Bulut, serbest bir hava kütlesinde toplanmış, gözle görülebilirsu damlacıkları, buz kristalleri veya her ikisinin karışımından oluşan yapıdır. Bulutlar yer seviyesinden yüksekte bulunur. Yer seviyesinde oluşan sığ bulut katmanları ise sis olarak adlandırılır.
Atmosferde yoğunlaşan su buharı küçük su damlacıklarını ve genellikle 0,01 mm çapındaki[] buz kristallerini meydana getirir. Milyarlarca damlacık ve kristal bir arada bulut denilen yapıyı oluşturur. Bulutlar tüm görünür dalga boyutlarını yansıtır. Genellikle beyazdır ancak gri veya siyah olarak da görünebilirler. Gri ya da siyah görünmelerinin sebebi, kalınlıkları nedeniyle güneş ışığının geçmesine izin vermemeleridir.[]
Adlandırma
Bulutlar görünüşlerine göre adlandırılırken başlıca dört Latince kökenli kelime ve bunlardan türetilmiş ekler kullanılır:
- Sirrüs ailesi: Cirrus sözcüğü Latincede "kıvrım" veya "bukle" anlamına gelir. Birleşik isimlerde sirrüs sözcüğü bazen sirro- şeklinde önek olarak kullanılır: sirrostratüs vs. Sirrüs ailesindeki bulutlar bazen "lifli" veya "at kuyruğu" şeklinde tanımlanırlar.
- Kümülüs ailesi: Cumulus sözcüğü Latincede "yığın" anlamına gelir ve bir şeyin birikmesini anlatmakta kullanılır. Birleşik isimlerde kümülüs sözcüğü bazen kümülo- şeklinde önek olarak kullanılır: kümülonimbüs vs.
- Stratüs ailesi: Stratus sözcüğü Latincede "yayılmış" anlamına gelir. Birleşik isimlerde stratüs sözcüğü bazen strato- şeklinde önek olarak kullanılır: stratokümülüs vs.
- Nimbüs ailesi: Nimbus sözcüğü Latincede "bulut" veya "hale" anlamına gelir. Birleşik isimlerde stratüs sözcüğü bazen nimbo- şeklinde önek olarak kullanılır: nimbostratüs vs. Nimbüs ailesi "yağış taşıyan" bulutlardır.
Bunlar haricinde kullanılan bir diğer önek olan alto- Latince altus "yüksek" sözcüğünden gelmesine rağmen adında alto bulunan bulutlar genellikle orta seviye bulutlarıdır.
Başlıca bulut tipleri
Bulutlar deniz seviyesinden yüksekliklerine göreyüksek, orta ve alçak derece bulutları olmak üzere 3 ana gruba ayrılırlar. Yaygın sınıflandırma şöyledir:
- Yüksek seviye 5–13 km (16.500-42.500 ft)
- Orta seviye 2–7 km (6.500-23.000 ft)
- Alçak seviye 0–2 km (0-6.500 ft)
Başlıca on adet bulut tipi vardır: sirrüs, sirrokümülüs, sirrostratüs, altokümülüs, altostratüs, nimbostratüs, stratokümülüs, stratüs, kümülüs ve kümülonimbüs. Bulutlar fiziksel özelliklere göre sınıflandırılırlar. Bulut adları genellikle Latince kökenlidir. Bulut isimlerini şöyle sıralayabiliriz;
Stratüs, Kümülüs, Staratokümülüs, Kümülonimbüs, Altastratüs, Nimbastratüs, Altokümülüs, Sirrostratüs, Altokümülüs, Sirrus.
Stratüs:
Bulutlardan en alçakta bulunan tür stratüstür. Genellikle geniş bir alana yayılan stratüsler gri tonlarda olur. Bu bulutlara deniz kıyılarında ve dağ eteklerinde sık rastlayabilirsiniz. Çiselemeye neden olan stratüsler, atmosferin yere yakın bir katmanının soğumasıyla oluşur.
Kümülüs:
Kümülüs de alçakta bulunan bir bulut türüdür. Kümülüsler çok soğuk havalarda buz kristalleri bulundurabilir. Bu yoğun bulutların beyaz renkli üst kısmı karnabahara benzetilir. Alt kısımları daha koyu renkli olabilir. Küme, kubbe ya da kule benzeri şekiller alarak büyür ve yağışlara neden olurlar. Atmosferin yere yakın katmanlarında havanın soğumasıyla oluşurlar.
Stratokümülüs:
Gri tonlarda ya da beyaz, katmanlı ve yuvarlak kütlelerden oluşan bu bulutlar genellikle yağışa neden olmazlar. Kümülüsler yayılıp bu bulutları oluşturabilir.
Kümülonimbüs:
Bu bulut da alçak bulut cinslerinden. Koyu renkli ve büyük olmaları bu bulutların en belirgin iki özelliği. Biçimi sürekli değişen bu bulutlar, yukarı doğru büyüdüğü için alçak bulut seviyesinden yüksek bulut seviyesine kadar uzanır. Kümülüslerin yukarı doğru genişlemesiyle oluşabilir ve sağanak yağışlara neden olabilir.
Altostratüs:
Orta yükseklikteki bulut cinslerinden biridir. Bu bulutlar gökyüzünün büyük bir bölümünü kaplar ve gri ya da mavi tonda olur. Tabakalar hâlindeki, çizgili yapıdaki altostratüsler hafif bir yağmura ya da kara neden olur. Geniş bir alana yayılmış hava katmanının yavaş yavaş yükselmesiyle veya nimbostratüslerin incelmesiyle oluşurlar.
Nimbostratüs:
Orta yükseklikteki bulut cinslerindendir. Bu gri bulutlar Güneş'i örtüp kaplamasıyla bilinir. Bu bulut türü de yukarıya doğru büyür ve alçak bulut seviyesinden yüksek bulut seviyesine kadar uzanır. Sürekli yağan yağmura ya da kara neden olmasıyla öne çıkar. Altostratüslerin kalınlaşmasıyla oluşur.
Altokümülüs:
Bir diğer orta yükseklikteki bulut türü ise altokümülüstür. Bu bulutlar gri tonlarında ya da beyaz olur. Katmanlı, parçalı bir görünümüne sahip olan altokümülüsler sıcak havalarda bir fırtınaya işaret edebilir. Geniş bir hava kütlesinin yükselerek soğumasıyla oluşabilirler.
Sirrostratüs:
Yüksek bulut cinslerinden bu bulut saydam, ince bir tabakada gibi görünür. Bu bulutlar gökyüzünde her yeri kaplayabilir. Güneş ya da Ay etrafında hale oluşturabilir.
Sirrokümülüs:
Bu bulut da yüksek bulutlardan biri. Altokümülüs bulutuyla karıştırılabilen bu bulut tamamen beyaz olmasıyla ondan ayrılır. İnce ve parçalı olan bu bulutlar açık havanın habercisidir. Altokümülüs parçalarının küçülüp yükselmesiyle oluşabilirler.
Sirrus:
En yüksekte bulunan bulut cinslerinden biridir. İnce, lifli ya da parçalı bir görünümüne sahip olan bu bulutlar beyaz olur. Açık havada görülür. Sirrostratüslerin değişime uğramasıyla oluşurlar.
Yağmur Nasıl Yağar?
Gökyüzünde yükseklere çıkıldıkça hava soğuduğundan havadaki su buharı yoğunlaşır ve küçük damlacıkları oluşturur. Damlacıklar bir araya gelerek bulutları oluşturur. Bulutların içindeki küçük damlacıklar bir araya geldikçe büyür ve yağmur damlalarını oluştururlar. Damlalar büyüyüp ağırlaştıkça yer çekiminin etkisiyle artık bulutta duramaz ve yağmur olarak yağar.
- Stratüs fraktüs ve kümülüs fraktüs: Ns ve As altında bulunan parçalı bulutlardır. Cb civarında da görülebilirler.
- Kastellanus: Kümülüs ailesinden küçük, kule şeklinde bulutlardır. Ortak bir taban üzerinde birleşirler ve orta seviyede oluştuklarında kararsız bir atmosferin habercisidirler.
- Lentikülaris: Lens şeklinde, dağ üzerinde oluşan bulutlardır. Kuvvetli rüzgârlar nedeniyle oluşurlar ve "kararlı" bir atmosferin ve dağ dalgalarının habercisidirler.
Fotoğraflar
- Süper hücre olarak bilinen bulut şekli
- Alacakaranlıkta bulutlar
- Duvar bulutu
- Cumulonimbus
-
- , Avustralya'da kümülüsler
- Türkiye’de bir kümülüs bulutu
- Bulutlar (Günbatımı)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Pooley, Dorothy ve Robert Seaman. The Air Pilot's Manual 2: Aviation Law & Meteorology. 10. baskı. Shoreham, West Sussex: Pooley's Air Pilot Publishing, 2011.
- ^ a b "cloud." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ a b c d e f "cloud." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
- ^ a b "cirrus." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ a b c Pooley's, sf 235
- ^ "cumulus." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ a b "stratus." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ "altostratus." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ Pooley's, sf 235-237
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Kasım 2019.
- ^ a b c Pooley's, sf 237
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bulut serbest bir hava kutlesinde toplanmis gozle gorulebilirsu damlaciklari buz kristalleri veya her ikisinin karisimindan olusan yapidir Bulutlar yer seviyesinden yuksekte bulunur Yer seviyesinde olusan sig bulut katmanlari ise sis olarak adlandirilir Borneo uzerinde Kumulonimbus bulutlarinin manzarasiYagissiz bir havada kumulus bulutlari Kumuluslerin tabani yeterince gunes almadigi icin genellikle gridir Atmosferde yogunlasan su buhari kucuk su damlaciklarini ve genellikle 0 01 mm capindaki kaynak belirtilmeli buz kristallerini meydana getirir Milyarlarca damlacik ve kristal bir arada bulut denilen yapiyi olusturur Bulutlar tum gorunur dalga boyutlarini yansitir Genellikle beyazdir ancak gri veya siyah olarak da gorunebilirler Gri ya da siyah gorunmelerinin sebebi kalinliklari nedeniyle gunes isiginin gecmesine izin vermemeleridir kaynak belirtilmeli AdlandirmaBulutlar gorunuslerine gore adlandirilirken baslica dort Latince kokenli kelime ve bunlardan turetilmis ekler kullanilir Sirrus ailesi Cirrus sozcugu Latincede kivrim veya bukle anlamina gelir Birlesik isimlerde sirrus sozcugu bazen sirro seklinde onek olarak kullanilir sirrostratus vs Sirrus ailesindeki bulutlar bazen lifli veya at kuyrugu seklinde tanimlanirlar Kumulus ailesi Cumulus sozcugu Latincede yigin anlamina gelir ve bir seyin birikmesini anlatmakta kullanilir Birlesik isimlerde kumulus sozcugu bazen kumulo seklinde onek olarak kullanilir kumulonimbus vs Stratus ailesi Stratus sozcugu Latincede yayilmis anlamina gelir Birlesik isimlerde stratus sozcugu bazen strato seklinde onek olarak kullanilir stratokumulus vs Nimbus ailesi Nimbus sozcugu Latincede bulut veya hale anlamina gelir Birlesik isimlerde stratus sozcugu bazen nimbo seklinde onek olarak kullanilir nimbostratus vs Nimbus ailesi yagis tasiyan bulutlardir Bunlar haricinde kullanilan bir diger onek olan alto Latince altus yuksek sozcugunden gelmesine ragmen adinda alto bulunan bulutlar genellikle orta seviye bulutlaridir Baslica bulut tipleriSeviyelerine gore baslica bulut tipleri Bulutlar deniz seviyesinden yuksekliklerine goreyuksek orta ve alcak derece bulutlari olmak uzere 3 ana gruba ayrilirlar Yaygin siniflandirma soyledir Yuksek seviye 5 13 km 16 500 42 500 ft Orta seviye 2 7 km 6 500 23 000 ft Alcak seviye 0 2 km 0 6 500 ft Baslica on adet bulut tipi vardir sirrus sirrokumulus sirrostratus altokumulus altostratus nimbostratus stratokumulus stratus kumulus ve kumulonimbus Bulutlar fiziksel ozelliklere gore siniflandirilirlar Bulut adlari genellikle Latince kokenlidir Bulut isimlerini soyle siralayabiliriz Stratus Kumulus Staratokumulus Kumulonimbus Altastratus Nimbastratus Altokumulus Sirrostratus Altokumulus Sirrus Stratus Bulutlardan en alcakta bulunan tur stratustur Genellikle genis bir alana yayilan stratusler gri tonlarda olur Bu bulutlara deniz kiyilarinda ve dag eteklerinde sik rastlayabilirsiniz Ciselemeye neden olan stratusler atmosferin yere yakin bir katmaninin sogumasiyla olusur Kumulus Mammatus olarak bilinen kumulus turune ait bulut Kumulus de alcakta bulunan bir bulut turudur Kumulusler cok soguk havalarda buz kristalleri bulundurabilir Bu yogun bulutlarin beyaz renkli ust kismi karnabahara benzetilir Alt kisimlari daha koyu renkli olabilir Kume kubbe ya da kule benzeri sekiller alarak buyur ve yagislara neden olurlar Atmosferin yere yakin katmanlarinda havanin sogumasiyla olusurlar Stratokumulus Gri tonlarda ya da beyaz katmanli ve yuvarlak kutlelerden olusan bu bulutlar genellikle yagisa neden olmazlar Kumulusler yayilip bu bulutlari olusturabilir Kumulonimbus Bu bulut da alcak bulut cinslerinden Koyu renkli ve buyuk olmalari bu bulutlarin en belirgin iki ozelligi Bicimi surekli degisen bu bulutlar yukari dogru buyudugu icin alcak bulut seviyesinden yuksek bulut seviyesine kadar uzanir Kumuluslerin yukari dogru genislemesiyle olusabilir ve saganak yagislara neden olabilir Altostratus Orta yukseklikteki bulut cinslerinden biridir Bu bulutlar gokyuzunun buyuk bir bolumunu kaplar ve gri ya da mavi tonda olur Tabakalar halindeki cizgili yapidaki altostratusler hafif bir yagmura ya da kara neden olur Genis bir alana yayilmis hava katmaninin yavas yavas yukselmesiyle veya nimbostratuslerin incelmesiyle olusurlar Nimbostratus Orta yukseklikteki bulut cinslerindendir Bu gri bulutlar Gunes i ortup kaplamasiyla bilinir Bu bulut turu de yukariya dogru buyur ve alcak bulut seviyesinden yuksek bulut seviyesine kadar uzanir Surekli yagan yagmura ya da kara neden olmasiyla one cikar Altostratuslerin kalinlasmasiyla olusur Altokumulus Bir diger orta yukseklikteki bulut turu ise altokumulustur Bu bulutlar gri tonlarinda ya da beyaz olur Katmanli parcali bir gorunumune sahip olan altokumulusler sicak havalarda bir firtinaya isaret edebilir Genis bir hava kutlesinin yukselerek sogumasiyla olusabilirler Sirrostratus Yuksek bulut cinslerinden bu bulut saydam ince bir tabakada gibi gorunur Bu bulutlar gokyuzunde her yeri kaplayabilir Gunes ya da Ay etrafinda hale olusturabilir Sirrokumulus Bu bulut da yuksek bulutlardan biri Altokumulus bulutuyla karistirilabilen bu bulut tamamen beyaz olmasiyla ondan ayrilir Ince ve parcali olan bu bulutlar acik havanin habercisidir Altokumulus parcalarinin kuculup yukselmesiyle olusabilirler Sirrus En yuksekte bulunan bulut cinslerinden biridir Ince lifli ya da parcali bir gorunumune sahip olan bu bulutlar beyaz olur Acik havada gorulur Sirrostratuslerin degisime ugramasiyla olusurlar Yagmur Nasil Yagar Gokyuzunde yukseklere cikildikca hava sogudugundan havadaki su buhari yogunlasir ve kucuk damlaciklari olusturur Damlaciklar bir araya gelerek bulutlari olusturur Bulutlarin icindeki kucuk damlaciklar bir araya geldikce buyur ve yagmur damlalarini olustururlar Damlalar buyuyup agirlastikca yer cekiminin etkisiyle artik bulutta duramaz ve yagmur olarak yagar Stratus fraktus ve kumulus fraktus Ns ve As altinda bulunan parcali bulutlardir Cb civarinda da gorulebilirler Kastellanus Kumulus ailesinden kucuk kule seklinde bulutlardir Ortak bir taban uzerinde birlesirler ve orta seviyede olustuklarinda kararsiz bir atmosferin habercisidirler Lentikularis Lens seklinde dag uzerinde olusan bulutlardir Kuvvetli ruzgarlar nedeniyle olusurlar ve kararli bir atmosferin ve dag dalgalarinin habercisidirler FotograflarSuper hucre olarak bilinen bulut sekli Alacakaranlikta bulutlar Duvar bulutu Cumulonimbus Cumulonimbus incus Avustralya da kumulusler Turkiye de bir kumulus bulutu Bulutlar Gunbatimi Ayrica bakinizBulut tipleriKaynakcaPooley Dorothy ve Robert Seaman The Air Pilot s Manual 2 Aviation Law amp Meteorology 10 baski Shoreham West Sussex Pooley s Air Pilot Publishing 2011 a b cloud Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 a b c d e f cloud Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2011 a b cirrus Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 a b c Pooley s sf 235 cumulus Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 a b stratus Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 altostratus Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 Pooley s sf 235 237 Arsivlenmis kopya 1 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2019 a b c Pooley s sf 237