmamaları için Fransızları uyardılar. Fransızlar buna misilleme olarak bir helikopterlerini gönderdiler. Tunus askerleri bu harekete uyarı ateşi açarak karşılık verdiler. Fransızlar ablukaya karşı güç gösterisinde bulunarak bölgeye paraşütçüleri gönderdiler.
Bununla birlikte, paraşütçülerle birlikte nakliye uçakları hava alanına indiğinde, Tunus birlikleri onları makineli tüfek ateşiyle meşgul etti. Buna karşılık, 105 mm obüslerle donanmış birliklerin desteklediği Fransız jetleri, Tunus barikatlarına saldırarak onları tamamen yok etti. Fransız tankları ve zırhlı araçları daha sonra Tunus topraklarına girdi ve Ferryville kasabasına ateş açarak 27 asker ve sivili öldürdü. Ertesi gün Fransızlar, Bizerte kasabasına geniş çaplı bir işgal başlattı. Tunusluların birkaç topçu mevzisi, Fransız uçakları tarafından atılan roketlerle imha edildi. Tanklar ve paraşütçüler güneyden şehre girerken, denizciler çıkarma gemilerinden limana baskın düzenledi. Üç Fransız kruvazörü açık denizde konumlandı. Tunuslu askerler, milisler ve alelacele örgütlenen sivil gönüllüler, Fransızlarla yoğun sokak çatışmalarına girdiler, ancak çok üstün Fransız kuvvetleri tarafından geri püskürtüldüler. Fransızlar, 23 Temmuz 1961'de kasabayı ele geçirdi.
Başlangıçta Birleşmiş Milletler'in Fransızlara karşı herhangi bir somut eylemde bulunamaması Tunuslu yetkililerin tepkisini çekti. Fransızlar, Cezayir Savaşı'nın sona ermesinin ardından nihayet 15 Ekim 1963'te Bizerte'yi Tunus'a teslim etti.
Kaynakça
- ^ Urban, André Urban (2005). L'agression française contre Sakiet Sidi-Youssef : les faits et les suites (Fransızca). ISBN .
- ^ "Ce jour-là : le 8 février 1958, l'armée française bombarde le village tunisien de Sakiet Sidi Youssef" (Fransızca). 5 Şubat 2007. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ Çağılcı, İsmail. . Gzt.com. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023.
- ^ . Answers.com (İngilizce). 31 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2019.
- ^ Brady, Thomas F. (31 Temmuz 1961). "Tunisians Bitter Over U.N. Failure On Bizerte Crisis; Say Council Is 'Incapable' of Concrete Decisions - Assembly Call Expected". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 16 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bizerte Krizi Arapca أحداث بنزرت Aḥdath Bizart Fransizca Crise de Bizerte Temmuz 1961 de Tunus un liman kenti Bizerte yi Fransa dan geri almak icin baslattigi abluka nedeniyle Tunus ve Fransiz kuvvetleri arasinda yasanan silahli catisma Bizerte KriziBizerte nin havadan gorunumu 1961 Tarih19 23 Temmuz 1961BolgeBizerte TunusSebepBizerte deki Fransiz deniz ussunun Tunus tarafindan talep edilmesiSonucFransa nin askeri basarisi 1963 te ussu terk etmesi TaraflarTunusFransaKomutanlar ve liderlerHabib BurgibaCharles de GaulleArka planTunus un 1956 da Fransa dan bagimsizlik ilanina ragmen Fransa Akdeniz de onemli bir konumda olan Bizerte kenti ve buradaki deniz ussunu Cezayir Savasi ndaki operasyonlarinda kullanmak amaciyla elinde tutmaya devam etmisti Fransizlar sehrin ve ussun gelecegi icin muzakere yapilacagina dair Tunus a soz vermelerine karsin bu sozu tutmakta isteksiz kalmalari ve ussu daha da genisletme karari almalari Tunuslularin tepkisini ekmekteydi Buna ek olarak devam eden Cezayir Bagimsizlik Savasi nedeniyle bozulmus olan Tunus Fransa iliskilerindeki gerginlik 8 Subat 1958 de Fransiz ucaklarinin Tunus un Cezayir sinirindaki Sakiyet Sidi Yusuf koyunu bombalamasi ve saldirida 70 ten fazla kisinin yasamini kaybetmesiyle zirveye cikti Saldirinin ardindan devlet baskani Habib Burgiba Fransiz gemilerinin Tunus karasularina girisini tumden yasakladigini ilan etti ve Bizerte yi Fransiz kontrolunde tutan eski tarihli anlasmanin iptali icin hazirladigi kanun teklifini Meclis ten gecirmeyi basardi Catisma1961 de Tunus kuvvetleri Fransizlari terk etmeye zorlamak icin sehirdeki deniz ussunu kusatarak abluka altina aldilar Bunun disinda Tunuslular Tunus hava sahasini kullanmamalari icin Fransizlari uyardilar Fransizlar buna misilleme olarak bir helikopterlerini gonderdiler Tunus askerleri bu harekete uyari atesi acarak karsilik verdiler Fransizlar ablukaya karsi guc gosterisinde bulunarak bolgeye parasutculeri gonderdiler Bununla birlikte parasutculerle birlikte nakliye ucaklari hava alanina indiginde Tunus birlikleri onlari makineli tufek atesiyle mesgul etti Buna karsilik 105 mm obuslerle donanmis birliklerin destekledigi Fransiz jetleri Tunus barikatlarina saldirarak onlari tamamen yok etti Fransiz tanklari ve zirhli araclari daha sonra Tunus topraklarina girdi ve Ferryville kasabasina ates acarak 27 asker ve sivili oldurdu Ertesi gun Fransizlar Bizerte kasabasina genis capli bir isgal baslatti Tunuslularin birkac topcu mevzisi Fransiz ucaklari tarafindan atilan roketlerle imha edildi Tanklar ve parasutculer guneyden sehre girerken denizciler cikarma gemilerinden limana baskin duzenledi Uc Fransiz kruvazoru acik denizde konumlandi Tunuslu askerler milisler ve alelacele orgutlenen sivil gonulluler Fransizlarla yogun sokak catismalarina girdiler ancak cok ustun Fransiz kuvvetleri tarafindan geri puskurtulduler Fransizlar 23 Temmuz 1961 de kasabayi ele gecirdi Baslangicta Birlesmis Milletler in Fransizlara karsi herhangi bir somut eylemde bulunamamasi Tunuslu yetkililerin tepkisini cekti Fransizlar Cezayir Savasi nin sona ermesinin ardindan nihayet 15 Ekim 1963 te Bizerte yi Tunus a teslim etti Kaynakca Urban Andre Urban 2005 L agression francaise contre Sakiet Sidi Youssef les faits et les suites Fransizca ISBN 2747590046 Ce jour la le 8 fevrier 1958 l armee francaise bombarde le village tunisien de Sakiet Sidi Youssef Fransizca 5 Subat 2007 8 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2021 Cagilci Ismail Gzt com 31 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2023 Answers com Ingilizce 31 Aralik 1996 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Nisan 2019 Brady Thomas F 31 Temmuz 1961 Tunisians Bitter Over U N Failure On Bizerte Crisis Say Council Is Incapable of Concrete Decisions Assembly Call Expected The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 16 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2019