Amr bin Âs Camii (Arapça: جامع عمرو بن العاص) Hicrî takvime göre 22, miladi takvime göre 642/643 yılında Kahire'nin güneyinde yeni kurulan şehir Fustat'ta Amr bin Âs tarafından inşa edilmiş bir camidir. Amr bin Âs Camii, Mısır ve Afrika'da inşa edilen ilk cami olma özelliğini taşımaktadır. Cami, Amr bin Âs'ın ordugâhının kurulduğu nokta üzerine inşa edilmiştir.
Mimari tarihi
Çok basit bir mimariye sahip olan caminin olduğu noktada, bazı biliminsanların iddiasına göre eskiden bir kıpti kilisesi harabesi bulunmaktaydı. 1672’de Mısır’a giden Evliya Çelebi de bu rivayeti aktarmakta ve buna ek olarak burada bir Rum kilisesi de bulunduğunu aktarmaktadır. Kindî’nin yazdığına göre, Halife Muâviye’nin isteğiyle Mısır Valisi Mesleme, 673 yılında ilk camiyi yıktırarak doğu ve kuzey tarafından daha geniş olarak yaptırmış, Makrizî’ye göre dört köşesine dört minare ilâve ettirmiştir. Bunların İslâm sanatında ilk minareler olduğu kabul edilmektedir.
Semavi Eyice, İslam Ansiklopedisi'nde yazdığı madde'de cami hakkında ayrıca şunları yazmaktadır:
"Mısır Valisi Abdülazîz b. Mervân ise 79’da (698-99) burayı batı tarafından daha geniş olarak yenilemiştir. 711-712’de Kurre b. Şerîk el-Absî, Velîd b. Abdülmelik’in emriyle yaptırdığı tamirde yarım daire biçiminde mihrap ilâve ettirmiş, Amr zamanında yapılan minberi kaldırtarak yeni bir minber koydurmuştur. 133’te (750-51) Vali Sâlih b. Ali kuzeye dört dizi sütun ilâve ettirerek camiyi genişletmiş, 175’te (791-92) Hârûnürreşîd zamanında, Mısır Valisi Mûsâ b. Îsâ caminin arka tarafına Ebû Eyyûb Rahbesi diye tanınan bir sahn-revak ilâve ettirmiştir. Yolu daraltan bu ekin daha sonra yarısı yıkılarak yol genişletilmiştir. 827’de Abdullah b. Tâhir camiyi yeni baştan yaptırarak batı tarafından bir misli daha büyütmüştür. Böylece sütunların sayısı 378’e yükselmiş, ölçüleri tahminlere göre 110 × 87 m. kadar olmuştur. Suâd Mâhir Muhammed’e göre ise caminin ölçüleri 112,5 × 120,5 m. olmuştur ki bu ölçüler bugünkülere uygundur. Bu sırada caminin kapıları on üçe, minareleri ise beşe çıkmıştır. 985’te camiyi ziyaret eden Mukaddesî duvarlarda mozaik süslemeler gördüğünü belirtmekte, Yâkūt da 997’de mozaiklerin tamir edildiğinden bahsetmektedir. IX ve X. yüzyıllarda yapılan birçok ekleme ve süslemelerden sonra 568’de (1172-73) Selâhaddîn-i Eyyûbî camiyi tamir ettirmiş, 1250-1257 yılları arasında ve 666’da (1267-68) Zâhir Baybars, 1288’de el-Melikü’l-Mansûr Kalavun emriyle Emîr Baybars Çaşnigîr, 1303 zelzelesinden bir yıl sonra da Emîr Sâlâr tarafından tekrar tamir ettirilmiştir."
Kaynakça
- Özel
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Kasım 2019.
- Genel
Wikimedia Commons'ta Mosque of Amr ibn al-As ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- K.A.C. Creswell: Early Muslim Architecture ; 2: Early ʿAbbāsids, Umayyads of Cordova, Aghlabids, Ṭūlūnids, and Samānids, A.D. 751—905. Oxford Univ. Press, Oxford 1940, S. 171–196 (Nachdruck: Hacker Art Books, New York 1979, ).
- Evliya Çelebi, Seyahatnâme, X, 191-194.
- E. T. Richmond, Moslem Architecture 623 to 1516, London 1926, s. 11-14.
- L. Hautecœur – G. Wiet, Les mosquées du Caire, Paris 1932, I, 199-207.
- K. A. C. Creswell, Early Muslim Architecture, Oxford 1932, s. 28, 99, 100.
- A Short Account of Early Muslim Architecture, London 1958, s. 11, 13-14, 140, 234-248.
- Suâd Mâhir Muhammed, Mesâcidü Mısr ve evliyâühe’s-sâlihûn, Kahire 1971, I, 61-76.
- R. B. Parker – R. Sabih, Islamic Monuments in Cairo - A Practical Guide (ed. C. Williams), Cairo 1985, s. 50-52.
- Doris Behrens-Abouseif, The Minarets of Cairo, Kahire 1985, s. 47-49.
- E. K. Corbett, “The History of the Mosque of Amr”, JRAS (1891), s. 759-800.
- Doris Behrens-Abouseif, Islamic architecture in Cairo : an Introduction, American University in Cairo Press, Cairo 1996, , S. 47–50.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Amr bin As Camii Arapca جامع عمرو بن العاص Hicri takvime gore 22 miladi takvime gore 642 643 yilinda Kahire nin guneyinde yeni kurulan sehir Fustat ta Amr bin As tarafindan insa edilmis bir camidir Amr bin As Camii Misir ve Afrika da insa edilen ilk cami olma ozelligini tasimaktadir Cami Amr bin As in ordugahinin kuruldugu nokta uzerine insa edilmistir Cami girisi ve Allahu Ekber yazisi Mimari tarihiCok basit bir mimariye sahip olan caminin oldugu noktada bazi biliminsanlarin iddiasina gore eskiden bir kipti kilisesi harabesi bulunmaktaydi 1672 de Misir a giden Evliya Celebi de bu rivayeti aktarmakta ve buna ek olarak burada bir Rum kilisesi de bulundugunu aktarmaktadir Kindi nin yazdigina gore Halife Muaviye nin istegiyle Misir Valisi Mesleme 673 yilinda ilk camiyi yiktirarak dogu ve kuzey tarafindan daha genis olarak yaptirmis Makrizi ye gore dort kosesine dort minare ilave ettirmistir Bunlarin Islam sanatinda ilk minareler oldugu kabul edilmektedir Sadirvan Semavi Eyice Islam Ansiklopedisi nde yazdigi madde de cami hakkinda ayrica sunlari yazmaktadir Misir Valisi Abdulaziz b Mervan ise 79 da 698 99 burayi bati tarafindan daha genis olarak yenilemistir 711 712 de Kurre b Serik el Absi Velid b Abdulmelik in emriyle yaptirdigi tamirde yarim daire biciminde mihrap ilave ettirmis Amr zamaninda yapilan minberi kaldirtarak yeni bir minber koydurmustur 133 te 750 51 Vali Salih b Ali kuzeye dort dizi sutun ilave ettirerek camiyi genisletmis 175 te 791 92 Harunurresid zamaninda Misir Valisi Musa b Isa caminin arka tarafina Ebu Eyyub Rahbesi diye taninan bir sahn revak ilave ettirmistir Yolu daraltan bu ekin daha sonra yarisi yikilarak yol genisletilmistir 827 de Abdullah b Tahir camiyi yeni bastan yaptirarak bati tarafindan bir misli daha buyutmustur Boylece sutunlarin sayisi 378 e yukselmis olculeri tahminlere gore 110 87 m kadar olmustur Suad Mahir Muhammed e gore ise caminin olculeri 112 5 120 5 m olmustur ki bu olculer bugunkulere uygundur Bu sirada caminin kapilari on uce minareleri ise bese cikmistir 985 te camiyi ziyaret eden Mukaddesi duvarlarda mozaik suslemeler gordugunu belirtmekte Yakut da 997 de mozaiklerin tamir edildiginden bahsetmektedir IX ve X yuzyillarda yapilan bircok ekleme ve suslemelerden sonra 568 de 1172 73 Selahaddin i Eyyubi camiyi tamir ettirmis 1250 1257 yillari arasinda ve 666 da 1267 68 Zahir Baybars 1288 de el Meliku l Mansur Kalavun emriyle Emir Baybars Casnigir 1303 zelzelesinden bir yil sonra da Emir Salar tarafindan tekrar tamir ettirilmistir KaynakcaOzel Arsivlenmis kopya 28 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Kasim 2019 GenelWikimedia Commons ta Mosque of Amr ibn al As ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir K A C Creswell Early Muslim Architecture 2 Early ʿAbbasids Umayyads of Cordova Aghlabids Ṭulunids and Samanids A D 751 905 Oxford Univ Press Oxford 1940 S 171 196 Nachdruck Hacker Art Books New York 1979 ISBN 0 87817 176 2 Evliya Celebi Seyahatname X 191 194 E T Richmond Moslem Architecture 623 to 1516 London 1926 s 11 14 L Hautecœur G Wiet Les mosquees du Caire Paris 1932 I 199 207 K A C Creswell Early Muslim Architecture Oxford 1932 s 28 99 100 A Short Account of Early Muslim Architecture London 1958 s 11 13 14 140 234 248 Suad Mahir Muhammed Mesacidu Misr ve evliyauhe s salihun Kahire 1971 I 61 76 R B Parker R Sabih Islamic Monuments in Cairo A Practical Guide ed C Williams Cairo 1985 s 50 52 Doris Behrens Abouseif The Minarets of Cairo Kahire 1985 s 47 49 E K Corbett The History of the Mosque of Amr JRAS 1891 s 759 800 Doris Behrens Abouseif Islamic architecture in Cairo an Introduction American University in Cairo Press Cairo 1996 ISBN 977 424 203 3 S 47 50